Η "παρένθεση" που γίνεται... καθεστώς!

Καθώς η μνημονιακή περιπέτεια της "πρώτη φορά Αριστεράς" ολοκληρώνεται, ανοίγει ο δρόμος για έναν - κάποιο "κοινωνικό μετασχηματισμό"  

Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής

Οι ηγέτες και οι ηγετίσκοι της σοσιαλφιλελεύθερης αντιπολίτευσης χύνουν δηλητήρια δάκρυα: η Ελλάδα, παρά τις δυσκολίες, καταφέρνει να δημιουργήσει συνθήκες εξόδου από την κρίση και η περίφημη "αριστερή παρένθεση" παρατείνεται. Τόσο, που κινδυνεύει να γίνει... καθεστώς: "αν είναι τόσο μεγάλη η παρένθεση, φαντάσου πόσο μπορεί να τραβήξει το αφήγημα", σκέφτεσαι, αλλά δεν ξέρεις ούτε ο ίδιος αν το σκέφτεσαι για καλό ή για κακό. Διότι, ναι μεν είσαι αριστερός και στηρίζεις την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ προκειμένου να μην ευοδωθούν οι διαπλεκόμενες προσδοκίες της αντιπολίτευσης περί "αριστερής παρένθεσης", αλλά, κακά τα ψέματα, έχεις κουραστεί να υπομένεις τη ζωή εντός 

"παρενθέσεως". Και περιμένεις πώς και πώς το πέρασμα από την "παρένθεση" στο "αφήγημα". 

Αυτό ακριβώς: να περάσουμε εδώ και τώρα από την "παρένθεση" στο "αφήγημα", είναι το "θέλω" κάθε συνεπούς αριστερού, η επιθυμία κάθε συνειδητού πολίτη που, στις εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου 2015, ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ. Αφού, παρένθεση γι΄αυτούς, για όλους εμάς (όπως και για την κυβέρνηση και για τον ΣΥΡΙΖΑ, ελπίζουμε), ήταν ο αναγκαστικός συμβιβασμός• "προκειμένου να βγει η χώρα από τον φαύλο κύκλο της λιτότητας μέσα απ' τη συμφωνία του Ιουλίου (σ. σ: το τρίτο μνημόνιο) και την εφαρμογή της. Την αξιολόγηση, την ελάφρυνση του χρέους. Και όχι βέβαια η... "αριστερή παρένθεση" που ονειρεύονταν και ενορχήστρωναν οι διαπλεκόμενοι ηγέτες και ηγετίσκοι της σοσιαλφιλελεύθερης αντιπολίτευσης από την πρώτη ημέρα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.  

Η... δικιά μας "παρένθεση" 

Ας το ομολογήσουμε, η δικιά μας "παρένθεση" (η οκτάμηνη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης προκειμένου να δημιουργήσει συνθήκες εξόδου από την κρίση χωρίς να λεηλατήσει περαιτέρω τα έσχατα εισοδήματα μισθωτών και συνταξιούχων) δεν είναι παρά η συνέχεια και, ελπίζουμε, το τέλος της επάρατης μνημονιακής επταετίας. Επί της ουσίας, μόνο ποιοτικά διαφέρει από εκείνη τη σαδιστικού χαρακτήρα κυβερνητική βία, αυτή τη μνημονιακή, ας την πούμε, διαστροφή που, μετά τις μαζικές αλλά άκαρπες αντιδράσεις του ελληνικού λαού – κίνημα «αγανακτισμένων» κλπ. –, εγκαταστάθηκε στη χώρα. Και, στο κοινωνικό πεδίο, μεταλλάχθηκε σε μια μαζική ψύχωση που προσομοιάζει στον φροϋδικό «ηθικό μαζοχισμό*» 

Ο εν λόγω «ηθικός μαζοχισμός» (που, κατά τη γνώμη μου, απ' την αρχή της μνημονιακής λαίλαπας κατέλαβε το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας) συνδέεται με την κατάθλιψη και χαρακτηρίζεται από την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά των διαταραγμένων: βασικός τους στόχος η «τιμωρία του ανήθικου» με την αποφυγή, όμως, επιθετικών αντιδράσεων απέναντι στους «άλλους», την κατεύθυνση της τιμωρίας προς τον εαυτό τους. 

Εδώ, χωρίς καμιά διαγνωστική ή συγκριτική πρόθεση, σημειώνω μια μερική θεραπεία της συγκεκριμένης κοινωνικής διαταραχής με την άνοδο της Αριστεράς στην κυβερνητική εξουσία, καθώς και ένα εν μέρει, επίσης, ξανακύλισμα στη διαταραχή μετά το συμβιβασμό και τη δικιά μας, όπως είπαμε "παρένθεση": τη μνημονιακή παρένθεση της "πρώτη φορά Αριστεράς" 

Το πέρασμα στο "αφήγημα" 

Λοιπόν, που λέτε, καθώς η "αριστερή παρένθεση" τείνει να γίνει... καθεστώς, το βασικό κυβερνητικό μέλημά οφείλει να στραφεί στη μετάβαση από την "παρένθεση" (τη μνημονιακή παρένθεση της "πρώτη φορά Αριστεράς") στο "αφήγημα", (το καθ' εαυτού αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ). Το πέρασμα, δηλαδή (με τα λόγια του Κώστα Δουζίνα), στον δεύτερο κυβερνητικό "χρονισμό", έναν μεσοπρόθεσμο κύκλο κατά τη διάρκεια του οποίου η κυβέρνηση επιχειρεί την αριστερή διακυβέρνηση με βασικό εργαλείο της το προγραμματικό "παράλληλο πρόγραμμα". Μέσω των εφαρμογών του οποίου "αρχικά θα περιορίσει και μετά θα αντικαταστήσει τις υφεσιακές και άδικες μνημονιακές πολιτικές", στοχεύοντας στον κοινωνικό μετασχηματισμό... 

Κλείνω με ένα υπαρξιακό, ας πούμε, κυβερνητικό προαπαιτούμενο, προκειμένου να ευδοκιμήσει (αν τελικά επιτευχθεί η συμφωνία) η μετάβαση από την "παρένθεση" στο "αφήγημα", όπως τίθεται από τον Βρετανό δημοσιογράφο Πολ Μέϊσον σε πρόσφατη συνέντευξή του: ο ΣΥΡΙΖΑ «κατοικεί» τους ανώτερους ορόφους των υπουργείων, αλλά δεν «χτύπησε» επαρκώς την ολιγαρχική εξουσία μέσα στα υπουργεία. Και αυτό είναι κάτι που έπρεπε να έχει κάνει. Εάν μείνει στην εξουσία, πρέπει να «καταλάβει» ολόκληρα τα υπουργεία και να αναγκάσει τους πάντες να υπόκεινται σε λογοδοσία. Να παύσουν να υπερασπίζονται την ολιγαρχική εξουσία στα ΜΜΕ. Να τη διαλύσουν... 

*Με τον όρο «ηθικός μαζοχισμός, ο Φρόιντ προσπαθεί να εξηγήσει την συμπεριφορά εκείνη κατά την οποία το κοινωνικό υποκείμενο αναζητεί για τον εαυτό του τη θέση του θύματος με σκοπό να δομήσει την ταυτότητά του. Στη διαδικασία αυτή, ο πόνος ανάγεται σε νομιμοποιητικό στοιχείο της ταυτότητας. Ο πόνος ερμηνεύεται, δηλαδή, για τους μαζοχιστές σαν απόδειξη της ύπαρξής τους.

Νίκος Τσαγκρής

"Να φύγει ο Τσίπρας να σωθούμε"!..

Τίποτε το θετικό για τα διαπλεκόμενα ΜΜΕ: Ούτε η αξιολόγηση, ούτε η ελάφρυνση του χρέους, ούτε ο "κόφτης" αλά ελληνικά. Μόνο "να φύγει ο Τσίπρας να σωθούμε"!... 

Τα αγγλικά μου είναι επιπέδου... πλατείας Συντάγματος. Τα αγγλικά που μιλούσαν τα «καμάκια» της Αθήνας στη δεκαετία του '70, εννοώ: Do you like, μαντμαζέλ, the Greece και τα λοιπά. Παρ' όλα αυτά, για να γλιτώσω το πρετεντέρειο ψυχιατρείο, άρχισα να βλέπω ειδήσεις στο EURONEWS και στο B.B.C. Κι ό,τι πιάνει το μάτι μου και τ' αυτί μου. 

Ωστόσο, μία από τις προηγούμενες μέρες, λόγω των "πρώτη φορά καλών ειδήσεων" από το μέτωπο της διαπραγμάτευσης (ολοκλήρωση της αξιολόγησης μετά ελαφρύνσεως του χρέους κλπ. κλπ.), επέστρεψα σε δελτίο ελληνικού καναλιού. Να δώ μήπως άλλαξε το... κλίμα της ενημέρωσης. 

Το δελτίο, από τα πρώτα λεπτά, έδειξε τις προθέσεις του για την αντιμετώπιση των "πρώτη φορά καλών ειδήσεων" από το μέτωπο της διαπραγμάτευσης. "Δράμα"!.. "Τραγωδία"!.. Τίποτε το θετικό: ούτε η αξιολόγηση, ούτε η ελάφρυνση χρέους, ούτε ο "κόφτης" αλά ελληνικά (χωρίς προαπαιτούμενα μέτρα), και "τέταρτο μνημόνιο", "νέα εθνική προδοσία", "φύγετε τώρα, να έρθει ο Κυριάκος να μας σώσει"!.. 

Παρακολούθησα τη... δίκη του Τσίπρα, του Τσακαλώτου και των άλλων κομμουνιστοσυμμοριτών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ - που "δεν παραδόθηκαν στον Σόϊμπλε και στο ΔΝΤ αλλά έκαναν του κεφαλιού τους"(!) - για δέκα ολόκληρα λεπτά, μέχρι που η ακροαματική διαδικασία άρχισε να μου προκαλεί ναυτία. 

Ώσπου βγήκε στο... πόντιουμ ο αρχιεισαγγελέας της δημοσιογραφικής διαστροφής. Που, ως συνήθως, με το αρρωστημένο πάθος ήρωα του Μαρκησίου ντε Σαντ, άρχισε να αγορεύει το σαδομαζοχιστικό του αντισύριζα μένος: πολιτικό αίμα και σπέρμα... 

Η συνθήκη TTIP 

Δραπέτευσα στο δελτίο του EURONEWS. Πρώτο θέμα, μια επερχόμενη καταστροφή του πλανήτη, ή κάτι τέτοιο. Και η ακριβής (μετρημένη, δηλαδή) συμβολή όλων των πολιτισμένων χωρών σ' αυτήν. Με τις ΗΠΑ πρώτες και καλύτερες ανάμεσά τους. Και την Ευρωπαϊκή Ένωση να τους κρατάει τα μπόσικα, που έλεγε και ο μακαρίτης ο πατέρας μου. 

Για να γίνω πιο σαφής, το θέμα ήταν η διαρροή 248 απορρήτων (διαβαθμισμένων) εγγράφων της περίφημης TTIP και οι θανάσιμοι κίνδυνοι που, μέσω αυτών, αποκαλύπτεται πως απειλούν τον πλανήτη και το περιβάλλον του: το κλίμα, την ασφάλεια της διατροφής μας, καθώς και μία σειρά από θεμελιώδη κεκτημένα δεκαετιών, αποτελούν αντικείμενα εμπορικών διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Γράφω "της περίφημης TΤIP" και συνειδητοποιώ ότι δεν έχω ιδέα πόσο "περίφημη" είναι στη χώρα μας η TΤIP, αν ο μέσος Έλληνας γνωρίζει ότι TTIP σημαίνει "Διατλαντική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων" για παράδειγμα. Κι αν αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για την πλήρη απελευθέρωση των εμπορικών σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις οδυνηρές συνέπειές που αυτή η "απελευθέρωση" θα επιφέρει στη ζωή των Ευρωπαίων. Οι οποίοι ξεσηκώνονται ήδη ενάντια στην TTIP και διαδηλώνουν. Στη Γαλλία, στην Γερμανία, στην Αυστρία. Και μάχονται, και συγκρούονται με τις αστυνομικές δυνάμεις, και καταλαμβάνουν τη θέση που τους αρμόζει - που αρμόζει στην είδηση - στα ευρωπαϊκά τηλεοπτικά κανάλια. Ενώ για τα ελληνικά κανάλια το θέμα είναι τζούφιο, δίχως αντιπολιτευτικό ενδιαφέρον, δίχως συριζαίϊκο αίμα, ανάξιο προβολής. 

 Ας το... φιλοσοφήσουμε... 

Μα, πράγματι, από μια άποψη ο επερχόμενος οικολογικός θάνατος δεν είναι είδηση για εμάς τους Έλληνες, για την πλειονότητά μας. Αφού, ενώ καταστρέφουμε συστηματικά το περιβάλλον, δηλώνουμε, στωικά, απαισιόδοξοι για το μέλλον και ταυτόχρονα αισιόδοξοι για το προσωπικό μας μέλλον, θεμελιώνοντας μια ακραία αντίφαση: πώς είναι δυνατόν να είσαι απαισιόδοξος για το μέλλον του κόσμου και, ταυτόχρονα, αισιόδοξος για το προσωπικό σου μέλλον σ' αυτόν τον κόσμο; 

Προσωπικά, δηλώνω οριστικά απαισιόδοξος. Όχι μόνο για το περιβαλλοντικό μέλλον και την... TTIP, αλλά και για το όλον... προτσές της Ιστορίας... Εξαρτάται από το πώς βιώνεις τον χρόνο, πώς τοποθετείσαι στη σχέση άνθρωπος-κόσμος: «Αυτό που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους της εποχής μας (παρατηρεί ο Kώστας Aξελός), αν υποθέσουμε ότι αποτελεί ακόμη εποχή, είναι ότι σέρνονται μισοευχαριστημένοι - μισοδυσαρεστημένοι, ούτε ευχαριστημένοι ούτε δυσαρεστημένοι, πάνω σε μια Γη που βαδίζει προς την ερήμωση». 

Πίστευα πως αυτό που ξεχώριζε τους Έλληνες ήταν η ενστικτώδης οικουμενική, ας τη χαρακτηρίσουμε, οπτική: ότι βίωναν την ύπαρξή τους περισσότερο στη σχέση «άνθρωπος-κόσμος» παρά στη σχέση «άνθρωπος-εγώ». Και ότι, δηλώνοντας την απαισιοδοξία τους για το μέλλον της χώρας, σημειώνουν την απαισιοδοξία τους για τη γενικότερη πορεία της ανθρωπότητας που περιλαμβάνει και τους ίδιους, ως μέρος της. 

Μια ακόμα αυταπάτη; Ίσως. Το σίγουρο είναι ότι μένω εκτός. Εκτός ελληνικών τηλεοπτικών δελτίων εννοώ: από την ελληνόφωνη καταστροφολογία του αντισύριζα μένους προτιμώ την αγγλόφωνη. Που είναι και... αντί TTIP.

Νίκος Τσαγκρής

Ο Ολάντ, ο Τσίπρας και οι άλλοι

Το ισχνό αφήγημα της προσέγγισης των Ευρωπαίων σοσιαλδημοκρατών με την ευρωπαϊκή Αριστερά 

 Γράφει ο

Νίκος Τσαγκρής

Τελευταία, οι ευρωπαίοι σοσιαλδημοκράτες μάς πάνε, με πρώτο και καλύτερο τον Ιταλό Τζιάνι Πιτέλα. Ο τύπος, ούτως ή άλλως, δεν παίζεται, αλλά στην τελευταία του συνέντευξη (στο EuroActiv.com) υπερέβαλλε εαυτόν. Γενναιότερος όλων, προέταξε τα... σοσιαλδημοκρατικά του στήθη προκειμένου να υπερασπιστεί την χώρα μας• τον Αλέξη Τσίπρα και την κυβέρνησή του: "οι καρχαρίες θέλουν να καταδικάσουν σε θάνατο την Ελλάδα", είπε. Αλλά δεν έμεινε εκεί, ονομάτισε τους "καρχαρίες" με ένα ασυνήθιστο, για Ευρωπαίο σοσιαλδημοκράτη, θάρρος. "Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και οι Γερμανοί είναι οι "καρχαρίες", εξήγησε. Και, κολλητά, αποκάλυψε κάτι που, πέρα από παραπολιτικές ειρωνείες, φαντάζει εξαιρετικά τολμηρό, ακόμα και για την... κόρη μας τη σοσιαλίστρια: "οι καρχαρίες θέλουν να δουν την Ελλάδα να βυθίζεται, όμως οι Σοσιαλιστές σκοπεύουν να τους εμποδίσουν", είπε χωρίς φόβο και πάθος ο φοβερός Ιταλός! Που πάει να πει ότι οι Γερμανοί και το ΔΝΤ επιχειρούσαν και πάλι τις προηγούμενες μέρες ένα πραξικόπημα κατά της κυβέρνησης Τσίπρα (this is a coup), όπως εκείνο του περασμένου Ιούλη. Τι λέτε, θα τολμούσε να πει κάτι τόσο αντισυστημικό η κληρονόμος των περιτριμμάτων του ΠΑΣΟΚ, η Ελληνίδα σοσιαλίστρια κ. Γεννηματά; 

Και όμως, ο Τζιάνι Πιτέλα το τόλμησε, το είπε καθαρά: "από τη μία το ΔΝΤ, από την άλλη οι Γερμανοί καρχαρίες του είδους του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε", είπε, "προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν διαστρεβλωμένα μέσα για να ανατρέψουν μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση..." 

 Σύγκλιση ή "ξέπλυμα"; 

Χωρίς αστεία, ο Τζιάνι Πιτέλα δεν είναι κανένα τυχαίο πρόσωπο, είναι ο επικεφαλής της ευρωομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατικών και, προφανώς, αυτά που λέει εκφράζουν κάτι παραπάνω απ' την προσωπική του άποψη: η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία επιθυμεί να διαμορφώσει ένα πλαίσιο σύγκλισης μεταξύ σοσιαλιστικών και αριστερών κομμάτων των χωρών μελών της ΕΕ, και αυτό είναι κάτι που δεν κρύβεται. Αντίθετα, η συγκεκριμένη... επιθυμία, αυτό το φλερτ των Ευρωπαίων σοσιαλιστών με την ευρωπαϊκή Αριστερά είναι πλέον δημόσιο. Και, καθώς προσωποποιείται επικοινωνιακά στην καλή επαφή του Γάλλου πρωθυπουργού Φρανσουά Ολάντ με τον Έλληνα ομόλογό του Αλέξη Τσίπρα, παίρνει διαστάσεις ενός πανευρωπαϊκού παραπολιτικού event διανθισμένου με κάθε λογής σχόλια και κουτσομπολιά. Βασικότερο και πιο ενδιαφέρον εξ αυτών, εκείνο που θέλει την αφομοιωμένη από τον συστημικό νεοφιλελευθερισμό ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία να επιχειρεί το ιδεολογικό της "ξέπλυμα" ακολουθώντας το "ελληνικό παράδειγμα" : την κομματική και κυβερνητική θεώρηση του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή, "που αμφισβητεί στην πράξη την πολιτική της λιτότητας και το σύστημα που την επιβάλλει". 

Από την άλλη, υπάρχει ο πάγιος στρατηγικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα για τη δημιουργία ενός αριστερού - προοδευτικού μετώπου απέναντι στις ακραίες, ακροδεξιές και νεοφιλελεύθερες φωνές, τόσο στο θέμα του συστημικού οικονομικού μοντέλου, όσο και στο θέμα του προσφυγικού ζητήματος. 

Επιτακτική ανάγκη 

Ουσιαστικά, το ισχνό αφήγημα της προσέγγισης των Ευρωπαίων σοσιαλδημοκρατών με την ευρωπαϊκή Αριστερά ξεκινά δυόμισι χρόνια πριν, από μια πρώτη καλή επαφή του Αλέξη Τσίπρα με τον Ματτέο Ρέντσι. Στην ίδια φάση, ο Μάσιμο Ντ' Αλέμα δούλευε ήδη την ιδέα μιας επιχείρησης - απαγκίστρωσης των Ευρωπαίων σοσιαλιστών από τον κυβερνητικό νεοφιλελευθερισμό στον οποίο είχαν ενσωματωθεί: "για μια σοσιαλιστική επανεκκίνηση με αιχμή τη στροφή κατά της λιτότητας" ήταν η... φοβερή ιδέα. 

Κατά τον Ντ' Αλέμα, η προσέγγιση με τον Αλέξη Τσίπρα ήταν απαραίτητη "προκειμένου να ανασυγκροτήσουμε την σοσιαλιστική οικογένεια με αριστερή πορεία πλεύσης». Το 2014 ο Ιταλός πολιτικός επισκέπτεται την Αθήνα και συναντά τον Τσίπρα: ο Ντ΄Αλέμα προσκάλεσε τον ΣΥΡΙΖΑ να μπει στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, ο Τσίπρας όμως επέστρεψε την πρόσκληση στον αποστολέα της, έγραφε τότε η διαδικτυακή Huffington. Ωστόσο, από τότε άρχισε να λειτουργεί μια σταθερή γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα στους Ευρωπαίους σοσιαλιστές και τον ΣΥΡΙΖΑ, που στερεώθηκε και διευρύνθηκε κατά την περίοδο της πρωθυπουργίας του Αλέξη Τσίπρα με Ολάντ και Σουλτς και Ρέντσι και Πιτέλα... Και να οι προσκλήσεις και να τα κουτσομπολιά. Και να... οι γάμοι και τ' αρραβωνιάσματα... 

Όπως και να 'χει, (ακόμα κι αν πρόκειται περί "ξεπλύματος" που λέγαμε), η προσέγγιση σοσιαλιστών - ριζοσπαστικής Αριστεράς στη σημερινή ευρωπαϊκή συγκυρία είναι απόλυτα αναγκαία, προκειμένου να διασωθεί "ό,τι δεν έχει καταφέρει ακόμα να καταστρέψει η νεοφιλελεύθερη Δεξιά", που λέει κι ο Μποαβεντούρα ντε Σόουζα Σάντος. Σ' αυτήν, ακριβώς, την προσέγγιση ποντάρει και ο Αλέξης Τσίπρας όταν εμφανίζεται αισιόδοξος για την κατάληξη της διαπραγμάτευσης δηλώνοντας ότι "η θέση της χώρας μας και οι συμμαχίες της στην Ευρώπη είναι πολύ πιο ισχυρές από κάθε άλλη φορά από τότε που ξεκίνησε η κρίση".

Νίκος Τσαγκρής

Το Κουρείο (Όταν πηγαίναμε στον Επιτάφιο*)

Γράφει ο
Νίκος Τσαγκρής

Ετοιμαζόμαστε, θυμάμαι, από νωρίς. Και μη θαρρείτε ότι γινόταν τίποτα σπουδαίο. Μέσα μας μόνο κάτι περίεργο συνέβαινε. Κάτι μοναδικό, που είχε τη μυρωδιά βιολέτας, τη γεύση της ανάλαδης φακής και αυτή την πένθιμη μελαγχολία του σούρουπου. Όμως πολύ περισσότερο από κάθε μέρα. Ίσως γιατί, τη μέρα αυτή του Επιταφίου, η δύση του ήλιου ήταν πάντα μυστική. Απλώς σκοτείνιαζε και μέσα απ' τα μαύρα σύννεφα, έτρεχαν κι’ έπεφταν στη γη χοντρές, αραιές σταγόνες. Σαν δάκρυα της θλίψης ακριβά…. Και τότε αυτό συνέβαινε: ντυνόμαστε, παίρναμε τα κεριά, κίτρινα πάντα, και ανηφορίζαμε στον χωματόδρομο, ως τις γραμμές του τρένου...

Η νύχτα ήταν πυκνή σαν φτάναμε στο κουρείο του Θανάση. Ήταν ο θείος μας και κράταγε το μαγαζί ανοιχτό, για να μας περιμένει. Μπαίναμε μέσα, μας καλοδεχότανε, μας γέμιζε με χάδια και φιλιά κι αμέσως έπιανε να κουβεντιάζει μυστικά με τη μητέρα. Εμείς ξαπλώναμε στον ψάθινο μεγάλο καναπέ και αρχίζαμε γκριμάτσες στους καθρέφτες. Τεράστιους, κρυστάλλινους, οβάλ, μέσα στην ακριβή κορνίζα, έπιαναν απ' το πάτωμα σχεδόν, ως το ταβάνι. Στο πάνω μέρος, στην κορυφή, υπήρχαν τα αετώματα με σκαλιστά αγγελάκια. Μπροστά τους οι περίτεχνες ξύλινες κομμωτικές πολυθρόνες, με προεξέχοντα τα αναπαυτικά στηρίγματα ποδιών και τα απαλά πτυσσόμενα μαξιλαράκια.

Ήταν κουρείο κι όμως έμοιαζε, στα παιδικά μας μάτια, σαν ανάκτορο. Με τα μπαρόκ φωτιστικά, τις ξύλινες λακαρισμένες τουαλέτες  με τους γυαλισμένους μπρούντζους, γεμάτες με ξεχωριστά καλλυντικά και ηδονικά μυρωδικά μέσα σε εξαίσια γυάλινα, χρωματιστά δοχεία... Έτσι ξεχνιόμαστε, χαζεύαμε. Και πότε – πότε, βγάζοντας κρυφά από την τσέπη το κλεψιμαίικο κουλουράκι της Λαμπρής, δαγκώναμε, γεμάτοι τύψεις που παραβιάζαμε την αυστηρή νηστεία, μια τόση δα μπουκιά. Μέχρι που ακούγαμε τις πένθιμες καμπάνες να χτυπούν…

Αμέσως βγαίναμε έξω. Τα καταστήματα έκλειναν σιγά – σιγά, τα φώτα σβήνανε κι ο δρόμος γέμιζε με ήχους εκκωφαντικούς απ’ τις αδέσποτες μεγάλες τρακατρούκες, που έσκαγαν ξαφνικά μπροστά σου, και τους θορύβους των δικτυωτών ρολών που, κατεβαίνοντας, ασφάλιζαν και κλείδωναν τότε τα μαγαζιά...

Σε λίγο ακούγαμε από μακριά την μπάντα να παιανίζει πένθιμα κι έφτανε αυτό για να ξαναφουντώσει μέσα μας η ιερή αγωνία για το δράμα του Ιησού. Ύστερα βλέπαμε τα εξαπτέρυγα από μακριά κι ευθύς ανάβαμε τα κίτρινα κεριά, καθώς η λυπημένη ατμόσφαιρα της νύχτας εξέπεμπε μια μελωδία δοξαστική, λυτρωτική, βυζαντινή, εν χορώ, γενναία: Αι γενεαί πάσαι ύμνον την ταφήν σου προσφέρουσι, Χριστέ μου...



Και ξάφνου βλέπαμε τον Επιτάφιο, τον πιο ωραίο. Με αψίδες από άλικα γαρίφαλα που έπαιρναν σχήμα μίτρας ποιμαντορικής μέσα στη λάμψη απ' τα αναμμένα φαναράκια στις γωνιές και στην κορυφή – τα πλαϊνά ανθοστόλιστα με άσπρες και μοβ βιολέτες και πανσέδες.Κι έτσι όπως πέρναγε μπροστά μας μες στη νύχτα,ιπτάμενος, στους ώμους των πιστών, φάνταζε στα αθώα μάτια μας, τα παιδικά, σαν την «Αγιά Σοφιά», να περπατάει και αυτή ανάμεσα στα πλήθη των πιστών. 

Τότε, ασυνείδητα, με δέος που έφτανε απ’ τη γη ως τον ουρανό, ενώναμε τα δάχτυλα του δεξιού χεριού, τα φέρναμε στο σώμα εμπρός και κάναμε το σήμα τον σταυρού...    

*Από τη συλλογή Εγώ Εμείς Αυτοί είμαστε, Εκδόσεις Καστανιώτη

Νεοφιλελέδες και ξετσίπωτα διεφθαρμένοι

Πολιτικοί που διεκδικούν το... δικαίωμα στην κλοπή, τη μίζα τη δωροδοκία, χωρίς ηθικούς και νομικούς περιορισμούς   

“Οι πολιτικοί δε σταμάτησαν να κλέβουν, αλλά έχουν σταματήσει να αισθάνονται ντροπή, όταν το πράττουν. Τώρα ζητούν με πείσμα το δικαίωμα να κάνουν φανερά ό,τι έκαναν με μυστικότητα", δήλωσε ο Ιταλός δικαστής Πιερκαμίλο Νταβίγκο σε πρόσφατη (22/4/2010) συνέντευξή του, στην “Corriere della Sera”. O Πιερκαμίλο Νταβίγκο είναι Ιταλός δικαστής, ένας από τους εισαγγελείς που πριν 24 χρόνια ηγήθηκαν της εισαγγελικής έρευνας κατά της πολιτικής διαφθοράς που είναι γνωστή ως "Επιχείρηση Καθαρά Χέρια". 

Καθώς διάβαζα τη δεύτερη φράση της δήλωσής του, που σε απλά ελληνικά σημαίνει ότι οι σημερινοί πολιτικοί διεκδικούν πεισματικά το δικαίωμα να κλέβουν στα φανερά, ήρθε στο νου μου, υποσυνείδητα, η εικόνα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Δίπλα του η σύζυγός του και ο μίστερ Μπόργιανς-Παπασταύρου, ο Σαμαράς, η Ντόρα κι ο Χριστοφοράκος. Ως πικετοφόροι - διαδηλωτές μπρος στο άγαλμα του Αγνώστου, να διεκδικούν το δικαίωμα στην κλοπή, τη μίζα τη δωροδοκία, χωρίς ηθικούς και νομικούς περιορισμούς: να κάνουν φανερά ό,τι έκαναν μέχρι τώρα, (αυτοί και οι... προγονοί τους) με μια - κάποια μυστικότητα και μια - κάποια ντροπή. 

Αλλά ποιά μυστικότητα και ποιά ντροπή; Είναι νωπή ακόμα η ξεδιάντροπη σιωπή με την οποία κατάπιαν το αμείλικτο κατηγορητήριο του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα (στην προ μηνός συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών για τη διαφθορά και τη Δικαιοσύνη) οι Κυριάκος Μητσοτάκης και Ευάγγελος Βενιζέλος. Αντιδρώντας σαν εκπρόσωποι μιας πολιτικής κλεπτοκρατίας πιο προωθημένης απ' αυτήν που καταγγέλλει ο Πιερκαμίλο Νταβίγκο: κλέβουμε στα φανερά και χωρίς καμιά ντροπή... 

Η... ενάρετη Γερμανία 

Ο δικαστής Νταβίγκο ηγείται της Ιταλικής Ένωσης Δικαστών, (κάτι σαν τη δική μας ¨Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων) και μέσα από τη συνέντευξη του στην “Corriere della Sera” προειδοποίησε τον Ματέο Ρέντσι για τα πρωτοφανή επίπεδα ανόδου της διαφθοράς και της διαπλοκής των πολιτικών: η διαφθορά των πολιτικών σήμερα, είναι ακόμη χειρότερη, από αυτήν του 199 είπε, ξεσηκώνοντας πολιτική θύελλα για το ρόλο της δικαιοσύνης στην Ιταλία, ασκώντας σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση για την αδυναμία της να αντιμετωπίσει αυτή τη γάγγραινα που σαπίζει το σώμα της πολιτικής 

Στην πραγματικότητα ο ιταλός εισαγγελέας έθεσε το εκρηκτικό θέμα της πολιτικής διαφθοράς επί του ιταλικού τάπητος, ωστόσο τα σκάγια πήραν ολόκληρη την Ευρώπη. Εντάξει, η Ιταλία κατέχει την 61η θέση στη λίστα διαφθοράς της Διεθνούς Διαφάνειας για το 2015 και την προτελευταία θέση της σχετικής λίστας των κρατών-μελών της ΕΕ, πάνω μόνο από τη Βουλγαρία. 

Αλλά και η Γερμανία, ας πούμε, δεν πάει πίσω: στη χώρα της προτεσταντικής... κανονικότητας η πολιτική διαφθορά ευδοκιμεί, (είναι γνωστό άλλωστε ότι εκεί η δωροδοκία είναι, τρόπον τινά, θεσμοθετημένη) και το κόστος της πιθανολογείται στα 200 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, («Welt Online»). Είναι χαρακτηριστικό το ότι η... ενάρετη Καγκελάριος Α. Μέρκελ έχει απορρίψει επανειλημμένως το Σύμφωνο κατά της διαφθοράς του ΟΗΕ, παρά τις διεθνείς πιέσεις και παρά το γεγονός ότι έχει επικυρωθεί από τη συντριπτική πλειονότητα (πάνω από 160 χώρες) των χωρών - μελών του ΟΗΕ... 

Το παράνομο είναι νόμιμο! 

 "Δεν ντρέπονται καθόλου", σχολιάζει στο TVX (20 Απρ. 2016) ο Στέλιος Κούλογλου: "μια εβδομάδα μετά τα Panama Papers, που αποκάλυπταν τις χιλιάδες offshore που είχαν στήσει προσωπικότητες και εταιρείες για να φοροδιαφεύγουν, τι νομίζετε ότι ψήφισε η πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου; Την νομική προστασία των μυστικών των εταιρειών, απέναντι σε πιθανές απόπειρες να δοθούν στη δημοσιότητα!..

" Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ αποκαλύπτει ότι την πρωτοβουλία για την νομοθεσία είχε το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα της κυρίας Μέρκελ, του κυρίου Σόιμπλε (και της ΝΔ), με το επιχείρημα ότι όλο και περισσότερες επιχειρήσεις πέφτουν θύματα διαρροών και βιομηχανικής κατασκοπείας!.. 

Μοιάζει απίστευτο αλλά αυτή είναι η πολιτική αλήθεια τους και είναι μια "αληθεια" που διασταυρώνεται με την εμβληματική, της πολιτικής διαφθοράς, ατάκα των καιρών μας: «Ηθικό είναι το νόμιμο»! Και ακόμα χειρότερα, αφού, σύμφωνα και με τον ιταλό εισαγγελέα Πιερκαμίλο Νταβίγκο τώρα ζητούν να κάνουν και το παράνομο νόμιμο, "να κάνουν φανερά ό,τι έκαναν με μυστικότητα". 
Γενικότερα, η πολιτική όπως ασκείται στους καιρούς μας, δεν είναι παρά ένα εγκληματικό παιχνίδι με τη διαφθορά, που την σκοτώνει: "η πολιτική είναι νεκρή, αφού νεκρές είναι και οι ιδεολογίες και οι φιλοσοφίες από τις οποίες ισχυρίζεται πως κατάγεται", είναι η πλέον απαισιόδοξη εκδοχή. Η πλέον αισιόδοξη είναι η αρχαία εκδοχή που θέλει τη Δημοκρατία να ανασταίνει την πολιτική. Όσο για τους πολιτικούς είναι αμφίβολο αν σταματήσουν κάποτε να κλέβουν, και να αισθάνονται ντροπή όταν το πράττουν.

Νίκος Τσαγκρής

Ο ΣΥΡΙΖΑ και το "Ελληνικό παράδειγμα"

Όταν το κόμμα που γέννησε την ευρωπαϊκή Αριστερά του παρόντος δυσκολεύεται αποδεχτεί την... πατρότητά της.  

Ο σημερινός "ΣΥΡΙΖΑ", ό,τι απέμεινε απ' τον αρχικό ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή, προκειμένου να σταθεροποιηθεί στο παρόν και να αναπτυχθεί στο μέλλον ως κόμμα-κορμός της Ελληνικής Αριστεράς που είναι (που έγινε κατά την περίοδο 2010 - 2015, για την ακρίβεια), οφείλει πρώτα απ' όλα να αξιοποιήσει την κυβερνητική εμπειρία που ευτύχησε (ή μήπως ατύχησε;) να βιώσει και εξακολουθεί να βιώνει: να ερευνήσει χωρίς προκαταλήψεις και δογματικά ταμπού τη μυθική ανάδυσή του στην κυβερνητική εξουσία μέσα απ' αυτή την πρωτοφανή, για το πολιτικό σύστημα της χώρας, φαντασμαγορία κοινωνικοπολιτικών και κομματικών αναδιατάξεων που μοχλεύτηκαν από τη οικονομική κρίση, αλλάζοντας άρδην το πολιτικό σκηνικό. Να μελετήσει από στιγμή σε στιγμή, από μέρα σε μέρα κι από μήνα σε μήνα την κυβερνητική εμπειρία• που δεν είναι μια οποιαδήποτε κυβερνητική εμπειρία, αλλά η πρώτη κυβερνητική εμπειρία της Ευρωπαϊκής Αριστεράς: το περίφημο "Ελληνικό παράδειγμα", όπως ορίζεται διεθνώς. 

Αυτό το "Ελληνικό παράδειγμα" (με την εξάμηνη επική διαπραγμάτευση, το δημοψήφισμα, τον εξαναγκαστικό συμβιβασμό, τη "διάσπαση", την προσφυγή στις κάλπες εν μέσω capital control και την ολική επαναφορά του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβερνητική εξουσία) προσλαμβάνεται ως βασικό status της Αριστεράς του παρόντος από δεκάδες αριστερούς διανοητές και πολιτικούς επιστήμονες ανά την Ευρώπη και τον κόσμο. Και το περιεργάζονται, το μελετούν, το αναλύουν: η πολιτική φυσιογνωμία της Αριστεράς του παρόντος αναδύεται από το «Ελληνικό παράδειγμα», ξεκινά την αφήγησή του για την "Αριστερά του Μέλλοντος" ένας από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους κοινωνιολόγους και θεωρητικούς της εποχής μας, ο Μποαβεντούρα ντε Σόουζα Σάντος. 

 Αλλαγή εκ των έσω 

 Αν η Αριστερά του ευρωπαϊκού παρόντος αναδύεται απ' το "Ελληνικό παράδειγμα", ο ΣΥΡΙΖΑ, ως το κόμμα που γέννησε αυτό το "παράδειγμα", οφείλει κάποτε να το αποδεχτεί ως δημιούργημά του. Οι δε θέσεις του οφείλουν, αν μη τι άλλο, να αναδιαμορφωθούν σε μια σχέση αλληλεπίδρασης μ' αυτό το "παράδειγμα": ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι (δεν δικαιούται πια να είναι) κόμμα διαμαρτυρίας. Δεν υπάρχει γι' αυτόν περιθώριο επιστροφής στη χορεία των κομμάτων που επιμένουν να αρνούνται τον δημοκρατικό πλουραλισμό και το κράτος δικαίου• όλα εκείνα τα κόμματα ή κομματίδια που, όπως γράφει ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Χ. Σωτηρέλης*, "ταυτίζουν τον Μαρξ με τον Στάλιν, συγχέουν τον σοσιαλισμό με τη «δικτατορία του προλεταριάτου», εξαντλούν τη μαχητικότητά τους σε ασκήσεις επαναστατικής γυμναστικής, καλλιεργούν έναν τυφλό και ισοπεδωτικό καταγγελτισμό ή επιδίδονται με πάθος σε άγονους διαγωνισμούς αριστεροσύνης που δεν είναι παρά ένα κράμα των πλέον χαρακτηριστικών παιδικών ασθενειών της Αριστεράς: του χονδροειδούς αριστερισμού, του αφόρητου δογματισμού και του πολιτικού παλαιοημερολογιτισμού". 

Μελετώντας το "Ελληνικό παράδειγμα", το πρώτο που μαθαίνουμε είναι ότι η Αριστερά του παρόντος είναι μια Αριστερά που κατοικεί στην Ευρώπη και νοιάζεται γι' αυτήν. Ότι παλεύει να αλλάξει την Ευρώπη εκ των έσω, με τη δύναμη του κοινωνικού δικαίου που εκφράζει, διευρύνοντας διαρκώς τις συμμαχίες της, στο κομματικό, το κοινωνικό και το κυβερνητικό επίπεδο... 

Οι δικτατορίες του 21ου 

Ο Μποαβεντούρα ντε Σόουζα Σάντος, και πάλι, είναι εκείνος που μας δίνει ένα "ιδεολογικό" περίγραμμα της ανάγκης που γεννά αυτές τις «συμμαχίες»: είναι η επιθετικότητα της κυρίαρχης (σ. σ: της νεοφιλελεύθερης) Δεξιάς, σε συνδυασμό με την παγίδα των ευρωπαϊκών θεσμών, που τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν τόσο καταστροφική για τα δικαιώματα των πολιτών και για την αξιοπιστία του δημοκρατικού καθεστώτος, ώστε οι δυνάμεις της Αριστεράς πείθονται πλέον ότι οι νέες δικτατορίες του 21ου αιώνα θα έρθουν –έχουν έρθει– σαν πολύ χαμηλής έντασης δημοκρατίες. Συμφωνούν, λοιπόν, ότι αυτό που διακυβεύεται τώρα είναι η ίδια η επιβίωση μιας δημοκρατίας αντάξιας του ονόματός της. Και ότι οι διαφορές σχετικά με το τι σημαίνει αυτή η δημοκρατία είναι τώρα λιγότερο πιεστικές από την ανάγκη να διασωθεί ό,τι δεν έχει καταφέρει ακόμα να καταστρέψει η Δεξιά… 

Σταματάω αναγκαστικά εδώ, δεν διαθέτω άλλο χώρο. Να σας πω μόνο ότι, καθώς γράφω αυτό το άρθρο για τον ΣΥΡΙΖΑ -το κόμμα "ΣΥΡΙΖΑ", όχι την κυβέρνηση- μένω κατάπληκτος από την καλή διάθεση με την οποία το γράφω, την απουσία της βαρεμάρας που, συνήθως, με καταλαμβάνει όταν γράφω για ένα -οποιοδήποτε- κόμμα. Σκέφτομαι ότι αυτό, ίσως, είναι ευχάριστο. Όχι για μένα, βέβαια, αλλά για το κόμμα για το οποίο γράφω. Αφού μπορεί να σημαίνει ότι δεν είναι πια... οποιοδήποτε κόμμα, αλλά το κόμμα που γέννησε το "Ελληνικό παράδειγμα". Το ότι οφείλει κάποτε να το αποδεχτεί ως δημιούργημά του, είναι θέμα κομματικού... πατριωτισμού. 

 *Από παλαιότερο άρθρο του για την Αριστερά, στο ΒΗΜΑ

Νίκος Τσαγκρής

Η Ευρώπη χάνεται, κι αυτοί... χτενίζονται!

Μοιάζει εξωφρενικό, αλλά μόνο η κυβερνώσα ευρωπαϊκή Αριστερά (Ελλάδα - Πορτογαλία) νοιάζεται για την αποτροπή της διαφαινόμενης ευρωπαϊκής διάλυσης  

"Η ΕΕ ή θα αλλάξει ή θα καταρρεύσει", προφήτευε την περασμένη Κυριακή ο Ετιέν Μπαλιμπάρ από ένα πρωτοσέλιδο τιτλάκι της Εποχής, απογοητεύοντας σφόδρα τον υποφαινόμενο θαυμαστή του, φαντάζομαι και αρκετούς ακόμα φαν του: η άποψη ότι η Ε.Ε. θα καταρρεύσει αν δεν αλλάξει αποτελεί κοινό τόπο για τους Έλληνες, καιρό τώρα, ενώ ως εντύπωση, διαπερνά απ' άκρου σε άκρον την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Έτσι, καθώς διατυπώνεται ως προφητεία από έναν στοχαστή του διαμετρήματος του Ετιέν Μπαλιμπάρ, προκαλεί, αν μη τι άλλο, τη θυμηδία που περιβάλει τους "μετά Χριστόν προφήτες". 

Στο απόλυτο ευρωπαϊκό παρόν, η "προφητεία Μπαλιμπάρ" είναι μια σχεδόν πανευρωπαϊκή λαϊκή πεποίθηση, που τείνει να μεταβληθεί σε οριστικό παράδειγμα μιας αυτοεκπληρούμενης προφητείας κατά τον ορισμό του W.I.Thomas: όταν οι άνθρωποι θεωρούν ορισμένες καταστάσεις πραγματικές, αυτές γίνονται πραγματικές στις επιπτώσεις τους. 
- Μα, θα μου πείτε, κατέρρευσε η Ευρωπαϊκή Ένωση; 
- Όχι... εντελώς, αλλά "αν δεν αλλάξει θα καταρρεύσει", θα σας απαντήσω. Kι ας μην ονομάζομαι... Μπαλιμπάρ. 

 Ας σοβαρευτούμε: το καμπανάκι "η Ευρώπη αν δεν αλλάξει θα καταρρεύσει" το χτυπά ο Αλέξης Τσίπρας από το 2010 μέχρι σήμερα διαρκώς και, έκτοτε, το χτυπούν, επίσης διαρκώς, δεκάδες Ευρωπαίοι διανοούμενοι, από τον Χάμπερμας και τον Ζακ Ζυλιάρ ως τον Ζίζεκ, τον Μπαλιμπάρ και τον Ρίχαρντ Πρεχτ∙ τελευταία δε, το χτυπούν και το ξαναχτυπούν, με το δικό τους... αφαιρετικό τρόπο, ακόμα και "συστημικοί" Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως ο Ιταλός Ρέντσι και ο Γερμανός Γκάμπριελ. 

Πρώτος ο ΣΥΡΙΖΑ 

Ας μην κοροϊδευόμαστε, η Ευρώπη ήδη καταρρέει, κι αν δεν καταρρέει, παραπαίει έτοιμη να καταρρεύσει. Και, παρά την βεβαιότητα ότι αν δεν αλλάξει θα καταρρεύσει, τίποτε δεν γίνεται ώστε να αλλάξει (για να μην καταρρεύσει), κάτι που καθιστά την βεβαιότητα ότι η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει ενστικτώδη, τυφλή, ανώφελη: μια αρνητική βεβαιότητα, ό,τι πρέπει για να εκπληρωθεί ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία. 

Φαίνεται περίεργο, αλλά μόνο η σύγχρονη ευρωπαϊκή Αριστερά μοιάζει να νοιάζεται για την αποτροπή της διαφαινόμενης ευρωπαϊκής κατάρρευσης. Μέρος της Αριστεράς, για να είμαστε ακριβείς, δεδομένου ότι στη βάση της, στον κοινωνικό της περίγυρο, στην περιοχή των συλλογικοτήτων και των κινημάτων, υπάρχουν δυνάμεις που μάλλον εύχονται την ευρωπαϊκή κατάρρευση παρά την αποτροπή της - ιδιαίτερα την κατάρρευση της ευρωζώνης: δεν δίνουν δεκάρα για την αλλαγή και την σωτηρία της Ευρώπης πιστεύοντας, ότι μέλλον είναι στρατευμένο στις ιδέες τους. 

Αναμφίβολα πάντως, είναι ο κυβερνών ΣΥΡΙΖΑ που προκάλεσε τον κλονισμό του ευρωπαϊκού συστήματος εξουσίας, αποκαλύπτοντας τα ελλείμματα Δημοκρατίας και ισοτιμίας που διέπουν τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Και είναι ο Αλέξης Τσίπρας που έθεσε επί τάπητος το θέμα της ευρωπαϊκής επανίδρυσης• ως υπαρξιακό ζήτημα, όχι μόνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της ευρωπαϊκής Αριστεράς: η ουσιαστική επανίδρυση της Ευρώπης σε δημοκρατική, κοινωνική και οικολογική βάση, είναι υπαρξιακή υπόθεση της ευρωπαϊκής αριστεράς στο σύνολό της, ανεξάρτητα από ιστορικές διαιρέσεις, πολιτικές διαδρομές και κομματικές ταυτότητες... 

Εξορκισμοί και ευχέλαια 

Ενώ λοιπόν είναι κοινός τόπος ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση παραπαίει "ακυβέρνητη", έτοιμη να καταρρεύσει υπό το βάρος των οικονομικών και γεωπολιτικών "συμφορών" που την πλήττουν, τι εξωφρενικό!, μόνο η κυβερνώσα - η 'κυβερνητική", εάν θέλετε,) ευρωπαϊκή Αριστερά (Ελλάδα - Πορτογαλία - Ισπανία - Βρετανία - Ιρλανδία, κλπ,) ανησυχεί. Διακηρύσσοντας σε όλους τους τόνους ότι η Ε.Ε. πρέπει να αλλάξει για να μην καταρρεύσει: Αντίθετα, η ευρωπαϊκή Δεξιά ζει με την αυταπάτη μιας συντήρησης του υπαρκτού ευρωσυστήματος με αντιτρομοκρατικά ξόρκια και ανθρωπιστικά ευχέλαια, ενώ οι εκ δεξιών και εξ ευωνύμων ακραίοι, φαντασιώνουν την ευρωπαϊκή κατάρρευση ως εθνικιστικό θρίαμβο ή ως... ανατροπή, αντίστοιχα. Και οι σοσιαλδημοκράτες... χτενίζονται. Παρακολουθώντας στενά την κυβερνώσα Αριστερά. Να μην τους ξεφύγει... 

Φυσικά, η κατάσταση δεν σώζεται με "καμπανάκια" και προφητείες του τύπου "ή ΕΕ θα αλλάξει ή θα καταρρεύσει", και αυτό το γνωρίζει, ασφαλώς, και ο Τσίπρας και ο Μπαλιμπάρ. Αφού, ιδιαίτερα ο πρώτος, αλλά και ο δεύτερος (κι ας τον αδικώ τεχνηέντως στον πρόλογό μου), καθώς και οι περισσότεροι αριστεροί πολιτικοί και διανοούμενοι που νοιάζονται για το παρόν και το μέλλον της Ε.Ε., συμβάλλουν τακτικά με ιδέες και προτάσεις για την αποτροπή της κατάρρευσης: το ζητούμενο είναι μια ολοκληρωμένη πρόταση για μια νέα Ευρώπη. Και το σίγουρο είναι ότι για μια νέα Ευρώπη απαιτείται και μια νέα Αριστερά, η οποία θα δρα ως δύναμη μετασχηματισμού και του ίδιου του εαυτού της.

Νίκος Τσαγκρής

Τα Wikileaks και μια θεωρία συνωμοσίας

Ένας κόσμος σαν videogame που παίζεται με δυό συγκρουόμενα level (επίπεδα). Το επίπεδο της πολιτικής και το επίπεδο του χρήματος 

Πράγματι, θα ήταν μεγάλη ανοησία να δημιουργηθεί πιστωτική ασφυξία στην Ελλάδα λίγο πριν το δημοψήφισμα που θα κρίνει το Brexit. Αλλά μπορεί και όχι. Διότι η στρατηγική της κωλυσιεργίας της αξιολόγησης, που κρυφίως μεθόδευε ο κ. Τόμσεν με την ομάδα του, θα ήταν μια μεγάλη ανοησία αν το ΔΝΤ ενδιαφερόταν για την παραμονή της Μεγάλης Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τότε, πράγματι, δεδομένου ότι ένα πιστωτικό γεγονός στη ευρωζώνη λίγο πριν το δημοψήφισμα θα καθιστούσε το Brexit αναπότρεπτο, ο κ. Τόμσεν, η ομάδα του (ό,τι ο συγκεκριμένος κύριος και η ομάδα του εκπροσωπούν εντός - ή εκτός; - ΔΝΤ, εν πάση περιπτώσει), θα είχαν διαπράξει μια μεγάλη ανοησία: 

- "...μια ανοησία που οφείλουμε όλοι να αποτρέψουμε", κατέληγε ο Αλέξης Τσίπρας στην απάντησή του προς την Κριστίν Λαγκάρντ, μεταφέροντας, ως όφειλε, στο πολιτικό level (επίπεδο) την ερμηνεία του για τις αποκαλύψεις των Wikileaks 

- Όλοι πλην του κ. Τόμσεν και της ομάδας του, θα διόρθωναν οι Wikileaks, αν... μιλούσαν: στο δικό τους level, το μόνο σαφές είναι ότι ο Τόμσεν "συνωμοτεί" με τους ανθρώπους της ομάδας του προκειμένου να καθυστερήσει η αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος. Τα "γιατί" της "συνωμοσίας" αφήνονται στην κρίση του... κοινού. 

Η κοινωνία των υποκλοπών 

"Η Λαγκάρντ δεν έχει σχεδόν καμία αμφιβολία ότι η Αθήνα έκανε τη διαρροή στα Wikileaks", γράφει η γερμανική Handelsblatt. Γιατί όχι; Κάποτε πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε μέλη μιας παγκόσμιας κοινωνίας υπό διαρκή παρακολούθηση: "μια κοινωνία που γνωρίζει ότι παρακολουθείται διαρκώς, δεν αργεί να μεταμορφωθεί σε μια υπάκουη και δειλή κοινωνία. Αλλά, μόλις φτάσει σ’ αυτό το στάδιο, η κοινωνία αναπτύσσει πάντοτε αντιστάσεις", εξηγεί ο συγγραφέας του βιβλίου "Η αυτοκρατορία της γενικευμένης παρακολούθησης", Ιγκνάσιο Ραμονέ. 

Απ' αυτή την άποψη, η ελληνική διαρροή στα Wikileaks (αν υπάρχει ελληνική διαρροή στα Wikileaks) αποδεικνύει ότι η ελληνική κοινωνία (στο επίπεδο της πολιτικής εκπροσώπησής της, τουλάχιστον) αναπτύσσει αντιστάσεις στην "αυτοκρατορία της γενικευμένης παρακολούθησης": τα Wikileaks είναι ο βασικός φορέας αντίδρασης στην "αυτοκρατορία της παρακολούθησης", που δεν είναι παρά η αυτοκρατορία του χρήματος. 

Ο Τζούλιαν Ασάνζ, ιδρυτής των Wikileaks , υποστηρίζει ότι οι διαδικτυακοί κολοσσοί (Google, Apple, Amazon, Facebook) ευρίσκονται σε απ' ευθείας ιδεολογική και κοσμοθεωρητική σύνδεση με την κρατική μηχανή, (ειδικά με ανθρώπους του State Department) και ότι αυτοί οι "στενοί δεσμοί" υπηρετούν σήμερα τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών. 

Συνοπτικά, για να μην πελαγοδρομούμε, μπορούμε να παρομοιάσουμε την "αυτοκρατορία της παρακολούθησης" με ένα videogame που παίζεται με δυό συγκρουόμενα level (επίπεδα). Το επίπεδο της πολιτικής (στο οποίο κινείται και η ελληνική κυβέρνηση με τον Αλέξη Τσίπρα) με βασικό αρωγό τα Wikileaks, και το επίπεδο του χρήματος (η παγκόσμια οικονομική ελίτ) με αρωγό το Ίντερνετ. Ολόκληρο το Ίντερνετ και όσους το χρησιμοποιούν ως μηχανισμό υποκλοπής... 

Μια θεωρία συνωμοσίας 

Επανερχόμενοι στην ελληνικού ενδιαφέροντος διαρροή των Wikileaks και στα ¨γιατί¨ της "συνωμοσίας", συμπίπτουμε μόνο με την γενική διαπίστωση ότι ο Πωλ Τόμσεν και η ομάδα του πιάστηκαν επ' αυτοφώρω να "συνωμοτούν" προκειμένου να ενορχηστρώσουν ένα πιστωτικό γεγονός. Αυτό είναι αυταπόδεικτο, αφού οι "συνωμότες" αναζητούν επίμονα ένα "event", (ένα συμβάν στα ελληνικά) που στη γλώσσα του ΔΝΤ σημαίνει "μια χρηματοπιστωτική κρίση", ένα πιστωτικό γεγονός. Οι ερμηνευτές των διαρροών των Wikileaks "χαρίζουν" στους "συνωμότες" ως πρόσχημα (για τη "συνωμοσία" τους) το βρετανικό δημοψήφισμα. Κι αυτό μόνο και μόνο επειδή στο διάλογο Τόμσεν - Βελκουλέσκου υπάρχει μια αμφίσημη σε σχέση με τον χρόνο του "event" αναφορά (πριν ή μετά το Brexit;), που αφήνει τα περιθώρια μιας θεωρίας συνωμοσίας για τους... "συνωμότες": μήπως εκτός του πιστωτικού γεγονότος και δι'αυτού μεθόδευαν και το Brexit; 

Είναι γνωστό ότι στο δεύτερο επίπεδο του videogame "Η αυτοκρατορία της παρακολούθησης", στο επίπεδο του χρήματος, εκατοντάδες κερδοσκοπικά funds ανά τον κόσμο (Times) ετοιμάζονται για το μεγάλο σορτάρισμα που θα τους προσφέρει ένα Brexit˙ ενώ, εντός Βρετανίας μόνο, τάσσονται υπέρ της εξόδου από την ΕΕ πάνω από 250 ηγετικά στελέχη επιχειρήσεων. Ανάμεσά τους ο Μάικλ Γκέχεγκαν, πρώην διευθύνων σύμβουλος της HSBC, και ο Τιμ Μάρτιν, επικεφαλής του ομίλου JD Wetherspoon. 

Στο πρώτο επίπεδο του "videogame", στην Ελληνική πίστα, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ τα δίνει όλα για να κλείσει άμεσα η διαπραγμάτευση, χωρίς εξωπραγματικές απαιτήσεις για επιπρόσθετα μέτρα πέρα από όσα ορίζει η συμφωνία του περασμένου Ιουλίου. Με την ελπίδα ότι η διαρροή των Wikileaks θα λειτουργήσει ως αρωγός των προσπαθειών της.

Νίκος Τσαγκρής

Αρκεί η καρδιά μας να χτυπά Αριστερά;

Στην πολιτική, όπως και στην ορχήστρα, οι φάλτσες νότες ακούγονται και το κοινό δεν παραλείπει να σφυρίζει  

Υπάρχει η "κυβερνητική πολιτική", και υπάρχει και η "πολιτική": η πρώτη διαφέρει από τη δεύτερη όσο η θεωρία απ' την πράξη, γιατί η πρώτη είναι πράξη, είναι αποφάσεις και εφαρμογές στον παρόντα χρόνο για διαχείριση ή επίλυση προβλημάτων του παρόντος χρόνου• ενώ η δεύτερη είναι θεωρία, είναι προτάσεις, προγράμματα, σχέδια επί χάρτου αορίστου χρόνου, για την διαχείριση ή την επίλυση προβλημάτων όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου: σε μια κάπως αυθαίρετη, αλλά επίκαιρη (και χρήσιμη για την Αριστερά) μεταφορά, η "κυβερνητική πολιτική" διαφέρει απ' την... σκέτη "πολιτική" όσο η κυβέρνηση απ' το κόμμα. Που πάει να πει ότι το κόμμα είναι η θεωρία και η κυβέρνηση είναι η πράξη... 

Ειδικά η "αριστερή θεωρία" είναι απείρως ευκολότερη από την "αριστερή πράξη", κάτι που αποδεικνύεται και απ' το γεγονός ότι, ανάμεσα στα 28 κράτη - μέλη της Ε.Ε., μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ κυβερνά, ενώ στον ίδιο χρόνο η Ευρώπη έχει πήξει από θεωρίες και θεωρητικούς της Αριστεράς: πολιτικούς φιλόσοφους, μαρξιστές και μεταμαρξιστές οικονομολόγους, ένα αμέτρητο πλήθος στοχαστών και... αναστοχαστών, οι περισσότεροι εκ των οποίων έχουν ως πρωτεύον ή δευτερεύον ή... τριτεύον (που λέει και ο σ. Μπαλαούρας) σημείο αναφοράς την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ: "Ξέρω ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήθελε να υπογράψει ένα ακόμη Μνημόνιο. Έδωσε μάχη, αναζήτησε συμμάχους, αλλά έχασε, όμως ο πόλεμος δεν τελείωσε...", κάνει την... απαραίτητη (απογοητευτικά επικριτική, αυτή τη φορά) αναφορά του στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ο γνωστός και μη εξαιρετέος, Σλοβένος στοχαστής Σλάβοϊ Ζίζεκ... 

 Ο πόλεμος συνεχίζεται 

Ο πόλεμος δεν τελείωσε, αλλά ο πολεμιστής (στην περίπτωσή μας ο Τσίπρας και η κυβέρνησή του, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αν θέλετε) υφίσταται την κριτική αμφισβήτηση ενός ηττημένου, αμφισβήτηση που προσομοιάζει ποιοτικά μ' εκείνη που υποφώσκει σε ικανή ποσότητα μελών και στελεχών του κόμματος. Και αν το κόμμα είναι η θεωρία και η κυβέρνηση είναι η πράξη, στην περίπτωσή μας η θεωρία επικρίνει την πράξη. Πράγμα που θα μπορούσε να προσληφθεί ως υγιές φαινόμενο και για την θεωρία και για την πράξη, που πάει να πει, και για το κόμμα και για την κυβέρνηση. Με την προϋπόθεση εκείνο το "όμως ο πόλεμος δεν τελείωσε", που μπαίνει ως κατακλείδα στην "θεωρία" (την επικριτική θεώρηση του Ζίζεκ που προσομοιάζει... κλπ. κλπ.). να έχει αντίκρισμα στην "πράξη", δηλαδή στην κυβέρνηση, την κυβερνητική πραγματικότητα: να υπάρχει η κυβέρνηση πρώτα απ' όλα για να συνεχίσει τον "πόλεμο" (διαφορετικά ο πόλεμος θα συνεχιστεί - αν συνεχιστεί - στη σφαίρα της... θεωρίας) και ας κάνει λίγα, μέχρι να μπορέσει να κάνει περισσότερα. Απ' αυτά που οφείλει να κάνει ως αριστερή κυβέρνηση. 

Ωστόσο οι αμφισβητίες και οι επικριτές της κυβέρνησης, (κομματικοί ή στοχαστές και... αναστοχαστές - ακόμα και η θεσμική αντιπολίτευση) οφείλουν να γνωρίζουν κάτι πολύ σημαντικό: όταν μια κυβέρνηση ακούει να την επικρίνουν ότι κάνει τα βασικά και ταυτόχρονα ότι κάνει λίγα ή πολύ λίγα, θα την γλυτώσει φτηνά και, παρά τις επικρίσεις, ή μάλλον χάρη σ' αυτές και στις αντιφάσεις τους, θα συνεχίσει να κάνει του... κεφαλιού της... 

Η θεσμική αντιπολίτευση 

Προσωπικά, όπως και οι περισσότεροι από εμάς φαντάζομαι, δεν έχω καμιά αντίρρηση να κάνει του... κεφαλιού της αυτή η κυβέρνηση, φτάνει η καρδιά της να χτυπά αριστερά και το κεφάλι της να είναι στη θέση του. Κι ας πετροβολείται πανταχόθεν, ακόμα και εξ αριστερών. Θυμίζω, απλά, στους επικριτές της, κάθε θεωρητικής και.... πρακτικής προέλευσης, ότι στην πολιτική, όπως και στην ορχήστρα, οι φάλτσες νότες ακούγονται και το κοινό δεν παραλείπει να σφυρίζει: "μια καλά οργανωμένη αμφισβήτηση πρέπει να κατευθύνεται από ένα κόμμα ή από σύνολο κομμάτων πού συνιστούν μια συμπαγή αντιπολίτευση", σημειώνει ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών André Hauriou. 

Ας πάμε πιο μακριά, ολοκληρώνοντας αυτό το... θεωρητικό κείμενο με κάτι που αφορά ιδιαίτερα την κοινοβουλευτική αντιπολίτευση της κυβέρνησης Τσίπρα: ο Ναπολέων, που γνώριζε την τέχνη τής πολιτικής όσο και την τέχνη τού πολέμου, συνήθιζε να λέει: «Καταστρέφει κανείς καλά μόνο εκείνο που αντικαθιστά». Φυσικά, στη δημοκρατία, τα παιγνίδια είναι «μαλακότερα» μα είναι πάντα αλήθεια ότι τους Αμφισβητούντες τους παίρνουν στα σοβαρά όταν φαίνονται ικανοί ν’ αντικαταστήσουν τούς Αμφισβητούμενους. Μόνο μια οργανωμένη πολιτική δύναμη μπορεί ν' αντικαταστήσει μια οργανωμένη πολιτική δύναμη... 

Αυτά, ωσότου η πολιτική, κυβερνητική ή μη, επανέλθει στη βασική αρχή που την ορίζει ως συντονισμένη δράση ατόμων ή κοινωνικών ομάδων με σκοπό να πετύχουν στόχους που αφορούν την ευημερία του κοινωνικού συνόλου.

Νίκος Τσαγκρής

Εσείς εμπιστεύεστε τον Αλέξη Τσίπρα;

Τρεις "αναγνώσεις" σε μια, ακόμα, επιχείρηση υπονόμευσης του Έλληνα πρωθυπουργού από τον ΔΟΛιο Τύπο   

«Εμπιστεύεστε σήμερα τον Αλέξη Τσίπρα;» ήταν το ερώτημα δημοσιογράφου προς τους υπουργούς. - Εγώ τον εμπιστεύομαι, δήλωσε ο Μισέλ Σαπέν - Φυσικά και εγώ, απάντησε ο Β. Σόιμπλε. «Πώς έτσι; Είναι γιατί φέτος μιλάει λιγότερο ελληνικά και περισσότερο τη γαλλογερμανική γλώσσα και τη γλώσσα των Βρυξελλών;» ρώτησε ο δημοσιογράφος. «Όχι, δεν είναι έτσι» απάντησε ο Β. Σόιμπλε και πρόσθεσε: «Κάνουμε τα πάντα ώστε οι αποφάσεις, στις οποίες με δυσκολία καταλήξαμε το περασμένο καλοκαίρι, να μπορέσουν να υλοποιηθούν. Δεν είναι εύκολο για τους Έλληνες να υλοποιήσουν όλα αυτά, εργάζονται όμως»... 

Την ώρα που άρχισα να γράφω, ο παραπάνω διάλογος*, είχε κλείσει πάνω από δυό εικοσιτετράωρα αναρτημένος, κεντραρισμένος σταθερά ανάμεσα στα άλλα έξι (διαρκώς εναλλασσόμενα) κεντρικά θέματα της ηλεκτρονικής έκδοσης της εφημερίδας Το Βήμα, υπό τον τίτλο "Σόιμπλε - Σαπέν: Εμπιστευόμαστε τον Αλέξη Τσίπρα". Ενώ τα έξι (εναλλασσόμενα) θέματα που τον πλαισίωναν φρόντιζαν, ως συνήθως, να υπονομεύουν λυσσαλέα την αξιοπιστία του Αλέξη Τσίπρα και της κυβέρνησής του. Με δραματοποιημένες ειδησεογραφικές στρεβλώσεις και τη συνδρομή άρθρων έκδηλου μίσους, του τύπου "Το πτωχοκομείο του κ. Τσίπρα": Η εκδοχή του πτωχοκομείου ουδέναν ενθουσιάζει και ουδέναν κινητοποιεί. Γι' αυτό και δεν θα μακροημερεύσει ο κ. Τσίπρας. Επειδή απλούστατα δεν έχει έργο προόδου να επιδείξει ούτε πρόταση δημιουργίας και ευημερίας να παρουσιάσει... 

Η... γιάφκα του ΔΟΛ 

Είναι θλιβερό, αλλά Βήμα και Νέα, οι πάλαι ποτέ ένδοξες εφημερίδες της "δημοκρατικής παράταξης", (εντάξει, ξεχάστε την καύση του '65** και το νερό του Καματερού) έχουν μεταβληθεί σε "γιάφκες" παραγωγής "έξυπνων αντικυβερνητικών βομβών", όπως ομολογούν (το αίμα νερό δεν γίνεται) αρκετοί από τους δημοσιογράφους-κατασκευαστές τους: "με εντολή Ψυχάρη, βεβαίως - βεβαίως, για μια... πλέρια αποδόμηση του Τσίπρα", λένε και γελούν. Με τα χάλια τους... 

Μιά απ' τις μικρές - καθημερινές "έξυπνες βόμβες" αποδόμησης του Τσίπρα ήταν και η εικονογραφημένη ανάρτηση υπό τον τίτλο "Σόιμπλε - Σαπέν: Εμπιστευόμαστε τον Αλέξη Τσίπρα"• που παρέμεινε επί δύο 24ωρα και βάλε, πλαισιωμένη από τις συνήθεις εναλλασσόμενες αντικυβερνητικές κροτίδες που κοσμούν την πρώτη σελίδα της ηλεκτρονικής έκδοσης της εφημερίδας Το Βήμα. Με τη διαφορά ότι η συγκεκριμένη "έξυπνη βόμβα" δεν κατασκευάστηκε στη "γιάφκα" του Δ.Ο.Λ.. Ήταν μια πραγματική είδηση που, κατ' εκτίμηση του επιτελείου των κατασκευαστών έξυπνων βομβών αποδόμησης του Αλέξη Τσίπρα, υπονόμευε "αντικειμενικά" (!) τον Έλληνα πρωθυπουργό, πολύ περισσότερο από "τις δικές μας τρακατρούκες"... 

Κατά μίαν ανάγνωση (την ονομάζω συντηρητική ανάγνωση), η κοινή "ψήφος εμπιστοσύνης" των Σόϊμπλε και Σαπέν προς τον Αλέξη Τσίπρα, είναι μια εξαιρετικά θετική είδηση για τον Έλληνα πρωθυπουργό, αλλά και για την ελληνική κυβέρνηση και για την Ελλάδα, εν γένει. Θα μπορούσαμε, μάλιστα, ως... "αστικός Τύπος" μιλάω τώρα, να την πανηγυρίζουμε επί δυό εικοσιτετράωρα και βάλε, με τίτλους του τύπου "Ο αξιόπιστος κ. Τσίπρας" ή του τύπου "Η Ελλάδα ξανακερδίζει την χαμένη αξιοπιστία της", κλπ, κλπ. 

Η τρίτη "ανάγνωση" 

Κατά μίαν άλλη ανάγνωση, (την ονομάζω κομματική ανάγνωση), η δήλωση - ένα στόμα μια φωνή των "Σόιμπλε και Σαπέν "Εμπιστευόμαστε τον Αλέξη Τσίπρα", διασύρει τον Έλληνα πρωθυπουργό, αφού τον διαβαθμίζει ως "έμπιστο εταίρο", και εξ' αυτού τον αποχαρακτηρίζει ιδεολογικά (τον αποσπά απ' την Αριστερά) και τον τοποθετεί στο συστημικό, ας πούμε, τόξο των Ευρωπαίων πολιτικών ηγετών. 

Κατά μια τρίτη ανάγνωση (την ονομάζω... λαφαζανική ανάγνωση), η κοινή δήλωση των Σόιμπλε και Σαπέν, "Εμπιστευόμαστε τον Αλέξη Τσίπρα", αποκαλύπτει συνθηκολόγηση ή παράδοση ή υποταγή του Τσίπρα και της κυβέρνησής του ("Πολιτικό κανίς του γαλλογερμανικού άξονα ο Τσίπρας", δηλώνει ο Λαφαζάνης, "Πράκτορας των Γερμανών ο Τσίπρας", δηλώνει ο Κασιδιάρης) στον... γαλλογερμανικό άξονα. 

Είναι φανερό ότι η εφημερίδα Το ΒΗΜΑ (το συνεργείο κατασκευής "έξυπνων αντικυβερνητικών βομβών" του ΔΟΛ, δηλαδή), με την ανάρτηση της κοινής δήλωσης των Σόϊμπλε και Σαπέν υπό τον τίτλο "Εμπιστευόμαστε τον Αλέξη Τσίπρα" στοχεύει κυρίως στο υποκειμενικό περιβάλλον της "τρίτης ανάγνωσης" (της "λαφαζανικής"), ενώ στοιχεία της υποφώσκουν ακόμα και στο περιβάλλον της πρώτης ανάγνωσης (της "συντηρητικής"). 

Ωστόσο, το μεγάλο πρόβλημα για τον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση είναι ότι ακόμα και στο υποκειμενικό περιβάλλον της δεύτερης ανάγνωσης (της "κομματικής"), ελλοχεύει η υπονόμευση του Έλληνα πρωθυπουργού. Πολλάκις δε, εκφράζεται με χυδαία σχόλια πανομοιότυπα μ' αυτό του Γάλλου δημοσιογράφου στην κοινή δήλωση των Σόϊμπλε και Σαπέν, "Εμπιστευόμαστε τον Αλέξη Τσίπρα": «Πώς έτσι; Είναι γιατί μιλάει φέτος λιγότερο ελληνικά και περισσότερο τη γαλλογερμανική γλώσσα και τη γλώσσα των Βρυξελλών;». 

* Διάλογος από μια κοινή συνέντευξη του γερμανού υπουργού Οικονομικών και του γάλλου ομολόγου του, στο ραδιοσταθμό Europe1 και την τηλεόραση itele, 
**Το '65, στα Ιουλιανά, διαδηλωτές καίνε δημοσίως φύλλα της εφημερίδας Τα Νέα΄

Νίκος Τσαγκρής

Η "απέραντη σιωπή" του Οδ. Ελύτη...

Με τον Δημήτρη Χορν και την Ιουλίτα

Ποια «απέραντη σιωπή»; Ας πούμε τώρα την αλήθεια. Τον θόρυβο εννοούσε ο Ποιητής, όμως τον θόρυβο τον ζωικό – τους άγριους ήχους της ζωής γυμνούς, όπως τους γέννησε η φύση η ελληνική. Αυτό ακριβώς σημαίνει του Οδυσσέα Ελύτη η «απέραντη σιωπή»: σιωπή για να ακουστεί το Μέγα Ποίημα, ο ήχος της μεταθανάτιας ζωής…

Αυτό το «ποίημα» δεν υπάρχει πια, κι όπου υπάρχει σπάνιο είναι, πρέπει να ψάξεις να το βρεις. Στα βάθη του αρχιπελάγους, στα ερημικά νησιά, όταν ο ήλιος κατεβαίνει χαμηλά και σμίγει με τους βράχους αφήνοντας ψιθύρους, μυστικούς τριγμούς, καθώς θωπεύει τη θαλάσσια αρμύρα, τη ζεσταίνει και την κάνει αλάτι...

Αυτοί οι ήχοι, μάλιστα! Είναι οι ήχοι της «απέραντης σιωπής» και είναι ήχοι ακριβοί, όσο και η επιθυμία του ποιητή. Ή οι άλλοι: η μελωδία των κυμάτων, η συμφωνία των τζιτζικιών, η μαγική ανάσα των ανέμων - σφυρίγματα και βουητά, καθώς περνούν μέσα απ' τις πευκοβελόνες και τα πυκνά φυλλώματα αιωνόβιων πλατάνων. Κι ακόμα, το "τρι και τρι" του τριζονιού, το παιχνιδιάρικο τιτίβισμα ενός σπουργίτη, τα κελαηδίσματα των πιο καλλίφωνων πουλιών, τα ηδονικά μικρούλια βογγητά των μελισσών, καθώς γλυκαίνονται στα λουλουδένια βάθη...

Αυτοί οι «θόρυβοι» είναι, στ’ αλήθεια, η «απέραντη σιωπή» του ποιητή.

Κι ακόμα, οι ανθρώπινοι ήχοι, όμως ατόφιοι: κραυγές και ψίθυροι ερωτικοί, κουβεντολόι στις αυλές, στα καφενεία, γέλια και κλάματα παιδιών, η μουσική των λέξεων στα καλά βιβλία, το σφύριγμα ενός χαρούμενου αγοριού, ένα τραγούδι, όμως τραγούδι να τραγουδιέται απ' την ψυχή, να πιάνει τόπο...

Γέννηση, έρωτας, θάνατος, ζωή για τη ζωή. Αυτή είναι η βαθύτερη επιθυμία των ανθρώπων, όμως έτσι όπως καταντήσανε πώς να το ξέρουν...

 Νίκος Τσαγκρής, 19/3/1996 Μετά την κηδεία του Οδυσσέα Ελύτη  (Από τη συλλογή χρονογραφημάτων ΕΓΩ,  ΕΜΕΙΣ, ΑΥΤΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ. Εκδόσεις Καστανιώτη)

Για μια ευρωπαϊκή... νεκρανάσταση

Η ακροδεξιά απειλή, η τυχοδιωκτική διαχείρισή της από τα κόμματα του "δημοκρατικού τόξου" και η απίστευτη στάση της Γερμανίδας καγκελαρίου κ. Μέρκελ

Έγραφα ότι βιώνουμε μια πρωτοφανή στα ευρωπαϊκά χρονικά παραδοξότητα: να υπονομεύεται ("να τορπιλίζεται με βόμβες εθνικισμού και ισλαμοφοβίας") η συμφωνία των "28" για μια ανθρωπιστική λύση του προσφυγικού ζητήματος όχι μόνον από την ευρωπαϊκή ακροδεξιά, αλλά και από σοσιαλδημοκρατικά και φιλελεύθερα - ακόμα και κομμουνιστικά - κόμματα. 

Είναι μια παραδοξότητα η οποία εδράζεται στο πολιτικό και δημοκρατικό έλλειμμα που, κλιμακούμενο, μαστίζει την Ευρώπη της μεταψυχροπολεμικής εποχής. Της εποχής της παγκοσμιοποίησης και του νεοφιλελεύθερου οικονομισμού, της οικονομικής κρίσης και του μοχλευμένου γεωπολιτικού χάους• με τις πολεμικές ακρότητες στα Βαλκάνια και στη Μέση και Εγγύς Ανατολή, τους "στημένους" εμφυλίους και τις αναπόφευκτες παρενέργειές τους: εξαναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών, κύματα προσφυγιάς προς τις ευρωπαϊκές χώρες, "προσφυγικό ζήτημα"... 

Το πολιτικό και δημοκρατικό έλλειμμα, ως αποτέλεσμα της μετατόπισης του κέντρου βάρους απ' την πολιτική στην οικονομία, διαπερνά το σύνολο των θεσμών και των κανόνων λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης, επιβάλλοντας ένα καθεστώς συγκεντρωτισμού (Κομισιόν) που προσομοιάζει με τον "δημοκρατικό συγκεντρωτισμό" των Σοβιέτ. Φυσική συνέπεια, η πολιτική απονεύρωση των εθνικών κυβερνήσεων και ο ευνουχισμός των πολιτικών ηγετών των χωρών - μελών, η τεχνοκρατική μετάλλαξή τους... 

 Είναι το έλλειμμα Πολιτικής, το έλλειμμα Δημοκρατίας, το έλλειμμα πολιτικής κουλτούρας και ιδεολογικής θωράκισης που κάνει τους Ευρωπαίους ηγέτες - αρχηγούς κομμάτων του δημοκρατικού τόξου, ακόμα και σοσιαλιστές - να υποθάλπουν την ξενοφοβία και να κλείνουν σύνορα• με την αυταπάτη ότι έτσι διεισδύουν σε ακροδεξιά ακροατήρια και πολλαπλασιάζουν την εκλογική τους πελατεία. 

Μια τυχοδιωκτική αυταπάτη 

Το επιχείρησε κι ο Σαμαράς στην Ελλάδα, (με τους ακροδεξιούς συμβούλους του και τον Μπαλτάκο) με την αυταπάτη ότι θα αλιεύσει εκλογική πελατεία από τη Χρυσή Αυγή. Η αποτυχία ήταν θεαματική αλλά, παρ' όλα αυτά, το επιδιώκει και ο διάδοχός του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Με τον δικό του, κουτοπόνηρο τρόπο: εθνικισμός και ανθρωπισμός στη συσκευασία του ενός. 

 Έχουμε και την φρέσκια εμπειρία του Σλοβάκου κεντροαριστερού Ρόμπερτ Φίτσο που, με υπερβάλλοντα εθνικιστικό ζήλο, έφτασε στο σημείο να προτείνει τη μετατροπή της Ελλάδας σε... hot spot! Για να αποδειχτεί εκ του αποτελέσματος (πτώση του κόμματός του από 44,4% στο 23%) ότι η συγκεκριμένη προσέγγιση δεν είναι παρά ένας πολιτικός τυχοδιωκτισμός που οδηγεί σε αντίθετα απ' τα αναμενόμενα αποτελέσματα. 

Κατά τον ίδιο τυχοδιωκτικό τρόπο, αντιδρούν στην άνοδο της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς δεκάδες - δημοκρατικοί, υποτίθεται - πολιτικοί ηγέτες και ηγετίσκοι των χωρών της Ε.Ε. Όπως ο Αυστριακός καγκελάριος σοσιαλδημοκράτης Φάιμαν, που υιοθετώντας την ατζέντα του καλπάζοντος (32%) ακροδεξιού κόμματος της χώρας του, προσχώρησε στο μπλοκ των κλειστών συνόρων συμπαρασύροντας και τις χώρες του Βίζεγκραντ• με τα αποτελέσματα που όλοι γνωρίζουμε και, πρώτοι απ' όλους, βιώνουν οι εγκλωβισμένοι στην χώρα μας πρόσφυγες: αν η οικονομική κρίση και η διαχείρισή της από το ευρωπαϊκό διευθυντήριο (οι συνέπειες της, η λιτότητα, η φτώχεια, η ανεργία) είναι που ζωντάνεψε την ακροδεξιά στην Ευρώπη, το προσφυγικό και η διαχείρισή του απ' τις εθνικές κυβερνήσεις, είναι που τη θεριεύει... 

Συγκρατημένη... απαισιοδοξία 

Ωστόσο, δεν είναι η εθνικιστική απειλή (η ραγδαία άνοδος της ακροδεξιάς σε Γαλλία, Αυστρία, Σουηδία, Κάτω Χώρες και στα ευρωπαϊκά κρατίδια του πρώην ανατολικού μπλοκ) που κλονίζει την Ε.Ε., είναι η διαχείριση αυτής της "απειλής" από τα παραδοσιακά ευρωπαϊκά κόμματα που συντρίβει την (ετοιμόρροπη ήδη) ευρωπαϊκή συνοχή. 

"Η Ευρώπη είναι κλινικά νεκρή, ανίκανη να αντιμετωπίσει συλλογικά την προσφυγική κρίση", βιάζονται να θρηνήσουν αρκετοί Ευρωπαίοι αναλυτές, όμως υπάρχουν σημεία, στο σκηνικό της διάλυσης, που αφήνουν περιθώρια, αν όχι αισιοδοξίας, συγκρατημένης... απαισιοδοξίας. Το γεγονός, ας πούμε, ότι παράλληλα με το ευρωπαϊκό ξέσπασμα προς την ακροδεξιά, την ξενοφοβία, τον εθνικισμό, έχουμε το ευρωπαϊκό ξέσπασμα προς την Αριστερά, την αλληλεγγύη, τα ανοιχτά σύνορα. Κι ακόμα, την υποδειγματικά "ευρωπαϊκή" αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος εκ μέρους της Ελληνικής κυβέρνησης (Τσίπρας: "Δεν μπορεί η λογική της εθνικής κυριαρχίας να υπερτερεί έναντι των κοινών ευρωπαϊκών κανόνων"), καθώς και την έμπλεη παραδοσιακού ευρωπαϊκού πολιτισμού στάση της Γερμανίδας καγκελαρίου• που, προ μηνών, παρέβλεψε τη σύμβαση του Δουβλίνου για να φιλοξενήσει δεκάδες χιλιάδες προσφύγων στη χώρα της. Και έκτοτε, παρά το πολιτικό κόστος, επιμένει σθεναρά για μια κοινή ευρωπαϊκή απόφαση που θα περιλαμβάνει αναλογική μετεγκατάσταση προσφύγων και ανοιχτά σύνορα. 

Τέλος, ας δούμε ως σημεία αφετηρίας για μια "επανίδρυση" της Ε.Ε., τα συντρίμμια του θεσπισμένου συστημικού εκτρώματος (συνθήκη Μάαστριχτ. συνθήκη Λισαβόνας, σύμβαση Δουβλίνου κλπ. κλπ.) που αφήνουν πίσω τους, η οικονομική και η προσφυγική κρίση.

Νίκος Τσαγκρής