Όταν το κόμμα που γέννησε την ευρωπαϊκή Αριστερά του παρόντος δυσκολεύεται αποδεχτεί την... πατρότητά της.
Ο σημερινός "ΣΥΡΙΖΑ", ό,τι απέμεινε απ' τον αρχικό ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή, προκειμένου να σταθεροποιηθεί στο παρόν και να αναπτυχθεί στο μέλλον ως κόμμα-κορμός της Ελληνικής Αριστεράς που είναι (που έγινε κατά την περίοδο 2010 - 2015, για την ακρίβεια), οφείλει πρώτα απ' όλα να αξιοποιήσει την κυβερνητική εμπειρία που ευτύχησε (ή μήπως ατύχησε;) να βιώσει και εξακολουθεί να βιώνει: να ερευνήσει χωρίς προκαταλήψεις και δογματικά ταμπού τη μυθική ανάδυσή του στην κυβερνητική εξουσία μέσα απ' αυτή την πρωτοφανή, για το πολιτικό σύστημα της χώρας, φαντασμαγορία κοινωνικοπολιτικών και κομματικών αναδιατάξεων που μοχλεύτηκαν από τη οικονομική κρίση, αλλάζοντας άρδην το πολιτικό σκηνικό. Να μελετήσει από στιγμή σε στιγμή, από μέρα σε μέρα κι από μήνα σε μήνα την κυβερνητική εμπειρία• που δεν είναι μια οποιαδήποτε κυβερνητική εμπειρία, αλλά η πρώτη κυβερνητική εμπειρία της Ευρωπαϊκής Αριστεράς: το περίφημο "Ελληνικό παράδειγμα", όπως ορίζεται διεθνώς.
Αυτό το "Ελληνικό παράδειγμα" (με την εξάμηνη επική διαπραγμάτευση, το δημοψήφισμα, τον εξαναγκαστικό συμβιβασμό, τη "διάσπαση", την προσφυγή στις κάλπες εν μέσω capital control και την ολική επαναφορά του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβερνητική εξουσία) προσλαμβάνεται ως βασικό status της Αριστεράς του παρόντος από δεκάδες αριστερούς διανοητές και πολιτικούς επιστήμονες ανά την Ευρώπη και τον κόσμο. Και το περιεργάζονται, το μελετούν, το αναλύουν: η πολιτική φυσιογνωμία της Αριστεράς του παρόντος αναδύεται από το «Ελληνικό παράδειγμα», ξεκινά την αφήγησή του για την "Αριστερά του Μέλλοντος" ένας από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους κοινωνιολόγους και θεωρητικούς της εποχής μας, ο Μποαβεντούρα ντε Σόουζα Σάντος.
Αλλαγή εκ των έσω
Αν η Αριστερά του ευρωπαϊκού παρόντος αναδύεται απ' το "Ελληνικό παράδειγμα", ο ΣΥΡΙΖΑ, ως το κόμμα που γέννησε αυτό το "παράδειγμα", οφείλει κάποτε να το αποδεχτεί ως δημιούργημά του. Οι δε θέσεις του οφείλουν, αν μη τι άλλο, να αναδιαμορφωθούν σε μια σχέση αλληλεπίδρασης μ' αυτό το "παράδειγμα": ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι (δεν δικαιούται πια να είναι) κόμμα διαμαρτυρίας. Δεν υπάρχει γι' αυτόν περιθώριο επιστροφής στη χορεία των κομμάτων που επιμένουν να αρνούνται τον δημοκρατικό πλουραλισμό και το κράτος δικαίου• όλα εκείνα τα κόμματα ή κομματίδια που, όπως γράφει ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Χ. Σωτηρέλης*, "ταυτίζουν τον Μαρξ με τον Στάλιν, συγχέουν τον σοσιαλισμό με τη «δικτατορία του προλεταριάτου», εξαντλούν τη μαχητικότητά τους σε ασκήσεις επαναστατικής γυμναστικής, καλλιεργούν έναν τυφλό και ισοπεδωτικό καταγγελτισμό ή επιδίδονται με πάθος σε άγονους διαγωνισμούς αριστεροσύνης που δεν είναι παρά ένα κράμα των πλέον χαρακτηριστικών παιδικών ασθενειών της Αριστεράς: του χονδροειδούς αριστερισμού, του αφόρητου δογματισμού και του πολιτικού παλαιοημερολογιτισμού".
Μελετώντας το "Ελληνικό παράδειγμα", το πρώτο που μαθαίνουμε είναι ότι η Αριστερά του παρόντος είναι μια Αριστερά που κατοικεί στην Ευρώπη και νοιάζεται γι' αυτήν. Ότι παλεύει να αλλάξει την Ευρώπη εκ των έσω, με τη δύναμη του κοινωνικού δικαίου που εκφράζει, διευρύνοντας διαρκώς τις συμμαχίες της, στο κομματικό, το κοινωνικό και το κυβερνητικό επίπεδο...
Οι δικτατορίες του 21ου
Ο Μποαβεντούρα ντε Σόουζα Σάντος, και πάλι, είναι εκείνος που μας δίνει ένα "ιδεολογικό" περίγραμμα της ανάγκης που γεννά αυτές τις «συμμαχίες»: είναι η επιθετικότητα της κυρίαρχης (σ. σ: της νεοφιλελεύθερης) Δεξιάς, σε συνδυασμό με την παγίδα των ευρωπαϊκών θεσμών, που τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν τόσο καταστροφική για τα δικαιώματα των πολιτών και για την αξιοπιστία του δημοκρατικού καθεστώτος, ώστε οι δυνάμεις της Αριστεράς πείθονται πλέον ότι οι νέες δικτατορίες του 21ου αιώνα θα έρθουν –έχουν έρθει– σαν πολύ χαμηλής έντασης δημοκρατίες. Συμφωνούν, λοιπόν, ότι αυτό που διακυβεύεται τώρα είναι η ίδια η επιβίωση μιας δημοκρατίας αντάξιας του ονόματός της. Και ότι οι διαφορές σχετικά με το τι σημαίνει αυτή η δημοκρατία είναι τώρα λιγότερο πιεστικές από την ανάγκη να διασωθεί ό,τι δεν έχει καταφέρει ακόμα να καταστρέψει η Δεξιά…
Σταματάω αναγκαστικά εδώ, δεν διαθέτω άλλο χώρο. Να σας πω μόνο ότι, καθώς γράφω αυτό το άρθρο για τον ΣΥΡΙΖΑ -το κόμμα "ΣΥΡΙΖΑ", όχι την κυβέρνηση- μένω κατάπληκτος από την καλή διάθεση με την οποία το γράφω, την απουσία της βαρεμάρας που, συνήθως, με καταλαμβάνει όταν γράφω για ένα -οποιοδήποτε- κόμμα. Σκέφτομαι ότι αυτό, ίσως, είναι ευχάριστο. Όχι για μένα, βέβαια, αλλά για το κόμμα για το οποίο γράφω. Αφού μπορεί να σημαίνει ότι δεν είναι πια... οποιοδήποτε κόμμα, αλλά το κόμμα που γέννησε το "Ελληνικό παράδειγμα". Το ότι οφείλει κάποτε να το αποδεχτεί ως δημιούργημά του, είναι θέμα κομματικού... πατριωτισμού.
*Από παλαιότερο άρθρο του για την Αριστερά, στο ΒΗΜΑ
Νίκος Τσαγκρής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου