Αποθεώνουμε τη ντόπα!!!

Τα πάντα άρχισαν από τότε που το χρήμα ξεπέρασε τη δόξα. Από τότε που τα στεφάνια ελιάς έγιναν χρυσά μετάλλια και τα χρυσά μετάλλια άρχισαν να εξαργυρώνονται σε εκατοντάδες, σε χιλιάδες, σε εκατομμύρια δολάρια. Ο Aμερικανός οχτακοσάρης Τζόνι Γκρέι (Ολυμπιονίκης το 1992 και παγκόσμιος πρωταθλητής το 1993) τα είχε πει νωρίς: κάποτε θα παρακολουθούμε ένα δρομέα να σπάει τη μία μέρα το παγκόσμιο ρεκόρ και την άλλη να πεθαίνει. Θα είναι σαν να επιτρέπουμε στους αθλητές να αυτοκτονούν για την αγάπη τους για το χρήμα…

Όχι, ο Ουσέιν Μπολτ δεν πέθανε ακόμα. Ούτε ο Μάικ Φελπς. Μα και να πεθάνουν, σιγά μην κλάψω, που λέει και το τραγούδι. Μόνο θα φοβηθώ, λίγο ακόμη, για τον τραγικό δρόμο που πήρε ο λεγόμενος πρωταθλητισμός και ο λεγόμενος Ολυμπισμός. Αυτόν τον φαρμακωμένο μονόδρομο που, με μαθηματική ακρίβεια, οδηγεί στον θάνατο (φυσικό ή μεταφορικό) τους πρωταθλητές και τον πρωταθλητισμό, τον Ολυμπισμό και τους Ολυμπιακούς αγώνες.

Ας το πούμε άφοβα: αυτοί που, βασικά, ευθύνονται για το ντόπινγκ στον αθλητισμό είναι οι ντοπαρισμένοι αθλητές. Κι ας είναι οι ήρωές μας, κι ας ονομάζονται Καρλ Λιούις ή Κώστας Κεντέρης, Γκρίφιθ Τζόϊνερ ή Φανή Χαλκιά, Μπεν Τζόνσον ή Λίνφορτ Κρίστι. Να το πούμε πάλι: όλοι οι αθλητές που κάνουν πρωταθλητισμό είναι, με τον Α ή με τον Β τρόπο, μέσα στη ντόπα και είναι αυτοί που, βασικά, ευθύνονται για το ντόπινγκ, το ντοπάρισμά τους.

Ας επαναλάβουμε ακόμα, άφοβα επίσης, την ομολογία του Τζόνι Γκρέι, ότι το βασικό κίνητρο των αθλητών που ντοπάρονται δεν είναι η συμμετοχή ή η νίκη, αλλά η αγάπη τους για το χρήμα। Ή η απλή επιβίωση, ας προσθέσουμε: κάποια προνόμια, μια θέση στον στρατό ή την πυροσβεστική, τη Γυμναστική Ακαδημία και λοιπά. Αλλά, φυσικά, θα ήταν προτιμότερο να μην τα λέμε όλα αυτά εμείς, να τα ομολογήσουν οι ίδιοι οι ντοπέ-Ολυμπιονίκες, οι ντοπέ-πρωταθλητές.

Φυσικά, οι μέντορες του πρωταθλητισμού και του ντόπινγκ των πρωταθλητών είναι οι πολυεθνικές εταιρίες - σπόνσορες των αθλητών και των αθλητικών διοργανώσεων, οι πολιτικοί ηγέτες, οι ομοσπονδίες, οι προπονητές και οι «φίλαθλες» μάζες˙ που καλλιεργούν, αξιοποιούν και χειροκροτούν (για διαφορετικά, σε κάθε περίπτωση, συμφέροντα) τον αθλητισμό των ρεκόρ, τον ντοπέ-πρωταθλητισμό। Και βέβαια η ΔΟΕ, με το ένοχο παρελθόν και παρόν, τις αποκρύψεις θετικών δειγμάτων, τις συγκαλύψεις μεγάλων υποθέσεων ντόπινγκ, τους ελλιπείς και επιλεκτικούς ελέγχους και τις ελλιπείς χρηματοδοτήσεις των ελεγκτικών μηχανισμών.

Είναι όμως, αυτοί, οι ηθικοί αυτουργοί της ντόπας. Τη βασική ευθύνη έχουν οι ίδιοι οι ντοπέ-πρωταθλητές. Και εμείς. Που, ενώ γνωρίζουμε, τους αποθεώνουμε. Αποθεώνοντας την ντόπα…
Νίκος Τσαγκρής

Δυο γάιδαροι (ΗΠΑ-Ρωσία) μαλώνουνε σε ξένο αχυρώνα

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν συνέκρινε τον Γεωργιανό πρόεδρο Σαακασβίλι με τον Σαντάμ Χουσεϊν: «Αυτοί (οι Αμερικανοί) έσπευσαν να κρεμάσουν τον Σαντάμ Χουσεϊν επειδή κατέστρεψε μερικά σιιτικά χωριά (...), ενώ τον Γεωργιανό πρόεδρο, που σε μία ώρα έσβησε δέκα οσετικά χωριά, σπεύδουν να τον προστατεύσουν...», είπε...

Ακριβώς: όπως οι Αμερικανοί έσπευσαν να ισοπεδώσουν το Ιράκ και να κρεμάσουν τον Σαντάμ Χουσεϊν («επειδή κατέστρεψε μερικά σιιτικά χωριά»;), έτσι και οι Ρώσοι έσπευσαν να ισοπεδώσουν τη Γεωργία και να κρεμάσουν τον Σαακασβίλι («επειδή σε μία ώρα έσβησε δέκα οσετικά χωριά»;). Και ναι, τώρα οι Αμερικανοί σπεύδουν να προστατεύσουν τον Γεωργιανό πρόεδρο, όπως τότε οι Ρώσοι έπαιρναν το μέρος του Σαντάμ Χουσεϊν...

Τότε, η Ελλάδα (η ελληνική κυβέρνηση) ήταν με τους Αμερικανούς και οι Ελληνες με τους Ιρακινούς. Τώρα η Ελλάδα (η ελληνική κυβέρνηση) είναι με τους Ρώσους. Και, χωρίς να διασταυρώνεται από κάποιο γκάλοπ, να πούμε, διπλωμάτες και αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι Ελληνες είναι, επίσης, με τους Ρώσους. Κάτι που μοιάζει απίστευτο, αφού σε όλα τα σχετικά μεταψυχροπολεμικά ζητήματα, από Βοσνία-Ερζεγοβίνη μέχρι Σερβία και Αφγανιστάν και Ιράκ, ακόμα και στο θέμα της Κύπρου (με το σχέδιο Ανάν), οι Ελληνες ουδέποτε συνέπιπταν με την Ελλάδα (την ελληνική κυβέρνηση)...

Τι συνέβη, λοιπόν; Φάγαμε κι εμείς το χάπι των αυτονομήσεων; Οτι, δηλαδή, κάθε πικραμένος (μειονοτικός ή μη) εθνικιστής των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης μπορεί να σηκώνει τη σημαία της εδαφικής ανεξαρτησίας και μ αυτό να προσφέρει άλλοθι (στους Αμερικανούς για τα Βαλκάνια - στους Ρώσους για την Ανατολική Ευρώπη) στρατιωτικής εισβολής σε κυρίαρχες χώρες των συγκεκριμένων περιοχών; Προκειμένου να τις επανεντάξουν στη σφαίρα επιρροής τους; Ετσι, τσαμπουκαλίδικα; Πατώντας επί πτωμάτων αμάχων πληθυσμών; Παραβιάζοντας κάθε ίχνος διεθνούς δικαίου; Μα αυτό είναι κάτι που μοιάζει με μια νέα τερατώδη Γιάλτα: Αμερικανοί και Ρώσοι τραβούν απ εδώ και απ εκεί τις δύστυχες χώρες των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης ξεσκίζοντας την ανεξαρτησία που νόμισαν ότι απέκτησαν με την πτώση του Τείχους. Ετσι δεν είναι;

Στο μεταναστευτικό χωνευτήρι της Αθήνας του 21ου αιώνα ένας Ελληνας μπορεί να βιώσει το δράμα ενός Γεωργιανού. Εχω Γεωργιανούς φίλους. Τους ρώτησα, μου απάντησαν: «Εδώ και δεκαοχτώ χρόνια, οι Οσέτιοι γκρινιάζουν για ανεξαρτησία. Γιατί τους... λυπήθηκαν τώρα;». «Οι Ρώσοι τους χρηματοδοτούν και τους ξεσηκώνουν όλα αυτά τα χρόνια». «Ναι, οι Αμερικανοί έχουν βάλει το χεράκι τους, να βάλουν στο ΝΑΤΟ τη Γεωργία, να αποκτήσουν τον έλεγχο».
-Εσείς με ποιους είστε; ρώτησα. «Με τη Γεωργία», μου απάντησαν. Με τη Γεωργία είμαι κι εγώ. Κι ούτε καν με τη Γεωργία. Με τους Γεωργιανούς...

Νίκος Τσαγκρής

ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ: Νους διεφθαρμένος εν σώματι ντοπαρισμένω...

Η «Ολυμπιάδα» δεν είναι παρά μια γιγάντια εταιρεία παραγωγής θεαμάτων, η «Ολυμπιακοί Αγώνες» ΑΠΕ (Ανώνυμη Πολυεθνική Εταιρεία.Προσθέτω ότι, αφού επιμένει να αμπαλάρεται με τις ιδέες και τα σημεία (logo τα λένε οι διαφημιστές) της Αρχαίας Ελληνικής Ολυμπιάδας, θα πρεπε (ακόμα και με τη μορφή της... μίζας) να αποδίδει μερικά δισεκατομμύρια δολάρια ανά τετραετία στη φυσική κληρονόμο των συγκεκριμένων ιδεών και σημείων, τη σύγχρονη Ελλάδα. Ετσι, το «παιγνίδι» που ξεκίνησε ως ένα ρομαντικό όνειρο, θα έμενε οριστικά ξέσκεπο ως ένα από τα πλέον σικέ και βρώμικα παιγνίδια στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Και θα μπορούσαμε κι εμείς, οι κακοί των media, να πούμε χωρίς περιστροφές ότι το αρχαιοελληνικό ιδεώδες «νους υγιής εν σώματι υγιεί» στο πλαίσιο της σύγχρονης Ολυμπιάδας αποδίδεται ως «νους διεφθαρμένος εν σώματι διεστραμμένω». Από το ντόπινγκ, φυσικά...

Ως «ανθρωπιστικό ντόπινγκ στο πολιτικά διεφθαρμένο σώμα της Κίνας» χαρακτηρίστηκε από κάποιους υψηλόβαθμους της Δύσης η απονομή στο Πεκίνο του δικαιώματος να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008. Αλλοι προέβλεπαν ότι «στη διάρκεια της Ολυμπιάδας, η Κίνα θα μεταβληθεί σε πραγματική υπερδύναμη». Οι πρώτοι διαψεύστηκαν παταγωδώς: η Κίνα παρέμεινε, και εν μέσω Ολυμπιακών Αγώνων παραμένει, μια πολιτικά διεστραμμένη χώρα, μια σταλινικού τύπου δικτατορία με... φιλελεύθερη οικονομία: κάθε είδος αντιπολίτευσης απαγορεύεται, τα ΜΜΕ λογοκρίνονται, παραβιάζονται συστηματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι εκτελέσεις αντιφρονούντων είναι στην ημερήσια διάταξη, ενώ στις αυτόνομες περιοχές του Θιβέτ και του Ξινγιάνγκ οι αρχές συνεχίζουν τη σκληρή καταστολή.

Οι δεύτεροι, εκείνοι που προέβλεπαν ότι «στη διάρκεια της Ολυμπιάδας η Κίνα θα μεταβληθεί σε πραγματική υπερδύναμη», μοιάζουν δικαιωμένοι: τον Νοέμβριο του 2007 η Κίνα έγινε η τρίτη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία με ονομαστικό ΑΕΠ 3,42 τρισ. δολάρια. Αλλά συνέβαλε η Ολυμπιάδα σ' αυτό; Οχι βέβαια: κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες η Κίνα είναι το ταχύτερα αναπτυσσόμενο έθνος, με το κατά κεφαλήν εισόδημα να αυξάνεται με μέσο ετήσιο ρυθμό άνω του 8%.

Ούτε πιο πλούσια, λοιπόν, μα, κυρίως, ούτε πιο ανθρώπινη, αφού τα οικονομικά συμφέροντα των ΗΠΑ, της Δύσης εν γένει, έχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά για την Κίνα. Αλλα για τα δικαιώματα των επενδυτών και άλλα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το είπε καθαρά ο Νόαμ Τσόμσκι. «Για θέματα εμπορίου οι ΗΠΑ είναι άτεγκτες, ενώ για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων διστακτικές: θεωρούν ότι θα ήταν αντιπαραγωγικό να πιεστεί πολύ η Κίνα για θέματα όπως τα βασανιστήρια των αντιφρονούντων ή οι κτηνωδίες (atrocities) στο Θιβέτ...». Πώς να το κάνουμε; Εν τέλει, και από την Ολυμπιάδα της Κίνας (όπως και από την Ολυμπιάδα της Αθήνας πριν από τέσσερα χρόνια), μόνη κερδισμένη είναι η «Ολυμπιακοί Αγώνες» ΑΠΕ (Ανώνυμη Πολυεθνική Εταιρεία).

Νίκος Τσαγκρής

Καταραμένες αλήθειες!..

Θα τρώγατε πουλερικά από τις ΗΠΑ πλυμένα με χλώριο; Προσπάθησε, λυσσασμένα, να μας τα πουλήσει ο αμερικανός πρόεδρος Μπους κατά τη διάρκεια της ευρωαμερικανικής συνόδου, μαζί με τα, εν γένει, μεταλλαγμένα. Εμείς, η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης δηλαδή, δεν πήραμε, προβάλαμε ασθενή, πλην όμως… σθεναρή αντίσταση. Το μόνο στο οποίο συμφωνήσαμε με τον πρόεδρο είναι το θέμα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν: να επιβληθούν αυστηρότερες κυρώσεις «εάν συνεχιστεί η αδιαλλαξία της Τεχεράνης»…

Εμείς, ως Ευρωπαίοι πολίτες τώρα, δεν τραβάμε κάνα ζόρι με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Αυτό που μας ζορίζει είναι η οικονομική κρίση: η ακρίβεια, στα τρόφιμα και τα καύσιμα, ο εφιάλτης μιας επερχόμενης φτώχιας. Προσωπικά δε, ως Ευρωπαίος (να μου επιτρέψετε) πολίτης και ως Έλληνας σχολιαστής της επικαιρότητας, καθώς… ζορισμένος προσπαθώ να ερμηνεύσω τα αίτια της κρίσης, πιάνω τον εαυτό μου να συμφωνεί με την σχετική ερμηνεία του, αφορισμένου από την ευρωαμερικανική πολιτική κοινότητα, Ιρανού προέδρου Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ. Ο οποίος στην αγόρευσή του από το βήμα της διάσκεψης του FAO (Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ) στη Ρώμη, περιστοιχισμένος από ένοπλους φρουρούς, είπε μερικές αλήθειες.

Ο Ιρανός είπε ότι «η παγκόσμια αγορά είναι γεμάτη πετρέλαιο και η άνοδος του αργού είναι τεχνητή». Και ότι «πίσω από την επισιτιστική κρίση βρίσκονται δυνάμεις που κερδοσκοπούν και χειραγωγούν». Είπε ακόμη ότι «οι μεγάλες δυνάμεις ενεργούν με σκοπό την υποτίμηση του δολαρίου και αυτό είναι που προκάλεσε την αύξηση των τιμών του πετρελαίου και των προϊόντων διατροφής» και ότι «ορατά και αόρατα χέρια εργάζονται για να ελέγχουν τις τιμές προκειμένου να επιτύχουν τους πολιτικούς και οικονομικούς τους σκοπούς»…

Αυτές είναι αιτιάσεις για την κρίση, αν όχι πιο ορατές, τουλάχιστον πιο αληθοφανείς και, ως εκ τούτου, πιο πιθανές από τις αντιφατικές και συμφεροντολογικές εξηγήσεις που δίνουν οι περισσότεροι Δυτικοί πολιτικοί ηγέτες και οικονομικοί αναλυτές. Και πάντως, πιο πολιτικές και αληθοφανείς από τις αφηρημένες αιτιάσεις του τύπου «φταίει η άνοδος της τιμής της βενζίνης» ή «φταίνε οι κερδοσκόποι» των δικών μας κυβερνητικών και παρακυβερνητικών παραγόντων.

Τέλος, ο… καταραμένος Ιρανός έθεσε και πάλι το πλέον αναπάντητο, στα μεταψυχροπολεμικά διεθνή χρονικά, ερώτημα:
«Πώς μπορούν οι μηχανισμοί του ΟΗΕ να βελτιώσουν την κατάσταση την ώρα που ορισμένες δυνάμεις επιβάλλουν τις αποφάσεις τους στο Συμβούλιο Ασφαλείας και το χειραγωγούν;».
Και ζήτησε «το σχηματισμό ενός ανεξάρτητου και δίκαιου θεσμού, που θα γίνεται σεβαστός από όλες τις χώρες για να ρυθμίσει την αγορά προϊόντων διατροφής με δίκαιο τρόπο»…

Συμφωνώ. Είμαι έτοιμος δε να δηλώσω ότι καθώς… ζορισμένος προσπαθώ να ερμηνεύσω τα αίτια της κρίσης βρίσκω πιο αξιόπιστες τις αιτιάσεις του… καταραμένου Ιρανού από τις αιτιάσεις κάθε Ευρωπαίου ηγέτη!

Νίκος Τσαγκρής

Πίσω απ' τα μαύρα γυαλιά...

Υπάρχουν ορισμένα πρόσωπα που δεν τα πάει το «γυαλί». Δεν «γράφουν», που λένε και οι οπερατέρ. Φυσικά, αυτό δεν έχει να κάνει με μειονεξίες και αναπηρίες. Αντιθέτως: προσωπικότητες φθηνές, πρόσωπα απεχθή μπορούν να θριαμβεύουν τηλεοπτικά. Το θέμα είναι πόσο «αφήνεσαι», πόσο επιτρέπεις στον εαυτό σου να είναι ο εαυτός σου, να εκτεθεί δημοσίως. «Αν αφεθείς, θα «γράψεις», λένε οι ειδικοί. «Είτε αρνητικά είτε θετικά»… Κι εννοούν ότι απ' τη στιγμή που ένα πρόσωπο «γράφει», ανεξάρτητα εάν είναι αρνητικό ή θετικό, προκύπτει ίδιο «εμπορικό» όφελος αφού, το τηλεοπτικό κοινό καταναλώνει αδιακρίτως τα θετικά και τα αρνητικά πρόσωπα. Αρκεί να «γράφουν» στο «γυαλί»…

Εδώ, σ’ αυτό το σημείωμα, μιλάμε για κάποια πολιτικά πρόσωπα που, πια, δεν «γράφουν» στο «γυαλί», όχι επειδή δεν θέλουν αλλά επειδή δεν μπορούν. Επειδή δεν επιτρέπουν, πια, στον πολιτικό εαυτό τους να «αφεθεί, να είναι ο πραγματικός πολιτικός εαυτός τους. Ο πρωθυπουργός, πρώτος και καλύτερος: «έγραφε» περισσότερο από τον Γιώργο, ήταν περισσότερο απ’ εκείνον «ο εαυτός του»˙ Ήταν ειλικρινής, αυθεντικός, δεν «κρυβόταν» και αυτό του έδινε «το κάτι παραπάνω». Τώρα, δεν θυμίζει σε τίποτα τον Κώστα Καραμανλή της πρώτης τετραετίας. Θυμίζει, όλο και περισσότερο, τον Κώστα Σημίτη στα τελευταία του, έχει αφήσει το σκάφος ακυβέρνητο, έρμαιο Δυτικών ανέμων: στον αυτόματο πιλότο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και όταν πρέπει να αντιμετωπίσει τον ελληνικό λαό «κρύβεται», σαν να φορά μαύρα γυαλιά…

Μαύρα γυαλιά! Ο Ρολάν Μπαρτ στα «Αποσπάσματα ερωτικού λόγου» τιτλοφορεί «μαύρα γυαλιά» το κεφάλαιο στο οποίο πραγματεύεται τον «κρυμμένο λόγο»: «Κρύβω, σχήμα εσκεμμένης αποφάσεως, όπου το ερωτικό υποκείμενο διερωτάται ως ποιό βαθμό πρέπει να κρύψει από το ερωτικό αντικείμενο, τις διαταραχές, τους κλυδωνισμούς, τους πόθους του, τις καταπτώσεις του, κοντολογίς τις ακρότητές του». Έτσι, και ο πρωθυπουργός: «κρύβεται», φορά «μαύρα γυαλιά». Μοιάζει έτσι αμήχανος, ψυχρός, ουδέτερος. Και σαν τον «κρυφοερωτευμένο» του Ρολάν Μπαρτ, «εμφανίζεται στο κοινό με το σώμα ενός ξεροκέφαλου παιδιού και τη γλώσσα ενός άκρως πολιτισμένου ενήλικα: Είμαι ψεύτης (λόγω παρασιωπήσεως), δεν είμαι θεατρίνος…

Αλλά και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν πάει πίσω. Βέβαια, ποτέ δεν «έγραφε» ιδιαίτερα στο «γυαλί», γιατί ποτέ δεν αφηνόταν να… «αφεθεί». Μα φαντάζεσθε τον Γιώργο… αφημένο; Αλίμονο, ποτέ δεν θα κατάφερνε να δείξει αριστερός! Έτσι «κρύβεται» κι αυτός, φορά «μαύρα γυαλιά». Ή εμφανίζεται, εάν θέλετε, κι αυτός στο κοινό, όπως και ο Κώστας Καραμανλής: με το σώμα ενός ξεροκέφαλου παιδιού και τη γλώσσα ενός άκρως πολιτισμένου ενήλικα: Είμαι ψεύτης (λόγω παρασιωπήσεως), δεν είμαι θεατρίνος…

Υ.Γ: σε ερώτημα εταιρίας δημοσκοπήσεων (mega, Δευτέρα, 2/6/2008) για την ικανότητα διακυβέρνησης των πολιτικών αρχηγών η επιλογή «κανένας» είναι πρώτη, με 31,5%.

Νίκος Τσαγκρής

Πολιτική στενοχώρια...

"Υπομονή, η ζωή είναι δύσκολη", είπε στους αγριεμένους Γάλλους αγρότες ο Νικολά Σαρκοζί, με το πρόσωπο τσακισμένο απ’ τη στενοχώρια. Δίπλα του η Κάρλα Μπρούνι πρότεινε ένα βαθύ ντεκολτέ παρηγοριάς στους ξεσηκωμένους απεργούς. Δηλώνοντας κι αυτή στενοχωρημένη. Όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δείχνουν στενοχωρημένοι, τελευταία, στις δημόσιες εμφανίσεις τους. Είναι η ακρίβεια βλέπετε, η ενεργειακή κρίση, η οικονομική ύφεση.

Και ο δικός μας, μες στη στενοχώρια κι αυτός. «Πάρτε κι άλλα μέτρα για την ακρίβεια, είναι η τελευταία μας ευκαιρία», φωνάζει στους υπουργούς του, με τη μάσκα της στενοχώριας εγκατεστημένη μονίμως στο πρόσωπό του. Είναι η τελευταία τους ευκαιρία; Μπορεί: Οι Γερμανοί… ξανάρχονται, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας συνεχίζεται, τα καρτέλ αλωνίζουν, η ακρίβεια καλπάζει ανενόχλητη και, πώς να το κάνουμε, οι κυβερνήσεις πέφτουνε σε τέτοιες συνθήκες. Ειδικά εκείνες που στηρίζονται στην ευσυνειδησία δύο μόλις βουλευτών…

Τι είναι, αλήθεια, ο βουλευτής; Μέλος του αντιπροσωπευτικού κοινοβουλευτικού μας συστήματος είναι. Και, ως μέλος του αντιπροσωπευτικού κοινοβουλευτικού μας συστήματος, έχει καθήκον να αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα των κατοίκων της περιοχής στην οποία εκλέγεται. Να μάχεται υπέρ αυτών στη Βουλή, να προωθεί εν ολίγοις τα συλλογικά αιτήματα των πολιτών.

Από την άλλη, στο πλαίσιο της δομής του δημοκρατικού πολιτεύματος, ο βουλευτής παίρνει το χρίσμα για να γίνει βουλευτής από κάποιο κόμμα και, για να το πάρει, υποχρεούται να είναι μέλος ή στέλεχος αυτού του κόμματος. Και μάλιστα να έχει δώσει «εξετάσεις» ότι υπερασπίζεται τα συμφέροντα του κόμματός του. Αντιλαμβάνεσθε, προφανώς, εδώ μια υποβόσκουσα αντίφαση, που μεταβάλλεται σε πρόβλημα όταν τα συμφέροντα των ψηφοφόρων ενός βουλευτή έρχονται σε αντίθεση με τα συμφέροντα (τη γραμμή) του κόμματός του. Τότε, ο βουλευτής τίθεται μπροστά σε ένα συνειδησιακό δίλημμα: Τι θα προωθήσω στη βουλή; Τα συμφέροντα του κόμματός μου ή τα συμφέροντα των ψηφοφόρων μου;

Το δίλημμα του βουλευτή προσλαμβάνει διαστάσεις δράματος εάν είναι κυβερνητικός βουλευτής, και δη στην κυβέρνηση Καραμανλή. Όχι οποιουδήποτε Καραμανλή, αλλά στην κυβέρνηση των 152 βουλευτών του Κώστα Καραμανλή. Του δικού μας. Στης ακρίβειας τον καιρό. Και του ξεπουλήματος. Με υπουργό Ανάπτυξης τον κ. Φώλια. Και υπουργό Οικονομίας τον κ. Αλογοσκούφη…

Τι κάνει τότε ο βουλευτής; Ρίχνει την κυβέρνηση; Όχι, βέβαια। Απλώς, στενοχωριέται ο βουλευτής. Βγαίνει, δηλαδή, στην τηλεόραση, δηλώνει τη διαφωνία του και δείχνει ότι στενοχωριέται. Πολύ! Ακριβώς όπως συνιστούσε, από το ’76 π. Χ. ήδη, ο αγορανόμος παρακαλώ (!) πριν γίνει πραίτωρ, Κικέρων: «Όταν αυτό που μας ζητάνε (οι πολίτες) δεν μπορεί να γίνει ..., πρέπει ( οι πολιτικοί) να επικαλούμαστε επιτακτικές δεσμεύσεις, να δείχνουμε πόσο στενοχωρούμαστε»…

Νίκος Τσαγκρής

Η Θρησκεία της Αγοράς

Τηλεόραση φτηνή, ψυγεία, δόσεις, Ι.Χ. και οικο-δομές. / Πριζουνίκ, πρατήρια και χρηματιστήρια

και διακοπές.

Οι στίχοι αυτοί, σαν μια δυσοίωνη μικρή προφητεία, περνούν μέσα από ένα περίφημο, για μας τους «εκδρομείς του ’60», τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου. Μια «προφητεία» για την «παγίδα της κατανάλωσης», που από τότε είχε αρχίσει να στήνεται και εμείς να ψιλοτσιμπάμε το δόλωμα. Και μια προειδοποίηση για μια νέα θρησκεία που μας την είχε στημένη στη στροφή προς τον εικοστό πρώτο αιώνα, τη θρησκεία της αγοράς. Σήμερα, 40 χρόνια μετά, η πραγματικότητα έχει υπερβεί κατά πολύ τη μικρή αυτή «προφητεία». Η κατανάλωση είναι η πρέζα μας, η θρησκεία της αγοράς μάς δυναστεύει, η μιζέρια του «πλούτου» είναι ο πολιτισμός μας.

Από τότε που μπήκαμε στην ευρωζώνη, αρχίσαμε να τσαλαβουτάμε σε ένα διεθνές περιβάλλον, περισσότερο παρά ποτέ οικονομικό. Ένα περιβάλλον στο οποίο ο καπιταλισμός είχε επικρατήσει ως αδιαμφισβήτητος μονόδρομος˙ και το μόνο δίλημμα είχε να κάνει με την πολιτική ποιότητα του καπιταλισμού: νεοφιλελευθερισμός ή σοσιαλδημοκρατία; Τότε, θυμάστε, η ευρωπαϊκή απάντηση ήταν σοσιαλδημοκρατία και ήταν απάντηση ενστικτώδης, που διάλεγε το μη χείρον ως βέλτιστον: αφού ο καπιταλισμός είναι μονόδρομος, αφού ο ριζοσπαστικός σοσιαλισμός δεν χωράει στο διεθνές περιβάλλον, ας πάρουμε σοσιαλδημοκρατία, μήπως διασώσουμε αυτό το έρημο το «κοινωνικό κράτος»...

Κάπως έτσι λειτούργησαν την περασμένη δεκαετία οι κοινωνίες των Ευρωπαίων πολιτών και... πήραν σοσιαλδημοκρατία. Πράγμα που διευκόλυνε, στον συγκεκριμένο χρόνο, την αλματώδη απελευθέρωση της αγοράς, την τερατώδη καπιταλιστική «αντεπίθεση»: οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις λειτούργησαν περισσότερο σαν... τριτεγγυητές της οικονομίας της αγοράς παρά ως σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις. Δηλαδή, σαν αυτό που στο τέλος κατέληξαν, σαν νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις με σοσιαλιστικά ψευδώνυμα. Έτσι, η μεταψυχροπολεμική ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έφαγε τα ψωμιά της, ακόμη και σαν κυβερνητικός μανδύας, για τη διευκόλυνση της ελευθέριας οικονομίας.

Σήμερα, η θρησκεία της αγοράς είναι η επίσημη πολιτική έκφραση των ευρωκυβερνήσεων, η ελευθέρια οικονομία είναι «το διεθνές και το ευρωπαϊκό περιβάλλον». Και σ' αυτό δεν χωρούν ούτε κατ' όνομα σοσιαλιστικές κυβερνήσεις, δεν χωράει ούτε καν η Πολιτική, αν πάρουμε στα σοβαρά κάποιους νεότοκους πολιτικούς στοχαστές που διατυπώνουν την άποψη ότι, ακόμη και ο διαχωρισμός Δεξιά - Αριστερά, με το παραδοσιακό περιεχόμενο (συντήρηση από τη μία και πρόοδος από την άλλη) των εννοιών, έχει οριστικά εκλείψει.

Προσωπικά, μένω εκτός, επιμένω να τρέφομαι με τη λυτρωτική βεβαιότητα ότι αυτό που λέμε κόσμος -και είναι η ανθρωπότητα, οι κοινωνίες των πολιτών, οι λαοί- είναι και θα είναι η Αριστερά, ανεξάρτητα εάν είναι ο ίδιος κόσμος που συμβάλλει καθοριστικά στην ανάδειξη «δεξιών» ή «αριστερών» κυβερνήσεων και καθεστώτων ...

Νίκος Τσαγκρής

«Le Sarko-Berlusconisme»: το life style στη θέση της πολιτικής

Περπατάω σε εμπορικό δρόμο του Παγκρατίου. Τα μαγαζιά άδεια. Άδεια η πιτσαρία, άδειο το τυροπιτάδικο, άδειο το κατάστημα γυναικείων και παιδικών ενδυμάτων˙ ο μανάβης χτυπάει μύγες και ο βιβλιοπώλης ψαρεύει πελατεία στην εξώπορτα. Αυτή η μεσημεριάτικη βόλτα, αυτή η εικόνα της έρημης αγοράς με φτιάχνει, καθώς ανταποκρίνεται στις σκέψεις μου για την ενεργειακή κρίση, την ακρίβεια, την πείνα.

Η ίδια βόλτα με χαλάει όταν μπαίνω σ’ ένα «Γερμανό» για να αλλάξω τα ακουστικά του walkman κινητού μου (που είναι και ράδιο και φωτογραφική μηχανή και βιντεοκάμερα) και πέφτω σε συνωστισμό˙ σαν αυτόν που περιέγραφε η κ. Ρεπούση στο περίφημο «βιβλίο της ιστορίας»: καμιά εικοσαριά πελάτες στριμωγμένοι στα τριανταπέντε τετραγωνικά του καταστήματος, να τσαλακώνονται προκειμένου να αποκτήσουν το πιο δημοφιλές γκάτζετ της εποχής μας˙ ή κάποιο αξεσουάρ του…

Εδώ έχουμε την εικόνα μιας παρανοϊκής, μπορούμε να πούμε, κοινωνικής συμπεριφοράς. Αφού, έκπληκτοι, βλέπουμε, πέρα από τη «δίψα» του δυτικού κόσμου για καύσιμα, δίπλα στην ακρίβεια και το φάσμα της πείνας που, σύμφωνα με όλους τους αναλυτές, μας απειλεί, να υπερέχει η «δίψα» μας για ένα «έξυπνο και καμιά φορά χρήσιμο αντικείμενο», ένα ψηφιακό γκάτζετ, το κινητό τηλέφωνο. Που, μαζί με το παραδοσιακό, πια, κόλλημά μας με την τηλεόραση και το πιο μοντέρνο με το ιντερνέτ, δεν είναι «δίψα» αλλά μαζική ψύχωση που μεταβάλλει σε είδη πρώτης ανάγκης (πιο αναγκαία κι απ’ τα τρόφιμα;) τα απόλυτα παιγνίδια της επικοινωνίας: μια αρρωστημένη εξάρτηση άξια ψυχανάλυσης.

Η τέχνη της επικοινωνίας
Η κοινωνιολογική εκτίμηση είναι ότι είμαστε παγιδευμένοι σε μια τερατώδη παγίδα που ονομάζεται «κοινωνία της πληροφορίας» και ότι, εντός της, η πολιτική, που στη χειρότερη ήταν «η τέχνη του εφικτού», τώρα είναι η «τέχνη της επικοινωνίας». Εκλεκτά προϊόντα της συγκεκριμένης «τέχνης» είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς αναλυτές, οι Σίλβιο Μπερλουσκόνι και Νικολά Σαρκοζί, δυο απολιτικοί πολιτικοί, που ανταποκρίνονται απολύτως στον πολιτισμό της μιντιοκρατίας και ταυτόχρονα τον διαμορφώνουν: «…κυβερνούν υιοθετώντας μιαν υποτιθέμενη διαφάνεια», υποστηρίζει σε συνέντευξή του στο γαλλικό Λ’ Εξπρές ο διευθυντής της Λα Ρεπούμπλικα Ezio Mauro. «Δεν έχουν κανένα μυστικό από μας, η πολιτική και η προσωπική τους ζωή συνυπάρχουν πλάι-πλάι στο προσκήνιο της επικαιρότητας. Η πολιτική τους διέπεται από καινούργιους κανόνες…»

Ήδη αυτή η, απεχθής για τον παραδοσιακό ευρωπαϊκό πολιτισμό, νεόκοπη πολιτική μανιέρα απέκτησε «ιδεολογική» υπόσταση, έγινε «-ισμός». Στα ελληνικά, « Σαρκομπερλουσκονισμός», όπως ο τίτλος του βιβλίου του καθηγητή της Επιστήμης της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στο πανεπιστήμιο της Rennes, Pierre Musso: «Le Sarko-Berlusconisme» (Editions de l’Aube)। Το βιβλίο κυκλοφορεί αυτό τον καιρό και αναπτύσσει τα στοιχεία της μετεξέλιξης των χαρακτήρων και του life style των Μπερλουσκόνι - Σαρκοζί σε επικοινωνία, πολιτικό στυλ, πολιτική φιλοσοφία। Είναι η «πολιτική φιλοσοφία» που ο Ezio Mauro, στην ίδια συνέντευξή του στο Λ’ Εξπρές, συνοψίζει εξαιρετικά ως εξής: ο τρόπος με τον οποίο ο Γάλλος πρόεδρος έφερε στο προσκήνιο την ιδιωτική του ζωή –κατά το πρότυπο του δικού μας, του Μπερλουσκόνι– δίνει μιαν άλλη διάσταση στην πολιτική του εξουσία. Ενσαρκώνει αυτό που, στη φιλοσοφία, αποκαλείται «τα δύο κορμιά του βασιλιά»: Το απόκρυφο «σώμα» των ιδεών, της δύναμης, της δυνατότητας ενός ανώτατου άρχοντα να βλέπει και να ακούει τα πάντα, και το «φυσικό σώμα», τις ανθρώπινες αδυναμίες του και τον συναισθηματικό του κόσμο…

Ένα χυδαίο παιγνίδι
Βασικό «παιγνίδι» του «σαρκομπερλουσκονισμού» είναι η διαρκής τροφοδοσία των Μέσων Επικοινωνίας με πληροφορίες που μεταφέρουν τα φώτα της δημοσιότητας από τα μεγάλα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα στον λαμπερό κόσμο του πλούτου, της δύναμης, από τη μιζέρια της φτώχειας στη μιζέρια του πλούτου. Είναι ένα παιγνίδι που, τελευταία, παίζουν και οι δικοί μας πολιτικοί ηγέτες με τα δικά μας media. Με μόνη διαφορά ότι , ακόμα, διστάζουν να … «επικοινωνήσουν» (να κάνουν θέαμα, δηλαδή) το σπίτι τους, τη γυναίκα τους, τη γκόμενά τους. Όπως ο Γάλλος πρόεδρος, να πούμε, που κατάφερε να τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας από τις απεργίες και τις διαπραγματεύσεις για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, προσφέροντας στα ΜΜΕ πρώτα το θέμα του διαζυγίου του και μετά τη σχέση του με την Κάρλα Μπρούνι…

Σ’ αυτό το χυδαίο και αμοράλ «παιγνίδι», τίποτα δεν μένει κρυφό, οι δυο «πρόεδροι» συμπεριφέρονται σαν να μην έχουν λόγους να ντρέπονται για τίποτα. Δημιουργούν νέες τάσεις, καλλιεργούν στον κόσμο την προσμονή, ενώ η πολιτική τους διέπεται από καινούργιους κανόνες: το look τους, ο ενδυματολογικός τους κώδικας είναι εξίσου σημαντικός με έναν νέο νόμο του κράτους!..

Και το κινητό τους εξίσου σημαντικό με την έλλειψη καυσίμων, την πείνα, την ακρίβεια; Γιατί όχι; Η υποψία μπορεί να είναι ακραία, αλλά ευδοκιμεί. Ειδικά όταν περπατάς σ’ έναν εμπορικό δρόμο του Παγκρατίου και βλέπεις τους καταστηματάρχες να χτυπάνε μύγες, και μόνο στον «Γερμανό» της γειτονιάς να επικρατεί συνωστισμός. Τότε η υποψία διευρύνεται και, καθώς δοκιμάζεις τα καινούργια ακουστικά του κινητού σου, αναπόφευκτα σκέφτεσαι ότι ο… «σαρκομπερλουσκονισμός» είναι εδώ: ότι το look, ο ενδυματολογικός μας κώδικας, το κινητό μας τηλέφωνο, είναι πράγματα εξίσου σημαντικά για μας με την πολιτική, την ακρίβεια, την πείνα…

ΝΙΚΟΣ ΤΣΑΓΚΡΗΣ

Ξαναγράφουν...πυρηνική ιστορία

Σε μια κόντρα Σουφλιά – Δήμα, το πιθανότερο είναι να πας με τον Σουφλιά που μοιάζει ο γνωστός, ο οικείος: ο καλόγνωμος γείτονας, ο κουβαλητής πατέρας, ο σοφός παππούς. Ο άλλος είναι «ο σοβαρός άγνωστος κύριος» ή «εκείνος ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας». ‘Όμως, στη συγκεκριμένη κόντρα είναι δύσκολο να πάρεις… φυσιογνωμική θέση. Το θέμα δεν παίζεται, είναι η πυρηνική ενέργεια. Ε, λοιπόν, το περίεργο είναι ότι ο «σοφός παππούς» εμφανίζεται διατεθειμένος να παίξει μαζί της, ενώ «εκείνος ο ευρωβουλευτής» δηλώνει ότι η ατομική ενέργεια είναι άπαιχτη! Τι κάνουμε εμείς;

Εμείς παρακολουθούμε κατάπληκτοι κάποιους Ευρωπαίους πολιτικούς να ξαναγράφουν την… πυρηνική ιστορία. Να διαγράφουν από τις σελίδες της τα Τσερνομπίλ (για 500.000 νεκρούς μιλούν ειδικοί επιστήμονες) και τα Κοσλοντούι, τα ραδιενεργά απόβλητα του ρωσικού Kyshtym, τις διαρροές του Αγγλικού Windscale, την τήξη στον αντιδραστήρα του αμερικανικού Three-Mile Island και δεκάδες ακόμα πυρηνικά ατυχήματα με απροσμέτρητη συμμετοχή στην καταστροφή του περιβάλλοντος και την αλλαγή του κλίματος. Και βέβαια την δυνατότητα δημιουργίας πυρηνικών όπλων απ’ το πλουτώνιο (μια πυρηνική βόμβα από κάθε τόνο χρησιμοποιημένων πυρηνικών καυσίμων)…

Και να γράφουν ότι «η πυρηνική ενέργεια είναι πράσινη ενέργεια» (Κομισιόν), ότι είναι «το απαραίτητο εργαλείο για την ΕΕ στην προσπάθειά της να μειώσει τις εκπομπές αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου» ( Loyola de Palacio, επίτροπος ενέργειας της ΕΕ), ότι «η πυρηνική και η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι οι μοναδικές πηγές παραγωγής μεγάλων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας που δεν μολύνουν την ατμόσφαιρα» (Γιώργος Αποστολάκης, καθηγητής Πυρηνικής Τεχνολογίας του ΜΙΤ) και ότι «στόχος είναι η πράσινη ενέργεια και, κατά την άποψή μου, ορθά η Ε.Ε. έχει συμπεριλάβει σε αυτήν την κατηγορία και την πυρηνική ενέργεια» (Γιώργος Σουφλιάς, Έλληνας υπουργός ΠΕΧΩΔΕ)…

Όλα αυτά μας τρελαίνουν, μας κάνουν να ψαχνόμαστε και, δεν το κρύβω, κάτι φιλαράκια που το ’85 διαγράφτηκαν από το ΚΚΕ επειδή αρνήθηκαν να φάνε ζαρζαβατικά του Τσερνομπίλ, σκέφτονται να επιστρέψουν στο κόμμα και να ζητήσουν συγνώμη απ’ την Αλέκα. Είπαμε, το θέμα δεν παίζεται, η… δημοσιογραφική επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά. Προσωπικά, ομολογώ ότι δυσκολεύτηκα ακόμα και… φυσιογνωμική θέση να πάρω στην κόντρα Σουφλιά – Δήμα. Αποφάσισα μόνο όταν μπήκε στη μέση ο Καρατζαφέρης του ΛΑΟΣ και υποστήριξε ότι η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει στην παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, «όπως κάνουν όλα τα δυτικά κράτη», καλώντας την κυβέρνηση να αντισταθεί στην «αριστερή μιζέρια». «Εγώ είμαι η αριστερή μιζέρια» σκέφτηκα. Και αμέσως πήρα τη θέση του επίσης… μίζερου Παπαγιαννάκη, του ΣΥΡΙΖΑ: Η πρόταση Σουφλιά είναι εξωφρενική και σκανδαλώδης…
Νίκος Τσαγκρής

Μάης του 68: μια εξέγερση - μοντέλο

Ο γαλλικός Μάης χρειάστηκε δυο χρόνια και τρείς μήνες για να φτάσει μέχρι την Πλατεία Βάθη, εκεί όπου ήταν τότε το σπίτι μου. Το σπίτι μου, τρόπος του λέγειν, αφού στην πραγματικότητα ένας κοινόχρηστος χώρος ήταν. Μερικά δωμάτια γύρω από την «αυλή των θαυμάτων», όπως λέγαμε την εσωτερική αυλή με τα τσακισμένα ασπρόμαυρα πλακάκια, την κληματαριά που δεν έδινε ποτέ σταφύλια και το πλυσταριό που το χρησιμοποιούσαμε και σαν κοινόχρηστο λουτήρα. Δυο απ’ αυτά πιάναμε εμείς- πατέρας, μάνα, τέσσερα παιδιά, μια απ’ τις χιλιάδες οικογένειες των επαρχιωτών που μετανάστευσαν στην Αθήνα τη δεκαετία του ’60. Άλλα δύο ήσαν κέντρο διερχομένων κουλουρτζήδων από τα Γιάννενα. Στο πέμπτο δωμάτιο έμενε μια καλλίγραμμη κυρία αμφίβολης ηθικής. Επειδή «που την έχανες, που την εύρισκες, σε στάση πελαργού, στην Αγίου Κωνσταντίνου˙ με τη μια γόβα-στιλέτο κάθετη στο πεζοδρόμιο και την άλλη σε ορθή γωνία με τον τοίχο του Βασιλικού Θεάτρου»…

Λοιπόν, που λέτε, ο Μάης του ’68 με βρήκε τον Αύγουστο του ’70 στην Πλατεία Βάθη. Δυο χρόνια και τρεις μήνες πριν, τις μέρες που ο Κον Μπεντίτ οδηγούσε τους φοιτητές στην κατάληψη της Σορβόννης και κόμπαζε ότι «η μεγαλύτερή μου ικανοποίηση είναι που σήμερα βρέθηκα στην κεφαλή μιας διαδήλωσης της οποίας την ουρά ακολουθούσαν τα σταλινικά καθάρματα...»(υπονοώντας την αποτυχία της ηγεσίας της γαλλικής Αριστεράς –που, πράγματι, ακολουθούσε την πορεία– να καπελώσει την εξέγερση) ήμουν ένα «σταλινικό καθαρματάκι» (έτσι με αποκαλούσε ο αλφαμίτης βασανιστής μου) μόλις 19 ετών στα χέρια του στρατού της χούντας των συνταγματαρχών. Ο κόκκινος Ντάνι ξεκίνησε την κόντρα του με τη Γαλλική Δημοκρατία μερικούς μήνες πριν, στη Ναντέρ, απαιτώντας κρατική φροντίδα για… τα σεξουαλικά προβλήματα των νέων. Τότε, εγώ και οι συναγωνιστές μου ήμασταν ήδη πολιτικοί κρατούμενοι. Ξεκινήσαμε την κόντρα μας με τους δικτάτορες νωρίς, απαιτώντας Δημοκρατία και Ελευθερία…

Έτσι, ο Μάης του ’68 άργησε να με βρει. Και εν τέλει, με βρήκε στην Πλατεία Βάθη τον Αύγουστο του ’70. Ξώφαλτσα με βρήκε. Μόλις είχα επιστρέψει από τον στρατό και ξαναβρήκα τους αριστερούς μου φίλους. Ένας-δυο από δαύτους, που έζησαν το «Μάη» από πρώτο χέρι, μου μετέφεραν, λοιπόν, τα… καθυστερημένα νέα. Τίποτε σπουδαίο, περίπου αυτά που ξέρετε κι εσείς: «Οι φοιτητές της Ναντέρ, η πρώτη “κόκκινη Παρασκευή” στη Σορβόννη, οι πρώτες συλλήψεις, οι καταδίκες, η αναταραχή, οι συνεχείς διαδηλώσεις και το μπατσαριό στο Καρτιέ Λατέν, τα φοβερά συνθήματα, sex and drugs and rock and roll, οι ολονύκτιες συγκρούσεις φοιτητών-αστυνομίας, τα ραδιόφωνα, ο Τύπος, το φούντωμα της εξέγερσης με τη γενική απεργία και την μεγάλη πορεία (εργάτες-μαθητές-φοιτητές), οι καταλήψεις εργοστασίων, η φυγή του Ντε Γκώλ, μπλα, μπλα, μπλα…».

Τίποτε σπουδαίο!.. Έτσι αντέδρασα τότε. Λίγη ζήλια μόνο για τους Γάλλους φοιτητές, «γιατί να μη μπορούμε κι εμείς να κάνουμε τέτοια!», η αποστήθιση μερικών συνθημάτων, η… γοητευτική ιδέα των καταλήψεων και τέρμα. Άλλωστε, ήταν ήδη ’70 και το σκηνικό της αμφισβήτησης είχε ήδη μεταφερθεί απ’ το Παρίσι στη Νέα Υόρκη. Και πάλι πίσω, στην Ευρώπη, στην Αθήνα, στην Ομόνοια, στην Πλατεία Βάθη: οι heavy metal διαδηλώσεις κατά του πολέμου στο Βιετνάμ, το σούπερ Γούντστοκ με τους 500.000 κατασκηνωτές-αμφισβητίες της αμερικανικής τάξης και τους τροβαδούρους αυτής της αμφισβήτησης ( Τζάνις Τζόπλιν, Τζίμι Χέντριξ, Jefferson Airplane, Grateful Dead, Μπόμπ Ντύλαν, Τζόαν Μπαέζ κ.λ.π.), τα παιδιά των λουλουδιών («κάντε έρωτα, όχι πόλεμο»), το “κουρδιστό πορτοκάλι”, το “φράουλες και αίμα” και ο δικός μας Σαββόπουλος, το Pop Eleven, το Στούντιο και η Αλκυόνη, οι “Socrates drunk the conium” σε έναν “αντιστασιακό” αχταρμά με τα παράνομα του Μίκη, τα κατορθώματα του Αλέκου Παναγούλη και των παιδιών του “Ρήγα Φεραίου”, τα βιβλιοπωλεία-γιάφκες της Σόλωνος, της Σίνα, της Σκουφά… Και βέβαια, πολύ σύντομα μάς πήραν πάλι μπάλα οι δικές μας εξεγέρσεις. Με την κατάληψη της Νομικής και τον δικό μας “Μάη”, το Πολυτεχνείο…

Απ’ εδώ, από τον Λόφο του Αρδηττού πια και όχι από την Πλατεία Βάθη, από απόσταση 40 χρόνων, βλέπω τον γαλλικό Μάη σαν μια εξέγερση πολυτελείας σε σχέση με το δικό μας Πολυτεχνείο, να πούμε. Σαν ένα επαναστατικό πομφόλυγα που ξεκίνησε από μια φοιτητική φάρσα, ένα νεανικό χαβαλέ – αντίδοτο στην κεντρώα γαλλική βαρεμάρα της εποχής εκείνης. Μια εξέγερση ενάντια στην κοινωνική και πολιτιστική αφασία της ξενέρωτης Γκωλικής Δημοκρατίας. Από την άλλη, μπορούμε να πούμε ότι ήταν η μεγαλύτερη εξέγερση όλων των εποχών κατά δημοκρατικού καθεστώτος δυτικού τύπου. Και, απ’ αυτή την άποψη, ο γαλλικός Μάης αποτελεί έναν κοινωνικό μοντερνισμό, μια πολιτική πρωτοπορία. Μια εξέγερση-μοντέλο, ας πούμε, για τους πολιτιστικά και κοινωνικά απονευρωμένους λαούς των «δημοκρατικών» καθεστώτων της Δύσης του 21ου αιώνα…

Βιοκαύσιμα, το νέο όνομα της πείνας

Θέλω να γράψω για ένα μεγάλο θέμα των ημερών, τα βιοκαύσιμα , αλλά αισθάνομαι αμήχανος, καθώς ο υπολογιστής «κοκκινίζει» τη λέξη «βιοκαύσιμα» ως άγνωστη λέξη. Από την άλλη, καθώς διερευνώ τις διακυμάνσεις των ανθρωπίνων διαθέσεων απέναντι στο γνωστό-άγνωστο αυτό θέμα, μου προκύπτει, σαν να ήταν λέξη συνώνυμη με τη λέξη «βιοκαύσιμα», μια απ’ τις γνωστότερες και πλέον οδυνηρές λέξεις στην ιστορία της ανθρωπότητας: η λέξη πείνα.

Λοιπόν, τι λέτε; Βιοκαύσιμα σημαίνει πείνα; Ο Ελβετός κοινωνιολόγος Ζαν Ζιγκλέρ λέει "ναι, διότι καθώς παράγουμε βιοκαύσιμα για να σβήσουμε τη δίψα μας για καύσιμα, θέτουμε τη βάση για ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας". Ενώ ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Πολιτικής της Γης, Λέστερ Μπράουν, τα κάνει πιο λιανά: "για να γεμίσει το ρεζερβουάρ ενός SUV (80 λίτρα) με βιοαιθανόλη απαιτείται ποσότητα δημητριακών που θα μπορούσε να θρέψει ένα άτομο για έναν ολόκληρο χρόνο". Ο Τζορτζ Μπούς από την άλλη, εξακολουθεί να είναι ο πλέον ένθερμος υποστηρικτής παραγωγής βιοκαυσίμων. Και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εμμένει στην παραγωγή του 10% των καυσίμων από «ενεργειακές καλλιέργειες...

Το σίγουρο είναι ότι οι τιμές των τροφίμων αυξάνονται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και η πείνα στον κόσμο έχει πάρει εφιαλτικές διαστάσει. Με αποτέλεσμα τις οργισμένες εξεγέρσεις των κολασμένων της γης, της Αφρικής, της νοτιοανατολικής Ασίας, της Μέσης Ανατολής, των σκλάβων της πείνας. Και το σίγουρο είναι ότι όλο και μεγαλύτερες εκτάσεις θυσιάζονται για τις επιδοτούμενες καλλιέργειες μεταλλαγμένων σπόρων και φυτών για ενεργειακή χρήση, για την παραγωγή βιοκαυσίμων. Με την ενθάρρυνση της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Που ταυτόχρονα εμφανίζονται να… ανησυχούν και να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις «ανταρσίες» ή τις «ταραχές», όπως τις αποκαλούν, στην Ακτή, το Καμερούν, τη Μοζαμβίκη, τη Σενεγάλη, τη Μαυριτανία...

Το σίγουρο είναι ότι ακόμα και ο γ. γ. του ΟΗΕ μιλάει πια "για αυτή την αθλιότητα, που πλήττει βάναυσα την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, καθώς αναγκάζει καθημερινά πάνω από 850 εκατομμύρια κατοίκους του πλανήτη να πηγαίνουν κάθε βράδυ για ύπνο πεινασμένοι". Και το σίγουρο είναι ότι στη λίστα με τις αιτίες που συντελούν στις τερατώδεις αυξήσεις τιμών των τροφίμων, στην έλλειψη τροφής, στην πείνα –καταστροφή του κλίματος με συνέπεια πλημμύρες, ξηρασία, καταστροφή και μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων, συνεχής αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, κλπ.– έχει προστεθεί μια νέα αιτία: Η καλλιέργεια «ενεργειακών φυτών» στη θέση διατροφικών καλλιεργειών...

Όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που ο υπολογιστής «κοκκινίζει» τη λέξη βιοκαύσιμ. Ως άγνωστη για την Ελλάδα και τους Έλληνες λέξη, φαντάζομαι. Και όχι από ντροπή μπροστά σε μια λέξη-συνώνυμο της πείνας.

Νίκος Τσαγκρής

Η... μη δήλωση του Κίσινγκερ

Το καλύτερο του τελευταίου «Al Tsantiri News» ήταν μια «αποκάλυψη» του εξαιρετικού… διπλωματικού ρεπόρτερ Λάκη Λαζόπουλου. Μια δήλωση του υπουργού Εξωτερικών και Σύμβουλου Εθνικής Ασφαλείας του Ρίτσαρντ Νίξον, Χένρι Κίσινγκερ: «Ο ελληνικός λαός είναι αναρχικός και δυσκολοκυβέρνητος. Γι' αυτό πρέπει να τον πλήξουμε βαθιά στις πολιτισμικές του ρίζες. Εννοώ, δηλαδή, να πλήξουμε τη γλώσσα, τη θρησκεία, τα πνευματικά και ιστορικά αποθέματα, ώστε να εξουδετερώσουμε κάθε δυνατότητά του να αναπτυχθεί, να διακριθεί, να επικρατήσει, για να μη μας παρενοχλεί στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, σε όλη αυτή τη νευραλγική περιοχή μεγάλης στρατηγικής σημασίας»…

Η δήλωση αυτή, στην περιρρέουσα αντιαμερικανική ατμόσφαιρα των ημερών, περιγράφει τι ακριβώς προσπαθούσε να κάνει ο Τζωρτζ Μπους στα Βαλκάνια (με πρόμαχο το γειτονικό κρατίδιο, που θέλει να ονομάζεται Μακεδονία) τη στιγμή που τον έπιασε στα πράσα ο σούπερ-Βέτο Κωστάκης και τον έστειλ. Και άφησε με ανοιχτό το στόμα εκατομμύρια τηλεθεατών του «Al Tsantiri News»…

Αλλά η συγκεκριμένη «κυνική», «ανθελληνική», κλπ., κλπ., δήλωση-ομολογία είναι παλιά ιστορία. Υποτίθεται ότι ο «μπήξε», ο «δείξε» κλπ., κλπ., Κίσινγκερ την έκανε σε κλειστό κύκλο πολιτικών και επιχειρηματιών το 1994. Και ότι δημοσιεύτηκε στις 12/2/1997 στην τουρκική αγγλόφωνη «Turkish Daily News». Γράφω «υποτίθεται» διότι, σύμφωνα με όσα γνωρίζω, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να τεκμηριώνει ότι υπήρξε τέτοια δήλωση του Κίσινγκερ ή να αποδεικνύει δημοσίευσή της στο φύλλο της 12ης/2/1997 της «Turkish Daily News».
Ωστόσο, η «δήλωση» δημοσιεύτηκε σε ελληνικό πολιτικό περιοδικό (1997), έκανε το γύρο του ελληνικού πολιτικού μικρόκοσμου ως αποδεικτικό στοιχείο αντιαμερικανικών ή εθνικιστικών ή πατριωτικών ή ιστορικών ή πολιτιστικών, αριστερών, κεντρώων και δεξιών επιχειρημάτων. Κάποιοι φωστήρες, μάλιστα, της Ληθίου δημοσιογραφικής θεότητας (της σχολαστικότητας) είχαν ανακηρύξει την συγκεκριμένη δήλωση ως «συνωμοτική θεωρία της δεκαετίας», υποστηρίζοντας ότι οι… συνωμότες διάλεξαν ως φορέα της τον Κίσινγκερ επειδή «ο μυστικοπαθής πάλαι ποτέ σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας έχει το επιπλέον «προσόν» της γερμανοεβραϊκής καταγωγής, που λειτουργεί προωθητικά για όσες συνωμοτικές θεωρίες δεν αρκούνται στον απλό αντιαμερικανισμό»!!! Και ότι «πρώτο θύμα αυτής της παραφιλολογίας είναι η προσπάθεια για μια ορθολογική ανάλυση της ίδιας της ιμπεριαλιστικής πολιτικής των ΗΠΑ»!

Λοιπόν, που λέτε, όσο.. ορθολογικά κι αν το ψάχνω δεν χρειάζομαι καν ανάλυση για την ιμπεριαλιστική πολιτική των ΗΠΑ στα Βαλκάνια και στην χώρα μας. Μου αρκεί η «δήλωση Κίσινγκερ» που αποκάλυψε στο «Al Tsantiri News» ο …σούπερ ρεπόρτερ Λάκης Λαζόπουλος, ακόμη κι αν, πράγματι, είναι η… συνωμοτική θεωρία της δεκαετίας. Αφού, …ορθολογικότατα, αναλύει τι ακριβώς προσπαθούσε να κάνει ο Τζωρτζ Μπους στα Βαλκάνια και στη χώρα μας, με πρόμαχο το γειτονικό κρατίδιο που θέλει να… είναι η Μακεδονία!..

Νίκος Τσαγκρής

Το ΝΑΤΟ και το... FYROMSTORY

Η ουσία είναι πέρα απ’ το «μακεδονικό», πέρα από τους Σκοπιανούς και τους Έλληνες… Μεγαλέξανδρους, πέρα απ’ τη Μακεδονία και το ελληνικό βέτο. Η ουσία δεν έχει να κάνει ούτε με τις εθνικιστικές οπερέτες που, συστηματικά, στήνονται στο γειτονικό κρατίδιο, ούτε με τις ελάχιστες, ευτυχώς, εντόπιες εθνοκαπηλικές κορώνες. Η ουσία είναι γεωπολιτική. Σε ελεύθερη απόδοση, γεω…αρπαχτική: μια ακόμη αμερικανική αρπαχτή στα Βαλκάνια, μια ακόμη επιχείρηση απονεύρωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το ΝΑΤΟ στο ρόλο αναισθησιολόγου. Αυτή είναι η ουσία…

Μετά την πτώση του Τείχους, το ΝΑΤΟ δεν είχε ούτε πολιτικούς ούτε αμυντικούς λόγους ύπαρξης. Σε έναν λογικό, ηθικό και έντιμο κόσμο θα ‘πρεπε να διαλυθεί εις τα εξ ων συνετέθη, αμέσως μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Αμέσως μετά τις καθεστωτικές ανατροπές στις χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού», το τέλος του «ψυχρού πολέμου», την διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Αντ’ αυτού, με τη συνένοχη συναίνεση κάποιων κρατών-μελών και την, επίσης συνένοχη, σιωπή άλλων, μετασχηματίστηκε σε μια τερατώδη πολεμική μηχανή προώθησης των γεωοικονομικών (και όχι «γεωπολιτικών») συμφερόντων των ΗΠΑ και κάποιων δορυφορικών τους χωρών.

Στην αρχή, με το πρόσχημα βοηθητικών επεμβάσεων σε μια σειρά… «αποτυχημένων κρατών» (νατοϊκός χαρακτηρισμός για τα περισσότερα κράτη του «Τρίτου Κόσμου»), όπως η Σομαλία και η Αϊτή. Αργότερα, με το πρόσχημα… «ανθρωπιστικών παρεμβάσεων» στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Μετά την 11η Σεπτέμβρη 2001, η τρομοκρατία ως «στρατηγική απειλή από τα αποτυχημένα κράτη κατά των ΗΠΑ και του δυτικού κόσμου» γίνεται πρόσχημα για ένα νέο δόγμα του ΝΑΤΟ και για ισοπεδωτικές στρατιωτικές επεμβάσεις στο… αποτυχημένο Αφγανιστάν και αργότερα στο επίσης… αποτυχημένο Ιράκ. Το (ισχύον) νέο δόγμα προσβάλει και ανατρέπει την έννοια «έθνος» αφού, στην ουσία, καταργεί τις αξίες της εθνικής ανεξαρτησίας και της κυριαρχίας, το απαραβίαστο των συνόρων. Ενώ, με το πρόσχημα της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, νομιμοποιούνται στρατιωτικές επεμβάσεις του ΝΑΤΟ στο εσωτερικό των χωρών!..

Τώρα, κύριο μέλημα των ΗΠΑ είναι η διεύρυνση του ΝΑΤΟ ως πολιορκητικού κριού των συμφερόντων τους. Για να ευοδωθεί η σουπερμπίζνα υπό την επωνυμία «Καθολική Ευρωπαϊκή Πυραυλική Άμυνα». Η εγκατάσταση, δηλαδή, αμυντικών πυραυλικών μηχανισμών στην Πολωνία και στην Τσεχία προς το παρόν. Κι αργότερα, Γεωργία, Ουκρανία, Σκόπια, Αλβανία, Ρουμανία και… βλέπουμε. Αυτή τη φορά, με πρόσχημα την απειλή πυραυλικής επίθεσης απ’ το…Ιράν! Και με στόχο τον πλήρη πολιτικό και οικονομικό έλεγχο της Ευρώπης, την αποτροπή, εάν θέλετε, της περαιτέρω ανάπτυξης του υπαρκτού, ήδη, δικτύου ρωσοευρωπαϊκών συμφερόντων. Και ακόμα, την αδρανοποίηση (με την αποδοχή, εκ μέρους των ευρωπαϊκών χωρών, της «καθολικής-νατοϊκής πυραυλικής άμυνας») του σχεδίου της Ε.Ε. για απόκτηση ανεξάρτητης στρατιωτικής δύναμης…

Τι κάνει η Ευρώπη; Το… σκέφτεται. Εμείς πάλι, κολλημένοι με τo… FYROM story!..

Νίκος Τσαγκρής

Όλοι εναντίον ΣΥΡΙΖΑ!..

Το ΠΑΣΟΚ κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑ ότι μπαίνει στα χωράφια της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ότι δεν διστάζει να απεργάζεται ακόμα και πολιτικές ασχημίες προκειμένου να κερδίσει τις εντυπώσεις. Να εμπλέξει, ας πούμε, σε περιπέτειες ακόμη και τον πρόεδρο της Δημοκρατίας και μέσω αυτού, «άκουσον-άκουσον!» το πολίτευμα, μόνο και μόνο για να κερδίσει κάποιους περαιτέρω πόντους, «δημοσκοπικούς πόντους παρακαλώ!», από το ΠΑΣΟΚ…

Σ’ αυτό συμφωνεί και η Νέα Δημοκρατία: Είναι πολιτικό unfair η εμπλοκή του προέδρου της Δημοκρατίας, ισχυρίζεται: «Ο πρόεδρος δεν παρεμβαίνει»! «Ο πρόεδρος είναι σύμβολο»! Ο ΣΥΡΙΖΑ το κάνει μόνο για επικοινωνιακούς λόγους! Να εντυπωσιάσει! Να κερδίσει πόντους («στα γκάλοπ παρακαλώ, διότι η πραγματικότητα είναι διαφορετική!») απ’ το ΠΑΣΟΚ και απ’ τη Ν.Δ. Το ίδιο επιδιώκει ο ΣΥΡΙΖΑ και με το αίτημα για δημοψήφισμα. «Ποιο δημοψήφισμα; Αποκλείεται. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει παράδοση (!) δημοψηφισμάτων!

Το ΚΚΕ συμφωνεί κι αυτό. Με τη Ν.Δ. και με το ΠΑΣΟΚ συμφωνεί, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ για τις εντυπώσεις κινείται, ότι παίζει… «φτουκαπρό» με το ΠΑΣΟΚ στις πλάτες του λαού: «την ώρα που η πολιτική της ΝΔ χρειάζεται τσάκισμα, την ώρα που η ΝΔ δίνει γη και ύδωρ στα σχέδια των ιμπεριαλιστών στην περιοχή…». Μια νύχτα μάλιστα, σ’ ένα «παράθυρο», η καναλάτη βουλευτίνα του κόμματος προχώρησε επί της… ουσίας: «Μα στο θεό σας τώρα! Να ζητούν από πρόεδρο της Δημοκρατίας να καθαρίσει για το ασφαλιστικό; Είναι αυτό αποτελεσματική πολιτική;»… Με το μυαλό στην ενενηντάχρονη… αποτελεσματική πολιτική του ΚΚΕ μίλησε, προφανώς, η καναλάτη βουλευτίνα. Που στην ποιό αθώα εκδοχή της δεν είναι παρά μια ουτοπική πολιτική για την εγκαθίδρυση μιας ουτοπίας, της κομμουνιστικής ουτοπίας. Τόσο αποτελεσματική!

Περίπου όσο αποτελεσματική είναι και η πολιτική που, τελευταία, ασκείται εντός και εκτός Βουλής. Εκεί όπου το ΠΑΣΟΚ κάνει αντιπολίτευση στον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ κάνει αντιπολίτευση στο ΠΑΣΟΚ και στον ΣΥΡΙΖΑ και μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει αντιπολίτευση στην κυβέρνηση, ενώ η κυβέρνηση χτυπάει τον ΣΥΡΙΖΑ μέσω ΠΑΣΟΚ και το ΠΑΣΟΚ μέσω ΣΥΡΙΖΑ. Μα, διάβολε, όλες αυτές οι… πολιτικές ασκούνται με επίκεντρο ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό, ως προς την αποψίλωση δεκάδων κεκτημένων δικαιωμάτων όλων των εργαζομένων, νομοσχέδιο. Λες και το ασφαλιστικό είναι ο ιδανικός «τόπος», για ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και Ν.Δ., να λύσουν τα υπαρξιακά τους με τον ΣΥΡΙΖΑ!

Αυτά, τις ώρες που η κοινή πολιτική λογική όλων των εργαζομένων, όλων των Ελλήνων, θέλει τα κόμματα της αντιπολίτευσης ενωμένα, να παίρνουν κοινές ή παράλληλες πολιτικές πρωτοβουλίες: πρωτοβουλίες ουσίας ή εντυπωσιασμού που θα εξαντλούν όλα τα πολιτικά μέσα, αποτελεσματικά ή μη, για την ανατροπή του αντισυνταγματικού νομοσχεδίου...

Νίκος Τσαγκρής

ΑΠΕΡΓΙΑ: Το υπερόπλο των λαών*

Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής

«Γίνονται απεργίες σε σας; Καλά, αστυνομία δεν έχετε;» έλεγε ο Στάλιν στον Χάρρυ Χόπκινς (σύμβουλο του Ρούσβελτ) το 1942. Ο ίδιος δεν είχε ανάγκη την αστυνομία. Τα ενσωματωμένα στο σοβιετικό κράτος συνδικάτα είχαν ως βασικό καθήκον την παρεμπόδιση των απεργιών. Το ίδιο συνέβαινε σε όλο το βασίλειο της απολυταρχίας: από την Πορτογαλία του Σαλαζάρ και την Ισπανία του Φράνκο ως την Βολιβία του Μπαριέντος και το Πουάντ α Πιτρ της Γουαδελούπης.

Κάτι παρόμοιο, ωστόσο, συμβαίνει και στις πιο ... chic δημοκρατίες της Δύσης. Στην χθεσινή ελληνική δημοκρατία του Σημίτη, να πούμε, ή στη σημερινή του Καραμανλή: τα συνδικάτα (χθες ΠΑΣΚΕ / σήμερα ΔΑΚΕ) ενσωματωμένα στα κυβερνητικά καθεστώτα (χθες στο Σημιτικό, σήμερα στο Καραμανλικό) υπονομεύουν, παρεμποδίζουν ή σπάνε τις απεργίες. Το έκαναν, εντελώς πρόσφατα, τα συνδικάτα της ΔΑΚΕ στη ΔΕΗ και στους Δήμους.

Η δύναμη της απεργίας, αυτού του όπλου που ενώνει τους εργαζόμενους πέρα από τα ατομικά τους συμφέροντα, είναι τέτοια που, δίκαια, από τους κρατικούς γραφειοκράτες όλων των εποχών, θεωρείται ύψιστη απειλή κατά της ασφάλειας κάθε κράτους, κάθε καθεστώτος, κάθε κυβέρνησης: απεργούν οι Ρώσοι προλετάριοι το 1917; «Πνίξτε τους στο αίμα!». Απεργούν οι Ούγγροι εργάτες το 1956; Η κυβέρνηση Καντάρ μιλάει για πληρωμένη με δολάρια προδοσία του έθνους! Απεργούν οι μεταλλωρύχοι κασσίτερου στη Βολιβία; Ο δικτάτορας στέλνει επειγόντως τεθωρακισμένο τρένο στον τόπο του εγκλήματος: 40 νεκροί!

Οι κυβερνήσεις, ιδίως οι «δημοκρατικές», φοβούνται τις απεργίες όπως ο διάβολος το λιβάνι. Και προκειμένου να τις ξορκίσουν, ειδικά όταν εκδηλώνονται στο… τσιφλίκι τους (το κράτος, τις δημόσιες υπηρεσίες) τις ονομάζουν «πολιτικές απεργίες». Τότε, «το να επιτρέπουμε (!) να παραλύουν ουσιώδεις για τη ζωή του Έθνους (!) δημόσιες υπηρεσίες στο όνομα του δικαιώματος της απεργίας ισοδυναμεί με το να επιτρέπουμε να δέχεται το κράτος θανάσιμα πλήγματα…».

Τότε, ακόμα και μια δεξιά κυβέρνηση που εκφράζει τα εισοδηματικά «ρετιρέ» και εκλέγεται απ’ αυτά (η κυβέρνηση Καραμανλή, ας πούμε) δεν διστάζει να βαφτίσει «ασφαλιστικά ρετιρέ» τα ελάχιστα εναπομείναντα υγιή ασφαλιστικά ταμεία, προκειμένου να συκοφαντήσει τους απεργούς ασφαλισμένους σ’ αυτά, επειδή συμπαρασύρουν σε απεργία τους εργαζόμενους όλων των κοινωνικών ορόφων. Δεν διστάζει να απειλεί ακόμα και με πολιτική επιστράτευση.

Το 1963, διακόσιοι Γάλλοι μεταλλωρύχοι απάντησαν με απεργία διαρκείας στην διαταγή πολιτικής επιστράτευσης που είχε εκδώσει εναντίον τους ο Πομπιντού . Το κύρος του πρωθυπουργού καταρρακώθηκε. Το κράτος του Σαρλ ντε Γκώλ παρέλυσε. Η κυβέρνηση αντιμετώπισε το δίλημμα της συνθηκολόγησης ή της πτώσης. Αντίστοιχο δίλημμα αντιμετώπισε ο Σημίτης με το νομοσχέδιο Γιαννίτση. Και συνθηκολόγησε μεν…, έπεσε δε. Να δούμε τι θα γίνει, τώρα, με τον Καραμανλή…

*Κείμενο δημοσιευμένο στο ΕΘΝΟ΅την Πρωτομαγιά του 2008

Ο Αλέκος, o Αλέξης και ο ΣΥΡΙΖΑ...

Από άρθρο του Περικλή Κοροβέση στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ*

Το νέο πολιτικό υποκείμενο που ηγεμονεύει πια στο χώρο της Αριστεράς είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Κανείς δημοσκόπος δεν τολμάει να βάλει όρια σε έναν πολιτικό σχηματισμό που σε ελάχιστο χρονικό διάστημα πλησίασε τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ. Δεν θα είναι απίθανη πρόβλεψη να δούμε τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ να ξεπερνούν τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ και να πλησιάζουν τα ποσοστά της Ν.Δ. και ίσως στο απώτερο μέλλον αυτής της περιόδου να γίνει πρώτο κόμμα, στις δημοσκοπήσεις βέβαια. Οι εκλογές είναι άλλο πράγμα. Εχουν δοθεί πολλές εξηγήσεις γι' αυτό το πρωτόγνωρο πολιτικό φαινόμενο. Θα σταθώ σε μία που μου φαίνεται η πιο λανθασμένη. Η επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ οφείλεται στη χαρισματική αρχηγία του Αλέκου Αλαβάνου, που συμπληρώνεται από τη λάμψη του Αλέξη Τσίπρα.

Σίγουρα η προσωπικότητα παίζει καθοριστικό ρόλο στην Ιστορία. Αλλά οι προσωπικότητες δεν κάνουν Ιστορία, η Ιστορία δημιουργεί προσωπικότητες που την εκφράζουν. Και υπάρχει μια κοινωνική Αριστερά στην Ελλάδα που κανείς δεν ξέρει το μέγεθός της που μέχρι σήμερα δεν είχε πολιτική έκφραση ή είχε ελλιπή έκφραση. Στο σημείο που ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει, στο μέτρο του δυνατού, -ακόμα ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα γιαπί- αυτήν την κοινωνική Αριστερά, τότε βρίσκει και τους κατάλληλους εκπροσώπους. Και μπορεί και ο Αλέκος Αλαβάνος και ο Τσίπρας να εξελέγησαν από τον ΣΥΝ αλλά στην ουσία τούς ψήφισε όλος ο ΣΥΡΙΖΑ γιατί τους έχει εμπιστοσύνη, έχουν ικανότητες και πολιτική οξυδέρκεια και υπερασπίζονται σθεναρά τα δικαιώματα και τα συμφέροντα αυτού του λαού, μέσα από το σαφή πολιτικό τους λόγο.Αλλά δεν είναι σε καμία περίπτωση ο «Αλαβανισμός-Τσιπρισμός» ο μαρξισμός της εποχής μας, όπως έλεγαν κάποτε για τον «Μαοϊσμό».

Η Αριστερά παράγει μαζικά ηγέτες, ιδίως όταν βρίσκεται σε κρίση। Δεν χρειάζονται άλλοι, γιατί πια δεν υπάρχει καμία αγορά να τους απορροφήσει. Χρειαζόμαστε μαζικά κινήματα και στελέχη που να τα εκπροσωπούν με συνέπεια και αποφασιστικότητα. Και νομίζω πως ο ίδιος ο Αλαβάνος έδωσε ένα πολιτικό μάθημα υψηλού πολιτικού ήθους σε αυτή την κατεύθυνση, καταργώντας τον εαυτό του από αρχηγό. Αλλά ο ρόλος του δεν μειώθηκε σε τίποτα. Το αντίθετο θα έλεγα (και για να μη φανεί πως ζητάω κανένα υπουργείο, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ γίνει κυβέρνηση, τότε εγώ θα περάσω στην αριστερή αντιπολίτευση).

*Ο Περικλής Κοροβέσης είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στην Α' Αθήνας

Οι τριακόσιοι... θωρακίζονται

Η Κυβερνητική Επιτροπή ενέκρινε, λέει, τέσσερα νομοσχέδια του υπουργείου Δικαιοσύνης, το πρώτο εκ των οποίων αφορά τη διαφθορά. Και, όπως δήλωσε ο υπουργός Σ. Χατζηγάκης, «θωρακίζει τον πολιτικό κόσμο». Είναι, αυτή, μια δήλωση που χρειάζεται, αν όχι γλωσσολογική ή σημειολογική ανάλυση, δημοσιογραφική… έρευνα. Προκειμένου να αποσαφηνισθεί ο χαρακτήρας της δήλωσης, πράγμα που θα μπορούσε να αποσαφηνίσει και τον χαρακτήρα του νομοσχεδίου, τον χαρακτήρα της «θωράκισης», και (αυτό στην κυριολεξία!) τον χαρακτήρα του «πολιτικού κόσμου». Και, βέβαια, τον χαρακτήρα της διαφθοράς από την οποία, αυτός θα θωρακιστεί…

Το νομοσχέδιο «θωρακίζει τον πολιτικό κόσμο», είπε ο υπουργός και, φαντάζομαι, όταν αναφέρεται σε πολιτικό «κόσμο» δεν εννοεί ούτε το σύνολο των… ουρανίων σωμάτων (κατά την ετυμολογική ερμηνεία της λέξεως «κόσμος») ούτε βέβαια το πολιτικό σύμπαν (ως μέρος του συγκεκριμένου σύμπαντος θα το εξελάμβανα ως προσωπική προσβολή!), αλλά τους επαγγελματίες (με την καλή έννοια, παρακαλώ) πολιτικούς. Υπό την έννοια, εξηγούμαι, ότι η ερασιτεχνική, η ανιδιοτελής ενασχόληση με την πολιτική (με αποκλειστικό, δηλαδή, κίνητρο την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο) είναι τεθωρακισμένη απέναντι στη διαφθορά˙ για να μην πούμε ότι η πολιτική ανιδιοτέλεια είναι η ίδια η θωράκιση, ο μοναδικός «θώρακας» απέναντι στη διαφθορά. Και υπό την έννοια ότι οι μόνοι που είναι έτοιμοι να διαφθαρούν (και έχουν χρείαν «θωράκων») είναι οι επαγγελματίες πολιτικοί. Ιδιαίτερα εκείνοι στους οποίους δεν αρκούν τα 10.000 ευρώ που, μηνιαίως, εισπράττουν…

Πιστεύει κανείς ότι ένα νομοσχέδιο, ένας ακόμα κακομοίρης νόμος μπορεί να θωρακίσει τους επαγγελματίες πολιτικούς ή τον «πολιτικό κόσμο» απέναντι στη διαφθορά; Μα δεν είναι κοινό μυστικό ότι η διαφθορά των πολιτικών είναι τεθωρακισμένη από έναν διεφθαρμένο νόμο που παρέχει ασυλία (ατιμωρησία) σε κάθε διεφθαρμένο επαγγελματία πολιτικό; Και από άλλους, άγραφους, που, κατά κάποιον τρόπο «θωρακίζουν» τις μικρές ή μεγάλες φθορές ή διαφθορές του «εξουσιαστικού κόσμου», λέω τώρα εγώ, σαφώς υπονοώντας τους ανθρώπους της πολιτικής (νομοθετικής, εκτελεστικής, κομματικής κ.λ.π.) της δικαστικής, της εκδοτικής-δημοσιογραφικής και της οικονομικής εξουσίας; Τέλος, δεν είναι κοινός τόπος ότι στο βαθμό που ο «πολιτικός κόσμος» (ακόμα κι αν ο υπουργός συμπεριλαμβάνει σ’ αυτόν κάθε πολιτικό όν) είναι διεφθαρμένος, είναι από μέσα διεφθαρμένος, μέσα απ’ το θώρακά του δηλαδή, στην υποκειμενική του διάσταση, σ’ αυτό που λέμε «πολιτική συνείδηση»;

Λοιπόν, ανεξάρτητα από τις ρυθμίσεις που φέρει, η νομοθετική αυτή απόπειρα μοιάζει σουρεαλιστική: μια απόπειρα θωράκισης διεφθαρμένων πολιτικών θωράκων από τη διαφθορά! Έτσι, σαν μόνη ελπίδα για να γλυτώσουμε απ’ την πολιτική διαφθορά (τους διεφθαρμένους πολιτικούς, για να είμαστε ακριβείς, είναι ένα απ’ τα υπόλοιπα τρία νομοσχέδια του υπουργείου Δικαιοσύνης: Εκείνο που προβλέπει την κατασκευή νέων φυλακών!..

Νίκος Τσαγκρής

Ο δικομματικός εφιάλτης!..

Άκουσα κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ, υπό την πίεση κορυφαίων, επίσης, δημοσιογράφων, να παραδέχονται δημοσίως ότι «ναι, καταρρέει το πολιτικό σύστημα»! Αποδίδοντας τη συγκεκριμένη κατάρρευση στον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα! Προφανώς, οι συγκεκριμένοι… κορυφαίοι έχουν χάσει τα αβγά και τα καλάθια, ταυτίζοντας το πολιτικό σύστημα με τον δικομματισμό. Και αποκαλούν την διαφαινόμενη ανατροπή του δικομματισμού «κατάρρευση του πολιτικού συστήματος»!

Για να φρεσκάρουμε τη μνήμη τους, τους θυμίζουμε ότι το πολιτικό σύστημα της χώρας, όπως αυτό ορίζεται από το Σύνταγμα, δεν είναι ο δικομματισμός αλλά η κοινοβουλευτική δημοκρατία. Και ότι οι θεμελιώδεις αρχές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας περιλαμβάνουν την κυριαρχία του λαού μέσω «κομματικών» ή και «ανεξάρτητων» αντιπροσώπων του στη Βουλή (αρχή της δημοκρατίας). Θυμίζουμε επίσης ότι δεν υφίστανται αριθμητικοί περιορισμοί ως προς την συμμετοχή πολιτικών κομμάτων στις εκλογές, την κοινοβουλευτική διαδικασία και την εναλλαγή στην κυβερνητική εξουσία…
Αλλά αυτά στα χαρτιά. Στην πραγματικότητα, το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα, όπως χειραγωγήθηκε και, εν τέλει, διαμορφώθηκε και παγιώθηκε (κυρίως με εκλογικά συστήματα κομμένα και ραμμένα στα μέτρα πότε του ΠΑΣΟΚ, πότε της ΝΔ – και πάντα στα μέτρα ενός κυβερνητικού δικομματισμού) από τους Κωνσταντίνο Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου, πράγματι, καταρρέει. Καθώς, προς το παρόν σε επίπεδο γκάλοπ, ο ΣΥΡΙΖΑ προβάλει ως τρίτος κυβερνητικός πόλος και ο Τσίπρας «φωτογραφίζεται» ως ο επερχόμενος ανατροπέας του πολιτικού συστήματος!

Μα, πάλι στα χαρτιά. Στην πραγματικότητα ο ΣΥΡΙΖΑ, υπό τον νέο ηγέτη του Συνασπισμού Αλέξη Τσίπρα, δείχνει, πράγματι, να μεταμορφώνεται σε πολιτικό κίνημα με δυνατότητες ανατροπής. Όχι όμως του πολιτικού συστήματος αλλά μιας παγιωμένης (με τεχνάσματα από το οπλοστάσιο τεχνασμάτων του ίδιου του πολιτικού συστήματος) «ανωμαλίας», να πούμε: της «ανωμαλίας» που τα τελευταία, ιδιαίτερα, χρόνια επέτρεπε σε δυο, πολιτικά πανομοιότυπα, κόμματα να νέμονται (με τον ίδιο τρόπο!) την κυβερνητική εξουσία. Χρησιμοποιώντας ψευδώνυμα. Κεντροδεξιό το ένα, κεντροαριστερό το άλλο. Καταλάβατε, φαντάζομαι, ότι μιλάμε για την καθεστηκυία κοινοβουλευτική τάξη που ονομάστηκε δικομματισμός.

Στα χαρτιά, επίσης. Στην πραγματικότητα ούτε ο δικομματισμός μπορεί, προς το παρόν να ανατραπεί, να καταρρεύσει. Ούτε καν να απειληθεί μπορεί, ακόμα κι από έναν ΣΥΡΙΖΑ με εκλογική δύναμη αντίστοιχη αυτής που του δίνουν τα γκάλοπ. Αφού το κυβερνόν κόμμα, ως το… μισό του δικομματισμού, έχει πάρει ήδη τα μέτρα του. Για την ακρίβεια, αμέσως όταν ξαναβρέθηκε στην κυβερνητική εξουσία, έκοψε και έραψε έναν εκλογικό σύστημα στα μέτρα του (μειοψηφικού) κυβερνητικού δικομματισμού των καιρών. Απαγορεύοντας την είσοδο τρίτου κόμματος στην κυβερνητική εξουσία, ακόμα και μέσω εκλογικής συνεργασίας.

Προς το παρόν. Έως ότου ο εφιάλτης της απώλειας της αυτοδυναμίας (ακόμη και αυτής της μειοψηφικής αυτοδυναμίας που χαρίζει στον δικομματισμό ο νέος εκλογικός νόμος) στοιχειώσει οριστικά την Ρηγίλλης. Την Χαριλάου Τρικούπη ήδη την στοιχειώνει…

Νίκος Τσαγκρής

Όχι στα... Άνω-Νέα καραγκιοζιλίκια

Από μια άποψη είναι να τους λυπάσαι τους βαλκάνιους γείτονες. Θυμίζουν τους σχιζοφρενείς εκείνους που… αυτοπροσδιορίζονται ως Μεγάλοι Ναπολέοντες ή Κολοκοτρωναίοι. Έτσι κι αυτοί, την έχουν δει απόγονοι του Μεγαλέξανδρου!.. Αλλά και μερικοί δικοί μας δεν πάνε πίσω. Εκείνος ο Ψωμιάδης, να πούμε, έτοιμος να καβαλήσει τη βέσπα, τον προσωπικό του Βουκεφάλα, να πούμε. Και με τη συνοδεία Μακεδόνων μπουζουξήδων να πάρει σβάρνα τα Βαλκάνια και τα πέριξ άδοντας, καθιστώντας «της ελληνικής παιδείας μετέχοντες» τους βάρβαρους γείτονες: «δε θα πατήσω πουθενά τα φρένα, έχω τρελάνει το θεό για σένα…»

Από την άλλη, υπάρχουν στιγμές που ακόμα κι εμείς, οι γνήσιοι Έλληνες, απευθείας… απόγονοι του Λεωνίδα, του Περικλή και του Μεγαλέξανδρου, συμμεριζόμαστε την ανάγκη αυτών των άμοιρων («Σλαβομακεδόνων», ας τους πούμε) να αποκτήσουν κρατική υπόσταση. Αλλά ως εκεί: «Σλαβομακεδόνες», κάτοικοι ενός νεοσύστατου κρατιδίου που βαπτίζεται, άντε, «Σλαβομακεδονία». Και όχι απόγονοι του Μεγαλέξανδρου και κάτοικοι της Μακεδονίας ή της… Άνω-Νέας Μακεδονίας που λέει ο Νίμιτς…

Φυσικά, ούτε το «Σλαβομακεδονία» (όπως καμιά σύνθετη ονομασία) δεν δέχονται οι 70 στους 100 Έλληνες, σύμφωνα με τα σχετικά γκάλοπ. Μα, φαντάζομαι ότι μεγάλο μέρος αυτών υπερβάλει, μεμφόμενο με την συγκεκριμένη απολυτότητα, τους πολιτικούς (όλων των κυβερνήσεων) που, διαχρονικά, διαχειρίστηκαν το συγκεκριμένο θέμα. Ένα «σπάσιμο» στην εξωτερική πολιτική της υποταγής και του ενδοτισμού που ακολουθείται από συστάσεως της νεοελληνικής Δημοκρατίας.

Αυτό το 70% που αρνείται να δεχτεί σύνθετη ονομασία είναι το ίδιο 70% (άλλοτε 80 και 90%) των Ελλήνων που, κατά καιρούς, δηλώνουν εθνικά υπερήφανοι και μας εμφανίζουν σταθερά στο «ευρωβαρόμετρο» ως τους πλέον εθνικά υπερήφανους Ευρωπαίους. Πράγμα που επιτρέπει σε ένα πλήθος κοντόφθαλμων πολιτικών σχολιαστών να αποδίδουν εθνικισμό στον λαό μας και να βαπτίζουν εθνικιστική την στάση της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων στο «Μακεδονικό».

Η απάντηση σ’ αυτή την νεωτερική (ας την χλευάσουμε) αυθαιρεσία, θα μπορούσε να είναι η απάντηση που πήρα απ τον εαυτό μου, όταν τον ρώτησα «για πες μου ρε φίλε, εσύ αισθάνεσαι εθνικά υπερήφανος;». «Πότε ναι, πότε όχι», μου απάντησε: όταν σκέφτομαι το ’21, το ’40, την αντίσταση κατά της χούντας, το Πολυτεχνείο, τον Κάλβο, τον Ρήγα, τον Σολωμό (…) τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Χατζιδάκι, τον Θεοδωράκη (…). τότε ναι! Όταν σκέφτομαι τον Κολοκοτρώνη στη φυλακή, τα Μακρονήσια , τη Φρειδερίκη, τον Μεταξά, τον Εμφύλιο (…), τη χούντα των συνταγματαρχών, την προδοσία της Κύπρου, τους ξενόδουλους πολιτικούς ηγέτες μας όλων των εποχών, τότε όχι!

Και βέβαια, απαντώ όχι σε κάθε «άνω-κάτω» σύνθετη ονομασία. Έτσι, για σπάσιμο στους… νεωτερικούς πολιτικούς και στα αμερικανάκια. Και στον Νίμιτς…

Νίκος Τσαγκρής

Ο χιονιάς ήταν... μεταλλαγμένος

Ήταν υπέροχη η χιονισμένη εμπειρία που ζήσαμε, εμείς τουλάχιστον, οι Αθηναίοι του κέντρου. Ιδιαίτερα τις μέρες του εκθαμβωτικού ήλιου που διαδέχτηκαν το εικοσιτετράωρο της μεγάλης χιονόπτωσης: νέοι, γέροι και παιδιά μπουκάραμε στα… εναλλακτικά μας 4Χ4 και, σε δέκα λεπτά, το παίζαμε αλπινιστές στα βόρεια προάστια. Χωρίς πλάκα, είδα εκδρομείς με παγοπέδιλα να επιχειρούν σλάλομ στην πλατεία Πεντέλης!..

Ήταν ωραία φάση. Μια σπέσιαλ προσφορά της Φύσης στους παραζαλισμένους, από αυτοκτονικούς ιδεασμούς, Αθηναίους. Μέχρι που βγήκε στην τηλεόραση εκείνος ο επιστήμων, καθηγητής, μηχανικός του περιβάλλοντος, λέει, και μας τη χάλασε: όχι, δεν ήταν φυσική η χιονόπτωση. Ένας ακραίος, ένας μεταλλαγμένος από το φαινόμενο του θερμοκηπίου χιονιάς ήταν. Που, κατά πάσα πιθανότητα, θα επαναληφθεί μέχρι το τέλος Μαρτίου…

«Η αλλαγή του κλίματος, βλέπετε», μας είπε ο επιστήμων. «Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τους χιονιάδες, όπως μάθαμε να ζούμε με τους καύσωνες!..» Όχι, δεν ήταν ο πρόεδρος Μπους ο επιστήμων. Ένας Έλληνας καθηγητής ήταν που, προφανώς, κινείται στο αμερικανικό μήκος… κλίματος: «οι κλιματολογικές αλλαγές είναι αναπότρεπτες. Σας καλούμε να προσαρμοστείτε στις βλαβερές, πλην αναπόφευκτες, μελλοντικές συνθήκες διαβίωσης…». Είναι μια αρρωστημένη έκκληση αυτή. Μια πρόσκληση καταστροφής και αυτοκαταστροφής: ο θάνατος του πλανήτη είναι αναπόφευκτος. Μάθετε να πεθαίνετε ήσυχα μαζί του…

Είναι το μήκος κύματος στο οποίο κινείται η αμερικανική αντίληψη για την οικολογία και την «βιώσιμη ανάπτυξη», από την εποχή της «Άγριας Δύσης». Κάποτε διαπιστώθηκε ότι, στις ΗΠΑ, 135 εκατομμύρια εκτάρια γόνιμου εδάφους (δώδεκα φορές η επιφάνεια των αγροτικών γαιών της Ελλάδας περίπου) είχαν εξαντληθεί σε διάστηµα μικρότερο του αιώνα. Στο ίδιο χρονικό διάστηµα, το 23% των καλλιεργήσιμων γαιών της υδρογείου έγιναν άγονες ή ξερές, εξαιτίας της ασύδοτης γεωργικής εκμετάλλευσης.
Μα, καµιά αντίδραση. Έτσι, το ... φυσικό φαινόμενο της καταστροφής του περιβάλλοντος και των διαταραχών που προκαλούν τα χηµικά παράγωγα και τα προϊόντα βιομηχανίας στις συνθήκες ζωής του ανθρώπου κατελάμβανε διαρκώς μεγαλύτερο «χώρο». Μέχρι που κάποια φωτισμένα πνεύματα (όπως ο Ζαν Ροστάν) γνωστοποίησαν τους κινδύνους που µας απειλούν από την καταστροφή του περιβάλλοντος και έκαναν παγκοσμίως γνωστές τις έννοιες «Βιοπολιτική» και «Οικολογία»···

Και τι έγινε; Το µόνο που απέµεινε και από τη βιοπολιτική και από την οικολογία και από τα κινήµατα που αναπτύχθηκαν γύρω τους είναι η… «Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος». Και οισχετικές µαζώξεις κυβερνητικών εκπροσώπων, «οικολογικών» οργανώσεων και περιβαλλοντολόγων. Που, στην πραγματικότητα, ζουν απ' την καταστροφή του περιβάλλοντος αναζητώντας τη ... σωτηρία του περιβάλλοντος. Όπως ο επιστήμων της ιστορίας μας. Που βγήκε στην ψύχρα να μας πει πως αυτή η υπέροχη χιονισμένη εμπειρία που ζήσαμε ήταν κάλπική! Ένας μεταλλαγμένος χιονιάς, λέει...

Νίκος Τσαγκρής