Είναι μια τρομαγμένη κυβέρνηση

Ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν ρωτήθηκε από Αθηναίο δημοσιογράφο (σε συνέντευξή του προς «Το Βήμα») τι έκανε τα χρήματα που πήρε μαζί με το Νόμπελ. «Τα έχω βάλει να κάθονται σε έναν πολύ ασφαλή τραπεζικό λογαριασμό, γιατί υπάρχει ένας πολύ τρομακτικός κόσμος εκεί έξω», απάντησε.

«Υπάρχει ένας πολύ τρομακτικός κόσμος εκεί έξω»! Προφανώς, ο κ. Νόμπελ Οικονομίας δεν εννοούσε τον δικό μας κόσμο των… κουκουλοφόρων. Ούτε βέβαια τον κόσμο των Εξαρχείων που, δίπλα στον κόσμο των κουκουλοφόρων, τείνει να ποινικοποιηθεί . Άλλωστε, ο κόσμος των κουκουλοφόρων έγινε τρομακτικός εντελώς προσφάτως, όταν άρχισε να τα σπάει Σταδίου-Πανεπιστημίου, ως βίαιο παρακολούθημα της νεανικής εξέγερσης του Δεκέμβρη 2008. Και πιο τρομακτικός τώρα, που… αναβαθμίστηκε στο επίπεδο του Κολωνακίου. Προηγουμένως, ο κόσμος των κουκουλοφόρων δεν ήταν παρά ένας τρελός-τρελός κόσμος που, σε επετείους και πανηγύρεις, έπαιζε πετροπόλεμο με έναν άλλο τρελό κόσμο, τον κόσμο των ΜΑΤ. Στο τέλος, οι δυο κόσμοι, κουρασμένοι μα ευχαριστημένοι, αποσύρονταν. Και ούτε γάτα, ούτε ζημιά…

Λοιπόν, όταν ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν έλεγε «υπάρχει ένας πολύ τρομακτικός κόσμος εκεί έξω», εννοούσε τον δικό του κόσμο, τον κόσμο της οικονομίας. Τον ευρισκόμενο σε κρίση κόσμο της οικονομίας που, πράγματι, είναι πιο τρομακτικός, πιο εγκληματικός, από τον κόσμο των κουκουλοφόρων: «Μπόνους εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων, με χρήματα των φορολογούμενων πολιτών, –τα δισεκατομμύρια των κρατικών επιδοτήσεων– μοιράζουν σε υψηλόβαθμα στελέχη τους («golden boys») η AIG, η Citigroup και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, επιβραβεύοντας με αδρά αμοιβή αυτούς που έφεραν ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα στο χείλος της καταστροφής». Δεν είναι τρομακτικό; Δεν είναι ποινικά κολάσιμο; Δεν είναι έγκλημα;

Οι πολιτικοί, ο Μπάρακ Ομπάμα, ο Γκόρντον Μπράουν, ο Σαρκοζί, η κ. Μέρκελ, θα έπρεπε να ασχολούνται με την προστασία μας, την προστασία των εργαζομένων πολιτών, από αυτόν τον «τρομακτικό κόσμο εκεί έξω». Αντ’ αυτού, με δικά μας χρήματα, επιδιώκουν τη διάσωση και αναβίωσή του «τρομακτικού κόσμου εκεί έξω», του κόσμου του ακραίου οικονομικού φιλελευθερισμού. Οι δε δικοί μας, (Κώστας Καραμανλής & Σία) ακόμη χειρότερα˙ δραπετεύουν από τον «τρομακτικό κόσμο εκεί έξω» και ροκανίζουν τον χρόνο τους με την ποινικοποίηση της κουκούλας! Με κίνδυνο να αναβιώσουν τον δικό τους τρομακτικό κόσμο εκεί έξω; Το κράτος της Δεξιάς!

Νίκος Τσαγκρής

Η φήμη ως ελιξίριο Αθανασίας

Κάθισα να δω την εκπομπή «Μεγάλοι Έλληνες», του ΣΚΑΪ, με την ελπίδα να δω τον εαυτό μου μέσα. Έλληνας είμαι, και μεγάλος. Υπό την έννοια ότι από τότε που επικράτησε η κουλτούρα ΠΑΣΟΚ, «ρε μεγάλε» και «ρε μεγάλε» με προσφωνούν οι πάντες. Από τον μανάβη και τον περιπτερά της γειτονιάς ως τον βουλευτή και τον υπουργό, που λέει ο λόγος. Υπό την ίδια ποσοτική έννοια, όλοι χωράνε μέσα στους «Μεγάλους Έλληνες» του ΣΚΑΪ, και κάθε ΣΚAΪ: Κανένας δεν οφείλει να αισθάνεται «μικρός»…

Ούτε «μεγάλος». Εκείνο που μετράει (και μετριέται) είναι η φήμη και το μέγεθός της, στη διάρκεια του χρόνου. Η φήμη ως ελιξίριο αθανασίας: οι δημοσιογράφοι στοχεύουν στην άμεση επιτυχία, οι καλλιτέχνες στην αιώνια ζωή, σημειώνει ο Φερνάντο Πεσσόα. Και οι επιστήμονες, και οι στοχαστές, και οι πολιτικοί, συμπληρώνω. Οι πάντες. Ο φόβος του θανάτου αναγάγει σε κορυφαία… επιστήμη την αναζήτηση της αθανασίας: μέσω δεκάδων θρησκειών και δογμάτων που προσφέρουν αιώνια ζωή! Με τη διαφορά ότι οι πλέον ευφυείς (οι καλλιτέχνες κατά συνθήκη) δεν μασάνε, αναζητούν την αθανασία στη φήμη…

Ή στην κακοφημία. Ο Ηρόστρατος, ας πούμε, παραμένει «αθάνατος» από το 356 π.Χ. μέχρι σήμερα, ως ο εμπρηστής του ναού της Αρτέμιδος, ενός εκ των «θαυμάτων» του κλασικού κόσμου. Έβαλε τη φωτιά για να τον θυμούνται οι μεταγενέστεροι , όπως είπε (ισχυρίσθηκε ότι με την πράξη του αυτή φιλοδοξούσε να κερδίσει την αθανασία). Και τα κατάφερε. Απορώ λοιπόν πως δεν είναι ανάμεσα στους «μεγάλους Έλληνες» του ΣΚΑΪ. Δίπλα στους τυραννίσκους Μεταξά και Παπαδόπουλο, να πούμε, που είναι μέσα!..

Λοιπόν, όχι «Μεγάλοι Έλληνες». Έλληνες που, ηθελημένα ή μοιραία, κέρδισαν την «αθανασία» δια της φήμης. Και να πούμε πως φημίζεται, η φήμη, ως στοιχείο ματαιοδοξίας. Ή αλαζονείας κατά τον Πεσσόα: «…Πρόκειται για μια απόλαυση αλαζονείας που όμοιά της δεν μπορεί να προσφέρει καμιά υλική κτήση…». Σήμερα η φήμη, μεταλλαγμένη από τον τηλεοπτικό πολιτισμό σε «αναγνωρισιμότητα», τείνει να καθιερωθεί ως η βασικότερη αξία των Ελλήνων, μεγαλύτερη ακόμα και από τη μέγιστη αξία της εποχής, το χρήμα. Ίσως επειδή υποδεικνύεται (από τον τηλεοπτικό πολιτισμό και πάλι) ως η υπόσχεση μιας εύκολης ευτυχίας. Της ευτυχίας του να είσαι «μεγάλος»!..

Νίκος Τσαγκρής

Η κρίση είναι πολιτική

Το θέμα είναι η κρίση και δεν είναι πια μόνο θέμα, είναι η πραγματικότητα. Η καθημερινή μας πραγματικότητα είναι – και, υποθέτω, καταλαβαίνετε ότι όταν μιλάω για κρίση εννοώ την οικονομική κρίση και όχι την πολιτική κρίση. Η οποία είναι εγκατεστημένη μόνιμα τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας και ως εκ τούτου δεν είναι πια ούτε θέμα, ούτε πραγματικότητα, καθεστώς είναι. Το γεγονός, άλλωστε, ότι η πολιτική κρίση είναι καθεστώς, δεν είναι άσχετο με το γεγονός ότι η οικονομική κρίση δεν είναι πια μόνο θέμα αλλά πραγματικότητα, η καθημερινή μας πραγματικότητα…

Η οικονομική κρίση δεν είναι μια οικονομολογική περίπτωση, αλλά απότοκο μιας σύνθετης και ασταθούς ακολουθίας πολιτικών πραγμάτων που, σταδιακά, μετά την πτώση του τείχους, οδήγησαν στην ελαχιστοποίηση του πολιτικού ελέγχου και, εν τέλει, στην οριστική επικράτηση της οικονομίας επί της πολιτικής. Σημαντικό ρόλο σ’ αυτή την «ανατροπή» είχε η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία που, την τελευταία δεκαετία του εικοστού αιώνα, «κυβερνούσε» την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θυμίζω την παραίτηση του Όσκαρ Λαφονταίν (1999) από την κυβέρνηση Σρέντερ (όταν ο τελευταίος τα έδινε όλα στους τραπεζίτες και τους βιομήχανους) και την περίφημη ρήση του «Υπάρχει κάτι που δεν πρέπει να το ξεχνάμε ποτέ. Η καρδιά δεν παζαρεύεται ακόμα στα χρηματιστήρια. Έχει σπίτι. Και χτυπάει αριστερά»…

Όμως το κεφάλαιο ως αδηφάγο τέρας έκανε μια… χαψιά όχι μόνο τη σοσιαλδημοκρατία, αλλά και την Αριστερά και ολόκληρο το πολιτικό σύμπαν. Τώρα, μοιραίοι κι άβουλοι οι πολίτες, καθώς βιώνουνε την κρίση στο πετσί τους, μετράνε σε ευρώ την ανασφάλειά τους. Άλλοι μετράνε τις καπιταλιστικές φούσκες καθώς σκάνε και φαντασιώνονται το βάθεμα της κρίσης˙ με την ελπίδα ότι θα ακολουθήσει μια πιο ανθρωποκεντρική, μια πιο πολιτική οικονομική ισορροπία. Ότι στο τέλος οι πολιτικοί θα καθαρίσουν!..

Μέγα λάθος: «Υπάρχουν δυο είδη ιδιοσυγκρασίας˙ η καλλιτεχνική και η επιστημονική. Υπάρχει επίσης ένα τρίτο είδος ανθρώπου, οι πολιτικοί. Αυτοί δεν μετέχουν καμιάς κουλτούρας. Θρονιασμένοι στην κορυφή, είναι πραγματικά απαραίτητοι μόνο για εργασίες τρίτης κατηγορίας, τις λιγότερο σημαντικές, για μάγειρες της κοινωνίας. Πρέπει να είναι απλώς οι διανομείς της άνεσης», υποστηρίζει ένας σπουδαίος στοχαστής…

Δεν είναι ούτε αυτό. Οι δικοί μας έχουν ως αποκλειστική απασχόληση τα εκλογομαγειρέματα και την ψηφοθηρία. Οι άλλοι, από τις Βρυξέλες, αντί ανέσεων προς τους πολίτες διανέμουν δωράκια προς τους τραπεζίτες και τους βιομήχανους. Όπως το «δικαίωμα να επιβάλουν στους εργαζόμενους προσωρινή άμισθη ανεργία προς αποφυγήν ομαδικών απολύσεων»! Την ώρα που το θέμα είναι η οικονομική κρίση. Που δεν είναι πια θέμα, είναι πραγματικότητα. Η καθημερινή μας πραγματικότητα…

Νίκος Τσαγκρής

Ο πολιτικός πολιτισμός της εικόνας

Τελευταία όλοι μιλούν για «πολιτικό πολιτισμό». Αλλά τι ακριβώς εννοούν καθώς τον επικαλούνται; Προφανώς, κάτι που εκτιμούν πως αυτοί διαθέτουν περισσότερο από τους άλλους, πράγμα που τους καθιστά πολιτικά ανώτερους σε σχέση με εκείνους. Οι οποίοι δεν διαθέτουν αυτό το «κάτι», πράγμα που τους καθιστά πολιτικά κατώτερους απ’ αυτούς… Το κακό είναι ότι αυτό το «κάτι» υποστηρίζουν πως το διαθέτουν οι πολιτικοί κάθε κόμματος σε αντίθεση με τους πολιτικούς οποιουδήποτε άλλου κόμματος. Με αποτέλεσμα, στη σούμα, να διαθέτουμε ένα σύνολο πολιτικά πολιτισμένων ή πολιτικά απολίτιστων πολιτικών!

Στην πραγματικότητα, οι σημερινοί πολιτικοί βιώνουν ένα κοινό πολιτισμικό «κάτι», τον πολιτικό πολιτισμό της εικόνας: ο σύγχρονος πολιτικός οφείλει να διαθέτει υποκριτικό ταλέντο σαιξπηρικού ηθοποιού. Να μεταμορφώνεται. Να είναι έτοιμος, σε κάθε περίσταση, να σκοτώνει την πραγματική του εικόνα, αναρτώντας στη θέση της μια δημόσια εικόνα που θα ανταποκρίνεται στον πολιτισμό ή την βαρβαρότητα του πολιτικού ηγέτη του, του κόμματός του, του target group των πολιτών που επιχειρεί να γοητεύσει…

Στο πλαίσιο αυτού του πολιτικού πολιτισμού, ο Γιώργος Παπανδρέου ενοχλείται από τον δημόσιο λόγο δυο στελεχών του που «βλάπτει τη δημόσια εικόνα του κόμματος και τη δική του δημόσια εικόνα», ο πρωθυπουργός κατηγορείται ότι «απέπεμψε επιτυχημένους υπουργούς του μόνο και μόνο για να βελτιώσει την, τσαλακωμένη τους τελευταίους μήνες, δημόσια εικόνα του», ενώ ο Αλέξης Τσίπρας «βλέποντας τη δημόσια εικόνα του να καταρρέει και τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ να πέφτουν από το 18% στο 7% βάζει νερό στο κρασί της… ανάπλασης του Ελαιώνα»…

Μα ο πολιτισμός της εικόνας, ο εικονικός πολιτικός πολιτισμός καλύτερα, δεν αποτελεί ήθος μόνο για τους πολιτικούς αλλά και για εμάς τους πολίτες: ο πολιτικός πολιτισμός των Ελλήνων μαζί με τον λόγιο ελληνικό πολιτισμό, την ελληνική κουλτούρα να πούμε, μοιάζει να γίνεται (οριστικά;) παρελθόν. Αλλά, όπως είπε και ο Ιονέσκο σε μια απ’ τις πεσιμιστικές του εξάρσεις, «… η ίδια η κουλτούρα μας τι ήταν; Αναμφίβολα, ήταν απλά ένα παραπέτασμα, κάτι που έκρυβε από τον εαυτό μας τους δικούς μας φόβους για τη δυστυχία, την αηδία, τη θλίψη, την αγωνιώδη ανησυχία για τη ζωή και, κυρίως, για τον θάνατο…»

Νίκος Τσαγκρής

Ο Ομπάμα και ο Spiderman

Στo τελευταίο τεύχος του Spiderman συμπρωταγωνιστεί ο Μπαράκ Ομπάμα: ο Πίτερ Πάρκερ, ως φωτορεπόρτερ, καλύπτει την τελετή εγκατάστασης του νέου προέδρου των ΗΠΑ (20 Ιανουαρίου 2009).Ξαφνικά, μέσα απ’ τον τηλεφακό του, βλέπει έναν δεύτερο Ομπάμα να περιφέρεται στον χώρο της τελετής. Δεν υπάρχει αμφιβολία, είναι ο σούπερ κακός «Χαμαιλέων» που, μεταμφιεσμένος σε Ομπάμα, θέλει να γίνει πρόεδρος στη θέση του προέδρου. Αμέσως ο Πίτερ Πάρκερ γλιστράει στο μπλε-κόκκινο κολάν του Spiderman και ρίχνει ένα βρωμόξυλο στον «Χαμαιλέοντα».

Όλα τα λεφτά είναι τα κάδρα που απεικονίζουν τον Ομπάμα να ευχαριστεί σε στυλ γκέτο τον φίλο του (!) Spiderman, χτυπώντας κλειστές γροθιές στον αέρα˙ και τον άνθρωπο-αράχνη να του λέει, «yo man, αυτή είναι η μέρα σου» και, «I know, δεν θα σου κάνει καλό να σε δουν να έχεις κολλητιλίκια μαζί μου», παραπέμποντας στην προεκλογική κατηγορία της Σάρα Πέιλιν ότι ο έγχρωμος υποψήφιος των Δημοκρατικών είναι κολλητός με τρομοκράτες...

Είναι προφανές, ότι στο συγκεκριμένο τεύχος, ένας παγκόσμιος ήρωας, ο Spiderman, δουλεύει για τη συντήρηση της πρωτοφανούς, κατά την προεκλογική περίοδο, διαπλανητικής δημοφιλίας του Μπαράκ Ομπάμα। Δημοφιλία που, στην υπερβολή της, έφτανε να φαντασιώνεται τον έγχρωμο πλανητάρχη, όπως φαντασιώνεται τον ιδανικό αμερικανό πρόεδρο ο Ουϊλιαμ Μπλάμ στο βιβλίο του « Το Κράτος του Κακού»: Αν ήμουν πρόεδρος θα σταματούσα την «τρομοκρατία» τις τρείς πρώτες μέρες της προεδρίας μου. Πρώτα θα ζητούσα συγνώμη από τις χήρες και τα ορφανά, από τους βασανισμένους και εξαθλιωμένους, και από τα εκατομμύρια άλλα θύματα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Στη συνέχεια θα ανακοίνωνα με κάθε ειλικρίνεια και σε κάθε γωνιά του κόσμου ότι οι αμερικανικές επεμβάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν λήξει, και ΘΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΟΥΣΑ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ ΟΤΙ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΛΕΟΝ ΤΗΝ 51η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΩΝ ΗΠΑ, ΑΛΛΑ - ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΤΡΟΠΟ - ΜΙΑ ΞΕΝΗ ΧΩΡΑ!.

Καταλαβαίνετε, μόνο το τελευταίο αν έκανε τις τρεις πρώτες μέρες της προεδρίας του ο Ομπάμα, ο Spiderman θα του ήταν περιττός ως image maker. Η δημοφιλία του θα έφτανε στο pick της, θα γινόταν fan του ακόμα και ο… Μπιν Λάντεν. Μόνο που θα έμενε στην ιστορία ως ο πρόεδρος των τριών ημερών. Την τέταρτη θα τον είχαν δολοφονήσει!..

Νίκος Τσαγκρής

Σφαγείς αμάχων, made in USA

Η «σφαγή» των αμάχων, κατά τη διάρκεια των ισραηλινών επιχειρήσεων στη Λωρίδα της Γάζας, παρομοιάζεται με την σφαγή δυόμισι χιλιάδων παλαιστινίων αμάχων στους καταυλισμούς Σάμπρα και Σατίλα, το Σεπτέμβρη του 1982.Τη σφαγή εκείνη επιμελήθηκε ο εθνικιστής Ισραηλινός ηγέτης Αριέλ Σαρόν, ο οποίος, έκτοτε, παρομοιάζεται με τον σφαγέα των Εβραίων της Βαρσοβίας υποστράτηγο των Ες Ες Στρόουπ και άλλους διακεκριμένους χιτλερικούς σφαγείς .

Σύμφωνα με τους χρονογράφους του 20ου αιώνα, η μοναδική τιμωρία του «σφαγέα» της Σάμπρα και Σατίλα ήταν φυσική: υπέστη εγκεφαλική αιμορραγία στις 4 Ιανουαρίου 2006 και βυθίστηκε σε κώμα. Το Φεβρουάριο του ίδιου χρόνου παρουσίασε γάγγραινα του πεπτικού συστήματος, ένα τμήμα από το οποίο του αφαιρέθηκε. Έκτοτε, η κατάστασή του χαρακτηρίζεται σταθερή, αν και όλες οι προσπάθειες των γιατρών να τον «ξυπνήσουν» από το κώμα έχουν αποβεί μάταιες. Ως εκ τούτου, αμφισβητούνται οι φήμες που φέρουν τον παραπάνω «σφαγέα» να επιμελείται των ισραηλινών επιχειρήσεων στη Λωρίδα της Γάζας…

Άλλωστε οι τεχνικές της «σφαγής» της Γάζας διαφέρουν αισθητά, ως πλέον εκσυγχρονισμένες, από τις τεχνικές που εφαρμόσθηκαν στους προσφυγικούς καταυλισμούς Σάμπρα και Σατίλα˙ οι οποίες, μπορούν να συγκριθούν μόνο με τις τεχνικές σφαγής που εφαρμόσθηκαν από τον αμερικανικό στρατό στη διάρκεια των επιχειρήσεων γενοκτονίας της φυλής των Απάτσι, του 1862,του 1869 και του 1871: οι Αμερικανοί σφάζουν Ινδιάνους και οικειοποιούνται τα εδάφη τους, οι Ισραηλίτες σφάζουν Παλαιστίνιους και οικειοποιούνται τα εδάφη τους. Και εδώ είναι που προκύπτει αυτό που εξ αρχής ήθελα να πω, ότι η τεχνοτροπία των Ισραηλινών σφαγέων είναι περισσότερο αμερικάνικη παρά χιτλερική˙ συγνώμη, ευρωπαϊκή ήθελα να πω. Made in USA είναι άλλωστε και τα μέσα σφαγής, η αισθητική, ο «πολιτισμός» των σφαγέων.

Κι ας οφείλουν την κρατική – και την εδαφική τους, βέβαια – υπόσταση, στις μεταπολεμικές ευρωπαϊκές τύψεις και… βλέψεις. Κι ας είναι, ίσως, αυτός ο λόγος που ο λαός του Ισραήλ βιώνει τον κόσμο με τον τρόπο που, κατά τον Ζαν Μπωντριγιάρ, τον βιώνουμε κι εμείς οι Ευρωπαίοι: είμαστε καταδικασμένοι στο φανταστικό και στη νοσταλγία για το μέλλον. Την ώρα που οι Αμερικανοί κατοικούν μέσα στην αληθινή φαντασία, δίνοντάς της τη μορφή της πραγματικότητας. Όσον αφορά τους σφαγείς αμάχων, βρώμικη και η φαντασία και η πραγματικότητα…

Νίκος Τσαγκρής

Το σύνδρομο του «πατερούλη»

Η συμπεριφορά των χωρών του πρώην «ανατολικού μπλοκ» που, μετά την πτώση του «υπαρκτού σοσιαλισμού», έγιναν στα γρήγορα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μου φέρνει στο νου τη συμπεριφορά ορισμένων, κομμουνιστών υποτίθεται, δημοσιογράφων που αποχώρησαν το ’91 από τον Ριζοσπάστη (ακολουθώντας τον Γρηγόρη Φαράκο) και, στα γρήγορα, έπεσαν με τα μούτρα στο μέλι του… αστικού Τύπου. Προτάσσοντας τα στήθη τους όχι για την υπεράσπιση του κόμματος αυτή τη φορά, αλλά για την υπεράσπιση των συμφερόντων των «καπιταλιστών εκδοτών». Που ήσαν πια τα αφεντικά τους!

Έτσι και οι συγκεκριμένες χώρες. Κάθε φορά που εγείρεται ένα φλέγον, να πούμε, διεθνές ζήτημα, υπερβαίνουν την (συνήθως μετριοπαθή) διπλωματία της Ε.Ε. και, με υπερβάλλοντα ζήλο σπεύδουν να υπηρετήσουν τα συμφέροντα του νέου τους «πατερούλη», τον οποίο αναγνωρίζουν (μεταξύ μας, όχι αδίκως!) στο πρόσωπο του εκάστοτε προέδρου των ΗΠΑ. Για να καταλάβετε απολύτως τι εννοώ, σας θυμίζω την ενθουσιώδη στρατιωτική συμμετοχή της Πολωνίας στην παρανοϊκή εκστρατεία των ΗΠΑ κατά του Ιράκ.

Φυσικά, η σύγκριση που επιχειρώ είναι ασύμμετρη, αλλά ο συνειρμός προέκυψε (και νομίζω πως έχει ενδιαφέρον να καταγραφεί) όταν πληροφορήθηκα τη στάση της Τσεχίας απέναντι στις δολοφονικές επιχειρήσεις των ισραηλινών βομβαρδιστικών στη Λωρίδα της Γάζας. Με τον Τσέχο υπουργό Εξωτερικών Σβάρτσενμπεργκ να δηλώνει ότι οι βομβαρδισμοί των Ισραηλινών δεν είναι παρά επιχειρήσεις αυτοάμυνας και ότι για όλα φταίνε οι Παλαιστίνιοι και η Χαμάς˙ υπερβαίνοντας σε πολιτική και διπλωματική βαρβαρότητα τον νέο του «πατερούλη» τον Τζορτζ Μπους. Μια δήλωση, μια στάση, η οποία συγκρούεται με την «πολιτισμένη» στάση της Ε.Ε. Που καταδικάζει τη βία (γενικά και απροσδιόριστα!॥) και απευθύνει έκκληση για εκεχειρία…

Δεν είμαι τόσο αφελής ώστε να προσλαμβάνω την στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως παρέμβαση ουσιαστική «με στόχο την αποκατάσταση του Δικαίου στην περιοχή», όπως την πλασάρουν στην εκλογική πελατεία τους οι ηγέτες των κυβερνητικών κομμάτων της. Είναι προφανές, πρόκειται για τη συνήθη (παθητική, ενοχική, ανυπόστατη) ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική, τη «μη εξωτερική πολιτική» της Ε.Ε. Που, ωστόσο, φαίνεται πιο ανθρώπινη, πιο σκεπτόμενη, πιο πολιτισμένη να πούμε, από την βάρβαρη, ιμπεριαλιστική εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, την οποία σπεύδει να υιοθετήσει η (προεδρεύουσα της Ε.Ε., παρακαλώ) Τσεχία. Και είναι! Στο βαθμό που τα προσχήματα είναι πολιτισμός…

Νίκος Τσαγκρής

O Άϊ Βασίλης… σφήνα στην κρίση

Μαζί με τον Άι Βασίλη έρχεται και η κρίση στην πραγματική οικονομία της Ευρώπης. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι, επειδή… ενίοτε ο Άι Βασίλης δεν έρχεται, δεν θα ‘ρθει και η κρίση. Στη χώρα μας, άλλωστε, η κρίση στην πραγματική οικονομία ήρθε πολλά χρόνια πριν, με τον Κώστα Σημίτη στη θέση του Άι Βασίλη. Τότε, ωστόσο, ευημερούσαν οι αριθμοί. Και οι φούσκες του χρηματιστηρίου έκαναν ράλι μεταμορφώνοντας σε ευτυχισμένους οδηγούς Ρέιντζ Ρόβερ, Χάμερ, Πόρσε και Τζάγκουαρ χιλιάδες Έλληνες. Ύστερα, οι χρηματιστηριακές φούσκες έσκασαν. Ακολούθως έσκασε η φούσκα του ευρώ, και μαζί της η φούσκα της «οικονομίας των αριθμών». Τέλος, έσκασε η φούσκα της σοσιαλδημοκρατίας. Και τη θέση της πήρε η φούσκα του νεοφιλελευθερισμού. Μιλάμε, η αποθέωση της κρίσης…

Αμέσως η Άντζελα, ο Νικολά, ο Σίλβιο και τα άλλα παιδιά (τελευταίος και καταϊδρωμένος ο δικός μας ο Κωστάκης) έσπευσαν να βουλώσουν τις τρύπες που άνοιξαν στην ιδεολογική τους φούσκα οι καλύτεροί τους φίλοι: ο Τζορτζ Μπους… τζούνιορ και τα golden boys των Goldman Sachs, Morgan Stanley, Citigroup, Haven Trust κ.λπ., κ.λπ. Και τους τα ‘ριξαν χοντρά. Μιλάμε, δισεκατομμύρια κρατικά δολάρια, στα τραπεζικά λαμόγια που δημιούργησαν την κρίση. Προφανώς για να τη συνεχίσουν. Να περνάνε αυτοί καλά και τα golden boys καλύτερα…

Τώρα, μαζί με τον Άι Βασίλη λέει, έρχεται και η κρίση στην πραγματική οικονομία: η General Motors χτυπάει πυράκια, χάνει λάδια η Nissan, η Renault από λάστιχο, οι Chrysler και Ford καίνε φλάντζες. Kαι ναι, όλα αυτά, λέει, είναι η κρίση στην πραγματική οικονομία! Tι κάνουν, λοιπόν, ο Τζορτζ Μπούς… τζούνιορ, η Άντζελα, ο Νικολά, ο Σίλβιο και τ’ άλλα παιδιά; Τα ρίχνουν χοντρά στους αυτοκινητοβιομήχανους: 15 δισ. δολάρια τους μοιράζει ο Μπους, αλλά δεν φτάνουν˙ εκείνοι ζητούν 34 δις. Μόλις προχθές η Chrysler έστειλε μήνυμα ότι αν δεν λάβει άμεσα 4 δισεκατομμύρια δολάρια θα το κλείσει το μαγαζί!..

«Να το κλείσει!» θα έλεγε ο Άι Βασίλης. Κι επειδή ενίοτε εκείνος δεν έρχεται, το… παίρνω εγώ επάνω μου: να το κλείσει! Να μοιράσουν τα 4 δις στους εργαζόμενους και δεν τρέχει κάστανο. Και ποια πραγματική οικονομία; Μια φούσκα παραπάνω είναι οι αυτοκινητοβιομηχανίες. Χο, χο, χο…
Νίκος Τσαγκρής

Καίνε το εφιαλτικό μέλλον

Το εκπληκτικό (και ενδεικτικό της έκπτωσης της ελληνικής δημοσιογραφίας) είναι ότι τα διεθνή μέσα ενημέρωσης κατάλαβαν καλύτερα απ’ τα δικά μας τα αίτια αυτού του ξεσηκωμού. Καλύτερα κι από τους ίδιους τους πατεράδες και τις μανάδες των εξεγερμένων παιδιών και, ασφαλώς, καλύτερα από τους περισσότερους Έλληνες πολιτικούς. Έτσι, χρειάστηκε το CNN για να μάθουμε ότι «ο φόνος του μαθητή από τον αστυνομικό ήταν μόνο η αφορμή για την εξέγερση των νέων». Χρειάστηκε η Λιμπερασιόν για να μάθουμε ότι «οι εξεγερμένοι είναι τα παιδιά της μεσαίας τάξης που βιώνουν την οικονομική κρίση σε συνθήκες αστυνομικής, πολιτικής, οικονομικής και θρησκευτικής διαφθοράς, που καίνε και σπάνε τον εφιάλτη ενός φρικτού μέλλοντος». Και χρειάστηκε το BBC για να μάθουμε ότι «οι εξεγερμένοι εξέφρασαν την έντονη δυσφορία τους εναντίον της κυβέρνησης Καραμανλή».

Τα δικά μας μέσα ενημέρωσης, σε μια ταπεινωτική σύμπλευση με την κυβερνητική αντίληψη των γεγονότων έβλεπαν μόνο «κουκουλοφόρους», «ταραξίες», και «κατεστραμμένες περιουσίες»! Τίποτε άλλο. Μόνο λίγα δημόσια «δάκρυα» για τον «Αλέξανδρο». Τι ειρωνεία; Για κάθε κάπηλο δημοσιογράφο, για κάθε λαϊκιστή πολιτικό, ακόμα και για τον ευθυνόμενο υπουργό Παυλόπουλο, το δολοφονημένο από κρατικό χέρι παιδί του αλλουνού έγινε, και καλά, «ο Αλέξανδρος!...»

Ιδιαίτερη έκπληξη προκάλεσε και ο πρωθυπουργός καθώς αποκάλυπτε, πέρα από το μέγεθος της ανευθυνότητάς του (δεν λέω αυτό που πιστεύω, ότι θα ‘πρεπε να παραιτηθεί προτείνοντας κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» και εκλογές, αλλά ότι έπρεπε να κάνει το δεοντολογικά αυτονόητο, την παύση του αρχηγού της ΕΛΑΣ και των πολιτικών προϊσταμένων του), το μέγεθος της πολιτικής του αφέλειας, αποστέλλοντας εκείνες τις ανεκδιήγητες επιστολές προς τους συνδικαλιστές της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ: «Αναστείλατε την απεργία για να σωθούμε από τους ταραξίες»! Γι’ αυτόν, τα χιλιάδες εξεγερμένα Ελληνάκια δεν ήσαν παρά «κουκουλοφόροι», «ταραξίες»˙ και «η πολιτεία αγανακτεί μαζί τους!..

«… Η πολιτεία αγανακτεί επειδή υπάρχουν μερικά ζωντανά της κύτταρα που αντιδρούν άτεχνα, ανοργάνωτα, ίσως μ' αφέλεια, σ' όλην αυτή την οργανωμένη κρατική ασχήμια, αντί να βλογάμε τον Θεό που βρίσκονται ακόμη μερικοί που δεν συνήθισαν στην «παρουσία του τέρατος…», θα σχολίαζε ο φίλος του θείου του, του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο σπουδαίος Έλληνας Μάνος Χατζιδάκις. Μα, σόι πάει το βασίλειο˙ ούτε εκείνος κατάλαβε…

Νίκος Τσαγκρής

Τριανταπέντε χρόνια μετά...

Η ελευθερία των ενηλίκων σε αντίθεση με την ελευθερία των νέων βρωμοκοπά θεσμική ναφθαλίνη και διαμορφώνει τους πολίτες του εφικτού.

Αν η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού, όπως σε κάθε «στραβή» δικαιολογούνται υπουργοί και βουλευτάδες, τότε καμιά σχέση δεν έχει με τη νεολαία. Τη νεολαία κάθε τόπου και χρόνου, μα προ παντός τη σύγχρονή μας νεολαία: η πολιτική διάθεση των νέων ταυτίζεται με τη φιλοσοφία που συνόψιζε ο Τσε Γκεβάρα στη ρήση του «Είμαστε ρεαλιστές, οραματιζόμαστε το ανέφικτο». Αλλά ακόμα και ο οραματισμός ανέφικτων πολιτικών πραγμάτων, προϋποθέτει μιαν ελευθερία δίχως όρια. Την ελευθερία, δηλαδή, που διεκδικούν ή οραματίζονται οι νέοι παντός τόπου και χρόνου…

Εκείνοι που βίωσαν την εξέγερση του Πολυτεχνείου, γνωρίζουν τώρα, ότι η ελευθερία που διεκδικούσαν ήταν μια ελευθερία δίχως όρια! Ενστικτωδώς δε, από τότε, αντιλαμβάνονταν ότι η ελευθερία που διεκδικούσαν δεν υπήρχε πουθενά, παρά μόνο εντός του Πολυτεχνείου! Ήταν η ελευθερία που βίωναν από στιγμή σε στιγμή, από ώρα σε ώρα, από μέρα σε νύχτα και από νύχτα σε μέρα, τα λίγα εικοσιτετράωρα που κράτησε η εξέγερσή τους: ήταν η ελευθερία της εξέγερσης! Η ελευθερία του εξεγερμένου!

Κατά τα λοιπά, συνειδητά ή υποσυνείδητα, τα «παιδιά του Πολυτεχνείου», όπως και όλα τα παιδιά που εξεγείρονται διεκδικώντας ελευθερία, γνωρίζουν ότι κανείς δεν μπορεί να είναι οριστικά ελεύθερος. Μπορεί να είναι «ελεύθερος από...»: ελεύθερος από κάτι, ελεύθερος από κάποια, από όλα εκείνα τα χιλιάδες καταναγκαστικά που συναντά ο άνθρωπος από τη στιγμή που γεννιέται και καλείται να ζήσει. Στην πραγματικότητα ο άνθρωπος γεννιέται σε συνθήκες δουλείας και καλείται από τη στιγμή της γέννησής του να επιδίδεται σε διαδοχικές «εξεγέρσεις», προκειμένου να νιώσει ελεύθερος από κάτι και από κάτι άλλο, κι από κάτι άλλο...

Στο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο η ελευθερία ήταν και είναι μια παραδρομή της εξουσίας. Εκεί όπου υπάρχει, υπάρχει χάρη σε ένα κενό εξουσίας. Ειδικά στις μέρες μας η πολιτική ελευθερία βρωμοκοπά θεσμική ναφθαλίνη και διαμορφώνει τους πολίτες του εφικτού: τους καταναλωτές μιας εφικτής πολιτικής, μιας εφικτής τέχνης, μιας εφικτής ζωής, τους πολίτες - μακάριους τηλεθεατές. Σε ορισμένους απ’ αυτούς, η πραγματική ελευθερία φυτοζωεί στην κατάσταση της νοσταλγίας. Στους νέους υπάρχει σαν είδος ενός τρελού σχεδίου, που το υπερασπίζονται άγρια ενάντια στην πραγματικότητα…
Νίκος Τσαγκρής

Ανακυκλώνουν το New Deal

Αν φανταζόμαστε τη μεγάλη δεξαμενή ιδεών του οικονομικού φιλελευθερισμού σαν μίξερ, και πατούσαμε το κουμπί προκειμένου να προκύψει ένας πολτός για τη σωτηρία του τραπεζικού μοντέλου του νεοφιλελευθερισμού (των αυτόνομων, δηλαδή, επενδυτικών τραπεζών τύπου Goldman Sachs και Morgan Stanley), θα προέκυπτε το… μαντζούνι του «Βρετανού μάγου» Γκόρντον Μπράουν: κρατική εγγύηση για την εξασφάλιση ρευστότητας στη διατραπεζική αγορά, κρατικοποίηση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, κλ, κλπ. Το ίδιο, περίπου, γιατρικό θα συνιστούσαν και ως… ανεξάρτητοι-μεμονωμένοι οι θεωρητικοί του οικονομικού φιλελευθερισμού παντός τόπου και χρόνου. Οι Φρίντριχ Χάϊεκ, Άνταμ Σμίθ, Τζον Κέινς, Μίλτον Φρίντμαν, Άλαν Γκρίνσπαν, ο τωρινός Πολ Κρούγκμαν και άλλοι… τωρινότεροι, τύπου Ανδριανόπουλου, Αλογοσκούφη και Ανδρουλάκη…

Ο Άνταμ Σμίθ, ας πούμε, θα άλλαζε πρόθυμα την περίφημη ρήση του «Δεν περιμένουμε το φαγητό μας να προέλθει από την καλοσύνη του χασάπη, του ζυθοποιού, ή του φούρναρη, αλλά από μέριμνα για το προσωπικό τους συμφέρον», προσθέτοντας τη λέξη «κρατική» μπροστά απ’ τη λέξη «μέριμνα. Εντάξει, για τον «προοδευτικό» Πολ Κρούγκμαν δεν λέμε τίποτα. Λίγο πριν παραλάβει το Νόμπελ, ευλόγησε τον Βρετανό… μάγο Γκόρντον Μπράουν: «Ευτυχώς για την παγκόσμια οικονομία, που ο Γκόρντον Μπράουν μας υπέδειξε τον δρόμο για την έξοδο από την κρίση»…

Φυσικά, ο Μίλτον Φρίντμαν θα έβγαινε, δημοσίως, να διαχωρίσει τη θέση του αφού, λίγο πριν αποχαιρετήσει τα εγκόσμια, δήλωνε (στο «e-rooster») ότι ο σύγχρονος φιλελευθερισμός βρίσκεται μπροστά σε απειλές που εκπορεύονται από την υπερβολική δράση του κράτους και κατέληγε σε έναν εξαιρετικά άβολο για τις τωρινές συνθήκες αφορισμό: «Η κρατική παρεμβατικότητα είναι η θεμελιακή απειλή στην ανθρώπινη ελευθερία». Μα και ο Άλαν Γκρίνσπαν μέχρις εσχάτων επιμένει να διαδηλώνει δημοσίως την ακλόνητη πίστη του στα «τοξικά» παράγωγα: «Αλίμονο, το πρόβλημα δεν είναι η κατάρρευση των προϊόντων, αλλά η απληστία που κυρίευσε τους ανθρώπους»! Και αμέσως, «ναι, ο κρατικός παρεμβατισμός σκλαβώνει τις αγορές, αλλά η κρίση, βλέπετε, βαθαίνει. Ας δώσουμε τόπο στην οργή˙ μόνο με κρατικό χρήμα μπορούν να τραφούν οι ανοιχτές πληγές του συστήματος»!..

Μόνο με κρατικό χρήμα! Κάθε φορά που ο καπιταλισμός, το οικοδόμημά τους, κινδυνεύει, οι θεωρητικοί του οικονομικού φιλελευθερισμού και τα πολιτικά παπαγαλάκια τους θυμούνται το κράτος, το κρατικό χρήμα. Και ανακυκλώνουν εκείνο το πακέτο θεσμοθετημένων κρατικών παρεμβάσεων που, ο γκουρού τους, ο Τζον Κέινς, πρότεινε στον Ρούσβελτ κατά την περίοδο της κρίσης του 1930 και έμεινε στην ιστορία ως New Deal. Τώρα το ανακύκλωσε ο Βρετανός… μάγος Τζον Μπράουν: κρατικό χρήμα για να σωθεί το σύστημα! Το δικό μας χρήμα, δηλαδή, χρήμα «κλεμμένο» από την τσέπη μας! Απ’ τον Αλογοσκούφη στην περίπτωσή μας. Εικοσιοκτώ δισεκατομμύρια ευρώ για να τραφούν οι ανοιχτές πληγές του «συστήματος»! Που δεν είναι παρά οι ανοιχτές πληγές του καπιταλισμού, του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού!..
Νίκος Τσαγκρής

Μια πολιτική ανορθογραφία

Αυτό που με απασχολεί είναι αν το Βατοπέδιο ονομάζεται Βατοπέδιο ή «Βατοπαίδιο». Και δεν είναι θέμα ορθογραφικής περιέργειας ή γραμματολογικής σχολαστικότητας, είναι θέμα πολιτικής ουσίας. Μεγαλύτερης, ίσως, από την ουσία που προσδίδεται στην υπόθεση που φέρει τον τίτλο «υπόθεση Βατοπεδίου» ή «υπόθεση Βατοπαιδίου», από τους πολιτικούς, τους δικαστικούς και τους δημοσιογράφους, συμπολιτευόμενους ή αντιπολιτευόμενους. Διότι η συγκεκριμένη υπόθεση, είτε ως «υπόθεση Βατοπεδίου» είτε ως «υπόθεση Βατοπαιδίου», δεν είναι παρά μια απλή υπόθεση συντεταγμένης απάτης (συντεταγμένη υπό την έννοια της θεσμικής, της περίπου συνταγματικής) μεταξύ δυο αδελφοποιητών εξουσιών, των εξουσιών της εκκλησίας και του κράτους…

Για να μην παρεξηγηθώ, εξηγώ ότι, όταν μιλάω για συντεταγμένη απάτη, μιλάω με το θράσος του απλού πολίτη απέναντι στην κρατική και την εκκλησιαστική εξουσία. Στην πραγματικότητα, εννοώ ότι η συγκεκριμένη υπόθεση, είτε ως υπόθεση Βατοπεδίου είτε ως υπόθεση Βατοπαιδίου, δεν είναι παρά μια συνήθης υπόθεση εξουσιαστικών συναλλαγών. Κάτι σαν τις συναλλαγές που αποκαλούνται «διαρθρωτικές αλλαγές», να πούμε. Και δεν είναι παρά οι συναλλαγές κυβερνητικών παραγόντων με οικονομικούς παράγοντες για το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Συναλλαγές που, κατά τεκμήριο, εκπέμπουν οσμή απάτης παρόμοια με την οσμή απάτης που εκπέμπει η συγκεκριμένη υπόθεση. Είτε ως «υπόθεση Βατοπεδίου» είτε ως «υπόθεση Βατοπαιδίου»…

Έτσι, ούτε ενδιαφέρον μού προκαλεί η συγκεκριμένη υπόθεση, ούτε διάφορο έχω˙ μόνο να χάσει έχει κανείς και απ’ την εκκλησία και απ’ το κράτος. Και αυτό που με απασχολεί δεν είναι αν η λίμνη Βισθωνίδα είναι περιουσία της εκκλησίας ή του κράτους (ούτως ή άλλως, δική μου-δική μας ποτέ δεν θα γίνει), αλλά αν το Βατοπέδιο ονομάζεται «Βατοπέδιο» ή «Βατοπαίδιο» και γιατί. Κυρίως γιατί. Διότι εντάξει, ετυμολογικά το Βατοπέδιο εξηγείται και ως Βατοπέδιο (βατό πεδίον, πεδιάδα των βάτων, κλπ.) και ως Βατοπαίδιο (παιδί των βάτων, με την…καλή έννοια), αλλά το γεγονός ότι κάποια μέσα ενημέρωσης το αναφέρουν ως «Βατοπέδιο» και άλλα ως «Βατοπαίδιο» είναι μέγα μυστήριο. Ένα μυστήριο που, ασφαλώς, δεν μπορεί να απαντηθεί με τις γνωστές κακοήθειες περί αγραμματοσύνης των δημοσιογράφων, δεδομένου ότι (το έψαξα και το βρήκα) υπάρχει ένας σαφής διαχωρισμός μεταξύ των ΜΜΕ που αναφέρουν το Βατοπέδιο ως «Βατοπαίδιο» και εκείνων που αναφέρουν το Βατοπέδιο ως «Βατοπέδιο».

Ο διαχωρισμός, το πιστεύετε ή όχι, είναι σκανδαλωδώς πολιτικός: τα κεντροαριστερά, κυρίως, ΜΜΕ αναφέρουν το Βατοπέδιο ως «Βατοπαίδιο», ενώ τα κεντροδεξιά το αναφέρουν ως «Βατοπαίδιο»! Πράγμα που, κατά το μάλλον ή ήττον, σημαίνει ότι η «υπόθεση Βατοπεδίου» είναι μια υπόθεση πολιτικής ανορθογραφίας της κεντροαριστεράς˙ δεδομένου ότι το Βατοπέδιο γράφεται, παλαιόθεν, με έψιλον. Κατά το μάλλον ή ήττον, επαναλαμβάνω. Η προανακριτική θα δείξει…
Νίκος Τσαγκρής

Που είναι η Αριστερά;

Nα, λοιπόν, που η κρίση του… καπιταλισμού χτύπησε την πόρτα μας. Ακόμα και την πόρτα υμών, των… «αριστερών ανθρώπων», που θα ‘λεγε και ο αριστερός πολιτευτής Κουναλάκης. Υμών των «μεροκαματιάρηδων, των ανθρώπων του μόχθου, των εργαζομένων του χεριού και του πνεύματος», που θα ‘λεγε ο αξιότιμος ιστορικός ηγέτης της Ελληνικής Αριστεράς, Λεωνίδας Κύρκος. Διότι και ως… «αριστεροί άνθρωποι» και ως «μεροκαματιάρηδες», ή «άνθρωποι του μόχθου», ή «εργαζόμενοι του χεριού και του πνεύματος», στην Ευρώπη ζούμε, μέλη της μεγάλης καπιταλιστικής οικογένειας είμαστε. Τώρα, με τα Bluetooth στα αυτιά, σε ανοιχτή γραμμή με τους οικονομικούς μας συμβούλους, αναζητούμε ασφαλείς επενδύσεις για τα μετρητά που αποσύραμε ήδη από τις τραπεζικές μας καταθέσεις: «Αγόρασε χρυσές λίρες», λέει ο ένας. «Όχι, καλύτερα ένα ακίνητο», προτείνει ο άλλος…

Σιγά μην αφεθούμε στην εγγύηση που προσφέρει στις καταθέσεις μας το κράτος Καραμανλή। Nα βάλει λουκέτο, να πούμε, η τράπεζα, κι εσύ να ζητάς τα λεφτά σου από τον Αλογοσκούφη: φέξε μου και γλίστρησα! Οι πυροπαθείς της Ηλείας ακόμα τα ζητάνε…

Ευτυχώς που υπάρχει και ο Αλέξης Τσίπρας. Που δεσμεύθηκε, λέει, ότι το επόμενο διάστημα θα καταθέσει «πολύ συγκεκριμένες προτάσεις και διεκδικήσεις για την προστασία των δανειοληπτών και των καταθετών, ιδιαιτέρως βεβαίως για όλους όσοι έχουν μικρά εισοδήματα και μικρές καταθέσεις»! Τι λέτε, σύντροφοι; Να περιμένουμε μέχρι το… επόμενο διάστημα που ο Τσίπρας θα καταθέσει… πολύ συγκεκριμένες προτάσεις για την προστασία μας;

Αλλά, δεν σας ρώτησα. Είσθε μικροεισοδηματίες, μικροδανειολήπτες, μικροκαταθέτες; Αν όχι, χάσατε. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν σας καλύπτει. Αναζητήστε προστασία σε… άλλο κόμμα. Ο Τσίπρας το είπε καθαρά: «ιδιαιτέρως βεβαίως για όλους όσοι έχουν μικρά εισοδήματα και μικρές καταθέσεις»! Προφανώς ο κ. Τσίπρας θεωρεί ως «αριστερούς ανθρώπους» μόνο όσους έχουν μικρά εισοδήματα και μικρές καταθέσεις!..

Γίνομαι κακός; Μπορεί. Μα εδώ και πολύ καιρό εμείς, οι παραδοσιακοί αριστεροί, αλλά και όλοι οι άλλοι… «αριστεροί άνθρωποι», που για ένα φεγγάρι εκτοξεύσαμε στο 15 και στο 18% τον ΣΥΡΙΖΑ, περιμέναμε από τον Αλαβάνο, τον Τσίπρα και τους εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ εν γένει, να βγουν και να παίξουν ποιοτική «μπάλα» στις αλάνες της κρίσης. Που είναι κρίση του νεοφιλελευθερισμού, και είναι προνομιακός χώρος για μια αριστερή ιδεολογική και πολιτική αντεπίθεση. Με προτάσεις κυβερνητικού χαρακτήρα που θα περιλαμβάνουν συγκεκριμένες πολιτικές και οικονομικές εφαρμογές για την υπέρβαση της κρίσης: τη ρύθμιση των αγορών με γνώμονα τα συμφέροντα των κοινωνιών και την άμεση και οριστική εξάλειψη της αυταπάτης ότι οι αγορές αυτορυθμίζονται…

Αντ’ αυτού, βγαίνει ο Τσίπρας και «θα καταθέσουμε πολύ συγκεκριμένες προτάσεις και διεκδικήσεις για την προστασία των δανειοληπτών και των καταθετών» Και κολλητά, «ιδιαιτέρως βεβαίως για όλους όσοι έχουν μικρά εισοδήματα και μικρές καταθέσεις»! Τύφλα να ‘χει η Παπαρήγα…
Νίκος Τσαγκρής

Δοκιμάζεται η θρησκεία της αγοράς

Οι Αμερικανοί βιώνουν την κρίση άμεσα, στο πετσί τους, σαν μια επιδημία που βάλθηκε να κάνει τους πλούσιους φτωχούς και τους φτωχούς φτωχότερους. Οι χρηματιστές βιώνουν τη Wall Street όπως οι έμποροι των Ιεροσολύμων τον Ναό του Σολομώντα, τότε που ο Ιησούς πήρε το φραγγέλιο και τους μαστίγωνε. Οι τραπεζίτες, σε μυστικές ολονυχτίες, προσεύχονται γονατιστοί μπροστά στα εικονίσματα των κορυφαίων αγίων τους George Bush, Donald Rumsfeld και Dick Cheney για μια… (κρατική) βοήθεια.

Ο αναλυτής της Washington Post μιλάει για το μεταίχμιο δυο εποχών: της εποχής της «παλαιάς τάξης», τότε που (επί Ρέιγκαν) κατασκευάστηκε η παραδοχή ότι η αγορά είναι αλάνθαστη και ότι η κυβέρνηση δεν έχει καμιά δουλειά μαζί της, και της σημερινής εποχής, της εποχής της «νέας τάξης», όπου η Wall Street περνάει σε δεύτερη μοίρα και η Ουάσινγκτον παίρνει πρωταγωνιστικό ρόλο, ρόλο ρυθμιστικό, σε μια «επώδυνη και παρατεταμένη διαδικασία».

Εδώ ο αναλυτής αναφέρεται στην παρατεταμένη διαδικασία συνόδου της Βουλής των Αντιπροσώπων για την έγκριση του σχεδίου Πόλσον. Την προσφορά, δηλαδή, κρατικής βοήθειας ύψους επτακοσίων δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη σωτηρία του κλυδωνιζόμενου «μοντέλου» των αυτόνομων επενδυτικών τραπεζών. Που δεν είναι παρά ο βασικότερος εκφραστής της ελευθέριας αγοράς.

Αλλά γιατί η συγκεκριμένη διαδικασία παρετάθη και γιατί ο…έγκριτος αναλυτής τη χαρακτηρίζει επώδυνη; Προφανώς, επειδή εντός της εκδηλώθηκαν συμπτώματα κρίσης της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας. Συμπτώματα που φωτογραφίζονται στα κείμενα κάποιων Αμερικανών αναλυτών – εκφραστών του οικονομικού κατεστημένου των ΗΠΑ. Κείμενα πνιγμένα στα… δάκρυα για τα παθήματα των εκφραστών του «αμερικανικού φιλελευθερισμού», των ρεπουμπλικάνων βουλευτών: «Αμερικανοί, ταγμένοι στην ελευθερία της αγοράς, κλήθηκαν να υπερψηφίσουν το σχέδιο Πόλσον, να αναγνωρίσουν, δηλαδή, την αποτυχία της αγοράς και το δικαίωμα της κυβέρνησης να επεμβαίνει στα οικονομικά πράγματα»(!) «στην πραγματικότητα τούς ζητήθηκε ευθέως(!) να απορρίψουν την κοσμοθεωρία τους και να έρθουν σε σύγκρουση με την πίστη τους»!

Κάποιοι άλλοι, έφτασαν στο σημείο να κάνουν συγκρίσεις του τύπου «όπως η Αμερική αντιμετωπίζει μια οικονομική κρίση, το Σώμα των Ρεπουμπλικάνων αντιμετωπίζει μια κρίση πίστης»! Και να αποθεώνουν τους νεοφιλελεύθερους βουλευτές για την αρνητική, στο σχέδιο Πόλσον, ψήφο τους: «οι περισσότεροι από αυτούς επέλεξαν να τηρήσουν την πίστη τους όποιες κι αν είναι οι οικονομικές συνέπειες για το έθνος»!

Καταλαβαίνετε, για εμάς τους εραστές της πολιτικής, των πολιτικών ρυθμίσεων (και στις αγορές και παντού), τα συγκεκριμένα σημεία της συγκεκριμένης κρίσης που, θα μου επιτρέψετε, δεν είναι κρίση του καπιταλιστικού συστήματος, αλλά κρίση της ασυδοσίας των αγορών, είναι εξαιρετικά διασκεδαστικά, μας τονώνουν πολιτικά, μας ενθουσιάζουν। Και, μέσα σ’ όλα, ήρθε κι εκείνη η «επιστολή» Μπους που ζητάει, λέει…, βοήθεια απ’ τον πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Εντελώς εξωφρενικό! Το πιθανότερο είναι η επιστολή να πήγαινε στον Ανδρέα Ανδριανόπουλο. Και να χάθηκε στο δρόμο!

Νίκος Τσαγκρής

Goldman Sachs και Morgan Stanley…

Ίσως είμαι κυνικός, ίσως μηδενιστής, ένας εμπαθής εχθρός του νεοφιλελευθερισμού ίσως, ωστόσο θα την πω την αμαρτία μου, περνάω υπέροχα καθώς παρακολουθώ την κρίση του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και τους κλυδωνισμούς που, αυτή, προκαλεί στις ευρωπαϊκές και τις άλλες αγορές του κόσμου. Απολαμβάνω ιδίως, τη νευρικότητα των τοποτηρητών του καπιταλιστικού συστήματος, καθώς πασχίζουν να διαχειριστούν την κρίση και το μόνο που καταφέρνουν είναι να συντονίζουν την νευρικότητά τους με τις διακυμάνσεις του Dow Jones…

Εκείνοι που δεν ανέχονταν κρατικές μύγες στα φιλελεύθερα σπαθιά τους, τώρα απευθύνουν υστερικές ικεσίες για κρατικές παρεμβάσεις. Άλλοι, όπως ο γενικός γραμματέας της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη Σουπατσάι Πανιτσπάκντι, παρακαλούν για επιστροφή στη ρύθμιση των αγορών μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Διαπρεπείς οικονομολόγοι του συστήματος εκφράζουν φόβους για τη… συντέλεια του «μοντέλου» των αυτόνομων επενδυτικών τραπεζών, ενώ ακόμα και για τους λίντερς του περί ου ο λόγος… «μοντέλου», την Goldman Sachs και την Morgan Stanley, κυκλοφορούν φήμες ότι σύντομα , ή θα… παντρευτούν μεταξύ τους ή θα καταλήξουν σε βρετανικές τράπεζες και, πάντως, θα χάσουν την ανεξαρτησία τους…

Αλλά και οι εναπομείναντες αριστεροί των καιρών μας, πολιτικοί ή διανοούμενοι, δεν έχουν να προτείνουν τίποτα «οργανωμένο», τίποτα καινούργιο. Αρκούνται σε ωραιοποιημένους περιπάτους στα άγονα τοπία της κριτικής ή μηρυκάζουν την αφρόκρεμα της σκέψης ιστορικών μαρξιστών φιλοσόφων και πολιτικών, βάζοντας τον προκύπτοντα «πολτό» σε ωραία αμπαλάζ με την υπογραφή τους. Κατά τα άλλα, όταν, ­σπάνια, παρεμβαίνουν στα δρώμενα του αβέβαιου παρόντος, περιορίζονται σε αυτονόητες παρατηρήσεις του τύπου «Πρόκειται για την πίσω πλευρά του αμερικανικού ονείρου, τον αμερικανικό εφιάλτη». Ή στη συγγραφή ενός ακόμα μανιφέστου για την κατάρρευση του καπιταλισμού, όπως αυτό του αμερικανού υποψηφίου για την προεδρία του αμερικανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Τζερόμ Γουάιτ: «Η χρεοκοπία της Γουώλ Στρητ Λήμαν Μπράδερς και η αναγκαστική εξαγορά της Μέρριλλ Λυντς είναι τα πιο πρόσφατα σημάδια κατάρρευσης του αμερικανικού καπιταλισμού. Τα ψέματα και η προπαγάνδα για το υποτιθέμενο «αλάνθαστο» της «ελεύθερης αγοράς» γκρεμίστηκαν σαν χάρτινοι πύργοι». (…) «Δεν επιστρέφουμε στο 1930! Εμπρός για την κοινωνικοποίηση των τραπεζών»!

Το έχω γράψει και θα το ξαναγράψω: καθώς παρακολουθώ τις ανθρώπινες αντιδράσεις στην οικονομική κρίση, έχω την αίσθηση ότι υπάρχει ένας κόσμος μέσα στον κόσμο, που προσδοκά το βάθεμα της κρίσης, με την ελπίδα ότι θα ακολουθήσει μια πιο ανθρωποκεντρική οικονομική ισορροπία. Μια οικονομία πολιτική, που θα αποβάλει την νεοφιλελεύθερη αρχή «κέρδος για το κέρδος». Μα έτσι; Τυχαία και αφηρημένα; Αδύνατον. Μια τέτοια προσδοκία δεν συνιστά, ούτε καν, μια ολοκληρωμένη ουτοπία. Αλίμονο, η ιστορία δεν κινείται από αδρανείς πολίτες και πολιτικούς. Ούτε, βέβαια, από την Goldman Sachs και την Morgan Stanley…

Νίκος Τσαγκρής (από το Εθνος της Κυριακής)

Εμείς οι "απ' έξω"...

-Τι λες τώρα! Το ΠΑΣΟΚ πέρασε μια μονάδα τη Νέα Δημοκρατία! Θρίαμβος των Δημοκρατικών Δυνάμεων! Αλλά τότε, τι νόημα έχει όλη αυτή η κουβέντα για εκλογική συνεργασία προκειμένου να βάλουμε, λέει, τέλος στο μεγάλο φαγοπότι των Βουλγαράκηδων και των Ρουσοπουλαίων και δεν συμμαζεύεται;
-Και αυτό είναι, ρε φίλε, το πρόβλημά μας; Πόσα βγάζει ο Βουλγαράκης και τι δάνεια πήρε ο Ρουσόπουλος και πώς τα πληρώνει; Το πρόβλημά μας είναι πως θα πληρώσουμε εμείς, τα δικά μας δάνεια…
-Θα μας τα ρίξει, λες, μια κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, να ξοφλήσουμε; Ή μήπως μια κυβέρνηση συνεργασίας ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ;…

Πρόκειται για μια αυθεντική (διαθέτω και… ηχητικό ντοκουμέντο!) κουβεντούλα στο πολιτικό κλίμα των ημερών. Που κάθε άλλο παρά πολιτικό είναι, αφού στην εποχή μας κάθε τι πολιτικό το έφαγε ο οικονομικός… γάιδαρος (για να μην πούμε ο Αλογοσκούφης). Μαζί, βεβαίως, με το στραβό κλήμα. Ωστόσο, η καφενειακή αυτή κουβεντούλα που, μέσες-άκρες, εκφράζει την ελληνική κοινωνία, είναι πιο ποιοτική από τις κουβέντες των παραθυρόβιων της εικονικής πραγματικότητας. Έστω ως πιο λογική…

Πράγματι, όλοι εμείς οι «απ’ έξω» παρακολουθούμε έκπληκτοι τα κανάλια να στήνουν δελτία επί δελτίων πάνω σε γκάλοπ επί γκάλοπ που δείχνουν ότι το ΠΑΣΟΚ πέρασε (μισή, μία ή μιάμιση μονάδα) στα όρια του… στατιστικού λάθους τη Νέα Δημοκρατία. Αλλά ποιό ΠΑΣΟΚ πέρασε ποιά Νέα Δημοκρατία; Το πλέον μειοψηφικό ΠΑΣΟΚ όλων των εποχών (που δεν μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση ούτε με το πιο πλειοψηφικό σύστημα όλων των εποχών) πέρασε την πλέον μειοψηφική Νέα Δημοκρατία όλων των εποχών (που δεν μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση ούτε με το πιο πλειοψηφικό σύστημα όλων των εποχών)! Και όπως είναι λογικό σαρκάζουμε: «Τι λες τώρα! Το ΠΑΣΟΚ πέρασε μια μονάδα τη Νέα Δημοκρατία! Θρίαμβος των Δημοκρατικών Δυνάμεων!».

Είναι μια κατάσταση που περιέχει κάτι τραγικό και κάτι αστείο: το τραγικό, ότι στο πολιτικό πεδίο (στο πεδίο των εφαρμογών υπέρ της κοινωνίας των πολιτών, δηλαδή), δεν κινείται τίποτε απολύτως και ό,τι εξακολουθεί να ονομάζεται «πολιτική», δεν αφορά την πολιτική, ούτε καν το πολιτικό σύστημα, αλλά τα πρόσωπα του συστήματος˙ την επικοινωνιακή τους δράση, κυρίως, με στόχο την νομή των πολιτικών εξουσιών। Το αστείο, ότι τα πρόσωπα του πολιτικού συστήματος πιστεύουν ότι εμείς οι «απ’ έξω» νοιαζόμαστε τι κάνει ο Βουλγαράκης με τις επιχειρήσεις του, και τι δάνεια παίρνει ο Ρουσόπουλος και πώς τα πληρώνει. Ενώ το πρόβλημά μας είναι πως θα πληρώσουμε εμείς, τα δικά μας δάνεια.

Φυσικά, η καφενειακή ερώτηση «Θα μας τα ρίξει, λες, μια κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, να ξοφλήσουμε; Ή μήπως μια κυβέρνηση συνεργασίας ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ;», είναι μια αφελής ερώτηση. Στην οποία, η διαχρονική απάντηση είναι ότι εμείς οι «απ’ έξω» δεν πρόκειται να ξοφλήσουμε ποτέ, με καμιά κυβέρνηση…
Νίκος Τσαγκρής

"Ηθική είναι ο νόμος" !..

Η άποψη «ηθικό είναι ό,τι είναι νόμιμο», του υπουργού Βουλγαράκη, θα μπορούσε, θαυμάσια, να εκφράσει έναν μαφιόζο, έναν Nαζί, έναν σταλινικό. Κάτι που σε καμιά περίπτωση δεν καθιστά τον συμπαθή υπουργό μαφιόζο, Nαζί ή σταλινικό, αλλά μάλλον αφελή σοφιστή, ή πονηρό πολιτευτή, ή αμόρφωτο πολίτη, ένα πρωτόβγαλτο παιδί.

Ωστόσο, θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς ότι η αρχή «ηθικό είναι ό,τι είναι νόμιμο» μπορεί και να εκφράζει την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας στο σύνολό της. Δεδομένου ότι κανένα από τα σημαίνοντα στελέχη της δεν αντέδρασε στη συγκεκριμένη άποψη. Αντιθέτως, με προεξάρχοντα τον πρόεδρό της και πρωθυπουργό των Ελλήνων(!) Κώστα Καραμανλή, κάλυψαν τον υπουργό Βουλγαράκη και την περί ηθικής άποψή του.

Αυτό, το ομολογώ, με λύπησε πολύ, περισσότερο κι απ’ το ίδιο το «σκάνδαλο Βουλγαράκη» και το «σκάνδαλο Ρουσόπουλου - Μάρας Ζαχαρέα», και από τα προηγούμενα, τα πραγματικά πολιτικά και ηθικά ατοπήματα της κυβέρνησης και μελών της. Γιατί εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με ατιμίες και αμαρτήματα πολιτικών αλλά με την στρέβλωση και τον ευτελισμό της πολιτικής φιλοσοφίας και της φιλοσοφίας της πολιτικής. Τη στρέβλωση της σχέσης ανάμεσα στην πολιτική και την ηθική που, αφοριστικά, περιγράφω εδώ παραφράζοντας μιαν αναφορά του Φερνάντο Πεσσόα στις σχέσεις μεταξύ τέχνης και ηθικής:

«Η σχέση ανάμεσα στην πολιτική και την ηθική είναι εξαιρετικά απλή, γιατί τόσο αυτοί που υποστηρίζουν πως τέτοια σχέση δεν υφίσταται όσο και οι αντίπαλοί τους έχουν δίκιο. Αντικειμενικά, δεν υπάρχει καμία σχέση ανάμεσα στην πολιτική και την ηθική, για τον απλό λόγο ότι η πολιτική είναι πολιτική και η ηθική είναι ηθική˙ όπως δεν υπάρχει καμία σχέση ανάμεσα στην αλήθεια και την ηθική. Η ηθική, ωστόσο, σχετίζεται με όλη την ανθρώπινη ζωή, αφού δεν είναι παρά η προσπάθεια να εξυψωθεί, να αποκτήσει αξία αυτή η ζωή. Και η ανθρώπινη ζωή περιέχει την πολιτική και την αλήθεια».

Και, ερχόμαστε τώρα να διδαχτούμε από τον Βουλγαράκη, και έμμεσα από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και τον ίδιο τον πρωθυπουργό της χώρας, ότι ηθική είναι ο Νόμος! Και από πάνω να «τρώμε» κάποιες (ελάχιστες, ευτυχώς) τηλεφάτσες της συμφοράς να προκαλούν, δηλώνοντας ότι βρίσκουν… ιδιοφυή τον Βουλγαράκη και την άποψή του περί ηθικής…

Ιδιοφυής! Ο Βουλγαράκης! Ξέρετε, η ιδιοφυΐα του Όσκαρ Γουάιλντ επιβεβαιώθηκε περίτρανα όταν ένας άντρας τον έφτυσε στο πρόσωπο, τη στιγμή που αλυσοδεμένος επιβιβαζόταν στο τρένο που θα τον μετέφερε στις φυλακές. Έκτοτε πολλές ιδιοφυΐες υποφέρουν: κανείς δεν τους έχει φτύσει κατάμουτρα.

Νίκος Τσαγκρής

Ούτε ΗΠΑ, ούτε Ρωσία!..

Οι ίσες αποστάσεις που κράτησε η Ευρωπαϊκή Ένωση από ΗΠΑ και Ρωσία κατά την έκτακτη σύνοδο κορυφής των Βρυξελών για την κρίση στον Καύκασο, μου θύμισε το σύνθημα των αριστεριστών του ’70, «Ούτε ΝΑΤΟ - ούτε Βαρσοβία…». Αλλά το σύνθημα αυτό κατέληγε σε αιτήματα για εθνική ανεξαρτησία και λαϊκή κυριαρχία, αιτήματα που ουδεμία σχέση έχουν με τους λόγους για τους οποίους η Ε.Ε. επέλεξε την πολιτική ίσων αποστάσεων στη συγκεκριμένη σύνοδο. Αντιθέτως, η εθνική και η εδαφική ανεξαρτησία και κυριαρχία είναι αρχές που, τα τελευταία χρόνια, παραβιάζονται όλο και πιο βίαια, όλο και πιο αιματηρά, και από τις ΗΠΑ και από τη Ρωσία, με την ανοχή ή και τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πολύ πιο βίαια και πιο αιματηρά από τότε που οι αριστεριστές φώναζαν το «ούτε ΝΑΤΟ – ούτε Βαρσοβία…», από τότε, δηλαδή, που μαινόταν ο ψυχρός πόλεμος.

Ωστόσο, πέρα από τους λόγους (λόγους… ενεργειακής αυτοσυντήρησης) που οδήγησαν την Ε.Ε. στη συγκεκριμένη εξίσωση των διπλωματικών αποστάσεων, η συγκεκριμένη αποστασιοποίηση της Ευρώπης από τις ΗΠΑ μοιάζει με στρατηγική αποστασιοποίηση. Ίσως επειδή είναι η μεγαλύτερη αποστασιοποίηση της Ε.Ε. από τις ΗΠΑ στη διάρκεια της τελευταίας εικοσαετίας. Μιλάμε για την εικοσαετία που, ενώ ξεκίνησε με πανηγυρισμούς και ελπίδες για έναν ενωμένο ειρηνικό κόσμο (παγκοσμιοποίηση), συνεχίστηκε με την παρανοϊκή εκστρατεία των ΗΠΑ για την ηγεμονία του κόσμου: με μια σειρά εθνικών αποσυνθέσεων ( Βοσνία, Ρουάντα, Σρι Λάνκα) και συγκρούσεων στην πρώην ΕΣΣΔ και στην Ασία, τους παράνομους πολέμους κατά της Γιουγκοσλαβίας, του Αφγανιστάν, του Ιράκ, την μεταβολή του ΟΗΕ σε παράρτημα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του ΝΑΤΟ σε παράρτημα του U.S. Army, τον εξευτελισμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την καταπάτηση κάθε αρχής διεθνούς δικαίου με πρόσχημα τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας». Και την αναζωπύρωση των πυρηνικών εξοπλισμών, τη διασπορά και επιβολή της «ελεύθερης αγοράς» ως οικονομικής πανάκειας, το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλουσίων και φτωχών χωρών, την πείνα και την ακρίβεια.

Είναι μια περίοδος που, ενώ ονομάστηκε «μεταψυχροπολεμική», κατέληξε (κυρίως μετά την πρόσφατη αμερικανική εκστρατεία …εγγραφής νέων μελών στο ΝΑΤΟ από τις περιοχές της μετασοβιετικής Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών) στην αρχή μιας νέας ψυχροπολεμικής περιόδου. Με τη διαφορά ότι τώρα ο «πόλεμος» δεν διεξάγεται μεταξύ ΝΑΤΟ και Βαρσοβίας αλλά μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Και ότι η Ευρώπη φαίνεται (φαίνεται, επαναλαμβάνω) να εξισώνει σιγά-σιγά τις αποστάσεις, να προβάλει σαν τρίτος πόλος!

Θαύμα! Θαύμα! Όπως θα έλεγε και ο φίλος μας ο γελοιογράφος. Γιατί μόνο με θαύμα θα μπορούσε να απεξαρτηθεί από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ η Ευρωπαϊκή Ένωση˙ να συγκροτηθεί ως αυτόνομος, πολιτικά και αμυντικά, πόλος. Μόνο με θαύμα…

Νίκος Τσαγκρής

Η ετήσια έκθεση… ιδεών

Ο Κώστας Καραμανλής διαβεβαίωσε τους συνδικαλιστές της ΑΔΕΔΥ ότι, στην περίπτωσή τους, όσον αφορά το ασφαλιστικό δεν θα υπάρξει αιφνιδιασμός. Αλλά αυτό σημαίνει παραδοχή κυβερνητικών αιφνιδιασμών των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα ή σε άλλους τομείς. Ή την γενικότερη αποδοχή της μεθόδου των αιφνιδιασμών ως βασικής κυβερνητικής μεθόδου στα ζητήματα της κοινωνικής, της εισοδηματικής και της, εν γένει, οικονομικής πολιτικής. Ακόμη χειρότερα: μια τέτοια κυβερνητική στάση δηλώνει εχθρότητα κατά των εργαζομένων και, σε προέκταση, εχθρότητα κατά της κυβερνώμενης χώρας…

Διότι κάθε κυβέρνηση οφείλει να τοποθετεί το εισόδημα στο κέντρο της πολιτικής της, στο κέντρο, δηλαδή, της οικονομικής πολιτικής, εκεί όπου τοποθετείται από την ίδια την οικονομική επιστήμη: μετά τον πόλεμο, οι κυβερνήσεις των περισσοτέρων δυτικών χωρών εφάρμοσαν πολιτικές ανακατανομής των εισοδημάτων, είτε με τη φορολογία, είτε με τις κοινωνικές ασφαλίσεις. Σκοπός ήταν να αποφευχθεί η επανάληψη μιας οικονομικής κρίσης, όπως εκείνη πού γνώρισε η Δύση ανάμεσα στα 1930 και στα 1940, με την εξασφάλιση πόρων στα άτομα που, για αντικειμενικούς ή και υποκειμενικούς λόγους, δεν μετείχαν στην παραγωγή, με αποτέλεσμα να διατηρούν την απασχόληση σε χαμηλό επίπεδο.

Από το 1960 και, προοδευτικά, μέχρι σήμερα, οι προσπάθειες ανακατανομής δεν αποβλέπουν μόνο στην εκ των υστέρων διόρθωση των εισοδημάτων, άλλα στην άμεση διόρθωση τη στιγμή που το πρόβλημα δημιουργείται. Ο αντικειμενικός σκοπός αυτής της πολιτικής εισοδημάτων είναι περισσότερο οικονομικός παρά κοινωνικός: σκοπεύει να διαφυλάξει τις οικονομίες, στις οποίες ή πλήρης απασχόληση έχει πραγματοποιηθεί, από τους κινδύνους του πληθωρισμού˙ που είναι ακόμα μεγαλύτεροι στις μέρες μας όπου ο προστατευτισμός έχασε έδαφος σε όφελος των ελευθέρων συναλλαγών...

Tα πράγματα είναι απλά: τα εισοδήματα, αν ελαττώνονται πολύ γρήγορα, θεωρούνται πληθωριστικοί παράγοντες, γιατί προκαλούν αύξηση του κόστους παραγωγής πού προκαλεί με τη σειρά της αύξηση των τιμών. Αυτό ακριβώς συμβαίνει στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Μόλις προχθές οι εκπρόσωποι των εργαζομένων στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα έκαναν λόγο για πρωτόγνωρη επίθεση στα εισοδήματα: «οι ονομαστικές αυξήσεις δεν υπερβαίνουν το 2%, ο επίσημος πληθωρισμός είναι 4,9% και οι ανατιμήσεις στα βασικά είδη είναι 7,5%»!

Το ρεπορτάζ λέει ότι η ετήσια κυβερνητική έκθεση… ιδεών που θα εκφωνηθεί από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ θα περιέχει στοιχεία αιφνιδιασμού των εργαζομένων. Στοιχεία του τύπου «η οικονομική μας πολιτική παραμένει σταθερή, συνεχίζουμε με συνέχεια και με συνέπεια». Κάτι τέτοιο δηλώνει εχθρότητα κατά των εργαζομένων, και σε προέκταση εχθρότητα κατά της χώρας, αφού σημαίνει κλιμάκωση της επίθεσης κατά του εισοδήματος των εργαζομένων, περαιτέρω ελάττωσή του. Και είπαμε: τα εισοδήματα, αν ελαττώνονται πολύ γρήγορα, θεωρούνται πληθωριστικοί παράγοντες, γιατί προκαλούν αύξηση του κόστους παραγωγής πού προκαλεί με τη σειρά της αύξηση των τιμών. Οικονομική κρίση…

Νίκος Τσαγκρής