24 Ιουνίου 2015

Στόχος του Σόϊμπλε η ήττα του Τσίπρα


Ενώ η κυβέρνηση συνεχίζει να μάχεται στα χαρακώματα της διαπραγμάτευσης, κάποιοι τροφοδοτούν τις παγίδες που της στήνει ο σκληροπυρηνικός Γερμανός  

Με το αριστερόμετρο του Αλέξη Μητρόπουλου τα μέτρα βρέθηκαν «ακραία και αντικοινωνικά». Ο άλλος, ο απεργός πείνας με τα παξιμάδια, τα μέτρησε (με το… πασοκόμετρό του, προφανώς) και τα βρήκε «εγκληματικά». Ένας τρίτος, τα ζύγισε αντί να τα μετρήσει και τα βρήκε «ετεροβαρή» (!), ένας τέταρτος «εμπροσθοβαρή» (!), ένας πέμπτος «αντιλαϊκά» κ.ο.κ. 

Αντίθετα, ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε ότι βασικό κριτήριο των μέτρων που περιέχονται στην κυβερνητική πρόταση είναι η κοινωνική δικαιοσύνη, υπονοώντας ότι τα μέτρα είναι φιλολαϊκά και επομένως «αριστερά». Ότι προστατεύουν τους μισθούς, τις συντάξεις και τη μέση λαϊκή οικογένεια, και ότι τα βάρη («για να φύγουμε οριστικά από την κρίση») τα επωμίζονται οι έχοντες και κατέχοντες. 

«Καλά, ο Μητρόπουλος είναι πιο αριστερός απ’ τον Τσίπρα;», με πικάρισε αρχαίος συνάδελφος, που γνωρίζει την αδυναμία μου για τον Τσίπρα. Έλα μου, ντε!.. Φαίνεται ότι στο Γυμνάσιο του Πύργου Ηλείας, όπου έμαθε τα βασικά ο Αλέξης Μητρόπουλος, το «παν μέτρον άριστον» ήταν εκτός διδακτέας ύλης… 

Αλλά δεν είναι μόνο ο Μητρόπουλος, ο Μιχελογιαννάκης, ο Λεουτσάκος και οι άλλοι, διάσημοι πια, αριστερίζοντες διακαναλικοί ρήτορες και προφήτες. Οι πρώτες αντιδράσεις (στα μέτρα που περιελάμβανε το ελληνικό σχέδιο συμφωνίας) από διαδικτυακούς φίλους και συντρόφους ήταν τόσο δραματικές που έκαναν την δεκαεξάχρονη κόρη μου να τραγουδάει ολημερίς ένα παραφρασμένο στίχο του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα: δεν είναι κόμμα αυτό που ζούμε, είναι σου λέω πανικός, ένας μικρός Τιτανικός και θα `ναι θαύμα αν σωθούμε… 

Στην παγίδα του Σόϊμπλε 

Την επόμενη μέρα, τα γερμανικά (και τα διαπλεκόμενα ελληνικά) μέσα ενημέρωσης γέμισαν με δημοσιεύματα που σπεκουλάριζαν πάνω στις συγκεκριμένες δημόσιες αντιδράσεις βουλευτών και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, στήνοντας σενάρια διάσπασης της κοινοβουλευτικής ομάδας του κυβερνώντος κόμματος, ανατροπή της κυβέρνησης και εκλογές. Ή μετάλλαξης του σημερινού κυβερνητικού σχήματος μέσω ανασχηματισμού, με αποχώρηση των ΑΝΕΛ και συμμετοχή του Ποταμιού: «Ένα τέτοιο φιάσκο της ελληνικής κυβέρνησης θα ήταν, βέβαια, εντελώς στο πνεύμα του κ. Σόιμπλε, παρόλο που ο ίδιος θα προτιμούσε την άμεση καθίζησή της» σχολιάζει τα συγκεκριμένα δημοσιεύματα ο εξαίρετος Νίκος Χειλάς του Βήματος.

 Ένα τέτοιο φιάσκο της ελληνικής κυβέρνησης δεν θα ήταν απλά «στο πνεύμα του Σόϊμπλε», προσθέτω εγώ, αλλά θα καθιστούσε άκρως αποτελεσματική την τελευταία παγίδα του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, στην «αριστερή κυβέρνηση Τσίπρα», όπως απαξιωτικά την αποκαλεί. Και δυστυχώς, αυτή τη φορά, το τυράκι στην παγίδα ήταν φέτα. Ελληνικής κατασκευής. Και προελεύσεως ΣΥΡΙΖΑ. Κι όποιος δεν καταλαβαίνει, δεν ξέρει που πατά και που πηγαίνει… 

Ωστόσο, σε πείσμα των (διάσημων ή άσημων,) αριστεριζόντων ρητόρων και προφητών, επαναλαμβάνω κάτι χιλιοειπωμένα δικά μου: Υπάρχει ακόμα καιρός να συμφωνήσουμε ότι ο ελληνικός λαός «ανύψωσε» στην κυβερνητική εξουσία τον ΣΥΡΙΖΑ όχι για να εγκαθιδρύσει τον σοσιαλισμό, αλλά (εντός της καπιταλιστικής – «αστικής» ζώνης του ευρώ) να διαπραγματευθεί με την παραδοσιακή μαχητικότητα και αξιοπιστία της Αριστεράς για «να σώσει οτιδήποτε αν σώζεται» που λέει και το τραγούδι. Και η έσχατη κυβερνητική πρόταση που έγινε, κατ’ αρχήν, αποδεκτή ως βάση συζήτησης από τους «εταίρους» επιχειρούσε αυτό ακριβώς. 

«Να τελειώνουμε με τον Τσίπρα» 

 Κατ’ αρχήν… Ύστερα ήρθε ο σκληροπυρηνικός Γερμανός με την πολυθρόνα: «Ο Σόιμπλε δεν μπορεί να χωνέψει ότι μια αριστερή κυβέρνηση μπορεί να έχει έστω και μικρή επιτυχία και δεν αποκλείεται να επιχειρήσει τον τορπιλισμό της συνεδρίασης στο Eurogroup προβάλλοντας νέες απαιτήσεις που είναι αδύνατον να γίνουν αποδεκτές από τους Έλληνες διαπραγματευτές», προέβλεπε, την προηγούμενη Τρίτη ανώτατος αξιωματούχος του γερμανικού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος*. 

Πριν αλέκτωρ φωνήσαι, ο Ζαν Κλόντ Γιούνγκερ καλούσε εσπευσμένα τον Αλέξη Τσίπρα στις Βρυξέλες γιατί «έχουμε πρόβλημα με την Κριστίν». Που πάει να πει ότι ο Σόϊμπλε ξαναείδε εκείνον τον εφιάλτη με τον Τσίπρα και τον Ιγκλέσιας και το «κόκκινο σάντουιτς».** Και πετάχτηκε απ’ το προσκεφάλι του ουρλιάζοντας ότι «η Ευρώπη δεν θα γίνει κόκκινη – καιρός να τελειώνουμε με τον Τσιπρα!..». Ακολούθως πήρε τηλέφωνο την κ. Λαγκάρντ, για να μάθουμε ότι η γηραιά κυρία του Δ.Ν.Τ. δεν θέλει να πληρώσουν οι έχοντες, (επιχειρηματίες, διαπλεκόμενοι και άλλοι "πάση θυσία στο ευρώ" συμπατριώτες μας) και ότι επιμένει σε περικοπές δαπανών, μισθών και συντάξεων… 

«Είτε δεν θέλουν συμφωνία είτε εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα», φημολογείται ότι μονολογούσε ο Αλέξης Τσίπρας, καθώς την επομένη πετούσε για Βρυξέλες. ‘Ε, λοιπόν, σας διαβεβαιώνω πως ισχύουν και τα δύο. Και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι, ακόμα και σήμερα που μιλάμε, η συμφωνία είναι στον «αέρα». 

 *Ρεπορτάζ του Νίκου Χειλά στο ΒΗΜΑ. 

 **Σκωπτική αναφορά στην αλήστου μνήμης ρήση του Ρίτσαρντ Νίξον για τον κομμουνιστικό κίνδυνο από το «κόκκινο σάντουιτς» των Κάστρο – Αλιέντε.

Νίκος Τσαγκρής

17 Ιουνίου 2015

Πολιτική λύση, κι όχι drafts ευθανασίας


Μια ματιά στη στρατηγική της διαπραγμάτευσης, καθώς περιμένουμε το «μεγάλο ΝΑΙ» ή το «μεγάλο ΌΧΙ»  

Περιμένοντας το οριστικό αποτέλεσμα αυτής της ιστορικής διαπραγματευτικής Οδύσσειας (στην οποία όλοι οι Έλληνες, ο καθένας με τον τρόπο του, συμμετέχουμε,) οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι οι επιλογές είναι τρείς: ή «Συμφωνία – συμβιβασμός» στο πλαίσιο των θεσμών, ή «πολιτική λύση» με τους όρους του ΣΥΡΙΖΑ, ή «ρήξη» και ταξίδι στο άγνωστο με… βάρκα την ελπίδα. Και ότι η δικιά μας «Ιθάκη» βρίσκεται στην περιοχή της πολιτικής λύσης, καθώς μια πολιτική λύση δεν μπορεί παρά να περιέχει μια συμφωνία με τους όρους του ΣΥΡΙΖΑ. Και όχι μόνον… 

Από τις πρώτες μέρες αριστερής διακυβέρνησης της χώρας, εκτιμώντας εκείνη την σουρεαλιστική συνάντηση Βαρουφάκη – Ντάϊσελμπλουμ και την άλλη, την ανατρεπτική συνάντηση με τον Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε (μ’ εκείνη «την αξιοθαύμαστη διπλωματική πλαγιοκόπηση – απομόνωση του Γερμανού γκαουλάϊτερ της ευρωζώνης από τον Έλληνα ομόλογό του», όπως σημειώναμε τότε), καταγράψαμε την αρχή μιας νέας διαπραγματευτικής τακτικής. Μιας τακτικής έμπρακτης αμφισβήτηση της γερμανικής ηγεμονίας εντός και εκτός διαπραγμάτευσης με στόχο την αποκατάσταση της πολιτικής ισοτιμίας Ελλάδας – Γερμανίας… 

Προσθέταμε ότι η κυβέρνηση, μέσω της διαπραγμάτευσης, (με εργαλείο τη διαπραγμάτευση, αν θέλετε) «αναπτύσσοντας μια περίτεχνη, πολυδιάστατη – απρόβλεπτη και απροσδόκητη για το ελληνικό και το ευρωπαϊκό κατεστημένο – πολιτική διπλωματία, επιχειρούσε κάτι που, τηρουμένων των αναλογιών, είναι μια σύγχρονη επανάσταση εν εξελίξει: αντί να χτυπάει το κεφάλι της στον νεοφιλελεύθερο τοίχο για να τον σπάσει, σκάβει σ’ αυτόν μια πόρτα και τον διασχίζει»… 

Η μισαλλόδοξη δύναμη 


Από τη στιγμή που «άνοιξε η πόρτα» και η ελληνική ομάδα διαπραγμάτευσης τη διέσχισε και άρχισε να ξεδιπλώνει τα χαρτιά της, η στρατηγική της κυβέρνησης έγινε σαφής: διαπραγμάτευση για μια συμφωνία που θα κινείται στο πλαίσιο των προγραμματικών δεσμεύσεων της κυβέρνησης. Ένας «έντιμος συμβιβασμός», όπως τον αποκάλεσε ο Αλέξης Τσίπρας, που δεν θα παραβιάζει τις «κόκκινες γραμμές» προστασίας του έσχατου εισοδήματος των μισθωτών και των συνταξιούχων, θα επαναφέρει τα απολεσθέντα εργασιακά και ασφαλιστικά κεκτημένα, το κοινωνικό κράτος και, κυρίως, θα απομειώνει, σε βαθμό βιωσιμότητας, το χρέος… 

Και πέρασαν μέρες πολλές μέσα σε λίγες ώρες και άρχισαν τα μαφιόζικα «take it or live it» και τα εξουσιαστικά «grexit», αυτό το πανευρωπαϊκό πανδαιμόνιο παραπληροφόρησης γύρω απ’ το «ελληνικό ζήτημα», ένα όργιο θεσμικών και παραθεσμικών εκβιασμών με την ελληνική κυβέρνηση στο στόχαστρο• να απαντά με εκείνο το περήφανο «δεν εκβιάζουμε – δεν εκβιαζόμαστε. Και τον Αλέξη Τσίπρα να διεκδικεί πια, ξεκάθαρα, πολιτική λύση. 

Τι τα θέλετε, η «ελληνική απόπειρα δημοκρατίας», όπως εκδηλώθηκε μέσω της διαπραγμάτευσης με τους Ευρωπαίους «εταίρους», απασχόλησε βασανιστικά την ντόπια και ξένη ελίτ, την διέστρεψε σε μια μισαλλόδοξη εξουσιαστική δύναμη που αποστρέφεται και πολεμά λυσσαλέα την πολιτική λύση στο ελληνικό ζήτημα: τα έδωσαν και τα δίνουν όλα για να οδηγήσουν σε αποτυχία την «ελληνική απόπειρα δημοκρατίας» και σε συνθηκολόγηση τον ΣΥΡΙΖΑ, να μη γίνει παράδειγμα για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, ιδίως για τους Ισπανούς στην τωρινή συγκυρία… 

Η ανατρεπτική συμφωνία 

«Εντάξει, να υποχωρήσουμε, αλλά όχι και να μας κάνει κουμάντο ο Τσίπρας», λέει τώρα ο αυτοπροσδιοριζόμενος και ως φιλέλλην θεσμικός κυριούλης και μας στέλνει αδιάβαστα drafts οικονομικής ευθανασίας. Ο άλλος στρίβει δια του… γάμου πετώντας το μπαλάκι στους Έλληνες, κι ο τρίτος στρουθοκαμηλίζει χωμένος στο θησαυροφυλάκιο της Euro bank. Η Μέρκελ φοβάται το grexit όσο και ο Σταύρος, και υπόσχεται όμως να κρατήσει την Ελλάδα στο ευρώ όπως κι ο Σταύρος, με την προϋπόθεση «να υπογράψει ο Τσίπρας μια συμφωνία», που λέει κι ο Σταύρος… 

 «Μια συμφωνία», σου λέει. Αλλά τι συμφωνία, σύντροφε της απέναντι όχθης του…ποταμιού; Μια συμφωνία στο πλαίσιο «της πολιτικής των θεσμών» ή μια συμφωνία στο πλαίσιο της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ; 

 Μάθε λοιπόν, ότι η πολιτική των θεσμών είναι μια «επανάσταση από τα πάνω*», μια προληπτική αντεπανάσταση για να εξουδετερωθούν από πριν οι λαϊκές αντιδράσεις. Ενώ η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, είναι «μια επανάσταση από τα κάτω*», η πολιτική και κυβερνητική έκφραση των ελληνικών και των ευρωπαϊκών λαϊκών αντιδράσεων στους θεσμούς και την πολιτική τους. 

Και μάθε ότι μια συμφωνία που θα φέρει την υπογραφή αυτής της κυβέρνησης δεν μπορεί παρά να είναι μια πολιτική συμφωνία: μια πολιτική λύση του «ελληνικού ζητήματος» που θα δικαιώνει τη στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης, αφού θα ανατρέπει τη στρατηγική του διευθυντηρίου των Βρυξελλών, θα παρακάμπτει τους «κανόνες», θα υπερβαίνει την τρόικα και τα «τεχνικά κλιμάκια», θα αμφισβητεί την ηγεμονία της Μέρκελ, θα ανατρέπει τον νεοφιλελεύθερο μύθο της λιτότητας. 

*Φράσεις του Μπαλιμπάρ

Νίκος Τσαγκρής

10 Ιουνίου 2015

Ακόμα ονειρεύονται διάσπαση ΣΥΡΙΖΑ!..


Ενώ οι επιλογές του σκληρού πυρήνα των πιστωτών περιορίζονται μεταξύ ήττας ή καταστροφής, το σχέδιο με τον κωδικό «Εθνική Συνεννόηση» παραμένει ενεργό…  

Παρατηρώντας με ανθρωπολογική διάθεση τον αέναο δημόσιο διάλογο για την διαπραγμάτευση (στη Βουλή, στα κανάλια, στον Τύπο, στα social media), βλέπω τους ηττημένους να ζωντανεύουν, να σηκώνουν κεφάλι. Και να μιλούν, να βγάζουν γλώσσα, να αγορεύουν σαν τιμητές των νικητών: είδα τον ηττημένο σφαγέα μισθωτών και συνταξιούχων, Γιάννη Βρούτση, ας πούμε, να στηλιτεύει τον νικητή και λυτρωτή χιλιάδων απολυμένων του Δημοσίου, Γιώργο Κατρούγκαλο.

 Ένας άλλος, κατά κράτος ηττημένος αυτός (κορυφαίος αξιωματούχος πασών των μνημονιακών κυβερνήσεων, που βαρύνεται με αναρίθμητες πολιτικές πράξεις κινούμενες στο πεδίο της εσχάτης προδοσίας), καθώς αγόρευε στη Βουλή έμοιαζε σαν χοντρό φίδι που το πατούν στο κεφάλι και χύνει από τη διχαλωτή γλώσσα του το τελευταίο δηλητήριο κατά του, οριστικού πια, νικητή του… 

Η τελευταία αυτή παρατήρηση που, υπερβαίνοντας την πολιτική ανθρωπολογία, φαντασιώνεται ερπετά της πολιτικής ζωολογίας, μου έφερε στο νου μια πρωτόγονη ανάλυση για το δέον των νικητών: «όταν νικάς έναν εχθρό, του τρως την καρδιά. Έτσι οι Θεοί κατακυρώνουν τη νίκη σου. Έτσι οι Θεοί εξασφαλίζουν τη συνέχιση της διασκέδασής τους: καταναλώνεις την καρδιά του εχθρού σου, έτσι ώστε να μην μπορεί να ειπωθεί ότι ο εχθρός σου υπάρχει». «Εκτός απ' το βαθμό όπου εκείνος υπάρχει μέσα σου», σημειώνει εν κατακλείδι με φροϋδική σοφία ο… πρωτόγονος αναλυτής. 

Σενάρια διάσπασης 

Η αλήθεια είναι ότι, προς το παρόν τουλάχιστον, ελάχιστα είναι τα συμπτώματα ανθρωποφαγίας στις τάξεις των «νικητών». Και ίσως αυτός είναι ο λόγος που οι «ηττημένοι» ζουν και ευδοκιμούν και σηκώνουν κεφάλι. Και μιλούν, και βγάζουν γλώσσα, και αγορεύουν σαν τιμητές των «νικητών». Και παίζουν παιγνίδια με τον ΣΥΡΙΖΑ, και στήνουν παγίδες στην κυβέρνηση, και υπονομεύουν με χίλιους δυό τρόπους τη διαπραγμάτευση. Και απεργάζονται σχέδια αποδόμησης του Αλέξη Τσίπρα, ακόμα και διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ: «στο εσωτερικό της γερμανικής κυβέρνησης και του ΔΝΤ εκπονήθηκε σχέδιο διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ», αποκαλύπτει ο δημοσιογράφος του Channel 4, Πολ Μέισον. 

 «Σιγά μη χρειάζεται σχέδιο της γερμανικής κυβέρνησης και του ΔΝΤ για να ανακατευτεί ο ΣΥΡΙΖΑ», σκεφτόμουν καθώς διάβαζα την συγκεκριμένη «αποκάλυψη». Μόλις προχτές, άλλωστε, σε κείμενό μου (σε αριστερόστροφο blog) για τις ενδοκυβερνητικές και εσωκομματικές φουσκοθαλασσιές γύρω απ’ τη διαπραγμάτευση, έγραφα τα εξής: πολλοί δεν έχουν το προτέρημα της ατομικής αυτογνωσίας και, καταλαβαίνετε, είναι αδύνατον να συμβάλλουν στην κατάκτηση της συλλογικής πολιτικής αυτογνωσίας Ιδιαίτερα σε ένα «κόμμα» που δεν έστερξε να γίνει κόμμα πριν κυβερνήσει – βρέθηκε να κυβερνά με ένα κορμό πολιτικά συντεταγμένων δυνάμεων στηριζόμενο σε ασταθή άκρα• αποτελούμενα από ένα συνονθύλευμα ασύντακτων ιδεολογικών αποκλίσεων, ανήμπορων να κατανοήσουν και να αναλύσουν την παρούσα κοινωνική πραγματικότητα: να προσλάβουν το συλλογικό πολιτικό «θέλω» των Ελλήνων, το πλειοψηφικό κοινωνικό «θέλω», να το εκφράσουν στο επίπεδο της κυβερνητικής πολιτικής, της εφαρμοσμένης, δηλαδή, πολιτικής… 

Κι αυτοί… «καρφώνονται» 

Αλλά αυτά είναι εσωστρεφή πράγματα, πολυτελείς παρατηρήσεις που περισσεύουν εκεί έξω, στα χαρακώματα της εμπόλεμης euro – ζώνης. Εκεί, η «εκπόνηση σχεδίου διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ στο εσωτερικό της γερμανικής κυβέρνησης και του ΔΝΤ» δεν είναι θεωρία συνωμοσίας, αλλά γεγονός: «στόχος τους, να καταστήσουν τον Τσίπρα επικεφαλής μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας με ένα κομμάτι της Νέας Δημοκρατίας που, όπως ένας από αυτούς μου είπε, θα ήθελε να βοηθήσει τον Αλέξη», ολοκληρώνει την αποκάλυψή του, ο Πολ Μέισον (Αυγή 8/6/2015). 

«Το σενάριο αυτό τέλειωσε αυτή την εβδομάδα», ευελπιστεί, εν κατακλείδι, ο ξένος συνάδελφος, αλλά επιτρέψτε μου να αμφιβάλλω. Όχι μόνον με βάση εισαγόμενες πληροφορίες που θέλουν τον σκληρό πυρήνα του γερμανικού διευθυντηρίου να υποστηρίζει το συγκεκριμένο σενάριο ως «τη μόνη συνταγή προστασίας της ευρωζώνης από τον ιό του ΣΥΡΙΖΑ», αλλά και με ανοιχτές εντόπιες, προφορικές (Σαμαράς – Στ. Θεοδωράκης) και γραπτές, αιτιάσεις: μετά τη συναινετική στάση Σαμαρά στη Βουλή «δεν πρέπει η Εθνική Συνεννόηση να θεωρείται άπιαστος στόχος», «καρφώνεται» ο Σταύρος Ψυχάρης στο τελευταίο άρθρο του στο Βήμα της Κυριακής… 

Ε, λοιπόν, η… «Εθνική Συνεννόηση», δηλαδή το «σχέδιο διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ» που, σύμφωνα με τον Πολ Μέισον εκπονήθηκε στο εσωτερικό της γερμανικής κυβέρνησης και του ΔΝΤ με στόχο, κλπ. κλπ. κλπ.» πρέπει να θεωρείται άπιαστος στόχος, λέω εγώ. Και λέω ότι τις προηγούμενες δυο – τρεις μέρες παρακολουθήσαμε τις τελευταίες πράξεις του συγκεκριμένου… δράματος 

Τώρα ο συνωμοτικός τους χρόνος τελειώνει – οι επιλογές τους περιορίζονται ανάμεσα στην ήττα ή στην καταστροφή: μια υποχώρησή τους (το πιθανότερο) μπρος στην Αθήνα θα είναι μια πολιτική ήττα – μια ώθηση προς ένα Grexit θα είναι καταστροφή»…

Του Νίκου Τσαγκρή

7 Ιουνίου 2015

Μαλβίνα: Καλά, δεν ντρέπεσαι; Το δικό σου βιβλίο που είναι;


Η Μαλβίνα ήρθε εκείνη και με βρήκε. Ήρθε στο ΕΘΝΟΣ μια μέρα του ’97, εκεί έγραφα τότε. Με συνάντησε στο διάδρομο του πρώτου ορόφου, το πρόσωπό της, πρόσωπο χρωματιστό, έλαμπε, τα μάτια της λαμπίριζαν χαρούμενα: «εσύ είσαι; άρχοντας, όπως σε φανταζόμουν. Στάσου να σε φιλήσω»… 
Στάθηκα, και της είπα ότι τη θεωρούσα μοναδική, ότι γούσταρα τα κείμενά της από το ’80, εκείνα τα υπέροχα μικρά δοκίμια αισθητικής της ζωής, (έτσι τα αξιολογώ και τώρα) που έγραφε στη «Γυναίκα».Τα ζήλευα πραγματικά εκείνα τα «κομμάτια» και της το είπα και εκείνη μου είπε για τα δικά μου γραπτά, είπαμε πολλά - τίποτα δεν είπαμε… 
Πρόλαβε, ωστόσο, και μου έγραψε τα δικά της σε ένα σημείωμα* (το χρησιμοποίησα σαν πρόλογο στο μοναδικό βιβλίο με χρονογραφήματά μου που κυκλοφόρησε) που μ’ έκανε περήφανο. Κι εγώ της είπα με τον τρόπο μου ότι τη θεωρώ μια από τις ελληνικότερες δημόσιες «φωνές» της μεταπολίτευσης, μια πραγματική πασιονάρια της δημοσιογραφίας, εξαιρετική συγγραφέα και ανατρεπτική τηλεοπτική περσόνα… 
Αργότερα έλαβα το μικρό βιβλιαράκι της για την Αλίκη (εκδόσεις Αστάρτη) τυλιγμένο, κυριολεκτικά, σε μια κόλλα χαρτί. Στο εσωτερικό αυτού του περιτυλίγματος, μου θύμιζε, με τον αμίμητο χειρόγραφο τρόπο της, πως είχα ξεχάσει να της στείλω το δικό μου βιβλίο (με τον πρόλογό της!..) που είχε κυκλοφορήσει πολύ καιρό πριν…



(Καλά, δεν ντρέπεσαι; Το δικό σου βιβλίο που είναι;
Σου στέλνω εγώ λοιπόν αυτό για να μου στείλεις εσύ εκείνο
Η πιο φαν που γίνεται
Μαλβίνα)


Ύστερα ήρθαν καιροί… εκσυγχρονιστικοί και το σύστημα… Τάπερμαν δεν άντεχε τη Μαλβίνα, την καθάρισαν. Και σε λίγο καθάρισαν και τον φίλο της – και φίλο μου – Βασίλη Ραφαηλίδη απ’ το ΕΘΝΟΣ, επειδή την στήριζε με μια σειρά κειμένων του, υψηλής κριτικής ευκρίνειας…

Το τηλεφώνημα 


Δεν είχαμε τηλεφωνική επικοινωνία, αλλά τις μέρες της αρρώστιας δέχτηκα ένα τηλεφώνημά της. Ψαρωμένος εγώ, δεν θέλησα να θίξω το θέμα της υγείας της, να ξύσω την πληγή, ποτέ δεν το κάνω – δεν έχω ίχνος γενναιότητας σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν αντέχω το ψυχικό κόστος… Εκείνη ήρεμη, σχεδόν σαν να μη έτρεχε τίποτα: «Καλά είμαι, πες μου κάτι για τον Βασίλη, (τον Ραφαηλίδη) είναι δυνατόν; Μου είπε πως δεν τον υποστήριξε κανείς, ότι μόνο εσύ, ... πολύ λυπήθηκα…». Τέτοια πράγματα… Μόνο που στο τέλος της μικρής κουβεντούλας άρχισε να κομπιάζει, έτσι μου φάνηκε, λες κι ήθελε να μου πει κάτι και δεν της έβγαινε – λες και ήθελε κάτι να ακούσει που δεν της είπα… Μετά με χαιρέτησε και, καμιά αμφιβολία δεν έχω πια γι αυτό, ο χαιρετισμός της ήταν αποχαιρετισμός…


 *Για το Νίκο Τσαγκρή (Από τη Μαλβίνα με αγάπη)


Δεν αγαπώ καθόλου την δημοσιογραφίστικη ευεξία. 
Αυτός είναι ο ο λόγος που αγαπώ – ή μάλλον που αγαπάω (ασυναίρετα) – τη γραφή του Νίκου Τσαγκρή. Και δεν λέω τα κείμενα. Διαμορφώνει άποψη, αλλά δεν είναι απλώς οπίνιον λίντερ. Διότι στο γραπτό του υπάρχει η ηδονή του κειμένου με έναν τρόπο πολύ ιδιαίτερο και σύμφυτο- όπως αρμόζει σε «οριστικές» γραφές.

Εντρυφώ καθημερινώς. Δεν αντιλήφθηκα ποτέ να χάνει το περιεχόμενο 'ψάχνοντας τη φόρμα. (Αν βαριέμαι κάτι, είναι οι ντιλετάντες αρθρογράφοι, αυτών που, καταπώς θα 'λεγε και ο Μπρεχτ, «βλέποντας τη φόρμα, παύει να σε ενδιαφέρει το περιεχόμενο».)

Η απόλαυση του κειμένου του επαυξάνεται από την πλήρη απουσία «ψαλιδοκώλικων» εκφράσεων. Άφαντο το οπλοστάσιο των «διανοούμενων τρίτου τύπου». Ούτε ένα «συμπίλημα», ένας «αποσυνάγωγος», μια «ετερογένεια» και άλλα που παραπέμπουν στο αμλετικό «λέξεις... λέξεις... λέξεις...»

Δεν δοκίμασα καμιά έκπληξη όταν, κάποτε, τηλεφώνησα στον Ν. Τ. και εξημμένη από ένα γραπτό του πρότεινα να βγει στην τηλεόραση και να το συζητήσουμε διεξοδικότερα.
Δέχτηκα την άρνησή του με τον ίδιο ενθουσιασμό με τον οποίο δύο λεπτά πριν επεδίωκα τη συγκατάβαση του. Προφορικώς διατυπώνονται μόνο οι ιδέες, σκέτες, οι οποίες μάλιστα αυτή την εποχή, της εικονολογίας, κατά τους σημειολόγους, είναι εντελώς αναποτελεσματικές.

Ο συγγραφέας τα λέει όλα στο χαρτί. Έτσι-επιτρέψτε μου-διαβάζω τα κείμενά του όχι σαν «δίστηλα» ή «τρίστηλα» αλλά σαν συνοπτική λογοτεχνία.

Και για να συνοψίσω: Ήταν περίπου πέντε και στις επτά έπρεπε να είμαι στον «αέρα». Μέσα στην αίθουσα Συντάξεως διάφοροι άνθρωποι, με ρολόγια, περίμεναν να γράψουν δελτίο ειδήσεων στον μοναδικό υπολογιστή. Με έβριζαν από μέσα τους γιατί αργούσα. 

Αρπάχτηκα με έναν από αυτούς, κάποιον Ψύλλια.«Εσύ δεν ήσουν που βιαζόσουν; Τι κάθεσαι και διαβάζεις εφημερίδες και μας έχεις στην ουρά να περιμένουμε;» Είδα αίμα. «Αν δεν διαβάσω, αγόρι μου, αυτό εδώ, να γεμίσω τις μπαταρίες μου, δεν θα μπορέσω να αντιμετωπίσω ούτε τους ημιεπαγγελματίες σαν κι εσένα ούτε την ασχήμια της αίθουσας... Διαβάζω το κείμενο ακριβώς επειδή βιάζομαι και πρέπει να φτιαχτώ».

Σαν να γλύκανε ο ημιάγριος όταν έσκυψε πάνω από τη σελίδα του Έθνους να δει τι διάβαζα: «Ο Νίκος...είναι φίλος μου... Αστέρι... Ε, τώρα θα τον πάρω να του το πω... Θα χαρεί...»
Δεν του τηλεφώνησε ποτέ. Είχε να γράψει δελτίο.

Μαλβινα Χαριτοπουλου



© 1999 Νίκος Τσαγκρής. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς την άδεια του συγγραφέα 


3 Ιουνίου 2015

Η τακτική «Take it or… άντε γεια!»


Η συστημική «στρατηγική της θηλιάς» και η σύγκρουσή της με την ελληνική «στρατηγική της ισοτιμίας» 

Take it or leave it, σημαίνει πάρ’το ή άσ’το. Αλλά όχι ακριβώς. Στη διπλωματική διάλεκτο, αυτό το μικρό εγγλέζικο συμπίλημα είναι άκρως αντιδιπλωματικό. Είναι το ultimatum, το έσχατο (τελεσίγραφο), μια ενέργεια μονομερής και εχθρική. Το αντίθετο του consensus, που είναι η συναίνεση (συναπόφαση) – ο δημοκρατικός τρόπος στις διεθνείς διαπραγματεύσεις. 

Όλα αυτά τα κουραστικά, που μέσες – άκρες τα γνωρίζετε υποθέτω, τα γράφω προκειμένου να εμπεδώσουμε… όλοι μαζί το μέγεθος της πολιτικής αναισθησίας (τον βαθμό απουσίας πολιτικού πατριωτισμού, εάν θέλετε) που χαρακτηρίζει εκείνους που αγάπησαν αυτό το επαναλαμβανόμενο, κατά τη διάρκεια της μνημονιακής πενταετίας, «μικρό εγγλέζικο συμπίλημα», αυτόν τον έσχατο «διπλωματικό» εκβιασμό. 

Να εμπεδώσουμε το πως και το γιατί οι μνημονιακές κυβερνήσεις λάτρεψαν το τροϊκανό «take it or leave it». Να θυμηθούμε ότι, καθώς με το πρόσχημα του εκβιασμού («or leave it») έπαιρναν τα εξοντωτικά, για τον ελληνικό λαό, μέτρα λιτότητας, (υπογράφοντας τα μνημόνια, υπηρετούσαν τα συμφέροντα του διευθυντηρίου των Βρυξελών και, ταυτόχρονα, τα δικά τους, τα εντόπια διαπλεκόμενα συμφέροντα) έπαιρναν ως αντάλλαγμα τη συντήρησή τους στην κυβέρνηση. Την εναλλαγή τους στη νομή της κυβερνητικής εξουσίας. Να εμπεδώσουμε ακόμα ότι εξακολουθούν να λατρεύουν το «take it or leave it», τρέφοντας την ελπίδα ότι αργά ή γρήγορα θα το… πάρει και ο Τσίπρας• ότι θα επιβιώσει ως καθεστωτική διπλωματία, εξοστρακίζοντας το αξιοπρεπές «δεν εκβιάζουμε – δεν εκβιαζόμαστε» της νέας Ελληνικής κυβέρνησης. 

Take it or bye – bye! 

Η λατρεία του εκβιαστικού αυτού συστημικού «εργαλείου», του «take it or leave it», αφυπνίστηκε και πάλι μεσοβδόμαδα από το επικοινωνιακό σύμπαν της μείζονος και ελάσσονος μνημονιακής αντιπολίτευσης και τύλιξε χαιρέκακα την φήμη για ένα (ανύπαρκτο, εν τέλει,) έσχατο σχέδιο συμφωνίας των δανειστών που «αποστέλλεται υπό την μορφή τελεσιγράφου»: «είναι take it or leave it!», πανηγύριζαν τα παπαγαλάκια των καναλιών. «Η τελευταία ευκαιρία του Τσίπρα!..». 

Την περασμένη Τετάρτη, 3 Ιουνίου, καθώς ο Έλληνας πρωθυπουργός (με το ελληνικό σχέδιο υπό μάλης) ταξίδευε στις Βρυξέλες. ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση του προέδρου της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ένας δικός μου ραδιοφωνικός παραγωγός (ονόματα δεν λέμε) σχολίαζε με πικρόχολο σαρκασμό: «Η ελληνική πρόταση που μεταφέρει ο Αλέξης Τσίπρα στον Πρόεδρο της Κομισιόν μπορεί να μην είναι «take it or leave it» αλλά take it or bye – bye! Που σημαίνει, πάρ’το ή άντε γεια!..».

Έτσι είναι. Το «take it or leave it» είναι το μότο της «στρατηγικής της θηλιάς» που αντέταξαν οι «θεσμοί» (και, πίσω τους, οι Μέρκελ και Σόϊμπλε) στην ελληνική «στρατηγική της ισοτιμίας» που, απ’ την αρχή της διαπραγμάτευσης, οικοδόμησαν οι Τσίπρας – Βαρουφάκης• με μότο, εάν θέλετε, το ελληνικότατο «δεν εκβιάζουμε – δεν εκβιαζόμαστε» και εκείνο το πολυσυζητημένο ιδεολόγημα του Έλληνα υπουργού Οικονομικών «δεν κάνεις διαπραγμάτευση αν δεν διανοείσαι τη ρήξη»… 

Σύγκρουση δυο στρατηγικών 

 Η «στρατηγική της ισοτιμίας» του ΣΥΡΙΖΑ, με αφετηρία την ιστορική, κατά τη γνώμη μου, «συμφωνία» της 20ης Φεβρουαρίου, αναπτυσσόμενη σταθερά και συστηματικά, συγκρούεται επί τετράμηνο με τη συστημική «στρατηγική της θηλιάς» (στο πεδίο της διαπραγμάτευσης) και, στα σημεία τουλάχιστον, κερδίζει: «ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε ένα ωραίο μάθημα στρατηγικής σε όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ότι είναι δυνατό να αντισταθεί κανείς στην Άνγκελα Μέρκελ. Για ορισμένους, όπως για τον Φρανσουά Ολάντ, το μάθημα είναι σίγουρα σκληρό...», έγραφε προ ημερών ο αρχισυντάκτης της οικονομικής εφημερίδας La Tribune Ρομαρίκ Γκοντέν, αναλύοντας τις θέσεις του Έλληνα πρωθυπουργού, όπως διατυπώνονταν στο περίφημο άρθρο του στην εφημερίδα Le Monde. 

Πράγματι, ο Αλέξης Τσίπρας, η ελληνική κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ, απέδειξαν έμπρακτα και σε πείσμα του νεοφιλελεύθερου ευρωζωνικού σύμπαντος πως μπορεί κανείς να αντισταθεί σ’ αυτό ακριβώς το νεοφιλελεύθερο σύμπαν, και πράγματι, έδωσαν «ένα ωραίο μάθημα στρατηγικής» σε όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις: ένα μάθημα αντίστασης σε όλους τους λαούς, ιδιαίτερα στους λαούς του ευρωπαϊκού «τρίτου κόσμου», στα κόμματα και στους λαούς των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου. Τώρα είναι η ελληνική κυβέρνηση, ο Αλέξης Τσίπρας αυτός που έχει τον πρώτο λόγο, «αυτός που βάζει τους κανόνες του παιγνιδιού», παραδέχονται οι πλέον σοβαροί Ευρωπαίοι αναλυτές. 

«Τώρα, ο χρόνος λειτουργεί κατά των πιστωτών που υποχρεούνται να επιλέξουν και που έτσι κι αλλιώς έχουν χάσει»: «μια υποχώρηση μπρος στην Αθήνα θα είναι μια πολιτική ήττα – μια ώθηση προς ένα Grexit θα είναι καταστροφή»… 

Ακριβώς: «Ρεαλισμός ή διαίρεση της Ευρώπης» είναι το τελικό δίλημμα που έθεσε ο Έλληνας πρωθυπουργός στους δανειστές. Δηλαδή, «take it or leave it», αλα Ελληνικά. Σε πλήρη… μετάφραση, «ή συμφωνία με τους όρους του ΣΥΡΙΖΑ, ή άντε γειά!..»

Νίκος Τσαγκρής