27 Μαΐου 2015

«Βρείτε τα γιατί χανόμαστε»!


Το πάζλ των διεθνών συνθέσεων και αντιθέσεων, με επίκεντρο το «Ελληνικό ζήτημα»  


Τι δουλειά έχουν οι G7 με την Ελλαδίτσα; Τι ζόρι τραβάνε οι ζάπλουτοι του κόσμου τούτου (Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδάς, Ιαπωνία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία) και ασχολούνται με την πτωχευμένη «Ψωροκώσταινα»; 

 «Δεν τους βγαίνει το πείραμα, αλλά μη νομίζετε ότι νοιάζονται για την τύχη του πειραματόζωου», ήταν η πιο σταράτη απάντηση που εισέπραξα, καθώς ερευνούσα τα πολιτικά και διπλωματικά δρώμενα της συνόδου της Δρέσδης: οι ΗΠΑ επιθυμούν άμεση επίλυση του «ελληνικού ζητήματος», υποστηρίζουν οι ειδικοί αναλυτές. Φοβούνται ότι η δογματική εμμονή του Βερολίνου στην τιμωρητική εφαρμογή των μνημονιακών όρων «ξεπερνά τα όρια του τοπικού (σ. σ : του ευρωπαϊκού) πολιτικού ρίσκου και προοιωνίζεται παγκόσμια οικονομική και γεωπολιτική καταστροφή»… 

 «Βρείτε τα με τους Έλληνες γιατί χανόμαστε», φημολογείται ότι είπε στον ζόρικο Γερμανό ομόλογό του ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Τζακ Λιού, στη συνάντηση της Δρέσδης. Ύστερα είπε το ποίημα που, τις τελευταίες μέρες, απαγγέλει όπου σταθεί κι όπου βρεθεί: «η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας άμεσα θα επιφέρει δυσκολίες στην Ελλάδα και αβεβαιότητες στην Ευρώπη και την παγκόσμια οικονομία…». 

Φημολογείται ακόμα ότι ο κ. Λιού, στο περιθώριο της συνάντησης, διάβασε τον Κώδικα της Δρέσδης*. Και επηρεασμένος, λέει, από το εσχατολογικό του περιεχόμενο πίεσε τον Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε να ξορκίσει το κακό (το υπέρογκο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ), «πυροδοτώντας έναν ενάρετο (!) κύκλο ανάπτυξης με ενίσχυση των δημοσίων επενδύσεων και τόνωση των ευρωπαϊκών εισαγωγών…». 

Αυτόπτες μάρτυρες επιβεβαίωναν το περιστατικό και πρόσθεταν ότι ο Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε απάντησε στον Αμερικάνο κραδαίνοντας το «Βιβλίο της Ομόνοιας» (Concordia**) με τους λουθηρανικούς δογματικούς του κανόνες: «εδώ είναι η Δρέσδη και πρέπει να λειτουργήσει περαιτέρω η πειθώ: οι γερμανικοί κανόνες για λιτότητα και ισχυρούς προϋπολογισμούς είναι απαράβατοι!.. 

Καπιταλιστικά ζόρια… 

 Η αλήθεια είναι πως ο κόσμος είναι ζόρικος κι εμείς ασθενικοί, όπως έλεγε ο Διονύσης Σαββόπουλος, αλλά αυτή είναι μια αλήθεια που αναβοσβήνει, ανάλογα με τα καπιταλιστικά ζόρια• που, με τη σειρά τους, αυξομειώνονται ανάλογα με την ένταση της σύγκρουση συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων. Απ’ αυτή την άποψη, κάθε σύνοδος των G 7 είναι μια συγκρουσιακή σύνοδος – η σύνοδος της Δρέσδης ακόμα περισσότερο: η σύγκρουση «των δυνάμεων της «ζήτησης» (ΗΠΑ, Βρετανία, κ.α.) με τις δυνάμεις της «λιτότητας» (Γερμανία – Ευρωζώνη ) φτάνει στα όρια της ρήξης, με αιχμή των δοράτων, ένθεν – κακείθεν, το Ελληνικό ζήτημα. 

 Με δυό λόγια, η δογματική εμμονή Σόϊμπλε στη στρατηγική της λιτότητας και τον περιορισμό δαπανών (για την έξοδο, υποτίθεται, της Ελλάδας και της Ευρωζώνης απ’ την κρίση) καθηλώνει σε μηδενικά μεγέθη την ανάπτυξη στην Ευρώπη, ενώ μειώνει απελπιστικά τη «ζήτηση» (τις εισαγωγές από ΗΠΑ, κλπ. κλπ.) αυξάνοντας, απελπιστικά επίσης, το αμερικανικό εμπορικό έλλειμμα. Και είναι αυτή η διπλή απελπισία, που κάνει τον μίστερ Λιού να την πέφτει στον Σόϊμπλε και να του λέει «βρείτε τα με τους Έλληνες». Που πάει να πει «χαλαρώστε τα μέτρα λιτότητας, αυξήστε τη ρευστότητα, την ανάπτυξη και τη ζήτηση γιατί χανόμαστε»…

 Ένα επίτευγμα ΣΥΡΙΖΑ 

 «Βρείτε τα με τους Έλληνες», που πάει να πει «προχωρήστε σε συμφωνία με τους Έλληνες γιατί χανόμαστε». Μιλάμε για μια κοσμογονική, πραγματικά, παραδοχή: οι G7, οι ζάπλουτοι του κόσμου τούτου δηλαδή, ομολογούν ότι «χάνονται», αν δεν τα βρουν με τους Έλληνες, αν δεν αποδεχτούν, δηλαδή, τους βασικούς όρους της ελληνικής κυβέρνησης, αν συνεχίσουν να επιμένουν στις τρόικες, στα μνημόνια, στη λιτότητα, στον περιορισμό των δαπανών, στην οικονομική ασφυξία, στην υφεσιακή παλινδρόμηση… 

Ε, λοιπόν, ας το πούμε, κι ας μοιάζει με «λιβανωτό», καθώς γράφουμε σε μια εφημερίδα φιλική προς τον ΣΥΡΙΖΑ: αυτή η «κοσμογονική ομολογία», αυτό το «βρείτε τα με τους Έλληνες γιατί χανόμαστε», είναι έργο ΣΥΡΙΖΑ. Ένα επίτευγμα των Ελλήνων, της ελληνικής κυβέρνησης, του Έλληνα πρωθυπουργού, της ελληνικής ομάδας διαπραγμάτευσης… 

 Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, στη συνάντηση της Δρέσδης άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά μια συμμαχία μεταξύ Γαλλίας – Ιταλίας – ΗΠΑ. Συμμαχία «αντιγερμανική», υπό την έννοια ότι οι τρεις χώρες που την συνθέτουν θεωρούν ότι η γερμανική πολιτική υπέρ της λιτότητας περιορίζει την ανάπτυξη στην Ευρώπη και, γι’ αυτό, πρέπει να αλλάξει. 

 Αν σ’ αυτό το διεθνές συγκρουσιακό περιβάλλον προσθέσουμε την ενδοκυβερνητική αντίθεση Μέρκελ – Σόϊμπλε και την «ενδοαμερικανική», ας την πούμε, σύγκρουση συμφερόντων, μεταξύ κυβέρνησης και Δ.Ν.Τ., έχουμε ανάγλυφο μπροστά μας το πάζλ που συνθέτει τα μεγάλα καπιταλιστικά… ζόρια των καιρών. Με την Ελλάδα στο επίκεντρο ως μόνη σταθερή θέση εν μέσω ασταθών αντιθέσεων.

 *Κρυπτογραφημένο εσχατολογικό ημερολόγιο των Μάγια που φυλάσσεται στο Μουσείο τα Δρέσδης ** Ο ιστορικός δογματικός κανόνας της Λουθηρανικής Εκκλησίας

20 Μαΐου 2015

Ο Βαρουφάκης ως σάκος του μποξ


Ο επικοινωνιακός τραγέλαφος, οι βλαβερές του συνέπειες στην κυβέρνηση και η συνευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ 

 Ήταν μια μικρή (διπλωματικής φύσεως, ας δεχτούμε) αναδιάρθρωση για τον καλύτερο, υποτίθεται, συντονισμό της ομάδας διαπραγμάτευσης. Όμως, μέσα από έναν καταιγισμό αλλοπρόσαλλων αντιδράσεων επικοινωνιακού (διάβαζε «προπαγανδιστικού») χαρακτήρα ένθεν κακείθεν, πέρασε στην ελληνική και διεθνή κοινή γνώμη ως η «απομάκρυνση», ή ο «εξοστρακισμός», ή ακόμα και ο «αποκεφαλισμός» (!) του Γιάνη Βαρουφάκη από τη διαπραγμάτευση. Κι αυτό, παρά την άμεση διάψευση της «είδησης» από την κυβέρνηση και παρά την φυσική παρουσία του διάσημου Έλληνα υπουργού, με την ιδιότητα του επικεφαλής της ελληνικής ομάδας διαπραγμάτευσης, στo Eurogroup, λίγα εικοσιτετράωρα μετά τον… αποκεφαλισμό του, με το ξυρισμένο κεφάλι στη θέση του. 

Καταλαβαίνετε, μιλάμε για μια «μη είδηση» που έγινε είδηση και ακολούθως σταθεροποιήθηκε στο χρόνο ως πραγματικότητα. Μια «πραγματικότητα» τόσο στέρεα που έγινε ακόμα και ερώτημα σε σφυγμομέτρηση του Πανεπιστημίου Μακεδονίας που διενεργήθηκε για λογαριασμό του ΣΚΑΪ: «Σας έκανε καλή ή κακή εντύπωση ο περιορισμός του Βαρουφάκη κατά τη διαπραγμάτευση;», ρωτούσαν οι ερευνητές τους επιλεγμένους «πελάτες» της εν λόγω σφυγμομέτρησης. 

 Έ, λοιπόν, το 51,5% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι ο «περιορισμός» του Βαρουφάκη τους έκανε κακή εντύπωση, πράγμα που σημαίνει ότι οι μισοί και πλέον Έλληνες έχουν απομνημονεύσει ως αντικειμενική αλήθεια μια «μη είδηση». Και σημαίνει ακόμα ότι το αρνητικό φορτίο αυτής της «μη είδησης», που οι μισοί και πλέον Έλληνες έχουν απομνημονεύσει ως αντικειμενική αλήθεια (τον «περιορισμό» Βαρουφάκη απ’ τη διαπραγμάτευση), το φορτώνουν στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ: «προφανώς εκείνος (ποιος άλλος;) τον περιόρισε και αυτό μας έκανε κακή εντύπωση…» 

 Η αλήθεια να λέγεται 

Θα μπορούσαμε να αποδώσουμε αυτόν τον επικοινωνιακό τραγέλαφο (και τις βλαβερές του συνέπειες για τον Τσίπρα, τον Βαρουφάκη, την ελληνική κυβέρνηση και, εν τέλει, τη χώρα) σε μια αντί – ΣΥΡΙΖΑ συνομωσία του μιντιακού σύμπαντος, στην λυσσαλέα αντίδραση των διαπλεκομένων, στην «τρόικα εσωτερικού», στην εκδικητική μανία του Σόϊμπλε κατά του αμφισβητία Έλληνα ομολόγου του. 

 Θα μπορούσαμε, ακόμα, να ξορκίσουμε το «θέμα» με τον αφορισμό του Ουμπέρτο Έκο για τη «μη αντικειμενικότητα της είδησης», γράφοντας ένα δοκίμιο του τύπου «ο μύθος της αντικειμενικότητας είναι μια ψευτοιδεολογία που κρύβει την είδηση, μια θεωρητική υπερδομή κατασκευασμένη για να καλύψει άλλα πράγματα…»• καταλήγοντας σε κάτι σωστό, ότι «το καθήκον του δημοσιογράφου δεν είναι να πείσει το κοινό ότι αυτός λέει την αλήθεια, αλλά να το προειδοποιήσει ότι αυτός λέει τη «δική του» αλήθεια, ότι υπάρχουν όμως κι άλλες αλήθειες…». 

 Εντάξει. Η δική μου δημοσιογραφική (και όχι μόνον) αλήθεια αδυνατεί να κρύψει ότι σ’ αυτόν τον επικοινωνιακό τραγέλαφο (με τις βλαβερές συνέπειές του για τον Τσίπρα, τον Βαρουφάκη, την ελληνική κυβέρνηση και, εν τέλει. τη χώρα) συμβάλλει – ηθελημένα ή αθέλητα, σκόπιμα ή… άσκοπα – και ο ΣΥΡΙΖΑ. Για την ακρίβεια, επί μέρους πρόσωπα και πράγματα της κυβέρνησης, της κοινοβουλευτικής ομάδας, της κομματικής και παρακομματικής ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ… 

 Η «αντισυνέντευξη» 

Συνεχίζοντας, αναπόφευκτα, στο ταμπλό Βαρουφάκη (είναι ο σούπερ ήρωας στο τετράμηνο κυβερνητικό αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ, πως να το κάνουμε;) θα ήταν δημοσιογραφική – και κομματική, θα έλεγα – αμαρτία να αποκρύψουμε την αλήθεια «Λαπαβίτσας». Το γεγονός, δηλαδή, ότι την ώρα που ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης έδινε συνέντευξη σε ένα πανελλαδικής εμβέλειας κανάλι για την αναγκαιότητα μιας συμφωνίας με τους όρους του ΣΥΡΙΖΑ, εκείνος (ο οικονομολόγος και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Λαπαβίτσας) έδινε αντισυνέντευξη σε ένα άλλο «κανάλι» («The Press Project») λέγοντας τα γνωστά δικά του. Που αντικειμενικά, (σύμφωνα με την κατά Ουμπέρτο Έκο δημοσιογραφική «αλήθεια») λόγω του χρόνου και της φύσης της συνέντευξης, λειτούργησαν ως συνήθως αντικυβερνητικά και, στην προκειμένη περίπτωση, σκοπίμως «αντιβαρουφικά»… 

«Ο Βαρουφάκης αποτελεί κεφάλαιο για τον ΣΥΡΙΖΑ», είχε πει ο Αλέξης Τσίπρας (τότε που έπαιζε η «μη είδηση» που πέρασε σαν είδηση), διαψεύδοντας για μια ακόμα φορά τα περί απομάκρυνσής του από την ομάδα διαπραγμάτευσης. Αυτή είναι και η δική μου αλήθεια για τον Έλληνα υπουργό οικονομικών. Το έλεγα προχτές σε μια σύναξη «μπαρουτοκαπνισμένων» συντρόφων και νεότερων συριζαίων, οικονομολόγων ή μη, κάθε απόκλισης: «Εντάξει, ο Βαρουφάκης δεν είναι ένας από εμάς αλλά είναι με εμάς, δουλεύει για εμάς και κάνει αυτή τη δουλειά καλύτερα απ' οιονδήποτε εξ ημών και υμών». 

«Σιγά την αλήθεια», θα μου πείτε• και θα ‘χετε δίκιο, αφού μιλάμε για μια αλήθεια αυταπόδεικτη: μόνο και μόνο από το γεγονός ότι η θητεία του Γιάνη Βαρουφάκη δεν είναι παρά ένα χρονικό αποτυχημένων προσπαθειών αποδόμησής του από κάθε πολέμιο του «πειράματος ΣΥΡΙΖΑ», της «Ελληνικής απόπειρας δημοκρατίας», όπως ωραιότερα προσδιορίζεται από τον Ετιέν Μπαλιμπάρ.

Νίκος Τσαγκρής

13 Μαΐου 2015

Πολιτική λύση με τους όρους του ΣΥΡΙΖΑ


Μια λύση με τους όρους της Ελληνικής κυβέρνησης θα είναι νίκη της Πολιτικής κατά της Οικονομίας, νίκη των Ανθρώπων ενάντια στους Αριθμούς. 

 Το γνωρίζουμε και το θέλουμε και το περιμένουμε όλοι, όχι μόνο εμείς εδώ στον ΣΥΡΙΖΑ και στα πέριξ αλλά και η κοινωνία ολόκληρη, ότι μια συμφωνία που θα κινείται στο πλαίσιο των προγραμματικών δεσμεύσεων της κυβέρνησης, (ένας «έντιμος συμβιβασμός», όπως τον λέει ο Αλέξης Τσίπρας, που δεν θα παραβιάζει τις «κόκκινες γραμμές» προστασίας του έσχατου εισοδήματος των μισθωτών και των συνταξιούχων, θα επαναφέρει τα απολεσθέντα εργασιακά και ασφαλιστικά κεκτημένα, το κοινωνικό κράτος) δεν μπορεί παρά να είναι μια συμφωνία Πολιτική• μια συμφωνία που θα παραβιάζει τους «κανόνες», θα υπερβαίνει τους «θεσμούς», θα ξεπερνά το διευθυντήριο των Βρυξελών, θα αμφισβητεί την «ηγεμονία»της Μέρκελ, θα ανατρέπει τον νεοφιλελεύθερο μύθο της λιτότητας. Και ως εκ τούτου, θα είναι μια συμφωνία Πολιτική με το Π κεφαλαίο… 

Φυσικά, αυτό το τελευταίο, ο πολιτικός χαρακτήρας της συμφωνίας δηλαδή, ελάχιστα απασχολεί τον μέσο Έλληνα – μια λυτρωτική για την προσωπική του ζωή συμφωνία (το εισόδημά του, την αξιοπρέπειά του) περιμένει εκείνος• απασχολεί ωστόσο, βασανιστικά, την ντόπια και ξένη οικονομική ελίτ, το «σύστημα», όπως το λέμε εμείς. Και τους μηχανισμούς του, τα παπαγαλάκια του: όσες και όσοι αντέχουν ακόμα να παρακολουθούν τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων, θα έχουν, ασφαλώς, παρατηρήσει την αγχωμένη ρητορεία των συστημικών σχολιαστών – ρητορεία απαξίωσης δια της γελοιοποίησης, συνήθως, κάθε πολιτικού στοιχείου που εξ ευωνύμων εισάγεται στη διαπραγμάτευση• ειδικά όταν αυτό γίνεται αποδεκτό από τους «εταίρους» και τους «θεσμούς». 

Αλήθεια, ποιος δεν διασκέδασε με την υστερική απόπειρα της αυτού Γελοιότητος του MEGA – σχολιαστή Πρετεντέρη να απαξιώσει την εισαγωγή του δημοψηφίσματος (ενός κατ’ εξοχήν πολιτικού εργαλείου) στο τραπέζι της διαπραγματεύσεων του euro group της περασμένης Δευτέρας – την αποδοχή του, εν τέλει, από αρκετούς ομόλογους του κ. Βαρουφάκη υπουργούς, ακόμα κι απ’ τον… σκληρό κ. Σόϊμπλε… 

Το όπλο «διαπραγμάτευση» 

 Η απόπειρα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για μια «συμφωνία» με τους εταίρους ήταν εξ αρχής πολιτική: μια απόπειρα πολιτικής διαπραγμάτευσης για μια πολιτική συμφωνία με τους εταίρους. Ακόμα καλύτερα, μια απόπειρα πολιτικής εξόδου από την κρίση που δεν είναι κρίση ελληνική αλλά κρίση ευρωπαϊκή, και δεν είναι κρίση οικονομική αλλά κρίση πολιτική, κρίση των θεσμών που διέπουν την ευρωπαϊκή Ένωση, την ευρωζώνη και το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. 

Η απόπειρα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ διεξήχθη με βασικό όπλο τη «διαπραγμάτευση». Ένα συστημικό εφεύρημα για την οικονομική καταστολή των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, που, στα χέρια του Έλληνα υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, μεταλλάχθηκε σε ένα υπερσύγχρονο πολιτικό όπλο αποσταθεροποίησης των συστημικών «θεσμών» (τον εξοστρακισμό της τρόικας και δι’ αυτού την απαξίωση των τεχνικών της εξουσίας του Σόϊμπλε), και στα χέρια του Αλέξη Τσίπρα μετεξελίχθηκε σε εφόδιο πολιτικής διπλωματίας υψηλού επιπέδου που απέδωσε την πολιτική ισοτιμία Ελλάδας – Γερμανίας – Γαλλίας στην πράξη, τη διεθνοποίηση του ελληνικού ζητήματος, ενώ απεργάζεται, με μεγάλη πιθανότητα επιτυχίας, μια πολιτική συμφωνία εξόδου της χώρας από την κρίση. 

Η «απόπειρα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ» είναι αποδεκτή από τους σπουδαιότερους σύγχρονους πολιτικούς και διανοούμενος ως μια Πολιτική απόπειρα με το Π κεφαλαίο, που ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα και καταγράφεται ως «Η ελληνική απόπειρα δημοκρατίας»… 

Πολιτική λύση 

Η «ελληνική απόπειρα δημοκρατίας», λοιπόν, όπως εκδηλώνεται μέσω της διαπραγμάτευσης με τους ευρωπαίους εταίρους, απασχολεί βασανιστικά την ντόπια και ξένη ελίτ, την κάνει να αποστρέφεται και να πολεμά λυσσαλέα την πολιτική λύση στο ελληνικό ζήτημα: τα δίνουν όλα για να οδηγήσουν σε αποτυχία την «ελληνική απόπειρα δημοκρατίας» και σε συνθηκολόγηση τον ΣΥΡΙΖΑ, να μη γίνει παράδειγμα για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, ιδίως για τους Ισπανούς στην τωρινή συγκυρία… 

 Η πολιτική των θεσμών είναι μια «επανάσταση από τα πάνω», όπως λέει και ο Μπαλιμπάρ, «μια προληπτική αντεπανάσταση για να εξουδετερωθούν από πριν οι λαϊκές αντιδράσεις». Ενώ η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, (η «ελληνική απόπειρα δημοκρατίας») είναι «μια επανάσταση από τα κάτω», η πολιτική και κυβερνητική έκφραση των ελληνικών και των ευρωπαϊκών λαϊκών αντιδράσεων στους θεσμούς και την πολιτική τους. 

 Απ’ αυτή την άποψη, μια πολιτική συμφωνία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με τους ευρωπαίους εταίρους (η πολιτική συμφωνία – λύση που, εκτός απροόπτου, ολοκληρώνεται ως το τέλος του μήνα) δεν μπορεί παρά να παραβιάζει βάναυσα την πολιτική των θεσμών, αφού θα παρακάμπτει τους «κανόνες», θα υπερβαίνει την τρόικα, θα ξεπερνά το διευθυντήριο των Βρυξελών, θα αμφισβητεί την «ηγεμονία»της Μέρκελ, θα ανατρέπει τον νεοφιλελεύθερο μύθο της λιτότητας… 

 Εν κατακλείδι, μια συμφωνία με τους όρους της Ελληνικής κυβέρνησης θα είναι νίκη της Πολιτικής κατά της Οικονομίας, νίκη των Ανθρώπων ενάντια στους Αριθμούς.

Νίκος Τσαγκρής

6 Μαΐου 2015

Ο Σάμουελ Μπέκετ βλέπει συμφωνία!..


Περιμένοντας το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης οι Έλληνες θυμίζουν τους πρωταγωνιστές του θεατρικού έργου «Περιμένοντας τον Γκοντό», 

 Δύο γερασμένοι αλήτες περιμένουν σ' έναν έρημο δρόμο, δίπλα στο μοναδικό δέντρο που υπάρχει εκεί. Δεν βρίσκονται σε κανένα συγκεκριμένο τόπο ή χρόνο - είναι παντού και πουθενά. Επί δύο μέρες καβγαδίζουν, βαριούνται, κάνουν καραγκιοζιλίκια, αυτοεπαναλαμβάνονται, απειλούν να αυτοκτονήσουν και περιμένουν. Περιμένουν κάποιον που μπορεί να μην έρθει ποτέ. Περιμένουν τον Γκοντό… 

Σε μια διόλου αταίριαστη αλληγορία, οι «γερασμένοι αλήτες» του Σάμουελ Μπέκετ είμαστε εμείς! Οι χρεοκοπημένοι, απαξιωμένοι και ταπεινωμένοι από τους «ευρωπαϊκούς θεσμούς» Έλληνες. Που, σαν τους διαχρονικούς γερασμένους αλήτες του Μπέκετ, τον Βλαντιμίρ και τον Εστραγκόν, καθόμαστε σε μια ερημωμένη χώρα περιμένοντας τη συμφωνία. 

Η διαφορά είναι ότι, σε αντίθεση με τους ήρωες του Μπέκετ που «είναι παντού και πουθενά», εμείς βρισκόμαστε σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, είμαστε «εδώ» και «τώρα». Και, τρείς και κάτι μήνες, καμαρώνουμε, ελπίζουμε, καβγαδίζουμε, απειλούμαστε και απειλούμε, περιμένοντας τη «συμφωνία». Αλλά ποια «συμφωνία»; 

 - Μια συμφωνία σαν ψάθινο καπέλο, να το φοράω και να μη με νοιάζει πια που είμαι κουρελής. Και να το αγοράσω, λέει, ολοκαίνουργιο, με το επίδομα αδείας. Και να το φορέσω και, με τον παρά στην τσέπη, να μπω σ’ ένα καράβι. Και να πάω, λέει, ίσαμε… ίσαμε τον Πόρο! 

-Μη μου το λες! Κι αυτούς που σε κατάντησαν κουρελή; Εγώ σ’ το λέω, Ντιντί, επίδομα-ξεεπίδομα θα τους πετούσα το καπέλο στη μούρη… 

 Στωικότητα και αισιοδοξία 

 Γράφω αυτό το κείμενο ως θεατής των θεατών της διαπραγμάτευσης και, πραγματικά, τους βλέπω σαν εκατομμύρια ψηφιακά πολλαπλάσια των κωμικοτραγικών πρωταγωνιστών του θεατρικού έργου του Μπέκετ, τού Βλαντιμίρ και του Εστραγκόν. Και σκέφτομαι πως έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν ότι το «Περιμένοντας τον Γκοντό» έχει ιδιαίτερη απήχηση σε καιρούς κοινωνικής και πολιτικής κρίσης και ότι «ως νεωτερικός υπαρξιακός στοχασμός, το έργο μπορεί αρχικά να φανεί θλιβερό, είναι όμως και αστείο και ποιητικό και αποκαλύπτει το ανθρώπινο ταλέντο για στωικότητα, συντροφικότητα και αισιοδοξία»*. 

 Στωικότητα ίσως όχι, αλλά συντροφικότητα και αισιοδοξία μπόλικη. Και πίστη αξιοθαύμαστη. Είναι, πραγματικά, πρωτόγνωρη η αμείωτη λαϊκή πίστη στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, στον Έλληνα πρωθυπουργό, στους υπουργούς, στην ομάδα διαπραγμάτευσης, μέσα σ’ αυτό το απολύτως εχθρικό, εσωτερικό και εξωτερικό οικονομικό και μιντιακό περιβάλλον• σ’ αυτή την παλινδρομική κίνηση από το φως στο σκοτάδι και πάλι πίσω… 

Προσωπικά, ως θεατής των θεατών της διαπραγμάτευσης βλέπω τους Έλληνες να περιμένουν υπομονετικά τη «συμφωνία», όπως ο Πότζο (ένας περαστικός ήρωας – σχολιαστής στο έργο του Μπέκετ) τους αναμένοντες τον «Γκοντό», Βλαντιμίρ και Εστραγκόν: «Γεννούν πάνω από έναν τάφο», λέει ο Πότζο. Και αμέσως προσθέτει: «Το φως λάμπει για μια στιγμή και ύστερα έρχεται πάλι η νύχτα». 

 Τι είδε ο Μπαλιμπάρ 

 Είναι θλιβερό, αλλά ταυτόχρονα εντυπωσιακό και αισιόδοξο, αυτό που συμβαίνει: οι Έλληνες του παρόντος «γεννούν πάνω από έναν τάφο», τον τάφο του πολιτικού συστήματος που οι ίδιοι ενταφίασαν υψώνοντας την Αριστερά στην κυβερνητική εξουσία. Και αυτό που γεννούν είναι η Πολιτική: σαν πρωτοπόροι της ανάγκης για αναγέννησή της πολιτικής στην Ευρώπη μέσα από την κρίση του ευρωπαϊκού νεοφιλελευθερισμού… 

 «Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια τεράστια ελπίδα για την Ελλάδα και ένα παράδειγμα για την Ευρώπη», εξηγεί ο σπουδαίος Γάλλος φιλόσοφος Ετιέν Μπαλιμπάρ (Γαλλικό Ινστιτούτο, Τρίτη 5 Μαΐου). «Η επιτυχία του», προσθέτει, «οφείλεται στο ότι υπερασπίζεται το έθνος, χωρίς να υιοθετεί αντιευρωπαϊκές ή ξενοφοβικές θέσεις. Γι αυτό θέλουν να οδηγήσουν σε αποτυχία την ελληνική απόπειρα δημοκρατίας και σε συνθηκολόγηση τον ΣΥΡΙΖΑ, να μη γίνει παράδειγμα για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, ιδίως για τους Ισπανούς». 

Ψέματα; Αυτός είναι ο βασικός λόγος που οδηγεί τις διαπραγματεύσεις σ’ εκείνη την παλινδρομική κίνηση, που λέγαμε, από το φως στο σκοτάδι και πάλι πίσω. Και εμάς να βλέπουμε τους αναμένοντες τη «συμφωνία» Έλληνες με τις φωτοσκιάσεις που ο Σάμουελ Μπέκετ «έριχνε» στους αναμένοντες τον Γκοντό ήρωές του: «Το φως λάμπει για μια στιγμή και ύστερα έρχεται πάλι η νύχτα». 

Και πάλι φώς: Την ώρα που γράφεται αυτό το κείμενο. Ακόμα και η πιο χυδαία αντικυβερνητική φυλλάδα** καταγράφει «Κλίμα αισιοδοξίας για συμφωνία με τους δανειστές». 

- Αυτό περιμέναμε, Ντιντί, λίγο παραδάκι, ένα ταξίδι κατάστρωμα, ένα ψάθινο καπέλο. Το λένε, το λένε να δεις, …έντιμο συμβιβασμό. Έτσι το λένε! 

- Μια συμφωνία είναι, Γκογκό, τι κάνεις έτσι; Μόνο να, δεν θα ‘μαστε εμείς τώρα αυτοί που θα κρεμαστούν στα κλαριά τούτου εδώ του δέντρου! Οι άλλοι, οι σαμαροβενιζέλοι, θα τραμπαλίζονται από αύριο στο δεντράκι μας, πέρα-δώθε, πέρα δώθε… Και, ξέρεις κάτι; Είναι κιόλας αύριο! 

* «The Observer» – Καθημερινή, 29/03/2009
** Η εφημερίδα Το ΘΕΜΑ

Νίκος Τσαγκρής