Η Δημοκρατία στο λεξιλόγιο των σκιών

  Το έλλειμμα δημοκρατίας που βιώνουμε είναι πρωτοφανές. Και ανεξέλεγκτο, καθώς αποτελεί προϊόν αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης της κυβέρνησης Σαμαρά με το απολυταρχικό καθεστώς που διέπει την ευρωζώνη της κ. Μέρκελ

Με την ευκαιρία της επετείου της 21ης Απριλίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας ανησύχησε για τον θεσμό που εκπροσωπεί: «η Δημοκρατία έχει εχθρούς» είπε. Και τους προσδιόρισε… απροσδιορίστως σε «φαινόμενα αντικοινοβουλευτισμού, μισαλλοδοξίας και ρατσισμού» που, όταν αναπτύσσονται, «την υπονομεύουν και την αποδυναμώνουν∙ τη Δημοκρατία βεβαίως, βεβαίως…
Επιχειρώντας να προσδιορίσω τα προεδρικά απροσδιόριστα, τα «φαινόμενα αντικοινοβουλευτισμού», ας πούμε, πιθανολογώ ότι ο Πρόεδρος εννοούσε την νομοθετική απαξίωση του κοινοβουλευτισμού εξαιτίας της συνήθειας της κυβέρνησης Σαμαρά να κυβερνά απ’ ευθείας απ’ το μέγαρο Μαξίμου, με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Με τους κυβερνητικούς βουλευτές να μεταβάλλονται σε θυμιατούρια των εν λόγω πράξεων και τον πρωθυπουργό να απέχει συστηματικά από τα κοινοβουλευτικά του καθήκοντα σνομπάροντας τον κοινοβουλευτισμό. Αλλά, αν είναι έτσι, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προσδιορίζει… απροσδιόριστα την κυβέρνηση και τον ίδιο τον πρωθυπουργό ως εχθρούς της δημοκρατίας. Είναι έτσι;

 Η δημοκρατία στο λεξιλόγιο των σκιών

Μάλλον όχι: η δημοκρατία δεν έχει εχθρούς. Έχει παντού μόνο φίλους: ο συνταγματάρχης της Λατινικής Αμερικής που στήνει στον τοίχο τους αντιφρονούντες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ που καίει με βόμβες ναπάλμ τους άμαχους βιετναμέζους, ο Έλληνας πρωθυπουργός που βασανίζει, φυλακίζει και εξορίζει τους κομμουνιστές, ο σφαγέας των Παλαιστινίων Αριέλ Σαρόν, ο Στάλιν, ο Σαλαζάρ, η Θάτσερ, ο Νίξον, ο Μπους, η Μέρκελ, ο Σαμαράς, είναι δημοκράτες!
Ωστόσο, για να γίνει η «δημοκρατία» το επισκεπτήριο όλων των κυβερνήσεων της Γης, δεν αρκούσε ένα κομμάτι άσπρο χαρτί, χρειάζονταν καθεστωτικά μπιλιέτα διαφορετικού, κάθε φορά, χρώματος. Έτσι έγινε το δεύτερο συνθετικό μιας σύνθετης λέξης: «λαϊκή» δημοκρατία, ας πούμε, ή «εθνικοσοσιαλιστική» ή «βασιλευομένη» ή «κοινοβουλευτική» κλπ., κλπ. Μ’ αυτό τον τρόπο κατάντησε δούλη ή εξορίστηκε στο λεξιλόγιο των σκιών: το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του σύγχρονου πολιτικού νομιναλισμού είναι ή ικανότητα του να καταντάει ανάπηρη κάθε ζωντανή λέξη, μας διδάσκει η γλωσσολογία.
Ούτως ή άλλως, «η δημοκρατία δεν δημιουργείται από κανένα γραπτό κείμενο. Αν, προτού να μπει στη νομοθεσία, δεν είναι ήδη ένας τρόπος και μια θέληση ζωής, μια μορφή της κοινής ηθικής ενσαρκωμένη στην καθημερινή σχέση της κοινότητας των ανθρώπων, τότε δεν αντιπροσωπεύει παρά μιαν απάτη της Εξουσίας».*

Το απολυταρχικό καθεστώς της ευρωζώνης

 Στην πραγματικότητα, το έλλειμμα Δημοκρατίας που βιώνουμε σήμερα είναι πρωτοφανές και προσδιορίζεται όχι μόνο με τον κυβερνητικό αυταρχισμό (την παραβίαση και υπονόμευση των κοινοβουλευτικών θεσμών, την περιστολή των συνδικαλιστικών ελευθεριών, την γενικότερη άσκηση εξουσίας διά του Δενδιανού δόγματος «Νόμος και Τάξη» με την βίαιη καταστολή κάθε λαϊκής αντίδρασης στα μέτρα λιτότητας και στο ξεπούλημα της χώρας), αλλά και με την έκταση της πολιτικής διαφθοράς και της διαπλοκής, με τον ίδιο τον χαρακτήρα της διαπλοκής∙ που, μεταξύ άλλων, εξασφαλίζει τον κυβερνητικό έλεγχο επί των Μέσων Ενημέρωσης: την δημοσιογραφική συμπολίτευση ή τη σιωπή.
Χειρότερο και άκρως επικίνδυνο είναι το γεγονός ότι το έλλειμμα δημοκρατίας που βιώνουμε είναι εθνικά ανεξέλεγκτο καθώς, εν πολλοίς, είναι και προϊόν αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης της κυβέρνησης της χώρας μας με το απολυταρχικό καθεστώς που διέπει την ευρωζώνη. Καθεστώς επιβεβλημένο και ελεγχόμενο από τον γερμανικό άξονα, υπό τη διεύθυνση της κ. Μέρκελ∙ η οποία, μόλις προχθές εκδήλωσε τις προθέσεις της για την οριστική κατάλυση της εθνικής ανεξαρτησίας (και της δημοκρατίας, μ’ αυτό τον τρόπο) των χωρών – μελών της ευρωζώνης. «Tα κράτη-μέλη της ευρωζώνης», δήλωσε, «πρέπει να είναι έτοιμα να εκχωρήσουν περισσότερο έλεγχο σε ορισμένους τομείς λήψης αποφάσεων και χάραξης πολιτικής στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ώστε η ευρωζώνη να μπορέσει να υπερβεί την κρίση χρέους και να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών…»

Φιλελευθερισμός, ο διαφθορέας της Δημοκρατίας

Το «έλλειμμα Δημοκρατίας» είναι πρόβλημα ελληνικό, αλλά και ευρωπαϊκό και παγκόσμιο. Δεν είναι πρόβλημα τωρινό, δεν είναι γέννημα της κρίσης, ξεκινά από την απώλεια της γεωπολιτικής ισορροπίας που επέφερε το τέλος του ψυχρού πολέμου, η πτώση του τείχους. Και φανερώνεται ως σύμπτωμα της λεγόμενης «παγκοσμιοποίησης»,της παγκόσμιας επέλασης, δηλαδή, του νέου επιθετικού καπιταλισμού. Στη «Μιζέρια του Πλούτου», ο μετριοπαθής Πασκάλ Μπρυκνέρ σαρκάζει τον «παραλογισμό» της Βιβιάν Φορρεστέρ, να εξομοιώνει την «οικονομική φρίκη» με τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και να προφητεύει «γενοκτονίες από τους κυρίαρχους του κόσμου». Ωστόσο, η διαφθορά της Δημοκρατίας από τον ασύδοτο οικονομισμό, που διέβρωνε τους πολιτικούς καταλαμβάνοντας τη θέση της πολιτικής, φαινόταν αρκετά χρόνια πριν: κατά τον εορτασμό της δεύτερης επετείου της Βελούδινης Επανάστασης (1989), η Ντανιέλ Μιτεράν «έβλεπε» ότι «η εξαφάνιση του «κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού» ανοίγει τον δρόμο σε μια ακόμα χειρότερη μάστιγα, τον «φιλελεύθερο ολοκληρωτισμό» που επιβάλλεται σε όλον τον κόσμο». Ενώ, μερικά χρόνια μετά ο κομαντάντε Μάρκος στηλίτευε τον «φιλελεύθερο φασισμό» υποστηρίζοντας ότι η παγκοσμιοποίηση είναι «ο τέταρτος παγκόσμιος πόλεμος στην υπηρεσία της νεοφιλελεύθερης αγοράς»…
Σήμερα, στην καθημαγμένη Ελλάδα, στον ευρωπαϊκό Νότο των μνημονίων, στην Ευρώπη της κρίσης, παντού στον κόσμο, οι Δημοκρατίες είναι λιγότερο ή περισσότερο ελλειμματικές. Το έχουμε πει και το ξαναλέμε: οι σημερινές Δημοκρατίες αδυνατούν να επιβάλουν στον Καπιταλισμό τη μέριμνα για το γενικό συμφέρον, το κοινωνικό κράτος. Δεν τον τιθασεύουν, δεν τον συγκρατούν, δεν τον περιορίζουν, τον αφήνουν να κερδοσκοπεί ασύδοτος, εν ονόματι της "δημοκρατίας της αγοράς". Άλλωστε η "δημοκρατία της αγοράς" είναι εκείνη που επιφέρει τη διαφθορά της ίδιας της Δημοκρατίας, επειδή τοποθετεί την έδρα της νομιμότητας στη Επιχείρηση και όχι πια στο Κοινοβούλιο…

* Ζωρζ Χανέϊν, «Μικρή Πολιτική Εγκυκλοπαίδεια», μετάφραση Σπύρου Λιναρδάτου, «Εκδόσεις 70»