«Μητσοτάκης γιοκ!»: Μια διπλωματική σαπουνόπερα

Η φανφαρόνικη ατάκα του Κυριάκου που μεταλλάχθηκε από την τσαμπουκαλίδικη διπλωματία του Ερντογάν σε ανθελληνική  τσιχλόφουσκα  

 

Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής

Η αλήθεια είναι ότι η εξωφρενική, για τα διπλωματικά ήθη, φράση του Τούρκου πρόεδρου Ταγίπ Ερντογάν «για μένα δεν υπάρχει πια Μητσοτάκης» («Μητσοτάκης γιοκ!») ακούστηκε  σαν ατάκα απατημένης συζύγου σε ελληνοτουρκική τηλεοπτική σαπουνόπερα∙ κι απ’ αυτή την άποψη δεν είναι καθόλου περίεργο ότι σε πρώτο επίπεδο, που λέμε εμείς οι  σινεφίλ, με τη συγκεκριμένη ατάκα ταυτίστηκε… ολιστικά το πανελλήνιο: για μας δεν υπάρχει πια Μητσοτάκης!..

Τι ωραία!.. Για μερικά δευτερόλεπτα μόνο: όσο κρατάει ο στεναγμός του κάθε πικραμένου (όλων μας!) απ’ τα καμώματα του Έλληνα πρωθυπουργού. Στον επόμενο τόνο, επικράτησε ο θεσμικός πατριωτισμός των πολιτικών αναλυτών, δεξιών και αριστερών. Οι πρώτοι προσέλαβαν την εξωφρενική ατάκα «Μητσοτάκης γιοκ!» του Τούρκου σουλτάνου σαν «ακραία και ευθέως προσβλητική για τον Έλληνα πρωθυπουργό αποστροφή, που δυναμιτίζει το κλίμα και επιχειρεί να κόψει τις γέφυρες επικοινωνίας με την Αθήνα και να επαναφέρει τις διμερείς ελληνοτουρκικές σχέσεις στο μακρύ τραπέζι των διεθνών διεκδικήσεων».

Οι δεύτεροι ξεκαθάριζαν ότι «οι  δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν ήταν προκλητικές για τον θεσμό του Πρωθυπουργού της Ελλάδας» (σ. σ: και όχι για τον κ. Μητσοτάκη προσωπικώς), τονίζοντας ότι αναμένουν την αντίδραση των συμμάχων και εταίρων της χώρας μας, «που δεν μπορεί για μια ακόμη φορά να βασίζεται σε ίσες αποστάσεις και λόγια χωρίς αντίκρισμα»…

*******

Κι έκαναν διάνα!.. Απ’ την ανάποδη:  «Ουδέν σχόλιον», ήρθε  η αντίδραση  «των συμμάχων και εταίρων της χώρας μας» δια  στόματος της  εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ντάνα Σπίναν. Κι ύστερα, κατόπιν πιέσεων των δημοσιογράφων,  «σε γενικές γραμμές προωθούμε και ενθαρρύνουμε την καλή συνεργασία μεταξύ ηγετών, ειδικότερα μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας και ελπίζουμε ότι το θετικό κλίμα θα επανέλθει και θα αντικατοπτριστεί σε δηλώσεις και δράσεις στην περιοχή», αρκέστηκε να δηλώσει…

«Ποιες ίσες αποστάσεις;»,  σχολίασε το σχόλιο της κ. Σπίναν κυβερνητικός συνάδελφος… Βρυξελών: «λίγο ακόμα και θα μας έλεγε ότι  η αντίδραση  Ερντογάν ήταν δικαιολογημένη και ότι αυτός που έχυσε το γάλα του ελληνοτουρκικού διαλόγου απ’ την καρδάρα ήταν ο Κυριάκος»…

«Ωραίο σενάριο», σκέφτηκα: ο Κυριάκος χύνει το γάλα του ελληνοτουρκικού διαλόγου απ’ την καρδάρα,  ξεστομίζοντας εκείνη την απίστευτης διπλωματικής ελαφρότητας φανφαρόνικη αποστροφή του λόγου του, που καλούσε τους Γερουσιαστές να μη δώσουν F-16 στην Τουρκία….  Αμέσως, την πιάνει στο «φτερό» (την  φανφαρόνικη αποστροφή του Κυριάκου) η τσαμπουκαλίδικη διπλωματία του σουλτάνου, και την κάνει ανθελληνική  τσιχλόφουσκα στο στόμα του Ερντογάν:

«Συνομιλήσαμε με τους Έλληνες και συμφωνήσαμε να μην βάζουμε τρίτους μεταξύ μας. Αλλά, παρ' όλα αυτά, ο Μητσοτάκης μίλησε στη Γερουσία και είπε να μην δώσουν τα F-16 στην Τουρκία» υποστήριξε ο Τούρκος Πρόεδρος και πρόσθεσε πως «φέτος θα κάναμε το Συμβούλιο Στρατηγικής Συνεργασίας. Πλέον για εμένα δεν υπάρχει Μητσοτάκης»…

*******

Το «άπαιχτο» αυτό σενάριο, ανεξαρτήτως αν παίχτηκε ή όχι, μου  έφερε στο νου τα πλήρη πολιτικής γνώσης και διπλωματικής εμπειρίας διαδικτυακά σχόλια του Νίκου Κοτζιά για τον Έλληνα πρωθυπουργό, το ταξίδι του στις ΗΠΑ και τα ρητορικά τσαλιμάκια του στη Γερουσία: «Ο Μητσοτάκης νομίζει ότι η εξωτερική πολιτική είναι ένα άδειο κουτί για δημόσιες φιγούρες (…)Έδωσε ότι του ζητούσαν, γη και ύδωρ, με αντάλλαγμα φωτογραφίες προεκλογικής χρήσης… Ξέχασε την λέξη Τουρκία στην ομιλία του και το τι σημαίνει πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική για την Ελλάδα, σε μια επίσκεψη που το σημαντικότερο γεγονός ήταν η φωτογραφία με την δική του οικογένεια»…

Εν τέλει, αυτό που μένει ως επίλογος αυτής του, ούτως ή άλλως, τραγελαφικού διπλωματικού επεισοδίου μεταξύ Μητσοτάκη και Ερντογάν είναι η σκανδαλώδης  εμμονή της ΕΕ στην πολιτική ίσων αποστάσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας∙ που δεν είναι παρά μία απ’ τις παραμέτρους της πολιτική του λεγόμενου «κατευνασμού», την οποία ξεκίνησε το 2015 η Γερμανίδα καγκελάριος  Άνγκελα Μέρκελ.

«Αυτή η κυνική ατζέντα (σ. σ : της πολιτικής του «κατευνασμού») καθοδηγείται από τον φόβο της απώλειας της «εταίρου του ΝΑΤΟ Τουρκίας» από τη Ρωσία», εξηγεί ο δοκιμιογράφος Cengiz Aktar* σε άρθρο του στο POLITICO: «Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι αποφεύγουν να θέσουν σε κίνδυνο τα οικονομικά τους συμφέροντα στην Τουρκία και φοβούνται να διακινδυνεύσουν τη συμφωνία τους για τους πρόσφυγες με την Άγκυρα», προσθέτει.

Ωστόσο, ο «κατευνασμός» δεν είναι επαρκής απάντηση σε καμία από αυτές τις αγωνίες: όσο περισσότερο "κατευνάζει" η ΕΕ, τόσο πιο θρασύς και περιχαρακωμένος είναι ο Ερντογάν - τόσο πιο ύπουλος και επικίνδυνος γίνεται για τους άλλους: Ευρωπαίους ή Ανατολίτες. Συμμάχους ή μη…

 *Ο Cengiz Aktar είναι καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών