Ο τρόμος πάνω στα ερείπια του κακού

Αντί μιας παγκοσμιοποίησης της αλληλεγγύης βιώνουμε την παγκοσμιοποίηση του κυνισμού, της περιφρόνησης προς τον άνθρωπο. 

Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής  

Μου άρεσε πολύ ο Μπερντ Ρίξινγκερ του Die Linke. Όχι επειδή είναι ο Μπερντ Ρίξινγκερ του Die Linke αλλά επειδή είναι ο Γερμανός πολιτικός που, από το Βήμα του Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο Βερολίνο, είπε στον Γερμανό υπουργό οικονομικών τα πράγματα με το ελληνικό όνομά τους. Όπως θα του τα ‘λεγε ο μέσος Έλληνας, θέλω να πω. Και μάλιστα στα Γερμανικά: «Είναι αποκρουστικό το πώς αναμιγνύεστε, κύριε Σόιμπλε, στις υποθέσεις του εκλεγμένου ελληνικού κοινοβουλίου». 

Συνεχίζοντας ο Μπερντ Ρίξινγκερ θύμισε ότι ήταν η γερμανική κυβέρνηση, η οποία εξεβίασε (τον Ιούλιο του 2015) τη δημοκρατικά εκλεγμένη αριστερή κυβέρνηση της Ελλάδας: «Τώρα ο κ. Σόιμπλε απειλεί και πάλι τη δημοκρατικά εκλεγμένη ελληνική κυβέρνηση. (……) Στην Ευρώπη της ανταγωνιστικότητας είναι προτιμότερο να παγώνουν και να πεινάνε τα Χριστούγεννα 1,6 εκατ. συνταξιούχοι στην Ελλάδα, παρά να το επιτρέψει ο κύριος Σόιμπλε ένα εφάπαξ δώρο των Χριστουγέννων περίπου 380 ευρώ»… 

«Αυτό είναι το αντίθετο της Ευρώπης της αλληλεγγύης! Είναι κυνικό και περιφρονητικό προς τον άνθρωπο», έκλεισε την φιλελληνική του αναφορά ο Μπερντ Ρίξινγκερ… Σκέφτηκα πως θα μπορούσε άνετα να γενικεύσει, να πει ότι αυτό που ζούμε, αυτό που βιώνει ο κόσμος ολόκληρος, είναι το αντίθετο της παγκοσμιοποίησης της αλληλεγγύης, είναι η παγκοσμιοποίηση του κυνισμού, της περιφρόνησης προς τον άνθρωπο. 

Όλα είναι παγκόσμια 

Είναι Χριστούγεννα του 2016 και ο κόσμος, η ανθρωπότητα, η παγκόσμια κοινωνία των πολιτών, βιώνει την παγκοσμιοποίηση του καπιταλιστικού κυνισμού, την διεθνοποίηση της συστημικής περιφρόνησης προς τον άνθρωπο: «Η δημοκρατία στην Ευρώπη βρίσκεται σε κρίση διότι ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός καταστρέφει την κοινωνική της βάση», εκτιμά η ευρωπαϊκή Αριστερά. Αλλά δεν είναι η Δημοκρατία στην Ευρώπη, είναι η Δημοκρατία στον κόσμο που βρίσκεται σε κρίση. Και ναι, είναι ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός ο βασικός υπαίτιος της κρίσης αλλά ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός δεν καταστρέφει απλά την κοινωνική βάση της δημοκρατίας στην Ευρώπη∙ καταστρέφει το θεσμικό εποικοδόμημα της Δημοκρατίας παντού στον κόσμο. Και αυτοκαταστρέφεται: 
● Τρομοκρατικό χτύπημα στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου με 9 νεκρούς και 50 τραυματίες 
● Εκτέλεση εν ψυχρώ του Ρώσου πρέσβη στην Άγκυρα: «Μην ξεχνάτε το Χαλέπι», φώναξε ο δολοφόνος. (Η Αλ Νούσρα απειλεί τους Ρώσους πρεσβευτές σε ολόκληρο τον κόσμο)
● Ένας νεκρός και 3 τραυματίες στο ισλαμικό κέντρο της Ζυρίχης – κόκκινος συναγερμός στην Ελβετία 
● Μεγάλη αντιτρομοκρατική επιχείρηση στις Βρυξέλλες: αποκλείστηκε η συνοικία Σάερμπεκ όπου είχε βρει καταφύγιο ο μακελάρης του Παρισιού, Σαλάχ Αμπντεσλάμ… 

Όλα αυτά και άλλα τόσα μέσα σ’ ένα φρικτό παγκόσμιο εικοσιτετράωρο – μια χριστουγεννιάτικη μέρα του 21ου αιώνα: «Ο παλιός κόσμος πεθαίνει και ο νέος κόσμος πασχίζει να γεννηθεί. Τώρα, είναι η εποχή των τεράτων», θα επαναλάμβανε τον εξαιρετικά περιεκτικό χαρακτηρισμό του (για την εποχή που άρχιζε με τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο), αν ζούσε, ο Γκράμσι. 

Το «έκτρωμα» 

«Η Αριστερά υποτίμησε τον κίνδυνο, ο οποίος προέρχεται από τις κρίσεις του καπιταλισμού τις δεκαετίες του '30 και του '20 και έμαθε από αυτό το λάθος», υποστηρίζει ο Ρίξινγκερ και, προφανώς, δεν είναι μόνος του σ’ αυτή τη βεβαιότητα. Ωστόσο υπάρχουν κι εκείνοι που θεωρούν ως εκτρωματική την «παγκόσμια απόπειρα αντίστασης των λαϊκιστών στην παγκοσμιοποίηση του νεοφιλελευθερισμού". Και βάζουν μέσα στο «έκτρωμα» και την Ευρωπαϊκή Αριστερά: αυτό το «τσουβάλιασμα» που λέγαμε, τη στρέβλωση του ορισμού του λαϊκισμού, που είναι «ο βιασμός της Δημοκρατίας, η έκφραση ενός συστημικού φασισμού». Και τι να πούμε για τα τέρατα που συναντάμε σήμερα και τα οποία θρέφονται από τα τεχνοκρατικά όνειρα για μια κοινωνία με γενετικά ελεγχόμενο πληθυσμό; 

Αν μη τι άλλο, ζούμε σε ενδιαφέροντες καιρούς αν ενστερνιστούμε την άποψη των ιστορικών ότι ενδιαφέρουσες είναι οι εποχές αναταραχών, πολέμων και σύγκρουσης για την εξουσία, με βαριές συνέπειες για εκατομμύρια αθώους ανθρώπους. Στο ευρωπαϊκό – κοινωνικό επίπεδο, όπως τα έλεγε ο Σλαβόϊ Ζίζεκ: «Σήμερα, μετά από δεκαετίες κοινωνικού κράτους (ή μάλλον υπόσχεσης κοινωνικού κράτους), κατά τις οποίες τα μέτρα λιτότητας περιορίζονταν σε σύντομες περιόδους και συνοδεύονταν από την υπόσχεση ότι τα πράγματα σύντομα θα επέστρεφαν στην ομαλότητα, εισερχόμαστε σε μια νέα περίοδο κατά την οποία η κρίση – ή μάλλον ένα είδος οικονομικής κατάστασης εκτάκτου ανάγκης – μαζί με την ανάγκη κάθε είδους μέτρων λιτότητας (περικοπές επιδομάτων, συρρίκνωση της δωρεάν παιδείας και υγείας, απορρύθμιση της αγοράς εργασίας κ.α.) γίνονται μόνιμες, σταθερές της καθημερινότητας, ένας νέος τρόπος ζωής. Γενικότερα, ως παγκοσμιότητα, βιώνουμε «αυτή την προβληματική κατάσταση, όπου βλέπουμε το Κακό να χορεύει πάνω στα ερείπια του Κακού*»… 

*Απόφθεγμα του Αλαίν Μπαντιού