Η διάσπαση live στο θάλαμο στελεχών

Ταξίδι στα πέτρινα χρόνια της Ελληνικής Αριστεράς με αφορμή τα τραγικά εσωκομματικά δρώμενα των καιρών μας 

Είχα την τύχη (ή την ατυχία;) να παρακολουθήσω… live, όπως το λέμε τώρα, τη διάσπαση του ΚΚΕ. Μια χειμωνιάτικη νύχτα του ’68 στις φυλακές της Αίγινας, στην αχτίνα των πολιτικών κρατουμένων. Στον «θάλαμο των στελεχών», όπως τον λέγαμε, αφού φιλοξενούσε τα πλέον σημαίνοντα, μεταξύ όλων των κρατουμένων, στελέχη της ΕΔΑ και του ΚΚΕ. 

Πώς βρέθηκα εκεί; Με είχαν περιμαζέψει τα γερόντια (έτσι αποκαλούσαμε τότε τα κομματικά στελέχη) ανάμεσα από δεκάδες νεολαίους κρατούμενους (που ήσαν έγκλειστοι σε πλαϊνή αχτίνα), για λόγους που ουδέποτε κατάφερα να διευκρινίσω. Ίσως επειδή ήμουν ένας απ’ τους νεώτερους κρατούμενους (για κάτι μήνες γλύτωσα τις φυλακές ανηλίκων), ίσως επειδή με έβλεπαν ως… εύελπι κομμουνιστή. Το γεγονός είναι ότι βρέθηκα στον «θάλαμο των στελεχών». Να με φροντίζουν τα «γερόντια» σαν παιδί τους. 

Εκείνη, λοιπόν, τη νύχτα του Φλεβάρη, οι «γέροντες» ήσαν εξαιρετικά ανήσυχοι. Η ώρα περασμένη, αλλά ο ύπνος δεν ερχόταν. Μερικοί δεν είχαν καν ξαπλώσει. Ο Βασιλόπουλος, ο Παύλος Νεφελούδης, ο Καλογερογιάννης κι ο Παλιόπουλος είχανε στήσει «πηγαδάκια» ανταλλάσσοντας ψιθύρους συνωμοτικούς. Άλλοι, ο Καρανδινός θυμάμαι, και ο Στρατής ο Γιάννης και ο Τσουπαρόπουλος, και κάποιοι ακόμα, ξάπλα στα γιατάκια, σκεπασμένοι με τριπλές κουβέρτες να γλυτώσουνε το κρύο, πλαγιασμένοι ωστόσο πρόσωπο με πρόσωπο, υποτονθορύζοντας ακατανόητες κουβέντες… 

 Από ένα τρανζιστοράκι 

Με τα πολλά, τους είδα να σηκώνονται ένας – ένας, με τις πιζάμες, και να μαζεύονται κολλητά σε έναν τοίχο, ντυμένο με μια πολύχρωμη πάντα. Ένας απ’ αυτούς, ανασήκωσε την πάντα και αποκάλυψε ένα τρανζιστοράκι, κρυμμένο σε μια εσοχή του τοίχου. Γύρισε το κουμπί, έψαξε για λίγο τις συχνότητες και συντονίστηκε στην «Φωνή της Αλήθειας», τον παράνομο ραδιοφωνικό σταθμό του ΚΚΕ. Και τότε συνέβη αυτό που, στην αρχή, σας είπα: βρέθηκα να παρακολουθώ… live (μαζί με κορυφαία στελέχη του κόμματος, παρακαλώ) τη διάσπαση του ΚΚΕ. Την είδηση της διάσπασης εννοώ, βέβαια, συνοδευόμενη από το αυστηρά κατευθυνόμενο, όπως καταλαβαίνετε, ρεπορτάζ της περίφημης 12ης Ολομέλειας. 

Περιττό να σας πω ότι αυτό το ιστορικό «ρεπορτάζ» δεν ήταν παρά ένας λίβελος διάσπαρτος ακραίων πολιτικών ύβρεων («οι προδότες», «οι φραξιονιστές», «οι ρεφορμιστές», «οι αντικομμουνιστές», «οι υπονομευτές»), εκτοξευμένος από τη μισή ηγεσία του ΚΚΕ (το «γραφείο εξωτερικού») κατά της άλλης μισής (του «γραφείου εσωτερικού»). Ακόμα πιο περιττό, να σας θυμίσω το τείχος της μισαλλοδοξίας που ορθώθηκε μετά τη διάσπαση μεταξύ των πάλαι ποτέ συντρόφων (στη ζωή και στο θάνατο!) του ΚΚΕ «εσωτερικού» και του ΚΚΕ «εξωτερικού». Που, ακόμα και σήμερα, χωρίζει το ΚΚΕ από την ανανεωτική αριστερά. και τον ΣΥΡΙΖΑ, εν γένει. 

Βλέπω «σφαγές»… 

Στο προκείμενο τώρα: Οι δημόσιες και οι ιδιωτικές αντεγκλήσεις, οι συκοφαντίες, οι ύβρεις και οι ρετσινιές, που εκτοξεύονται αυτές τις μέρες από την πλευρά Λαφαζάνη (πώς να την πω αλλιώς, πλατφόρμα; παράταξη; πτέρυγα;) κατά της πλευράς του Τσίπρα και της κυβέρνησης – και τούμπαλιν – αρχίζουν να… υπερβαίνουν το επίπεδο πολιτικού πολιτισμού (!) που επικρατούσε στις φυλακές και της εξορίες μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ. Αλλά, πέραν αυτού, υψώνεται ήδη κι ένα τείχος μισαλλοδοξίας (σαν κι αυτό που χώρισε τους κομμουνιστές μετά τη διάσπαση) που χωρίζει ήδη στα δύο το σώμα των μελών και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν λέω τίποτα. Απλά, βλέπω σφαγές… 

Υ. Γ: Προσωπικά απεύχομαι κάθε μορφής διάσπαση. Όχι μόνον επειδή νοιάζομαι για την επιβίωση του ΣΥΡΙΖΑ ως κόμματος της ριζοσπαστικής Αριστεράς, αλλά, κυρίως, επειδή νοιάζομαι – όπως η πλειοψηφία των Ελλήνων – για την επιβίωση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Την επιβίωση της «κυβέρνησης Τσίπρα», όπως την αποκαλούν πια, ακόμα και τέως υπουργοί της. Μιας κυβέρνησης που, ενώ απολαμβάνει την εμπιστοσύνη και την στήριξη της πλειονότητας των Ελλήνων, κινδυνεύει να μετατραπεί σε «αριστερή παρένθεση», όχι μόνον από το διευθυντήριο των Βρυξελλών, τη γερμανική φράξια Σόϊμπλε, και εντόπια διαπλεκόμενα συμφέροντα, αλλά και «από τις εσωκομματικές δυνάμεις του φανταστικού», όπως έγραφα στο προηγούμενο φύλλο της ΕΠΟΧΗΣ: εκείνους που επιμένουν να πολιτεύονται ως αντιπολιτευόμενοι, να μην προσφέρουν καμιά λύση πέρα από την κριτική, να μην σκιαγραφούν το σχήμα μιας διαφορετικής χώρας. Εκείνους που όφειλαν από καιρό «να σπάσουν το ιδεοφαντασιακό κέλυφος στο οποίο παραμένουν περίκλειστοι και να δουν την ελληνική και την ευρωπαϊκή πραγματικότητα χωρίς παρωπίδες. 

Ας ελπίσουμε ότι αυτό θα συμβεί τώρα, ότι η διάσπαση θα αποφευχθεί. Ότι όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας, ο «κομματικός» ΣΥΡΙΖΑ θα αντιστοιχηθεί με τον «κοινωνικό»: για να υποδεχθεί τις αγωνίες και τις προσδοκίες των δεκάδων χιλιάδων απλών ανθρώπων που στηρίζουν σε αυτόν τις ελπίδες του»…

Νίκος Τσαγκρής