Το πολλαπλό διασπαστικό… déjà vu των κομμάτων της Αριστεράς από το ’68 μέχρι σήμερα
Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής
«Καμιά φορά δεν είναι κακές οι διασπάσεις», απάντησε η αντιπρόεδρος της Βουλής, Όλγα Γεροβασίλη, όταν ρωτήθηκε εάν η υποψηφιότητα Κασσελάκη διαμορφώνει σκηνικό διάσπασης στον ΣΥΡΙΖΑ: «Το 2015 υπήρξε μια διάσπαση στον ΣΥΡΙΖΑ και τα πράγματα προχώρησαν μπροστά» είπε, και αυτό είναι ακριβές: η αποχώρηση της ομάδας Λαφαζάνη και κάποιων ακόμα «συνιστωσών» (φράξιες τις έλεγαν παλαιότερα, «τάσεις» τις λένε τώρα) απελευθέρωσε, τρόπον τινά, τον Αλέξη Τσίπρα και την ανανεωτική κυβερνητική παρέα του από τα ακραία ιδεοληπτικά βαρίδια που ζητούσαν… ρήξη και «ανατροπή» (τι τραγική αυταπάτη και αυτή η λέξη!..) και προχώρησε μπροστά, πραγματώνοντας το έπος της κυβερνώσας προοδευτικής αριστεράς 2015 – 2019…
Διότι "Αριστερά είναι ό,τι κάθε στιγμή θεωρείται ως τέτοια από τους συγχρόνους της", όπως την αναθεωρεί στους καιρούς μας ο ιστορικός και οργανικός διανοούμενος του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, Ζακ Ζιλιάρ.* Και διότι «δεν νοείται Αριστερά που δεν θα επιδιώκει την πραγμάτωση της δικαιοσύνης μέσα στο πλαίσιο της προόδου. Η αναγκαιότητα της δικαιοσύνης είναι ριζωμένη στις αριστερές καρδιές, αλλά είναι γεγονός ότι η πρόοδος υφίσταται σκληρή κριτική, πόσο μάλλον όταν τη μετράμε με όρους ανάπτυξης: ωστόσο, οι πιο τολμηροί μεταξύ των σοσιαλιστών δεν είναι πλέον επαναστάτες, ούτε καν θιασώτες των εθνικοποιήσεων. Είναι Κεϋνσιανοί μέχρις εσχάτων…
Κατά τα λοιπά, οι εσωκομματικές ίντριγκες, τα συντροφικά μαχαιρώματα, οι φραξιονιστικές μάχες χαρακωμάτων με κατάληξη τις διαγραφές, τις οικειοθελείς ατομικές ή ομαδικές αποχωρήσεις και, εν τέλει, τις διασπάσεις είναι στο DNA των κομμάτων της παραδοσιακής ελληνικής αριστεράς…
*******
Λοιπόν, που λέτε, είχα την τύχη (ή την ατυχία;) να παρακολουθήσω… live, όπως το λέμε τώρα, τη διάσπαση του ΚΚΕ. Συνέβη
μια χειμωνιάτικη νύχτα του ’68 στις φυλακές της Αίγινας, στην αχτίνα των
πολιτικών κρατουμένων. Στον «θάλαμο των στελεχών», όπως τον λέγαμε, αφού
φιλοξενούσε τα πλέον σημαίνοντα, μεταξύ όλων των κρατουμένων, στελέχη της ΕΔΑ
και του ΚΚΕ.
Πώς βρέθηκα εκεί; Με είχαν
περιμαζέψει τα «γερόντια» (έτσι αποκαλούσαμε τότε τα κομματικά στελέχη) ανάμεσα
από δεκάδες νεολαίους κρατούμενους (που ήσαν έγκλειστοι σε πλαϊνή αχτίνα), για
λόγους που ουδέποτε κατάφερα να διευκρινίσω. Ίσως επειδή ήμουν ένας απ’ τους
νεώτερους κρατούμενους (για κάτι μήνες γλύτωσα τις φυλακές ανηλίκων), ίσως
επειδή με έβλεπαν ως… εύελπι κομμουνιστή. Το γεγονός είναι ότι βρέθηκα στον
«θάλαμο των στελεχών». Να με φροντίζουν τα «γερόντια» σαν παιδί τους.
Εκείνη, λοιπόν, τη νύχτα του
Φλεβάρη, οι «γέροντες» ήσαν εξαιρετικά ανήσυχοι. Η ώρα περασμένη, αλλά ο ύπνος
δεν ερχόταν. Μερικοί δεν είχαν καν ξαπλώσει. Ο Βασιλόπουλος, ο Παύλος
Νεφελούδης, ο Καλογερογιάννης κι
ο Παλιόπουλος είχανε στήσει
«πηγαδάκια» ανταλλάσσοντας ψιθύρους συνωμοτικούς. Άλλοι, ο Καρανδινός θυμάμαι, και ο Στρατής
ο Γιάννης και ο Τσουπαρόπουλος, και κάποιοι ακόμα, ξάπλα στα γιατάκια τους,
σκεπασμένοι με τριπλές κουβέρτες να γλυτώσουνε το κρύο, πλαγιασμένοι ωστόσο
πρόσωπο με πρόσωπο, υποτονθορύζοντας ακατανόητες κουβέντες…
Με
τα πολλά, τους είδα να σηκώνονται ένας –
ένας, με τις πιζάμες, και να μαζεύονται κολλητά σε έναν τοίχο, ντυμένο με μια
πολύχρωμη πάντα. Ένας απ’ αυτούς, ανασήκωσε την πάντα και αποκάλυψε ένα
τρανζιστοράκι, κρυμμένο σε μια εσοχή του τοίχου. Γύρισε το κουμπί, έψαξε για
λίγο τις συχνότητες και συντονίστηκε στην «Φωνή της Αλήθειας», τον παράνομο
ραδιοφωνικό σταθμό του ΚΚΕ. Και τότε συνέβη αυτό που, στην αρχή, σας είπα:
βρέθηκα να παρακολουθώ… live
(μαζί με κορυφαία στελέχη του κόμματος, παρακαλώ) τη διάσπαση του ΚΚΕ. Την είδηση της διάσπασης εννοώ, βέβαια,
συνοδευόμενη από το αυστηρά κατευθυνόμενο, όπως καταλαβαίνετε, ρεπορτάζ της
περίφημης 12ης Ολομέλειας.
Περιττό να σας πω ότι αυτό το
ιστορικό «ρεπορτάζ» δεν ήταν παρά ένας λίβελος διάσπαρτος ακραίων πολιτικών
ύβρεων («οι προδότες», «οι φραξιονιστές», «οι ρεφορμιστές», «οι
αντικομμουνιστές», «οι υπονομευτές»), εκτοξευμένος από τη μισή ηγεσία του ΚΚΕ
(το «γραφείο εξωτερικού») κατά της άλλης μισής (του «γραφείου εσωτερικού»).
Ακόμα πιο περιττό να σας θυμίσω το τείχος της μισαλλοδοξίας που ορθώθηκε μετά
τη διάσπαση μεταξύ των πάλαι ποτέ συντρόφων (στη ζωή και στο θάνατο!) του ΚΚΕ
«εσωτερικού» και του ΚΚΕ «εξωτερικού». Που, ακόμα και σήμερα, χωρίζει το ΚΚΕ
από την ανανεωτική αριστερά. και τον ΣΥΡΙΖΑ, εν γένει.
Πέραν αυτού, υψώθηκε ένα τείχος μισαλλοδοξίας (παρόμοιο μ’ εκείνο που υψώθηκε μεταξύ «ΚΚΕ εξ.» και ΚΚΕ εσ.» μετά τη διάσπαση του ’68 και μ’ εκείνο που υψώθηκε μεταξύ «Τσιπραίων» και «Λαφαζαναίων» στη διάσπαση του 2015) που χώρισε τους… Πράσινους του «νικητή» Κασσελάκη απ’ τους… Βένετους των «ηττημένων» Αχτσιόγλου – Τσακαλώτου. Προς στιγμήν: την Πέμπτη 28/9, ο νέος πρόεδρος έδωσε την πρώτη τηλεοπτική του συνέντευξη (στην κ. Ζαχαρέα του Star TV) κι έκλεισε στόματα.
Ο Στέφανος – έτσι, με το μικρό όνομά του αποκαλείται πια ο νέος πρόεδρος – ήταν γήινος, απλός, ανθρώπινος, καθαρός, έδειξε ότι μαθαίνει γρήγορα: «όπως ο Τσίπρας», αποφάνθηκαν οι διαδικτυακοί… Πράσινοι – στο στρατόπεδο των διαδικτυακών… Βένετων έπεσε βαθιά σιωπή… Μόνο την επομένη, άρχισαν να το παραδέχονται δειλά: «η αλήθεια είναι ότι…», «Ήταν καλός…», « Πολύ καλός!...», «Μας εξέπληξε!»…
Λίγοι όμως, πολύ λίγοι, απλά μέλη κυρίως και μικροστελέχη, αλλά είναι μια αισιόδοξη ενωτική αρχή. Δεν είναι; Όχι δα, οι «Βένετοι» Αχτσιόγλου, Τσακαλώτος και λοιποί αρχηγοί, υπαρχηγοί, λοχίες και δεκανείς των… «τάσεων», πήραν, λέει, τα όπλα τους – σόρρυ, τις Ομπρέλες τους – και κατευθύνονται ήδη προς το πεδίο… αναστοχασμού της πανελλαδικής συνδιάσκεψης. Για να οργανώσουν την ανεπίθεσή τους – παλιά μου τέχνη κόσκινο – κατά των πλειοψηφικών «Πράσινων». Με στόχο την ενότητα, λέει. Πράγμα που, ως… ιδανικό αυτόπτη διασπάσεων, με κάνει να βλέπω σφαγές. Που πάει να πει διασπάσεις, αποχωρήσεις, διαγραφές…
Ε, και; λέω κι εγώ σαν την Γεροβασίλη: Καμιά φορά δεν είναι κακές οι διασπάσεις. Το 2015 υπήρξε μια διάσπαση στον ΣΥΡΙΖΑ και τα πράγματα προχώρησαν μπροστά: απελευθέρωσε τον Αλέξη Τσίπρα από τα ακραία ιδεοληπτικά βαρίδια και έτσι μπόρεσε να πραγματώσει το έπος της κυβερνώσας προοδευτικής αριστεράς 2015 – 2019. Τώρα συμβαίνει κάτι αντίστοιχο. Με… ριζοσπαστικότερο αποτέλεσμα ελπίζουν οι «Πράσινοι». Κι ο Κασσελάκης προχωρεί…
*Στο βιβλίο του «Οι Αριστερές στη Γαλλία» (εκδόσεις Πόλις / 2015)