25 Απριλίου 2017

Μακρόν, το ιδανικό φιλελέ φερέφωνο


Παιδί μιας ετοιμοθάνατης εποχής (της εποχή του νεοφιλελευθερισμού) που δεν θέλει να πεθάνει... 


Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής 

Ξεκινώντας μια σοβαρή ανάλυση για τις Γαλλικές εκλογές, θα μπορούσα να αρχίσω με τη διαπίστωση ότι το αποτέλεσμα ήταν το αναμενόμενο, και αυτό να μην είναι το γνωστό κλισέ μιας βαριεστημένης ανάλυσης ανάμεσα στις χιλιάδες μετεκλογικές αναλύσεις που ζάλισαν… περεταίρω την παραζαλισμένη από τον κατεστημένο καταιγισμό πληροφοριών, παγκόσμια κοινή γνώμη: στη συγκεκριμένη, μάλιστα, περίπτωση, το γεγονός ότι το αποτέλεσμα των Γαλλικών εκλογών ήταν το αναμενόμενο, αποτελεί έκπληξη, δεδομένου ότι στα τρία – τέσσερα τελευταία χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης κανένα εκλογικό αποτέλεσμα δεν χαρακτηρίστηκε, δεν μπόρεσε να χαρακτηρισθεί, αναμενόμενο. Λόγω… δημοσκοπήσεων: στη Γαλλία, οι δημοσκοπήσεις δούλεψαν, οι προβλέψεις «έπεσαν μέσα», και αυτό ήταν έκπληξη, η μοναδική ίσως έκπληξη, όσον αφορά το εκλογικό αποτέλεσμα. Μια έκπληξη που μπορεί να σημαίνει, αν όχι την γενική αποκατάσταση της αξιοπιστίας των δημοσκοπήσεων, την εγκυρότητα των Γαλλικών εταιριών μετρήσεων. Σε αντιδιαστολή με τις αντίστοιχες Ελληνικές, ή Ιταλικές, ή αμερικανικές, που βιώνουν τα επίχειρα των ακραία αποτυχημένων προβλέψεών τους. Και αντιμετωπίζονται από την κοινή γνώμη ως εταιρίες πολιτικής χειραγώγησης. Της κοινής Γνώμης… 

Αρχίζοντας λοιπόν με τη με το κλισέ «το αποτέλεσμα των Γαλλικών εκλογών ήταν το αναμενόμενο», και με την υποσημείωση ότι αυτή ακριβώς η επαλήθευση, (η επαλήθευση του αναμενόμενου) ήταν η μοναδική έκπληξη όσον αφορά το εκλογικό αποτέλεσμα, δεν μπορώ παρά να ομολογήσω ότι η πρωτιά τού «από το πουθενά Μακρόν», ήταν αναμενόμενη… 

Ιδανικό φερέφωνο 

Επί της ουσίας τώρα, όσον αφορά την πρωτιά τού «από το πουθενά Μακρόν» και την (αναμενόμενη επίσης) εκτόξευσή του στον προεδρικό θώκο της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας, θα συμφωνήσω με τον Γάλλο οικονομολόγο Φρεντερίκ Λορντόν, ότι ο Μακρόν δεν είναι παρά μια επιθανάτια συστημική κραυγή αγωνίας, ο τελευταίος σπασμός του συστήματος: Στον Εμμανυέλ Μακρόν εκφράζεται με τον καλύτερο τρόπο η αγωνία μιας εποχής ετοιμοθάνατης που δεν θέλει να πεθάνει. Είναι βέβαιο πως ένας κόσμος καταδικασμένος, αλλά αποφασισμένος να μην εγκαταλείψει τίποτα πίσω του, θα έβρισκε στο τέλος το ιδανικό φερέφωνο, ένα άτομο ικανό για όλες τις αντιφάσεις που απαιτεί η συγκεκριμένη κατάσταση: να μιλάει χωρίς να λέει τίποτα, να μη λέει τίποτα αλλά να μην παύει στιγμή να ‘το’ σκέφτεται, να είναι ταυτόχρονα εντελώς κενός και επικίνδυνα πλήρης…» 

Ο αρθρογράφος της Monde Diplomatique είναι σαφής. Η «ετοιμοθάνατη εποχή που δεν θέλει να πεθάνει» είναι η εποχή του νεοφιλελευθερισμού, του αχαλίνωτου οικονομισμού, της παγκοσμιοποίησης. Ο κόσμος αυτής της εποχής, (ο κόσμος που συναποτελεί αυτό που αποκαλούμε «σύστημα», η οικονομική ελίτ και οι πολιτικοί ταγοί και υπηρέτες της) είναι «ένας κόσμος καταδικασμένος» που δεν το βάζει κάτω, «αποφασισμένος να μην εγκαταλείψει τίποτα πίσω του». Και ο Μακρόν είναι η ύστατη καταφυγή του, «το ιδανικό φερέφωνο, ένα άτομο ικανό για όλες τις αντιφάσεις που απαιτεί η συγκεκριμένη κατάσταση» αυτού του «ετοιμοθάνατου κόσμου». «Ο τελευταίος σπασμός του συστήματος»… 

Τρία … ριμέικ 

«Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε», θα απαντούσε ένας καλός… συστημικός. Και πράγματι, η αποτίμηση του αρθρογράφου Λορντόν για το «φαινόμενο» Μακρόν, τη οποία προσωπικά συμμερίζομαι, θα μπορούσε να εκφράζει περισσότερο μιαν αισιοδοξία της βούλησης, παρά μιαν αντικειμενική θεώρηση – χωρίς να αποκλείεται το δεύτερο. Όμως σίγουρα, η έκφραση «Θα είμαι πολύ σαφής »… , αυτός ο επαναλαμβανόμενος τρόπος με τον οποίο ο Μακρόν αρχίζει κάθε απόπειρα να εξηγήσει κάτι χωρίς να εξηγεί τίποτε, προδίδει μια βαθιά επιθυμία συγκάλυψης της πραγματικής του πολιτικής ταυτότητας, ή της ανυπαρξίας της: δίχως αμφιβολία, είναι η ίδια η εποχή μας που ‘μιλάει’ μέσω του υποψηφίου που δεν θέλει να μιλήσει – και, για τον ίδιο λόγο, δεν παύει να αισθάνεται υποχρεωμένος να μας προειδοποιήσει ότι θα ‘είναι σαφής’, αποφαίνεται επ’ αυτού ο Φρεντερίκ Λορντόν. 

Αναμφισβήτητα, το βασικότερο σημείο ανάλυσης του αποτελέσματος των Γαλλικών εκλογών είναι ο «μη πολιτικός» Μακρόν. Σπουδαία, επίσης, σημεία είναι, η παταγώδης πτώση του Σοσιαλιστικού Κόμματος – η ανώμαλη προσγείωσή του στο 6%, ο προσωπικός θρίαμβος του Μελανσόν και η καθήλωση του παραδοσιακού κόμματος της Γαλλικής Δεξιάς στο 20%. Ωστόσο, οι αναλύσεις επ’ αυτών θα ήσαν βαρετές για το ελληνικό κοινό, αφού θα έμοιαζαν με ριμέικ της παταγώδους πτώσης του ΠΑΣΟΚ, του προσωπικού θριάμβου του Τσίπρα και της συρρίκνωσης της ΝΔ αντίστοιχα, στην εποχή των μνημονίων. 

Τέλος, ένα εξαιρετικά σημαντικό σημείο ανάλυσης των Γαλλικών εκλογών που πέρασε απαρατήρητο εντοπίζεται στο γεγονός ότι η πρωτιά του μη κομματικού Μακρόν» εγείρει υπαρξιακά ερωτήματα για τα κόμματα του 21ου αιώνα. Την αναγκαιότητά τους, τον επαναπροσδιορισμό τους, τον εκσυγχρονισμό της αποστολής τους.

19 Απριλίου 2017

Μαρίν Λεπέν: η... Ζαν ντ' Άρκ του 21ου


Μόνο που οι «εισβολείς» δεν είναι Άγγλοι στρατιώτες με τόξα και σπαθιά αλλά Σύριοι πρόσφυγες με τον πανικό του εμφυλίου στα μάτια. 


Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής    

Ενώ η Γαλλία ξεροσταλιάζει στις κάλπες, προκειμένου να ανανεώσει το πολιτικό προσωπικό που διαχειρίζεται την κυβερνητική εξουσία, εμείς οι απ’ έξω βλέπουμε τις πολιτικές καρικατούρες των διεκδικητών του προεδρικού… τίτλου και αναρωτιόμαστε πόσο απαραίτητο είναι όλο αυτό για την ευτυχία των Γάλλων. Και πόσο απαραίτητες είναι αυτές. Οι καρικατούρες των διεκδικητών. Όπως της Μαρίν Λεπέν, δηλαδή: «Θα σας προστατεύσω. Το πρώτο μέτρο που θα λάβω ως πρόεδρος της Γαλλίας θα είναι να αποκαταστήσω τα σύνορα της Γαλλίας»… 

Θα αποκαταστήσει τα… σύνορα της Γαλλίας! Ως Ζαν ντ’ Άρκ του 21ου αιώνα. Που πήρε απ’ το Θεό τη διαταγή να μπει επικεφαλής του γαλλικού κράτους για να εκδιώξει τους Άγγλους εισβολείς… 

Αλλά οι «εισβολείς» στην περίπτωσή μας δεν είναι Άγγλοι στρατιώτες με τόξα και σπαθιά. Σύριοι πρόσφυγες είναι. Με τον πανικό του εμφυλίου στα μάτια. Επιχειρούν το δουλεμπορικό «ταξίδι της απελπισίας» και γλυτώνουν τον πνιγμό. Και φτάνουν στις μεσογειακές ακτές για να «διαμοιραστούν» στις ευρωπαϊκές χώρες. Να απαγκιάσουν: «8.300 μετανάστες διασώθηκαν τις τελευταίες τέσσερις μέρες ανοιχτά της Σικελίας, απ’ τους 8.313 που, συνολικά, αποπειράθηκαν να προσεγγίσουν τις ιταλικές ακτές. O μεγάλος αριθμός των διασώσεων οφείλεται στο ότι πολλοί δουλέμποροι που μεταφέρουν μετανάστες και πρόσφυγες επωφελήθηκαν των ευνοϊκών καιρικών συνθηκών, για να πολλαπλασιάσουν τα λεγόμενα «ταξίδια της απελπισίας» με τα άκρως επικίνδυνα σαπιοκάραβά τους. Δεκατρείς άνθρωποι ανασύρθηκαν νεκροί από την θάλασσα…». 

Μαρίν και Ντόναλντ 

Πρέπει να είσαι ηλίθιος ή πολιτικά διαταραγμένος για να ψηφίσεις Μαρίν Λεπέν επειδή σου υπόσχεται προστασία δια της… αποκαταστάσεως των συνόρων της χώρας σου. Και να εννοεί, προφανώς, την φραγή των γαλλικών συνόρων για κάθε «ξένο», αλλόθρησκο ή αλλόδοξο, εν γένει: φραγή συνόρων απέναντι στους ξένους, σε μια χώρα που έχει τους ξένους… μέσα της. Την πλέον πολυπολιτισμική χώρα του κόσμου, μετά τις ΗΠΑ!... Είναι δυνατόν; 

«Είναι»!.. Διότι και η άλλη ηγετική καρικατούρα των καιρών μας, ο Ντόναλντ Τραμπ, «προστασία απ’ τους ξένους με φραγή συνόρων υποσχέθηκε και πέτυχε», σου λέει ο άλλος. Και έχει δίκιο, με μια διαφορά. Άλλο Γαλλία κι άλλο ΗΠΑ – άλλο Γάλλοι και άλλο Αμερικάνοι. 

Στις ΗΠΑ επικρατεί η κοινωνική παράνοια που περιγράφει ο Τζων Κασσαβέτης στην ταινία του «Μια γυναίκα εξομολογείται», και αναλύει ο Ντένις Κροζντάνοβιτ στη «Μικρή Πραγματεία περί αμεριμνησίας»: όπως στην ταινία του Κασσαβέτη, έτσι και στην κοινωνική πραγματικότητα των ΗΠΑ δεν βλέπουμε τη δράση του πουριτανισμού στην υψηλή κοινωνία, αλλά την έμμεση και νοσηρή επίδρασή του στη μικροαστική εργατική τάξη. «Αυτό το ανθρώπινο δείγμα», αναλύει ο Γκροζντάνεβιτς, «αποκαλύπτει μια τραγική πνευματική ερήμωση, που δυσκολευόμαστε να τη φανταστούμε σε άλλο μέρος του κόσμου». «Θα ’λεγε κανείς», συνεχίζει, «ότι αυτά τα άτομα (σ. σ: της μικροαστικής εργατικής τάξης, εννοεί) δεν έχουν απολύτως τίποτα να τα κρατάει στη ζωή, πέρα από την πιο κοινή, την πιο τυποποιημένη καθημερινότητα. 

Καλόβουλοι άξεστοι 

Εντάξει, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αμερικανικές λαϊκές μάζες ζουν στο βασίλειο του τεχνητού: ακόμα και τα συναισθήματά τους, χωρίς σημείο αναφοράς ή μια - έστω, ελάχιστη - ιδεαλιστική ανάταση, είναι επικινδύνως ασταθή (γι’ αυτό και δεν παραλείπουν να ρωτάνε ασταμάτητα ο ένας τον άλλον: Μ’ αγαπάς;) και οι τρόποι τους χοντροκομμένοι και τραχείς, αφού η φτωχή και στερεότυπη μόρφωση που έλαβαν, σε συνδυασμό με την έλλειψη ισχυρής λαϊκής παράδοσης στη συγκεκριμένη χώρα, τους αποκλείει από την ποικιλία των αποχρώσεων και των λεπτοτήτων που επικρατούν στον φυσικό κόσμο. Και το μόνο που αντισταθμίζει την αδεξιότητα αυτών των καλόβουλων άξεστων, είναι η θέλησή τους να επανορθώσουν τις τρομερές και συχνά τερατώδεις κουταμάρες τους... 

Εν τέλει, ο Τραμπ τους έπεισε ότι ήταν κουταμάρα που ψήφισαν τον Ομπάμα με τα ανοιχτά σύνορα, το διατλαντικό εμπόριο, την παγκοσμιοποίηση. Και την… διόρθωσαν. Ψηφίζοντας φραγή συνόρων για τις μελαμψές φυλές του Ισλάμ, μεξικάνικα τείχη και… σούπερ βόμβες. Αλλά οι Γάλλοι, όσο κι αν είναι σωβινιστές και όσο κι αν φρικάρουν με τους τζιχαντιστές του ISIS (όλοι φρικάρουμε), δεν είναι τόσο ηλίθιοι ούτε τόσο διαταραγμένοι ώστε να ψηφίσουν Μαρίν Λεπέν επειδή τους υπόσχεται… προστασία δια της φραγής των συνόρων. Οι περισσότεροι θα την ψηφίσουν από αντίδραση σ’ αυτό το αβάσταχτο τοπίο αισθηματικής ξηρασίας που βιώνουν – όλοι το βιώνουμε, όπου ευδοκιμούν τα βασικά ένστικτα του οικονομισμού: ο πολιτικός κυνισμός, ο μεσσιανισμός των αγορών, η αλαζονεία του πλούτου, η μιζέρια της φτώχειας. Μια κουταμάρα∙ που θα την διορθώσουν στον β’ γύρο…

11 Απριλίου 2017

Όταν ο Κικίλιας διαψεύδει τον Σόϊμπλε!


Η οριστική συντριβή της στρατηγικής της της Ν.Δ. εδράζεται στην ολοκλήρωση της συμφωνίας της Μάλτας με τον τρόπο του ΣΥΡΙΖΑ 


Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής  

«Δεν θα υπάρξει 4ο μνημόνιο για την Ελλάδα», δήλωνε τη Δευτέρα του Πάσχα ο Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε. «Όχι θα υπάρξει», διέψευδε, την ίδια ημέρα, η Νέα Δημοκρατία. «Ο κ. Τσίπρας επιχειρεί, τελικά, να κλείσει τη δεύτερη αξιολόγηση με ένα τέταρτο Μνημόνιο με βαριά υπερφορολόγηση όλων των Ελλήνων και νέα περικοπή συντάξεων», δήλωνε ακολούθως ο εκπρόσωπος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης: «Ο Κικίλιας διαψεύδει τον Σόϊμπλε», θα ήταν ένας ωραίος τίτλος που θα κοσμούσε με εύγλωττο σαρκασμό τις πρώτες σελίδες των εφημερίδων της ημέρας εκείνης μοιράζοντας πικρά χαμόγελα στους αναγνώστες. Αλλά οι εφημερίδες δεν έχουν χιούμορ. Ούτε καν… αναγνώστες. 

Πέρα από την πλάκα, το γεγονός ότι η Νέα Δημοκρατία έχει φτάσει στο σημείο να ξεπερνά ακόμα και τον Σόϊμπλε σε «διαπραγματευτικό ανθελληνισμό», (κρατήστε τον όρο, θα τον συναντάμε συχνά στα μελλοντικά ιστορήματα της μνημονιακής Οδύσσειας της χώρας μας) περιγράφει τη συντριβή της στρατηγικής της αντί-ΣΥΡΙΖΑ καταστροφολογίας. Στρατηγικής, που ακολουθούσε πιστά (υπό τη συνοδεία σύσσωμης της μείζονος αντιπολίτευσης) από την πρώτη ημέρα της εκλογής του στην προεδρία του κόμματος της συντηρητικής παράταξης ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Συντριβή οριστική, ελπίζουμε∙ με την ελπίδα να εδράζεται στην ολοκλήρωση της συμφωνίας με τον τρόπο του ΣΥΡΙΖΑ και στην αισιοδοξία της κυβέρνησης Τσίπρα για το «μετά»: Μετά τη συμφωνία της Μάλτας καθίσταται ορατό το τέλος της επιτροπείας και ο αμετάκλητος στόχος μας να δοθεί τέλος σε αυτή την περιπέτεια… 

Ο ύμνος του Μοσχοβισί  

Τον ισχυρό τον ισχυρό κλονισμό που προκάλεσε στην καταστροφολογική στρατηγική της Ν.Δ. η συμφωνία της Μάλτας και η δήλωση του Σόϊμπλε ότι «Δεν θα υπάρξει 4ο μνημόνιο για την Ελλάδα», ήρθε να ολοκληρώσει ένας ύμνος στην κυβέρνηση Τσίπρα, υπογεγραμμένος από τον Επίτροπο Ευρωπαϊκών υποθέσεων της Ε.Ε. Πιερ Μοσκοβισί: 
 ● «Από το καλοκαίρι του 2015, διακόσια και πλέον μέτρα ελήφθησαν από την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα με στόχο τη μεταρρύθμιση της χώρας- κάτι σχεδόν απίθανο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, περιλαμβανομένης της Γαλλίας…» 
 ● «Το 2016 το πρωτογενές πλεόνασμα της Ελλάδας… ήταν τουλάχιστον 3% του ΑΕΠ, ήτοι έξι φορές μεγαλύτερο από τον προβλεπόμενο στόχο! Η χώρα βρίσκεται σε καλό δρόμο προκειμένου να επιτύχει τον στόχο του 1,75% του ΑΕΠ το 2017 και του 3,5% το 2018.» 
 ● «Αυτά τα αποτελέσματα αποτελούν καρπό μιας εξαιρετικά δύσκολης δημοσιονομικής προσαρμογής. Ποια ευρωπαϊκή χώρα γνώρισε μια τέτοια προσαρμογή; Επομένως, ναι, αυτό το βαρύ τίμημα που πλήρωσαν οι Έλληνες πολίτες στην κρίση πρέπει να αναγνωριστεί, να χαιρετιστεί και να αποζημιωθεί!». 

Μιλάμε για ένα πραγματικό έπος αφιερωμένο στον Έλληνα πρωθυπουργό και την κυβέρνησή του. Μια ανεπιφύλακτη αναγνώριση της «πρώτης φορά Αριστεράς» από το «σύστημα» διακυβέρνησης της Ε.Ε. Διότι επίλεκτο μέλος του συστήματος είναι ο Γάλλος… σοσιαλιστής: «Από το καλοκαίρι του 2015, διακόσια και πλέον μέτρα ελήφθησαν από την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα με στόχο τη μεταρρύθμιση της χώρας- κάτι σχεδόν απίθανο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες»!.. 

Σταγόνες αμφιβολίας 

«Με στόχο τη μεταρρύθμιση της χώρας»! Εδώ το… «έπος Μοσχοβισί» σαρκάζει τον «αντισυστημισμό» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με την ένταση που η δήλωση Σόϊμπλε σαρκάζει τον «συστημισμό» της Νέας Δημοκρατίας. Εξισώνοντας στο επίπεδο των επικοινωνιακών διαξιφισμών τη συστημικότητα (ή την αντισυστημικότητα) κυβέρνησης – αξιωματικής αντιπολίτευσης: «Και τι παραπάνω πέτυχε ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα από αυτό που θα πετύχαινε η Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου;» είναι η ερώτηση που υποβάλλεται ως επιχείρημα στις πελατειακές περιοχές της Δεξιάς. Μια ερώτηση όμως, που κυκλοφορεί και αντεστραμμένη: «Και τι χειρότερο θα πετύχαινε η Ν.Δ. του Κυριάκου από αυτό που πέτυχε ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα; 

Η ερώτηση αυτή, συνοδευόμενη από ρινίσματα καφενειακών επιχειρημάτων, μετεωρίζεται στις ρημαγμένες περιοχές της ελληνικής κοινωνίας και πέφτει σαν βροχή από σταγόνες αμφιβολίας∙ να μουλιάζουν τον μαραμένο πολιτικό ψυχισμό των ανθρώπων εκείνων που οι δημοσκόποι καταγράφουν ως αναποφάσιστους - τέως ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ. Και πολλών μελών του κόμματος, ασφαλώς. Μήπως και των δεκατριών στελεχών που υπέβαλλαν εκείνο το θορυβώδες κείμενο διαφοροποίησης από την απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής που ανάβει πράσινο φως στην κυβέρνηση για να υπογράψει τη συμφωνία; 

Ίσως: αμφιβολία είναι η έμφυτη ή και επίκτητη τάση του ανθρώπινου πνεύματος να αμφισβητεί οποιαδήποτε προτεινόμενη «αλήθεια», μέχρις ότου αποδειχτεί ότι αυτή είναι πράγματι η αλήθεια. Και στην περίπτωσή μας το «σπέρμα της αμφιβολίας» παράγεται από το γεγονός ότι έχουμε μόνο την προτεινόμενη «αλήθεια» και όχι την απόδειξή της. Ούτε καν την ελπίδα ότι «μετά τη συμφωνία της Μάλτας καθίσταται ορατό το τέλος της επιτροπείας και ο αμετάκλητος στόχος να δοθεί τέλος σε αυτή την περιπέτεια…».

5 Απριλίου 2017

Εφημερίδες εκτός πραγματικότητας


Αντί ειδήσεων και γεγονότων, οι τίτλοι στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων πουλάνε αντί-Σύριζα… ιδεαλισμό. 


 Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής

«Η Διαπραγμάτευση κατάντησε ανέκδοτο. Η αδυναμία της κυβέρνησης να ολοκληρώσει την αξιολόγηση προκαλεί σκωπτικά σχόλια εντός και εκτός της χώρας», είναι ο τίτλος της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ» . Στην Πρώτη σελίδα. Εκεί όπου, συνήθως, οι εφημερίδες προβάλλουν το γεγονός της ημέρας. Αλλά εδώ δεν προβάλλεται κάποιο γεγονός, προβάλλεται μια σκέψη. Και η πραγματικότητα υπάρχει έξω από τη σκέψη. «Ο στοιχειωδέστερος ορισμός του υλισμού συνίσταται στη θέση περί ύπαρξης της πραγματικότητας έξω από τη σκέψη ή τη συνείδηση», έλεγε ο Αλτουσέρ προκειμένου να αποδείξει ότι ο Φρόυντ ήταν υλιστής… 

Πράγματι, ο Φρόιντ απέρριπτε την προτεραιότητα της συνείδησης, όχι μόνο ως προς τη γνώση αλλά και ως προς την ίδια τη συνείδηση: «αμφισβητούσε την προτεραιότητα της συνείδησης στην ψυχολογία», σημειώνει ο Αλτουσέρ («Θέσεις», τεύχος 53), τονίζοντας την πασίγνωστη αντίθεση του Φρόυντ «απέναντι σε κάθε ιδεαλισμό, στον σπιριτουαλισμό και τη θρησκεία, ακόμη και όταν αυτή παίρνει το ένδυμα της ηθικής»… 

Εδώ ήθελα να καταλήξω: τα πρωτοσέλιδα των ΝΕΩΝ και των άλλων εφημερίδων της Δεξιάς (οι περισσότερες της Δεξιάς είναι πια – αυτό το έχουμε αναλύσει διεξοδικά σε προηγούμενα άρθρα) έχουν πάψει να ασχολούνται με την πραγματικότητα, να προβάλλουν γεγονότα. Προβάλλουν σκέψεις: «ιδεαλισμό, σπιριτουαλισμό, θρησκεία». Αντισύριζα ιδεοληψία με το ένδυμα της κυβερνητικής… ηθικής. 

Η πραγματικότητά μας 

«Η Διαπραγμάτευση κατάντησε ανέκδοτο. Η αδυναμία της κυβέρνησης να ολοκληρώσει την αξιολόγηση προκαλεί σκωπτικά σχόλια εντός και εκτός της χώρας», γράφει η εφημερίδα, αλλά αυτή είναι μια σκέψη - μια κακόβουλη σκέψη για τη διαπραγμάτευση, για να είμαστε ακριβείς. Και μια (κακόβουλη ή μη) σκέψη για τη διαπραγμάτευση δεν είναι πραγματικότητα αφού, το είπαμε, σύμφωνα με τον στοιχειωδέστερο ορισμό του υλισμού, η πραγματικότητα υπάρχει έξω από τη σκέψη. Απ’ αυτή την άποψη, η πραγματικότητα – το γεγονός, ας το πούμε καλύτερα, είναι η διαπραγμάτευση. Αυτοπροσώπως, χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις. Σε προέκταση δε (με την… υλιστική σκέψη μας εμείς τώρα), μπορούμε να πούμε ότι η διαπραγμάτευση είναι η Ελληνική πραγματικότητα από τις 23 Απριλίου 2010 και εντεύθεν: από τότε που ο Έλληνας πρωθυπουργός Γιωργάκης Παπανδρέου ξεμύτισε μπροστά στις κάμερες, στο Καστελόριζο, και ανακοίνωσε με χαζοχαρούμενο ύφος την προσφυγή της Ελλάδας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης υπό την… αιγίδα του Δ.Ν.Τ. 

Με τη διαφορά ότι, τότε, οι εφημερίδες ήταν περισσότερες από τις σημερινές, και οι περισσότερες εξ’ αυτών δεν ήσαν δεξιές όπως οι σημερινές (αυτό το έχουμε αναλύσει διεξοδικά σε προηγούμενα άρθρα), κεντροαριστερές ήταν και, ανεξάρτητα απ’ αυτό, πρόβαλλαν πραγματικότητες – γεγονότα πρόβαλλαν. Και όχι σκέψεις… 

Οι τίτλοι τότε… 

Παραθέτω, για του λόγου το αληθές, τους πρωτοσέλιδους τίτλους των εφημερίδων της επομένης του «Καστελόριζου» μέρας. Μέσω των οποίων «διάβαζες» την πραγματικότητα, το γεγονός δηλαδή, έξω από τη σκέψη. Έτσι ακριβώς: 

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ: Προσφυγή άνευ όρων. Πάμε στον μηχανισμό ΕΕ-ΔΝΤ κι όποιος αντέξει 
ΤΑ ΝΕΑ: Ελλήνων Οδύσσεια. Ο κύβος ερρίφθη - πάμε «τρόικα». Τρία (τουλάχιστον) χρόνια σκληρής λιτότητας 
ΤΟ ΒΗΜΑ: Θρίλερ διαρκείας! Αβεβαιότητα παρά την προσφυγή. Κερδοσκόποι και Μέρκελ μας έστειλαν στο ΔΝΤ 
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: Αναγκαστική προσγείωση στη σκληρή πραγματικότητα. Η Ελλάδα προσέφυγε στον μηχανισμό στήριξης - Υπό την κηδεμονία του ΔΝΤ για 5 έτη - Στρος - Καν: Είμαστε έτοιμοι 
ΕΘΝΟΣ: Καταφύγιο στον μηχανισμό ΕΕ - ΔΝΤ. Αιφνιδιασμός Γιώργου από το Καστελόριζο
Η ΑΥΓΗ: Να μιλήσει ο λαός. Τον εκρηκτικό μηχανισμό ΔΝΤ-ΕΕ πυροδότησε από το Καστελλόριζο ο Γ. Παπανδρέου 
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ: Οδηγούν το λαό σε όλεθρο και θυσίες χωρίς τέλος. Η κυβέρνηση προσέφυγε στο μηχανισμό δανειοδότησης ΕΕ-ΔΝΤ 
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ: Παράδοση άνευ όρων Γιώργου στο ΔΝΤ. Ανακοίνωσε την ενεργοποίηση του μηχανισμού πριν διαπραγματευθεί τους όρους • ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ: Πάτησε τη σκανδάλη. Πήγε στο... Καστελλόριζο ο πρωθυπουργός για να ανακοινώσει την προσφυγή στο «σχέδιο στήριξης» 
ΑΥΡΙΑΝΗ: Παράδοση άνευ όρων στο ΔΝΤ και στο βάθος χρεωκοπία. Έρχεται πακέτο σκληρών αντιλαϊκών μέτρων μαζί με την λεηλασία της δημόσιας περιουσίας. 

Σήμερα, 8 χρόνια μετά, κυρίως λόγω Γιωργάκη Παπανδρέου, και Μέρκελ και Παπαδήμου και Σόϊμπλε και Σαμαρά και Βενιζέλου και Λαγκάρντ και Ντάισελμπλουμ και… ούτω κάθε εξής, η διαπραγμάτευση παραμένει η Ελληνική πραγματικότητα. Και ενώ η κυβέρνηση Τσίπρα προσπαθεί να την κλίσει με τις λιγότερες δυνατές απώλειες, τα πρωτοσέλιδα των ΝΕΩΝ και των άλλων εφημερίδων της Δεξιάς (οι περισσότερες της Δεξιάς είναι πια – αυτό το έχουμε αναλύσει διεξοδικά σε προηγούμενα άρθρα) αντί πραγματικότητας προβάλλουν αντισύριζα… σκέψεις: «Η Διαπραγμάτευση κατάντησε ανέκδοτο. Η αδυναμία της κυβέρνησης να ολοκληρώσει την αξιολόγηση προκαλεί σκωπτικά σχόλια εντός και εκτός της χώρας».

29 Μαρτίου 2017

Το Survivor και η αριστερή κουλτούρα…


Μια αυτοσαρκαστική απόπειρα προσέγγισης των παραμέτρων που αποδίδουν την τερατώδη τηλεθέαση στο reality του ΣΚΑΙ 

Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής   

Χωράει το «Survivor» σε μια εφημερίδα της Αριστεράς; Η ερώτηση τέθηκε σε μια κουβεντούλα μεταξύ αριστερών δημοσιογράφων και η απάντηση ήταν μια σειρά αμήχανα και περιπαιχτικά χαμόγελα. Όμως, αλήθεια, χωράει ένα θέμα, ένα άρθρο έστω, για το «Survivor», την reality σειρά που προβάλλει ο ΣΚΑΙ και μονοπωλεί την τηλεοπτική θεαματικότητα, σε μια εφημερίδα που δηλώνει «εφημερίδα της Αριστεράς»; Όπως η «Εποχή» ας πούμε. Ή η Αυγή… 

Φοβάμαι ότι ακόμα και η ερώτηση φαντάζει ανούσια για κάθε παραδοσιακό - στρατευμένο αριστερό, ενώ αμφιβάλλω αν θα γλύτωνα την περιφρονητική καζούρα στην περίπτωση που θα έκανα την ερώτηση πιο προσωπική. Στην περίπτωση, θέλω να πω, που θα ρωτούσα κάποιον από τους παλαιούς αριστερούς μου φίλους αν βλέπει Survivor: «η Αριστερά δεν βλέπει Survivor», είναι το στερεότυπο∙ δεν βλέπει Big Brother, Fame Story, «Φάρμα», X-Factor , Super Idol… 

Η Αριστερά, σε… προέκταση, δεν βλέπει ποδόσφαιρο, δεν ακούει «σκυλάδικα», δεν διαβάζει παραλογοτεχνία και trash media – βλέπει ταινίες τέχνης, ακούει κλασσική μουσική και τζαζ και διαβάζει Monde diplomatique, είναι ο αστικός μύθος. Και, παρ’ ότι… αστικός, είναι ένας μύθος που δεν απέχει πολύ απ’ την πραγματικότητα. Θυμάμαι πάντα την (δικαιολογημένη, λόγω χουντικής… εντοπιότητας) απέχθεια της Αριστεράς για τηλεοπτικά προϊόντα μαζικής κουλτούρας όπως ο περίφημος «Άγνωστος Πόλεμος», αλλά και αργότερα, για τα εξαιρετικά δημοφιλή λαϊκά σήριαλ τύπου «Λάμψης» και «Δυναστείας». Και θυμάμαι την επαναλαμβανόμενη ρήση μέλους της παρέας των ρεμπετολόγων φίλων μου: «αν δεν ήταν ο Γεραμάνης, στο ΚΚΕ το ρεμπέτικο θα ήταν ακόμα απαγορευμένο… 

Ρεκόρ τηλεθέασης 

Χωράει – δεν χωράει στην υπαρκτή αριστερή κουλτούρα, το «Survivor» χωράει και παραχωράει στην κουλτούρα του μέσου Έλληνα της εποχής μας. Αποδεδειγμένα. Με στοιχεία που κόβουν την ανάσα των ανταγωνιστών του ΣΚΑΙ: σύμφωνα με τις μετρήσεις της Nielsen, για το διάστημα 13/2 έως και 13/3/2017, το ελληνικό «Survivor» παρακολουθούσαν, κατά μέσον όρο, 1.487.000 τηλεθεατές ημερησίως, γράφει η Εφημερίδα των Συντακτών, σε μια εξαιρετική, έρευνά της για το φαινόμενο Survivor και τις πρωτοφανείς επιδόσεις του στο επίπεδο της τηλεθέασης. «Τη μεγαλύτερη τηλεθέαση», συνεχίζει η έρευνα της «Εφ.Συν, «την έκανε στις 13/3 (1.878.000 τηλεθεατές), ενώ την ίδια μέρα, έστω για ένα λεπτό, το ριαλιτοπαίχνιδο παρακολούθησαν 2.429.126 τηλεθεατές με το νεανικό κοινό (15-44 ετών) να φτάνει το 57,7%, ενώ άγγιξε κάποια στιγμή ακόμα και το 66,9%! 

Τα στοιχεία είναι συγκλονιστικά. Γιατί, σύμφωνα με τους ειδήμονες των τηλεοπτικών μετρήσεων, μας αποκαλύπτουν ότι το 80%, περίπου των ελλήνων τηλεθεατών παρακολουθούν - συστηματικά ή περιστασιακά – το συγκεκριμένο reality, ενώ και το υπόλοιπο 20% το έχει… «πάρει μάτι». Και αυτό το τελευταίο (το 20% που… «παίρνει μάτι» από Survivor), δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει το κοινό αριστερής κουλτούρας: αυτό που, σύμφωνα με τον αστικό μύθο, βλέπει μόνο ταινίες τέχνης, ακούει κλασσική μουσική και τζαζ και διαβάζει Monde diplomatique. Ή μέρος αυτού… 

Οι επιζώντες 

Δεν είναι κακό. Το κοινό αριστερής κουλτούρας, αυτό που απέμεινε ή αναπλήρωσε, εν μέρει, το ένδοξο και υπερπολλαπλάσιο αντίστοιχο των δεκαετιών 1950 – 1980, είναι άξιο… ασυλίας. Mονιμότερης και απείρως πιο ποιοτικής απ’ αυτήν που απολαμβάνουν τα παιδιά του Survivor όταν κερδίζουν τις καθημερινές μάχες επιβίωσης στο πλαίσιο του συγκεκριμένου reality: Survivor είναι ο επιζών, και όσοι απέμειναν να διατηρούν και να εξελίσσουν την «αριστερή κουλτούρα», την καλλιέργεια του ποιοτικού ελληνικού και παγκόσμιου πολιτισμού δηλαδή, είναι οι επιζώντες αλλεπάλληλων μαχών διαρκείας με δεκάδες πολιτισμικά σημεία και τέρατα. Και τηλεοπτικά σκουπίδια, μπροστά στα οποία το «Survivor» φαντάζει… αριστούργημα. 

Χαριτολογώντας, μπορούμε να πούμε ότι οι… επιζώντες της αριστερής κουλτούρας δικαιούνται να «παίρνουν μάτι» από «Survivor», προκειμένου να διασκεδάζουν με τους «επιζώντες» του δημοφιλούς reality. Και να μην απομονώνονται από την πλειονότητα της ελληνικής κοινωνία (να κλείνονται στο κέλυφος ενός αμφίβολου ελιτισμού), όπως οι «διάσημοι» από τους «μαχητές» του “Survivor”. 

Κατά τα λοιπά, οφείλουμε να αποδώσουμε την εντυπωσιακή τηλεθέαση του «Survivor» του ΣΚΑΙ και στο χρόνο που προβάλλεται, μια εποχή οριακής ένδειας και ανεργίας που κλείνει στα σπίτια τους Έλληνες. Επίσης, στο γεγονός ότι η τηλεόραση είναι τόσο πολιτιστικά πτωχευμένη, που δεν προβάλλει σχεδόν τίποτα πιο ελκυστικό από το συγκεκριμένο reality. 

Και στην ψυχολογία του μαζανθρώπου – αυτό, λόγω… αριστερής κουλτούρας οφείλουμε, εν κατακλείδι να το σημειώσουμε: Ο Φρόυντ έλεγε πως, στον ψυχισμό της μάζας, εκδιπλώνεται το υποσυνείδητο με τρόπο πρωτόγονο, όπως αρμόζει σ’ αυτή την αποθήκη των ψυχικών αποβλήτων, που πρέπει να τα αδειάζουμε κάπου κάπου, αν θέλουμε να μην πνιγούμε απ’ τη βρώμα…

21 Μαρτίου 2017

Ο Ευκλείδης, ο Πιερ κι ο Γερούν: τρεις ξένοι στην ίδια πόλη


Ένα φωτογραφικό στιγμιότυπο στο περιθώριο της συνεχιζόμενης διαπραγμάτευσης, ως αφορμή κρίσεως των ευρωπαϊκών πραγμάτων 



Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής 

Καθώς η διαπραγμάτευση τραβά την… ανηφόρα, το μάτι μου πέφτει σε μια φωτογραφία που δεσπόζει στις πρωτοσέλιδες αναφορές των ελληνικών και ξένων ΜΜΕ στο ελληνικό ζήτημα: ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, Ευ. Τσακαλώτος, με τον επίτροπο της Κομισιόν, Π. Μοσκοβισί, και τον επικεφαλής του Eurogroup, Γ. Ντάισελμπλουμ, συνομιλούν off the record. Χωρίς τις μάσκες της πολιτικής διπλωματίας. Κάτι που σου επιτρέπει να βλέπεις καθαρά τα τεντωμένα νεύρα διαβάζοντας τη «γλώσσα του σώματος» των συνομιλητών. Στη γλώσσα του πνεύματος, η κόπωση των ευρωπαϊκών ιδεών. Η σύγκρουση τριών αντιλήψεων, που την λες και σύγκρουση συμφερόντων… 

Η σαρκαστική συγκατάβαση με την οποία ο Ευκλείδης Τσακαλώτος αντιμετωπίζει τον συστημικό αυταρχισμό του Γερούν Ντάϊσεμπλουμ παραπέμπει και στα αγανακτισμένα λόγια του Νόαμ Τσόμσκι, στη συνέντευξή του στο περιοδικό «Jacobinmag»: «H πραγματική τραγωδία της Ελλάδας είναι ότι – πέραν της κτηνωδίας της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών και των τραπεζών των βορειοευρωπαϊκών χωρών, οι οποίες υπήρξαν πραγματικά κτηνώδεις, θα μπορούσε να μην ξεσπάσει καν, να είχε αντιμετωπιστεί σχετικά εύκολα στην αρχή». Ότι σήμερα οι Έλληνες εξακολουθούν να πληρώνουν το μεγάλο ΟΧΙ στο δημοψήφισμα του 2015. «Συνέπεια αυτής της… εγκληματικής πράξης (να ρωτά κανείς τους πολίτες!..) ήταν να τιμωρηθεί η Ελλάδα ακόμα περισσότερο», σαρκάζει ο Τσόμσκι: οι απαιτήσεις της τρόικας έγιναν ακόμα σκληρότερες. Φοβήθηκαν ότι θα προκληθεί ντόμινο αν ληφθεί υπόψη η ένδεια των πολιτών, διότι θα μπορούσαν και άλλοι να κάνουν την ίδια σκέψη και θα διαδοθεί η επιδημία της δημοκρατίας. Έπρεπε, λοιπόν, να την ξεριζώσουν εν τη γενέσει της… Την «επιδημία της δημοκρατίας»… 

Τιμωρήθηκε, αλλά μένει 

Ο δεύτερος της φωτογραφίας, ο Γερούν Ντάϊσεμπλουμ, είναι ολόιδιος με τον θρασύ και αλαζόνα συστημικό υπηρέτη που όλοι… αγαπήσαμε. Με μόνο τις αυλακιές της κακίας να χαράζουν, ακόμα πιο βαθειά, το πρόσωπό του. Λόγω της συντριπτικής εκλογικής ήττας του κόμματός του, προφανώς: ο πρόεδρος του Eurogroup «τιμωρήθηκε τόσο βάναυσα από τους ψηφοφόρους, ώστε να πρέπει να εκτιμά ότι θα χάσει τη δουλειά του», σημείωνε η γερμανική Süddeutsche Zeitung, μεταφέροντας το κλίμα από την παρατεταμένη διαπραγμάτευση στις Βρυξέλες. Αλλά όχι, ο Ντάϊσεμπλουμ μοιάζει να μην συμμερίζεται την άποψη ότι πρέπει να εκτιμά ότι θα χάσει «τη δουλειά του», επειδή τιμωρήθηκε «τόσο βάναυσα από τους ψηφοφόρους»… 

Ούτε μοιάζει να αντιλαμβάνεται ότι η «βάναυση» τιμωρία του απ’ τους ψηφοφόρους σχετίζεται με το γεγονός ότι, από πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Ολλανδίας, μεταλλάχθηκε σε μπάτλερ του Βόλφγκανκ Σόϊμπλε – σε ιδανικό εκπρόσωπο των συμφερόντων του σκληρού συστημικού πυρήνα, του οποίου ο εμμονικός Γερμανός υπουργός Οικονομικών ηγείται. Άλλωστε, είναι η γερμανική Süddeutsche Zeitung που σχολιάζει ότι, ενώ το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του Ολλανδού υπουργού Οικονομικών και επικεφαλής του Eurogroup απώλεσε στις εκλογές της προηγούμενης εβδομάδας τα τρίτα τέταρτα των εδρών του στη βουλή, αυτό το γεγονός δεν εμπόδισε τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Σόιμπλε και τον Γάλλο ομόλογό του Σαπέν να μιλήσουν με τα καλύτερα λόγια για τον Γερούν Ντάισελμπλουμ. «Με τα καλύτερα λόγια»!.. 

Ο αμφίθυμος Μοσχοβισί 

Ο τρίτος της φωτογραφίας, ο Πιέρ Μοσκοβισί, ατενίζει με αμφίθυμο πείσμα τον Γερούν Νταισεμπλουμ: έχε χάρη που έχουμε εκλογές στη Γαλλία, αλλιώς θα σού ‘λεγα, μοιάζει να σκέφτεται. Τι θα τού ‘λεγε; 

Ο Πιερ Μοσκοβισί είναι ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, υπεύθυνος για την εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, καθώς και για την εξασφάλιση της οικονομικής ρεαλιστικότητας των προτάσεων της Επιτροπής και την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενώσεως των χωρών της Ε.Ε. – φέξε μου και γλίστρησα: ως εκ της θέσεώς του, οφείλει να κρατάει τα νεοφιλελεύθερα ζύγια του Συμφώνου Σταθερότητας και ταυτόχρονα τα ενάρετα δημοσιονομικά μπόσικα του Βόλγκφανγκ Σόϊμπλε. Αλλά είναι και κορυφαίο στέλεχος του Σοσιαλιστικού Κόμματος Γαλλίας και, «εκλογές έρχονται», οφείλει να το παίζει και σοσιαλιστής: και με τον Σόϊμπλε και με τον Τσίπρα. Να μην του ‘ρθει κι αυτουνού καμιά… βάναυση. Και να πρέπει να… εκτιμά ότι θα χάσει τη θέση του, όπως ο Ντάϊσεμπλουμ… 

Μια φωτογραφία - τρεις χαρακτήρες (παλαιότερα λέγαμε "κόψε φάτσα και βγάλε συμπέρασμα"). Φυσικά, προτιμώ... Ευκλείδη, αλλά το συμπέρασμα είναι αυτονόητο: πρόκειται για τρείς ξένους στην ίδια πόλη. Μιας ξένης πόλης (Βρυξέλες), μιας ξένης χώρας (Βέλγιο), μιας ξένης ηπείρου: η «Ευρωπαϊκή Ένωση» είναι πιθανότερο να διαλυθεί εις τα εξ’ ών συνετέθη, παρά να γίνει πραγματική Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς εισαγωγικά και αστερίσκους. Όπως φθέγγεται η σημερινή Διακήρυξης της Ρώμης

15 Μαρτίου 2017

ΜΜΕ στην πρωτοπορία των fake news


Τύπος και Τηλεόραση, συμπεριφέρονται, σχεδόν στο σύνολό τους, σαν κομματικά Μέσα της Νέας Δημοκρατίας 


Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής  

Ευρώπη. Ελλάδα. Εικοστός πρώτος αιώνας. Φεβρουάριος μήνας του έτους 2017. Στα social media γίνεται χαμός με το θέμα του πόθεν έσχες του Κυριάκου Μητσοτάκη (Μαρέβα - σπίτι του Βολτέρου στο Παρίσι κλπ,) που αποκάλυψε η κυριακάτικη "Documento". Καμιά εφημερίδα απ’ τις «μεγάλες» (ούτε αυτές που ζητούν τη συμπαράσταση του αναγνωστικού κοινού και της πολιτείας για να μην κλείσουν – γιατί κινδυνεύουν να κλείσουν κι ας είναι… μεγάλες) δεν ασχολείται με το συγκεκριμένο πολιτικό "σκάνδαλο", είτε θετικά, είτε αρνητικά: ΣΙΩΠΗ!... 

«Γιατί άραγε;», εγείρεται, αυθορμήτως το ερώτημα: Θεωρούν το δημοσίευμα της "Documento" αδιάφορο ή ασήμαντο ή κακόβουλο, ή ανυπόστατο; Ή μήπως συμφωνούν με τον πρίγκιπα της πολιτικής αμετροέπειας των καιρών (Σε κάθε εποχή της πολιτικής ιστορίας ευδοκιμούν αμετροεπείς πρίγκηπες) τον αντιπρόεδρο της Ν.Δ. Άδωνη Γεωργιάδη, ότι η νέα κυριακάτικη συνάδελφός τους είναι «μια... πατσαβούρα που διασπείρει ψευδείς ειδήσεις»; 

Φυσικά, οποιαδήποτε επί της ουσίας του θέματος απάντηση θα προκαλούσε τεράστια έκπληξη∙ καθώς θα διέψευδε το χυδαίο ψεύδος του πρίγκιπα της πολιτικής αμετροέπειας ότι το δημοσίευμα για το για το «πόθεν έσχες του Κυριάκου Μητσοτάκη, (Μαρέβα gate» κλπ, – σπίτι του Βολτέρου στο Παρίσι κλπ) είναι ψέμα, «το χυδαίο ψέμα μιας… «πατσαβούρας» που διασπείρει ψευδείς ειδήσεις». Ταυτόχρονα και παράλληλα, το γεγονός ότι καμιά εφημερίδα απ’ τις «μεγάλες», (ούτε αυτές που ζητούν τη συμπαράσταση του κοινού τους και της πολιτείας για να μην κλείσουν – γιατί κινδυνεύουν να κλείσουν κι ας είναι… μεγάλες) δεν ασχολήθηκε με το συγκεκριμένο πολιτικό "σκάνδαλο", είτε θετικά, είτε αρνητικά, τις καθιστά εφημερίδες κομματικές. Στην υπηρεσία του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας και του αρχηγού της, Κυριάκου Μητσοτάκη. 


Αυτό που βλέπουμε 

Αν αυτή είναι μια πραγματικότητα και δεν είναι ένα… χυδαίο (ή μη) ψέμα, τότε μας επιτρέπεται να συμπεράνουμε ότι ο Τύπος στη χώρα μας είναι κομματικός σχεδόν στο σύνολο του. Κι ας ξέρουμε ότι δεν είναι, αλλά ότι συμπεριφέρεται σαν να είναι: οι «μεγάλες» εφημερίδες, (και αυτές που ζητούν τη συμπαράσταση του αναγνωστικού κοινού και της πολιτείας για να μην κλείσουν - γιατί κινδυνεύουν να κλείσουν κι ας είναι… μεγάλες) δηλαδή Τα ΝΕΑ και Το ΒΗΜΑ, καθώς και Το ΘΕΜΑ, και η Καθημερινή, αλλά και οι μικρότερες, Ελεύθερος Τύπος, «δημοκρατία», ΕΣΤΙΑ κλπ, ανήκουν (ή συμπεριφέρονται σαν να ανήκουν) στην Νέα Δημοκρατία, ενώ Η ΑΥΓΗ ανήκει (ή συμπεριφέρεται σαν να ανήκει) στον ΣΥΡΙΖΑ. Και μόνο η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ των ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ και το ΕΘΝΟΣ δεν ανήκουν (ή φαίνεται να μην ανήκουν) σε κανένα κόμμα. Και η Documento, αλλά αυτή, προς το παρόν τουλάχιστον, συμπεριφέρεται σαν να θέλει να αποδείξει ότι κάπου ανήκει και ότι δεν ανήκει κάπου αλλού και... πουθενά… 

Φυσικά, όλο αυτό που περιγράψαμε είναι η φαινομενική πραγματικότητα και όπως κάθε φαινομενική πραγματικότητα είναι ένα αληθινό ψέμα ή μια ψεύτικη αλήθεια, Ή και τα δύο μαζί. Το σίγουρο είναι πως όταν βλέπεις αυτό που βλέπεις και όχι αυτό που θα ήθελες να βλέπεις, τότε βλέπεις κάτι που, προσωπικά, δεν θα ήθελα να βλέπω: οι «μεγάλες» εφημερίδες (πλην efsyn,, Έθνους και Documento) είναι πιο κομματικές (πιο ταυτισμένες με τη ΝΔ. και πιο αντισύριζα) από την «κομματική» ΑΥΓΗ και την Εποχή αν θέλετε. Εφημερίδες που στηρίζουν απροκάλυπτα μεν, κριτικά δε,την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά ελάχιστα είναι αντί - ΝΔ… 

Fake news 

Ευρώπη. Ελλάδα. Εικοστός πρώτος αιώνας. Φεβρουάριος μήνας του έτους 2017. Στα social media γίνεται χαμός με το θέμα του πόθεν έσχες του Κυριάκου Μητσοτάκη (Μαρέβα - σπίτι του Βολτέρου στο Παρίσι κλπ,) που αποκάλυψε η κυριακάτικη "Documento". Όμως κανένα κανάλι απ’ τα ιδιωτικά δεν ασχολείται με το συγκεκριμένο πολιτικό "σκάνδαλο" και αυτό είναι κάτι που μας διευκολύνει να προεκτείνουμε την «κατηγορία» της «κομματικοποίησης» από τον Τύπο στην τηλεόραση: τα κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας – πλην ΕΡΤ - ταυτίζονται με την Ν.Δ. εξωραΐζοντας το πολιτικό της προφίλ με χυδαία ψέματα. Και πολεμούν τον ΣΥΡΙΖΑ πιο δυναμικά από τον Τύπο. Με πιο χυδαία, απ’ αυτόν, ψέματα… 

Η Ελλάδα στην πρωτοπορία των fake news: το 70% των ειδήσεων που παρακολουθούμε στα τηλεοπτικά δελτία και διαβάζουμε στα πρωτοσέλιδα των ηλεκτρονικών, αλλά και των εντύπων εκδόσεων των πολιτικών εφημερίδων και των ειδησεογραφικών sites και blogs είναι fake news: κατασκευασμένα απολύτως, είτε μερικώς «ρεπορτάζ», με στόχο, κυρίως, την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και τον Αλέξη Τσίπρα προσωπικά. Στο υπόλοιπο 30% συνωστίζονται τα λίγα ΜΜΕ που προσπαθούν να είναι αντικειμενικά, μαζί με τα ούτως ή άλλως υποκειμενικά και προπαγανδιστικά κομματικά αντίστοιχα, καθώς και τα ακραία Μέσα κάθε ιδεολογίας, ιδεοληψίας ή διαστροφής. Τέλος…

8 Μαρτίου 2017

Eγκλωβισμένοι στην κοινωνία του φόβου


Όπου οι ανθρώπινοι δεσμοί διαλύονται, ο χωρισμός και η απομόνωση παίρνουν τη θέση του διαλόγου και της συνεργασίας.

Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής  

Καθώς παρατείνεται η διαπραγμάτευση για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, μαζί της μοιάζει να παρατείνεται αυξανόμενη η οικονομική ανασφάλεια και η υπαρξιακή αβεβαιότητα του μέσου Έλληνα και να μεγεθύνεται ο «κοινωνικός φόβος». Αυτό δεν σημαίνει ότι ο «κοινωνικός φόβος» συνδέεται απαραίτητα με την παράταση της διαπραγμάτευσης για την αξιολόγηση: ο φόβος φτάνει στο αποκορύφωμά του όταν είναι διάχυτος, διάσπαρτος, ασαφής, όταν δεν συνδέεται με κάτι, όταν παραμένει αποσπασμένος από την πραγματικότητα και αιωρείται ελεύθερα, χωρίς σαφή αναφορά ή αιτία — όταν μας στοιχειώνει χωρίς ορατό ειρμό ή λόγο, όταν η απειλή που θα έπρεπε να φοβόμαστε μπορεί να αναφανεί φευγαλέα παντού, δεν μπορούμε όμως να την αντικρίσουμε πουθενά… 

Ο Πολωνός κοινωνιολόγος Ζίγκμουντ Μπάουμαν είναι ακαταμάχητος καθώς αναλύει την ανθρωπολογία του φόβου: «Φόβος» είναι το όνομα που δίνουμε στην αβεβαιότητά μας∙ στην άγνοιά μας για την απειλή και για ό,τι πρέπει να κάνουμε – ό,τι μπορούμε και ό,τι δεν μπορούμε να κάνουμε – προκειμένου να τη σταματήσουμε καθ’οδόν – ή να της αντισταθούμε, αν η αναχαίτισή της ξεπερνά τις δυνάμεις μας*». 

Είναι κοινός τόπος ότι στις μέρες μας η ανθρωπότητα βιώνει μιαν αβάσταχτη αβεβαιότητα καθώς βαδίζει προς το άγνωστο. Και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την κρίση του καπιταλιστικού συστήματος και την οικονομική κρίση αλλά με μια σειρά ακαθόριστων και ασαφών γεωπολιτικών κλονισμών που διαταράσσουν τις ισορροπίες και συνιστούν την «άγνωστη απειλή»… 

Ο φόβος του Febvre 

Υπερβάλλοντας κομμάτι, θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε την εμπειρία ζωής στην Ευρώπη του 21ου αιώνα με τον θαυμαστό τρόπο που ο Γάλλος ιστορικός Lucien Febvre, συνόψιζε {σε τέσσερις λέξεις!) τη ζωή στην Ευρώπη του 16ου αιώνα: «Peur toujours, peur partout» («φόβος πάντα, φόβος παντού»). Ο Febvre , συνέδεσε την τοτεινή παρουσία του φόβου με το σκοτάδι, που άρχιζε έξω από την πόρτα μιας καλύβας και σκέπαζε τον κόσμο έξω από το φράκτη του αγροκτήματος. «Στο σκοτάδι μπορούν να συμβούν τα πάντα, ουδείς όμως γνωρίζει τι ακριβώς θα συμβεί τελικά… 

Μπαίνω στον πειρασμό να συνδέσω αυτή τη θαυμασια παραβολή του Lucien Febvre για τον φόβο με την Ελληνική πραγματικότητα. Να βάλω στη θέση της «καλύβας» την Γερμανία, να πούμε, και στη θέση του «αγροκτήματος» διάσπαρτες της χώρες της ευρωζώνης με την Ελλάδα έξω ακόμα κι απ’ τον φράχτη του «αγροκτήματος» να την σκεπάζει βαθύ σκοτάδι: το σκοτάδι δεν είναι η αιτία του φόβου, είναι όμως το φυσικό περιβάλλον της αβεβαιότητας – κι επομένως του φόβου. Και θα συμφωνήσετε, ελπίζω, ότι η χώρα μας, εδώ και επτά χρόνια, είναι το… φυσικό περιβάλλον της αβεβαιότητας στο χώρο της Ε.Ε. Και δη της ευρωζώνης. 

Στο απόλυτο παρόν, ο κοινωνικός φόβος στην Ελλάδα τρέφεται και απ’ τη διαπραγμάτευση για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Την αβεβαιότητα που εγείρουν οι καθυστερήσεις και οι ανθελληνικές παλινωδίες του ΔΝΤ αλλά, κυρίως, την απειλή του αγνώστου που επισείει κάθε ενδεχόμενη συμφωνία: ένας φόβος που μας στοιχειώνει χωρίς ορατό ειρμό ή λόγο καθώς η «απειλή» μπορεί να αναφαίνεται φευγαλέα παντού, δεν μπορούμε όμως να την αντικρίσουμε πουθενά… 

Ο «επικείμενος κίνδυνος» 

Εδώ είναι απαραίτητο να σημειώσουμε την καταλυτική επίδραση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και των social media στη δόμηση της «κοινωνίας του Φόβου»: οι πολιτικοί στη Δύση αξιοποιούν τον φόβο ως πολιτικό εργαλείο , δηλώνει απερίφραστα ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν σε συνέντευξη του στη «La Repubblica» με τίτλο Ο φόβος ως Εργαλείο Κυριαρχίας. «Ο πυρήνας της σύγχρονης στρατηγικής της κυριαρχίας έγκειται στο να ανάβεις και να κρατάς αναμμένο το φιτίλι της ανασφάλειας… » λέει. Και εξηγεί: ο φόβος είναι ένα μέσο πολύ ελκυστικό προκειμένου η δημαγωγία να αντικαταστήσει την έλλογη επιχειρηματολογία και η αυταρχική πολιτική τη δημοκρατία… 

Σαν να σκιτσάρει τον Σόιμπλε ή τον Τραμπ, τη Λεπέν, τον Μητσοτάκη, τους αρχιερείς του νεοφιλελευθερισμού και του λαϊκισμού και τα εξαπτέρυγά τους: «δηλώνουν ότι στόχος τους είναι να εγγυηθούν την ασφάλεια του πληθυσμού, αλλά ταυτόχρονα κάνουν ό,τι είναι δυνατό για να υποδαυλίζουν το αίσθημα ενός επικείμενου κινδύνου…» 

Ωστόσο ο καθηγητής Μπαουμαν παραλείπει να μας πει ότι όλο αυτό το σκεύασμα κοινωνικού φόβου διακινείται και εγκαθίσταται από το σύστημα των media της εφαρμοσμένης «μετά – αλήθειας» («Post-truth») ως διαρκής απειλή: μια συνεχής αίσθηση συναγερμού επηρεάζει αρνητικά την ιδέα της ιδιότητας του πολίτη, καθώς και τα καθήκοντα που συνδέονται με αυτήν. Με το φόβο οι ανθρώπινοι δεσμοί διαλύονται, το πνεύμα της αλληλεγγύης αποδυναμώνεται, ο χωρισμός και η απομόνωση παίρνουν τη θέση του διαλόγου και της συνεργασίας. 

* Από την εισαγωγή του Ζίγκμουντ Μπάουμαν, στο βιβλίο του Ρευστός Φόβος (Εκδόσεις Πολύτροπον)

1 Μαρτίου 2017

Αν έχεις Τύπο διάβαινε & ΜΜΕ περπάτει


Η πολιτική στις ΗΠΑ, και παντού στον κόσμο, ασκείται από τα Μέσα, μέσω των Μέσων για τα Μέσα 


Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής  

«Δείξε μου τον Τύπο σου, να σου πω ποιος είσαι»! Αυτό είναι το πιο… trendy κριτήριο για το status της πολιτικής εξουσίας κάθε χώρας του «πολιτισμένου κόσμου» που… σέβεται τον εαυτό της. Φυσικά, όταν λέμε «Δείξε μου τον Τύπο σου», εννοούμε τα Μέσα σου, το σύνολο, δηλαδή των ΜΜΕ (έντυπα, τηλεοπτικά, ραδιοφωνικά, διαδικτυακά) που ελέγχεις ή διαθέτεις: ο Ντόναλντ Τραμπ διαθέτει 3.643 ιστοσελίδες, πολλές εκ των οποίων δεν είναι παρά domain names (διευθύνσεις ή επωνυμίες τις οποίες δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος άλλος), άλλες όμως τις αγόρασε λίγο πριν, αλλά και κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του, για να μην τον… βρίζουν. Και να τα βρίζει εκείνος… 

Ωστόσο, οι τραμπιστές και οι ουδέτεροι υποστηρίζουν ότι ο Τραμπ δεν έχει και τόσο άδικο. Ότι η οικονομική ελίτ των ΗΠΑ εξακολουθεί να έχει τον έλεγχο των ΜΜΕ: διατηρεί τον απόλυτο έλεγχο του National Election Pool, λένε, της κοινοπραξίας Αμερικανικών ΜΜΕ που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και τα δίκτυα ABC News, Associated Press, CBS News, CNN, Fox News και NBC News, και τα χρησιμοποιεί για να υπονομεύει συστηματικά τον Τραμπ, επειδή αρνείται να φορέσει το παραδοσιακό προεδρικό κοστούμι. Και αυτό, σε συνδυασμό με όσα «χωριστικά» συμβαίνουν στην Ε.Ε., είναι κάτι που απειλεί σοβαρά το συστημικό οικοδόμημα. Την παγκοσμιοποίηση. Την εγκατεστημένη διαπλανητική οικονομική και γεωπολιτική ισορροπία… 

Ο συστημικός… τζούνιορ 

Η αλήθεια είναι ότι ο αμερικανικός Τύπος τρολάρει αλύπητα τον Τραμπ, επικρίνοντάς τον ταυτόχρονα για «απόλυτο χάος», «ασύστολη φαγωμάρα» και «εξωφρενική αταξία» κατά τον πρώτο μήνα διακυβέρνησης του. Αλλά και ο Τραμπ βρίζει αλύπητα τον Τύπο, ξεσπώντας σε απίστευτα παραληρήματα για «κατευθυνόμενα ΜΜΕ», «μεθοδευμένα ψεύδη» και «ξεπουλημένους δημοσιογράφους: «Δεν θα επιτρέψουμε στις πλαστές ειδήσεις να μας πούνε τι θα κάνουμε, πώς θα ζήσουμε ή τι να πιστέψουμε…» 

Το αστείο είναι ότι, προ ημερών, ο αλήστου μνήμης πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους Τζούνιορ, αισθάνθηκε την ανάγκη να βγει απ’ το χρονοντούλαπο της ιστορίας για να στηρίξει τα συστημικά ΜΜΕ. Στηλιτεύοντας τον Ντόναλντ Τραμπ που «κατηγορεί τα μεγαλύτερα αμερικανικά ΜΜΕ για μεροληψία και για διάδοση ψευδών ειδήσεων . Και τονίζοντας ότι «το να ασκείται συστηματικά κριτική σε βάρος των αμερικανικών ΜΜΕ υπονομεύει τις προσπάθειες των ΗΠΑ να προωθήσουν τη Δημοκρατία και την ελευθεροτυπία στο εξωτερικό…». 

Εδώ γελούν και οι… πέτρες, ενθυμούμενες τον τρόπο με τον οποίο οι ΗΠΑ του Τζορτζ Μπους Τζούνιορ προώθησαν την Δημοκρατία και την ελευθεροτυπία στο Αφγανιστάν, το Ιράκ και πάει λέγοντας. Όμως το θέμα μας δεν είναι ο Τραμπ και ο… τζούνιορ αλά ότι, όλα πια παίζονται στον καμβά της επικοινωνίας. Και ότι η πολιτική στις ΗΠΑ, και παντού στον κόσμο, ασκείται από τα Μέσα, μέσω των Μέσων για τα Μέσα: στον 21ο αιώνα, ο έλεγχος των ΜΜΕ είναι το κλειδί που οδηγεί στην αδιατάρακτη νομή της εξουσίας… 

Της Ελλάδας το… κάγκελο 

Είπαμε ότι το «Δείξε μου τον Τύπο σου, να σου πω ποιος είσαι» είναι το πιο… trendy κριτήριο για το status κάθε σύγχρονης πολιτικής εξουσίας, αλλά υπάρχει και το ελληνικότατο «αν έχεις… Τύπο διάβαινε», ένα σλόγκαν βγαλμένο μέσα απ’ τη… ζωή. Με το σλόγκαν αυτό, την εφαρμογή του στην πολιτική πράξη, δηλαδή, στην περίοδο της μεταπολίτευσης έγινε της Ελλάδας το κάγκελο. Το διαπλεκόμενο… κάγκελο, εννοώ – να μην τα λέμε και τα ξαναλέμε και γινόμαστε βαρετοί. Και εξακολουθεί να γίνεται, αφού η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, παρά την επί διετία εκπεφρασμένη (και νομοθετημένη ακόμα) πολιτική της βούληση, δεν κατάφερε να «σκοτώσει» τα διαπλεκόμενα τέρατα. 

Αντίθετα, αυτά εξακολουθούν, ακόμα και ημιθανή, να μηχανεύονται τον θάνατό της: «όπως κάποτε ο ΔΟΛ έριξε τον Γεώργιο Παπανδρέου, όπως μετά συνέχισε απτόητος την εκδοτική δραστηριότητα επί χούντας, όπως συνέβαλε στο βρώμικο '89, έτσι και σήμερα, στην πλάτη των εργαζομένων, αγωνίζεται να ανατρέψει τη σημερινή κυβέρνηση», γράφει για ένα εκ των «τεράτων» ο (ή η) Α.Ψ. στην efsyn.gr. 

Μιλάει, φυσικά, για το εκδοτικό «τέρας» που, ενώ έριξε στα βράχια τον ΔΟΛ και αντιμετωπίζει κατηγορίες σε βαθμό κακουργήματος για ξέπλυμα μαύρου χρήματος και φοροδιαφυγή ύψους περίπου 48 εκατ. ευρώ, εξακολουθεί να πορεύεται επισείοντας το σλόγκαν «αν έχεις Τύπο διάβαινε», απειλώντας θεούς και δαίμονες: : «Θα τελειώσω τον Τσίπρα με όσα ψέματα κι αν χρειαστεί να πω. Εγώ δεν θα γίνω Τεγοπούλου!..» 

 *Το National Election Pool (NEP) αποτελεί κοινοπραξία Αμερικανικών ΜΜΕ και ιδρύθηκε το 2003 βάσει πρότασης του CNN

25 Φεβρουαρίου 2017

Ο Μάνος για τον Νίκο Κούνδουρο



Η ζωή μου δεν ήταν ή ζωή ενός μουσικού. Είτανε περισσότερο ή ζωή ενός επικίνδυνου και ανήσυχου νέου, πού ή Μουσική κατάφερε κάπως να τον ηρεμήσει και να τον κάνει «κατ’ επιφάνεια νόμιμον», αφηγείται ο Μάνος Χατζιδάκις σε ένα φωτογραφικό στην κυριολεξία, αυτοβιογραφικό κείμενο, που συνοδεύει την κασετίνα με τους δίσκους της Ρωμαϊκής Αγοράς του. Ο ίδιος το τιτλοφορεί ΕΝΑ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΟΥ ΜΕΣ’ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ και, σχεδόν απ’ την αρχή αναφέρεται στη φιλία του με τον Νίκο Κούνδουρο: Εγώ άρχισα από την Λά Γιάνα, πού χόρευε πάνω στους καθρέφτες μαγευτικά το «Πώς λάμπουν τ’ άστρα».



Εκείνη ήταν το μεγάλο άστρο κ’ εγώ ήμουν το μικρό. Μα, ξαφνικά, πέθανε ή Λά Γιάνα και ή Ελλάδα ξεμπέρδεψε βέβαια από τούς Γερμανούς, μα έμπλεξε χειρότερα με τούς δικούς της. Κι εγώ μεταπήδησα από την εφηβεία στην νεότητα… 




 'Ο φίλος μου ό Νίκος Κούνδουρος σπούδαζε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και ανακαλύπταμε μαζί τον Ραντιγκέ, τον Λόρκα, τον Μακρυγιάννη, τα χαμόσπιτα πίσω από τού ΦΙΞ, τα κορίτσια με τις σκιστές φούστες, τον Χάνς Άϊσλερ, τον Πανάίτ Ίστράτι, τον Μενόττι, τον Προκόφιεφ και τον Χαράλαμπο του «Βυζαντίου». Μα όλ’ αυτά ήσαν ύποπτα εκείνον τον καιρό και όποιο πρόσωπο δεν έμοιαζε με χαφιέ, με χαρτοκλέφτη και μπράβο, το επίσημο κράτος τον καταδίωκε και προσπαθούσε να τον εκμηδενίσει. ’Έτσι ό Νίκος Κούνδουρος βρέθηκε στην Μακρόνησο, σ’ αυτόν τον «Παρθενώνα» τού εικοστού αιώνα. Κ’ εγώ προσπαθούσα να δεχτώ την μαγεία της πόλης πού ζούσα, μες’ απ’ την τρομοκρατία και την καταδίωξη κάθε ζωντανού οργανισμού τού ’Έθνους, στο όνομα τού ’Έθνους, της Πατρίδος και της αθανάτου ημών ιστορίας. 
 (……..) 


Νίκος ό Κούνδουρος ξεμπέρδεψε με την «’Ακρόπολη» τού εικοστού αιώνα καί τον στρατό κι’ έτσι με πείσμα και με το σενάριο της Μαργαρίτας Λυμπεράκη, γυρίζει την πρώτη του ταινία. Την «Μαγική Πόλη». Κ’ εγώ έγραψα την μουσική. Το θέμα της ταινίας το έκανα τραγούδι το 1963….

Ν.Τ.

21 Φεβρουαρίου 2017

Ο δεύτερος ΣΥΡΙΖΑ - συμβιβασμός


Και μια ανάρμοστη, για τον πολιτικό πολιτισμό της Αριστεράς, απόπειρα κοινωνικού «μασάζ», λίγο πριν τη "συμφωνία" στο Eurogroup 


 Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής      

Καθώς γράφω, στο περιθώριο των λέξεων κάνω σκέψεις που, συνήθως, είναι πιο σημαντικές ή πιο αληθινές από τις λέξεις που γράφω, τη σημασία τους, το νόημα που επιχειρούν να διατυπώσουν. Και, πολλές φορές, δίπλα στις σκέψεις που κάνω στο περιθώριο των λέξεων που γράφω, τρίτες σκέψεις έρχονται και σαρκάζουν ή σχολιάζουν ή αναιρούν ή μέμφονται τις σκέψεις που κάνω στο περιθώριο των λέξεων που, εν τέλει, γράφω κι εσείς διαβάζετε… 

Γράφω, ας πούμε, «το αφορολόγητο δεν είναι φετίχ», δήλωσε ο γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ Παναγιώτης Ρήγας. Στο περιθώριο των λέξεων, μια σκέψη μου λέει «ωχ, άρχισαν πάλι οι εκπτώσεις∙ o Γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ προαναγγέλλει κυβερνητική αποδοχή της μείωσης του αφορολόγητου ως «έκπτωση» στο παζάρι με τους δανειστές: τους δίνουμε το αφορολόγητο, μας δίνουν μείωση συντελεστών (ΕNΦΙΑ, ΦΠΑ στην εστίαση κλπ,) και … κλείσαμε». 

Την ίδια στιγμή, μια τρίτη σκέψη σχολιάζει τη δεύτερη: Τι πάει να πει «προαναγγέλλει κυβερνητική αποδοχή της μείωσης του αφορολόγητου∙ μια απόπειρα του κόμματος για κοινωνικό… μασάζ υπέρ της αποδοχής της μείωσης του αφορολόγητου, πριν τη μείωση του αφορολόγητου, είναι η δήλωση «το αφορολόγητο δεν είναι φετίχ». Και, μάλιστα, με τον απεχθή επικοινωνιακό τρόπο της κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου, τότε που οι ίδιοι και τα μιντιακά παπαγαλάκια τους μας υπέβαλαν σε τεστ… νομιμοφροσύνης του τύπου «είναι ή δεν είναι το ευρώ φετίχ»…

Έκφραση εκτός χρόνου 

Στο τέλος, σταματάω να γράφω, αφού αντιλαμβάνομαι ότι ξεκίνησα να σχολιάζω μια επικοινωνιακή φιοριτούρα, άσχετη με τον παραδοσιακό πολιτικό πολιτισμό της Αριστεράς (αυτόν που συνιστά το περίφημο «συγκριτικό πλεονέκτημα»), ένα ρητορικό τέχνασμα με το ήθος και την τεχνική των αστικών πολιτικών τεχνασμάτων: «το αφορολόγητο δεν είναι φετίχ»! Είναι δυνατόν; 

 Αλλά, ακόμα κι αν συνέχιζα να γράφω, θα ήταν πιο σημαντικό να γράψω, να διατυπώσω δηλαδή, τη σκέψη που πέρασε στο περιθώριο των λέξεων που ξεκίνησα να γράφω, από το να γράψω τις λέξεις που ξεκίνησα να γράφω. Τότε θα έγραφα ότι, πράγματι, το αφορολόγητο δεν είναι φετίχ διότι δεν είναι αντικείμενο, εισόδημα είναι. Ωστόσο μπορεί να λατρεύεται με το πάθος που λατρεύεται από τους φετιχιστές το φετίχ, αφού μπορεί να καθορίζει το βαθμό απόλαυσης της ζωής κάθε φορολογούμενου… 

Αλλά και πάλι, καθώς γράφω ότι «το αφορολόγητο μπορεί να καθορίζει το βαθμό απόλαυσης της ζωής του φορολογούμενου», στο περιθώριο των λέξεων σκέφτομαι ότι αυτή η έκφραση μπορεί να είναι εκτός χρόνου∙ ότι, στο μνημονιακό παρόν, δεν μπορεί το ύψος του αφορολόγητου να καθορίζει «το βαθμό απόλαυσης της ζωής», γιατί απόλαυση δεν υπάρχει – η απόλαυση της ζωής προϋποθέτει στοιχειώδη ευμάρεια και αυτή δεν υπάρχει πια. Με ή χωρίς αφορολόγητο… 

Μια επισφαλής υπόσχεση 

Παραθέτοντας, κάπως έτσι, τις σκέψεις που περνούν στο περιθώριο των λέξεων που γράφω με αφορμή τη δήλωση του Γραμματέα του ΣΥΡΙΖΑ ότι «το αφορολόγητο δεν είναι φετίχ», και πως «αν μια μείωση διευκολύνει να κλείσει η αξιολόγηση, τότε να το συζητήσουμε», καθώς και τρίτες σκέψεις που την σχολιάζουν ή την σαρκάζουν ή την αναιρούν, θα μπορούσα να γράψω ένα σημαντικό κείμενο για ό,τι ακολούθησε τη συγκεκριμένη δήλωση: τη «συμφωνία» στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας που, σύμφωνα με την κυβέρνηση, «συνιστά το πλέον αποφασιστικό βήμα για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης». Τότε, ίσως έγραφα ότι η «συμφωνία» στο Eurogroup δεν ήταν συμφωνία, αλλά κοινοποίηση της πολιτικής βούλησης της ελληνικής κυβέρνησης για ποιοτικούς και ποσοτικούς συμβιβασμούς στο επίπεδο των φορολογικών, των εργασιακών και των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων. Με βασικό αντάλλαγμα την ολοκλήρωση της αξιολόγησης (και τις αναμενόμενες θετικές συνέπειές της στην ελληνική οικονομία) και… μπόνους τις δεσμεύσεις των δανειστών για επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και για κανένα επιπλέον μέτρο το 2019. 

Φυσικά, θα ανέπτυσσα και μια ιδέα που έχω γύρω από την ομόφωνη υπόσχεση θεσμών και κυβέρνησης για μηδενικό δημοσιονομικό αντίκτυπο («ούτε ένα ευρώ επιπλέον λιτότητα») και την κοινωνική επισφάλεια που η εφαρμογή της εμπεριέχει. Αυτή η ιδέα, σε συνδυασμό με την δήλωση του Γραμματέα του κόμματος («το αφορολόγητο δεν είναι φετίχ» κλπ, κλπ.), θα μπορούσε να αρθρώσει ένα πραγματικά σημαντικό κείμενο, από την άποψη ότι θα απέδιδε τη βαθύτερη αλήθεια του συγγραφέα για την πολιτική και τον πολιτισμό της κυβερνώσας Αριστεράς. 

Αλλά, και αυτή η «αλήθεια» θα μπορούσε να είναι αλήθεια σχετική, ή και ψέμα. Εκτός κι αν πιστεύει κανείς ότι η αλήθεια κρύβεται στις λέξεις. Ή στις σκέψεις που περνούν στο περιθώριο των λέξεων, καθώς ο συγγραφέας γράφει…

15 Φεβρουαρίου 2017

Σόϊμπλε & ΣΙΑ σε αγαστή συνεργασία


Γερμανία, Ολλανδία και Γαλλία επιμένουν στη στρατηγική της γερμανικής δεξιάς για υπονόμευση μιας αξιολόγησης με θετικό, για την Ελλάδα, πρόσημο. 


Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής   

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει να κλείσει τσακ – μπαμ η αξιολόγηση. Με τον τρόπο του Σόϊμπλε: «Ό,τι πει το ΔΝΤ, αρκεί να παραμείνει στο πρόγραμμα…». Που πάει να πεί να μην κλείσει, (ο Τσίπρας αποκλείεται να δεχτεί τέτοιο «κλείσιμο») ώστε να προκληθεί πολιτική κρίση. Και να επωφεληθεί: εκλογές, σχηματισμός δεξιόστροφης κυβέρνησης υπό την προεδρία του, και… τσακ – μπάμ κλείσιμο της αξιολόγησης με τον τρόπο του Σόϊμπλε. «Ό,τι πει το ΔΝΤ, αρκεί να παραμείνει στο πρόγραμμα. Άλλωστε, κατά πάσα πιθανότητα, το ίδιο θέλει και η Μέρκελ. Ή μήπως όχι; 

«Όχι», ελπίζει η Ελληνική κυβέρνηση: «Θέλει η Άνγκελα Μέρκελ να πάει στις γερμανικές εκλογές με το ελληνικό ζήτημα ανοιχτό; Δεν θέλει. Κάποια στιγμή θα παρέμβει», διαρρέει τις… ελπίδες του το Μέγαρο Μαξίμου. Ίδωμεν… Το σίγουρο πάντως είναι πως οι Γερμανοί, τρομοκρατημένοι από τη δημοσκοπική άνοδο της «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» και της Φράουκε Πέτρι, επιχειρούν να χτυπήσουν μ’ ένα σμπάρο δυό τρυγόνια: σπρώχνοντας τον –συστημικότερο των συστημικών– σοσιαλδημοκράτη Μάρτιν Σούλτς στο πολιτικό προσκήνιο, φιλοδοξούν ότι και τις εκλογές θα κερδίσουν (οι συστημικοί) και θα εξοβελίσουν από το υπουργείο Οικονομικών τον κακό Νιμπελούγκεν της ευρωπαϊκής οικονομίας, τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Γιατί, τώρα τελευταία, φαίνεται πως δεν τον θέλουν ούτε οι συστημικοί ούτε οι (συστημικότεροι των συστημικών) αντι-συστημικοί. 

Ολλανδία και Γαλλία 

Φαίνεται. Αλλά είναι; Διότι πολλοί είναι εκείνοι που λένε ότι Μέρκελ και Σόϊμπλε είναι ένα σώμα – μια ψυχή. Και λένε ότι παίζουν το ασφαλίτικο έργο «ο καλός μπάτσος κι ο κακός μπάτσος» για το προεκλογικό θεαθήναι. Για το οποίο «προεκλογικό θεαθήναι», λέμε εμείς τώρα, γίνονται και λέγονται όλα όσα γίνονται και λέγονται γύρω από την αξιολόγηση του «προγράμματος», εντός και εκτός Ελλάδας, τους τελευταίους δυο – τρείς μήνες. Και μας μεταβάλουν σε μοιραίους και άβουλους θεατές (και κομπάρσους ταυτόχρονα) μιας υπερπαραγωγής πολιτικού θεάτρου του παραλόγου. ‘Όπου η αξιολόγηση (από την οποία εξαρτάται το παρόν και το μέλλον μας καθώς και το παρόν και το μέλλον της χώρας μας) υποτάσσεται στα εκλογικά συμφέροντα του Σοιμπλε. Και της Μέρκελ και του Σούλτς… 

Κι ακόμα, του Εμμανυέλ Μακρόν και του Μαρκ Ρούτε. Γιατί εκλογές δεν έχει μόνο η Γερμανία φέτος. Προηγείται η Ολλανδία, στις 15 Μαρτίου. Εκεί ο κεντροδεξιός Μαρκ Ρούτε κόβει το τιμόνι τέρμα δεξιά, να φτάσει τον ακροδεξιό Χέερ Βίλντερς. Σαν τον Σαμαρά, αν θυμάστε. Που φλέρταρε ανοιχτά με την ακροδεξιά για να δελεάσει το ακροατήριο της Χρυσής Αυγής. Ο Βίντερς όμως, έχει φύγει μπροστά στις δημοσκοπήσεις και οι… ομοϊδεάτες του ανά την Ευρώπη πιστεύουν ότι οι κάλπες θα αναδείξουν τον πρώτο ακροδεξιό πρωθυπουργό της Ευρωπαϊκής Ένωσης – και μάλιστα σε μια χώρα του σκληρού πυρήνα της. 

Οι Γάλλοι τώρα, που προσέρχονται στις κάλπες στις 23 Απριλίου για τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, ψηφίζουν Μαρίν Λεπέν. Στον δεύτερο γύρο, όμως, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως οι ψηφοφόροι θα κλίνουν υπέρ της συστημικής αοριστολογίας του μεγαλοτραπεζίτη Εμμανυέλ Μακρόν, του (νέο)φιλελεύθερου κεντροαριστερού, που δεν έχει αποκαλύψει ακόμη ούτε το ιδεολογικό του στίγμα ούτε το πρόγραμμά του. Ίσως να φταίει και ονομασία του κόμματος του – En Marche!, Εμπρός!– που θυμίζει στρατιωτικό εμβατήριο ακροδεξιάς φιέστας… 

Συστημικός λαϊκισμός 

«…Δεν μπορεί ο κ. Σόιμπλε να κρατάει σε ομηρία την Ελλάδα και μια ολόκληρη ήπειρο για εκλογικούς λόγους», επαναλαμβάνει διαρκώς ο Τζιάνι Πιτέλα, και αυτό είναι κάτι που εκφράζει απολύτως την ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Πολύ περισσότερο αν σ’ αυτούς που, για εκλογικούς λόγους, κρατούν σε ομηρία την Ελλάδα και μια ολόκληρη Ήπειρο προσθέσουμε και τους Μαρκ Ρούτε και Εμμανυέλ Μακρόν. 

Ας το πούμε πιο καθαρά: Γερμανία, Ολλανδία και Γαλλία, κινούνται στη στρατηγική Σόϊμπλε (που είναι η στρατηγική της γερμανικής δεξιάς) για την πολύτροπη υπονόμευση μιας άμεσης ολοκλήρωσης της αξιολόγησης με θετικό πρόσημο για την κυβέρνηση Τσίπρα, την Ελλάδα και τους Έλληνες: επιδιώκουν την επ’ αόριστον παράταση της μνημονιακής ομηρίας των Ελλήνων προκειμένου να την «πουλήσουν» ως ηγεμονικό λάφυρο στην εκλογική τους πελατεία: «Γερμανίδες και Γερμανοί, Ολλανδέζες και Ολλανδοί, Γαλλίδες και Γάλλοι είμαστε οι ηγεμόνες της Ευρώπης. Το «σύστημα» είμαστε, και δίνουμε τη μάχη να διατηρήσουμε τον πολιτικό και οικονομικό έλεγχο ώστε να παραμείνουν οι χώρες μας στην πρώτη ευρωζωνική ταχύτητα και σεις στην προνομιούχο ευμάρειά σας»… 

Κάπως έτσι… Και το τραγικό είναι ότι σ’ αυτή την τερατωδώς λαϊκιστική και άκρως αντιευρωπαϊκή και ανθελληνική στρατηγική, χωρίς περίσκεψη και αιδώ, κινείται και ένας Έλληνας: ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης.