7 Ιουνίου 2015

Μαλβίνα: Καλά, δεν ντρέπεσαι; Το δικό σου βιβλίο που είναι;


Η Μαλβίνα ήρθε εκείνη και με βρήκε. Ήρθε στο ΕΘΝΟΣ μια μέρα του ’97, εκεί έγραφα τότε. Με συνάντησε στο διάδρομο του πρώτου ορόφου, το πρόσωπό της, πρόσωπο χρωματιστό, έλαμπε, τα μάτια της λαμπίριζαν χαρούμενα: «εσύ είσαι; άρχοντας, όπως σε φανταζόμουν. Στάσου να σε φιλήσω»… 
Στάθηκα, και της είπα ότι τη θεωρούσα μοναδική, ότι γούσταρα τα κείμενά της από το ’80, εκείνα τα υπέροχα μικρά δοκίμια αισθητικής της ζωής, (έτσι τα αξιολογώ και τώρα) που έγραφε στη «Γυναίκα».Τα ζήλευα πραγματικά εκείνα τα «κομμάτια» και της το είπα και εκείνη μου είπε για τα δικά μου γραπτά, είπαμε πολλά - τίποτα δεν είπαμε… 
Πρόλαβε, ωστόσο, και μου έγραψε τα δικά της σε ένα σημείωμα* (το χρησιμοποίησα σαν πρόλογο στο μοναδικό βιβλίο με χρονογραφήματά μου που κυκλοφόρησε) που μ’ έκανε περήφανο. Κι εγώ της είπα με τον τρόπο μου ότι τη θεωρώ μια από τις ελληνικότερες δημόσιες «φωνές» της μεταπολίτευσης, μια πραγματική πασιονάρια της δημοσιογραφίας, εξαιρετική συγγραφέα και ανατρεπτική τηλεοπτική περσόνα… 
Αργότερα έλαβα το μικρό βιβλιαράκι της για την Αλίκη (εκδόσεις Αστάρτη) τυλιγμένο, κυριολεκτικά, σε μια κόλλα χαρτί. Στο εσωτερικό αυτού του περιτυλίγματος, μου θύμιζε, με τον αμίμητο χειρόγραφο τρόπο της, πως είχα ξεχάσει να της στείλω το δικό μου βιβλίο (με τον πρόλογό της!..) που είχε κυκλοφορήσει πολύ καιρό πριν…



(Καλά, δεν ντρέπεσαι; Το δικό σου βιβλίο που είναι;
Σου στέλνω εγώ λοιπόν αυτό για να μου στείλεις εσύ εκείνο
Η πιο φαν που γίνεται
Μαλβίνα)


Ύστερα ήρθαν καιροί… εκσυγχρονιστικοί και το σύστημα… Τάπερμαν δεν άντεχε τη Μαλβίνα, την καθάρισαν. Και σε λίγο καθάρισαν και τον φίλο της – και φίλο μου – Βασίλη Ραφαηλίδη απ’ το ΕΘΝΟΣ, επειδή την στήριζε με μια σειρά κειμένων του, υψηλής κριτικής ευκρίνειας…

Το τηλεφώνημα 


Δεν είχαμε τηλεφωνική επικοινωνία, αλλά τις μέρες της αρρώστιας δέχτηκα ένα τηλεφώνημά της. Ψαρωμένος εγώ, δεν θέλησα να θίξω το θέμα της υγείας της, να ξύσω την πληγή, ποτέ δεν το κάνω – δεν έχω ίχνος γενναιότητας σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν αντέχω το ψυχικό κόστος… Εκείνη ήρεμη, σχεδόν σαν να μη έτρεχε τίποτα: «Καλά είμαι, πες μου κάτι για τον Βασίλη, (τον Ραφαηλίδη) είναι δυνατόν; Μου είπε πως δεν τον υποστήριξε κανείς, ότι μόνο εσύ, ... πολύ λυπήθηκα…». Τέτοια πράγματα… Μόνο που στο τέλος της μικρής κουβεντούλας άρχισε να κομπιάζει, έτσι μου φάνηκε, λες κι ήθελε να μου πει κάτι και δεν της έβγαινε – λες και ήθελε κάτι να ακούσει που δεν της είπα… Μετά με χαιρέτησε και, καμιά αμφιβολία δεν έχω πια γι αυτό, ο χαιρετισμός της ήταν αποχαιρετισμός…


 *Για το Νίκο Τσαγκρή (Από τη Μαλβίνα με αγάπη)


Δεν αγαπώ καθόλου την δημοσιογραφίστικη ευεξία. 
Αυτός είναι ο ο λόγος που αγαπώ – ή μάλλον που αγαπάω (ασυναίρετα) – τη γραφή του Νίκου Τσαγκρή. Και δεν λέω τα κείμενα. Διαμορφώνει άποψη, αλλά δεν είναι απλώς οπίνιον λίντερ. Διότι στο γραπτό του υπάρχει η ηδονή του κειμένου με έναν τρόπο πολύ ιδιαίτερο και σύμφυτο- όπως αρμόζει σε «οριστικές» γραφές.

Εντρυφώ καθημερινώς. Δεν αντιλήφθηκα ποτέ να χάνει το περιεχόμενο 'ψάχνοντας τη φόρμα. (Αν βαριέμαι κάτι, είναι οι ντιλετάντες αρθρογράφοι, αυτών που, καταπώς θα 'λεγε και ο Μπρεχτ, «βλέποντας τη φόρμα, παύει να σε ενδιαφέρει το περιεχόμενο».)

Η απόλαυση του κειμένου του επαυξάνεται από την πλήρη απουσία «ψαλιδοκώλικων» εκφράσεων. Άφαντο το οπλοστάσιο των «διανοούμενων τρίτου τύπου». Ούτε ένα «συμπίλημα», ένας «αποσυνάγωγος», μια «ετερογένεια» και άλλα που παραπέμπουν στο αμλετικό «λέξεις... λέξεις... λέξεις...»

Δεν δοκίμασα καμιά έκπληξη όταν, κάποτε, τηλεφώνησα στον Ν. Τ. και εξημμένη από ένα γραπτό του πρότεινα να βγει στην τηλεόραση και να το συζητήσουμε διεξοδικότερα.
Δέχτηκα την άρνησή του με τον ίδιο ενθουσιασμό με τον οποίο δύο λεπτά πριν επεδίωκα τη συγκατάβαση του. Προφορικώς διατυπώνονται μόνο οι ιδέες, σκέτες, οι οποίες μάλιστα αυτή την εποχή, της εικονολογίας, κατά τους σημειολόγους, είναι εντελώς αναποτελεσματικές.

Ο συγγραφέας τα λέει όλα στο χαρτί. Έτσι-επιτρέψτε μου-διαβάζω τα κείμενά του όχι σαν «δίστηλα» ή «τρίστηλα» αλλά σαν συνοπτική λογοτεχνία.

Και για να συνοψίσω: Ήταν περίπου πέντε και στις επτά έπρεπε να είμαι στον «αέρα». Μέσα στην αίθουσα Συντάξεως διάφοροι άνθρωποι, με ρολόγια, περίμεναν να γράψουν δελτίο ειδήσεων στον μοναδικό υπολογιστή. Με έβριζαν από μέσα τους γιατί αργούσα. 

Αρπάχτηκα με έναν από αυτούς, κάποιον Ψύλλια.«Εσύ δεν ήσουν που βιαζόσουν; Τι κάθεσαι και διαβάζεις εφημερίδες και μας έχεις στην ουρά να περιμένουμε;» Είδα αίμα. «Αν δεν διαβάσω, αγόρι μου, αυτό εδώ, να γεμίσω τις μπαταρίες μου, δεν θα μπορέσω να αντιμετωπίσω ούτε τους ημιεπαγγελματίες σαν κι εσένα ούτε την ασχήμια της αίθουσας... Διαβάζω το κείμενο ακριβώς επειδή βιάζομαι και πρέπει να φτιαχτώ».

Σαν να γλύκανε ο ημιάγριος όταν έσκυψε πάνω από τη σελίδα του Έθνους να δει τι διάβαζα: «Ο Νίκος...είναι φίλος μου... Αστέρι... Ε, τώρα θα τον πάρω να του το πω... Θα χαρεί...»
Δεν του τηλεφώνησε ποτέ. Είχε να γράψει δελτίο.

Μαλβινα Χαριτοπουλου



© 1999 Νίκος Τσαγκρής. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς την άδεια του συγγραφέα 


3 Ιουνίου 2015

Η τακτική «Take it or… άντε γεια!»


Η συστημική «στρατηγική της θηλιάς» και η σύγκρουσή της με την ελληνική «στρατηγική της ισοτιμίας» 

Take it or leave it, σημαίνει πάρ’το ή άσ’το. Αλλά όχι ακριβώς. Στη διπλωματική διάλεκτο, αυτό το μικρό εγγλέζικο συμπίλημα είναι άκρως αντιδιπλωματικό. Είναι το ultimatum, το έσχατο (τελεσίγραφο), μια ενέργεια μονομερής και εχθρική. Το αντίθετο του consensus, που είναι η συναίνεση (συναπόφαση) – ο δημοκρατικός τρόπος στις διεθνείς διαπραγματεύσεις. 

Όλα αυτά τα κουραστικά, που μέσες – άκρες τα γνωρίζετε υποθέτω, τα γράφω προκειμένου να εμπεδώσουμε… όλοι μαζί το μέγεθος της πολιτικής αναισθησίας (τον βαθμό απουσίας πολιτικού πατριωτισμού, εάν θέλετε) που χαρακτηρίζει εκείνους που αγάπησαν αυτό το επαναλαμβανόμενο, κατά τη διάρκεια της μνημονιακής πενταετίας, «μικρό εγγλέζικο συμπίλημα», αυτόν τον έσχατο «διπλωματικό» εκβιασμό. 

Να εμπεδώσουμε το πως και το γιατί οι μνημονιακές κυβερνήσεις λάτρεψαν το τροϊκανό «take it or leave it». Να θυμηθούμε ότι, καθώς με το πρόσχημα του εκβιασμού («or leave it») έπαιρναν τα εξοντωτικά, για τον ελληνικό λαό, μέτρα λιτότητας, (υπογράφοντας τα μνημόνια, υπηρετούσαν τα συμφέροντα του διευθυντηρίου των Βρυξελών και, ταυτόχρονα, τα δικά τους, τα εντόπια διαπλεκόμενα συμφέροντα) έπαιρναν ως αντάλλαγμα τη συντήρησή τους στην κυβέρνηση. Την εναλλαγή τους στη νομή της κυβερνητικής εξουσίας. Να εμπεδώσουμε ακόμα ότι εξακολουθούν να λατρεύουν το «take it or leave it», τρέφοντας την ελπίδα ότι αργά ή γρήγορα θα το… πάρει και ο Τσίπρας• ότι θα επιβιώσει ως καθεστωτική διπλωματία, εξοστρακίζοντας το αξιοπρεπές «δεν εκβιάζουμε – δεν εκβιαζόμαστε» της νέας Ελληνικής κυβέρνησης. 

Take it or bye – bye! 

Η λατρεία του εκβιαστικού αυτού συστημικού «εργαλείου», του «take it or leave it», αφυπνίστηκε και πάλι μεσοβδόμαδα από το επικοινωνιακό σύμπαν της μείζονος και ελάσσονος μνημονιακής αντιπολίτευσης και τύλιξε χαιρέκακα την φήμη για ένα (ανύπαρκτο, εν τέλει,) έσχατο σχέδιο συμφωνίας των δανειστών που «αποστέλλεται υπό την μορφή τελεσιγράφου»: «είναι take it or leave it!», πανηγύριζαν τα παπαγαλάκια των καναλιών. «Η τελευταία ευκαιρία του Τσίπρα!..». 

Την περασμένη Τετάρτη, 3 Ιουνίου, καθώς ο Έλληνας πρωθυπουργός (με το ελληνικό σχέδιο υπό μάλης) ταξίδευε στις Βρυξέλες. ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση του προέδρου της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ένας δικός μου ραδιοφωνικός παραγωγός (ονόματα δεν λέμε) σχολίαζε με πικρόχολο σαρκασμό: «Η ελληνική πρόταση που μεταφέρει ο Αλέξης Τσίπρα στον Πρόεδρο της Κομισιόν μπορεί να μην είναι «take it or leave it» αλλά take it or bye – bye! Που σημαίνει, πάρ’το ή άντε γεια!..».

Έτσι είναι. Το «take it or leave it» είναι το μότο της «στρατηγικής της θηλιάς» που αντέταξαν οι «θεσμοί» (και, πίσω τους, οι Μέρκελ και Σόϊμπλε) στην ελληνική «στρατηγική της ισοτιμίας» που, απ’ την αρχή της διαπραγμάτευσης, οικοδόμησαν οι Τσίπρας – Βαρουφάκης• με μότο, εάν θέλετε, το ελληνικότατο «δεν εκβιάζουμε – δεν εκβιαζόμαστε» και εκείνο το πολυσυζητημένο ιδεολόγημα του Έλληνα υπουργού Οικονομικών «δεν κάνεις διαπραγμάτευση αν δεν διανοείσαι τη ρήξη»… 

Σύγκρουση δυο στρατηγικών 

 Η «στρατηγική της ισοτιμίας» του ΣΥΡΙΖΑ, με αφετηρία την ιστορική, κατά τη γνώμη μου, «συμφωνία» της 20ης Φεβρουαρίου, αναπτυσσόμενη σταθερά και συστηματικά, συγκρούεται επί τετράμηνο με τη συστημική «στρατηγική της θηλιάς» (στο πεδίο της διαπραγμάτευσης) και, στα σημεία τουλάχιστον, κερδίζει: «ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε ένα ωραίο μάθημα στρατηγικής σε όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ότι είναι δυνατό να αντισταθεί κανείς στην Άνγκελα Μέρκελ. Για ορισμένους, όπως για τον Φρανσουά Ολάντ, το μάθημα είναι σίγουρα σκληρό...», έγραφε προ ημερών ο αρχισυντάκτης της οικονομικής εφημερίδας La Tribune Ρομαρίκ Γκοντέν, αναλύοντας τις θέσεις του Έλληνα πρωθυπουργού, όπως διατυπώνονταν στο περίφημο άρθρο του στην εφημερίδα Le Monde. 

Πράγματι, ο Αλέξης Τσίπρας, η ελληνική κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ, απέδειξαν έμπρακτα και σε πείσμα του νεοφιλελεύθερου ευρωζωνικού σύμπαντος πως μπορεί κανείς να αντισταθεί σ’ αυτό ακριβώς το νεοφιλελεύθερο σύμπαν, και πράγματι, έδωσαν «ένα ωραίο μάθημα στρατηγικής» σε όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις: ένα μάθημα αντίστασης σε όλους τους λαούς, ιδιαίτερα στους λαούς του ευρωπαϊκού «τρίτου κόσμου», στα κόμματα και στους λαούς των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου. Τώρα είναι η ελληνική κυβέρνηση, ο Αλέξης Τσίπρας αυτός που έχει τον πρώτο λόγο, «αυτός που βάζει τους κανόνες του παιγνιδιού», παραδέχονται οι πλέον σοβαροί Ευρωπαίοι αναλυτές. 

«Τώρα, ο χρόνος λειτουργεί κατά των πιστωτών που υποχρεούνται να επιλέξουν και που έτσι κι αλλιώς έχουν χάσει»: «μια υποχώρηση μπρος στην Αθήνα θα είναι μια πολιτική ήττα – μια ώθηση προς ένα Grexit θα είναι καταστροφή»… 

Ακριβώς: «Ρεαλισμός ή διαίρεση της Ευρώπης» είναι το τελικό δίλημμα που έθεσε ο Έλληνας πρωθυπουργός στους δανειστές. Δηλαδή, «take it or leave it», αλα Ελληνικά. Σε πλήρη… μετάφραση, «ή συμφωνία με τους όρους του ΣΥΡΙΖΑ, ή άντε γειά!..»

Νίκος Τσαγκρής

27 Μαΐου 2015

«Βρείτε τα γιατί χανόμαστε»!


Το πάζλ των διεθνών συνθέσεων και αντιθέσεων, με επίκεντρο το «Ελληνικό ζήτημα»  


Τι δουλειά έχουν οι G7 με την Ελλαδίτσα; Τι ζόρι τραβάνε οι ζάπλουτοι του κόσμου τούτου (Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδάς, Ιαπωνία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία) και ασχολούνται με την πτωχευμένη «Ψωροκώσταινα»; 

 «Δεν τους βγαίνει το πείραμα, αλλά μη νομίζετε ότι νοιάζονται για την τύχη του πειραματόζωου», ήταν η πιο σταράτη απάντηση που εισέπραξα, καθώς ερευνούσα τα πολιτικά και διπλωματικά δρώμενα της συνόδου της Δρέσδης: οι ΗΠΑ επιθυμούν άμεση επίλυση του «ελληνικού ζητήματος», υποστηρίζουν οι ειδικοί αναλυτές. Φοβούνται ότι η δογματική εμμονή του Βερολίνου στην τιμωρητική εφαρμογή των μνημονιακών όρων «ξεπερνά τα όρια του τοπικού (σ. σ : του ευρωπαϊκού) πολιτικού ρίσκου και προοιωνίζεται παγκόσμια οικονομική και γεωπολιτική καταστροφή»… 

 «Βρείτε τα με τους Έλληνες γιατί χανόμαστε», φημολογείται ότι είπε στον ζόρικο Γερμανό ομόλογό του ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Τζακ Λιού, στη συνάντηση της Δρέσδης. Ύστερα είπε το ποίημα που, τις τελευταίες μέρες, απαγγέλει όπου σταθεί κι όπου βρεθεί: «η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας άμεσα θα επιφέρει δυσκολίες στην Ελλάδα και αβεβαιότητες στην Ευρώπη και την παγκόσμια οικονομία…». 

Φημολογείται ακόμα ότι ο κ. Λιού, στο περιθώριο της συνάντησης, διάβασε τον Κώδικα της Δρέσδης*. Και επηρεασμένος, λέει, από το εσχατολογικό του περιεχόμενο πίεσε τον Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε να ξορκίσει το κακό (το υπέρογκο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ), «πυροδοτώντας έναν ενάρετο (!) κύκλο ανάπτυξης με ενίσχυση των δημοσίων επενδύσεων και τόνωση των ευρωπαϊκών εισαγωγών…». 

Αυτόπτες μάρτυρες επιβεβαίωναν το περιστατικό και πρόσθεταν ότι ο Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε απάντησε στον Αμερικάνο κραδαίνοντας το «Βιβλίο της Ομόνοιας» (Concordia**) με τους λουθηρανικούς δογματικούς του κανόνες: «εδώ είναι η Δρέσδη και πρέπει να λειτουργήσει περαιτέρω η πειθώ: οι γερμανικοί κανόνες για λιτότητα και ισχυρούς προϋπολογισμούς είναι απαράβατοι!.. 

Καπιταλιστικά ζόρια… 

 Η αλήθεια είναι πως ο κόσμος είναι ζόρικος κι εμείς ασθενικοί, όπως έλεγε ο Διονύσης Σαββόπουλος, αλλά αυτή είναι μια αλήθεια που αναβοσβήνει, ανάλογα με τα καπιταλιστικά ζόρια• που, με τη σειρά τους, αυξομειώνονται ανάλογα με την ένταση της σύγκρουση συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων. Απ’ αυτή την άποψη, κάθε σύνοδος των G 7 είναι μια συγκρουσιακή σύνοδος – η σύνοδος της Δρέσδης ακόμα περισσότερο: η σύγκρουση «των δυνάμεων της «ζήτησης» (ΗΠΑ, Βρετανία, κ.α.) με τις δυνάμεις της «λιτότητας» (Γερμανία – Ευρωζώνη ) φτάνει στα όρια της ρήξης, με αιχμή των δοράτων, ένθεν – κακείθεν, το Ελληνικό ζήτημα. 

 Με δυό λόγια, η δογματική εμμονή Σόϊμπλε στη στρατηγική της λιτότητας και τον περιορισμό δαπανών (για την έξοδο, υποτίθεται, της Ελλάδας και της Ευρωζώνης απ’ την κρίση) καθηλώνει σε μηδενικά μεγέθη την ανάπτυξη στην Ευρώπη, ενώ μειώνει απελπιστικά τη «ζήτηση» (τις εισαγωγές από ΗΠΑ, κλπ. κλπ.) αυξάνοντας, απελπιστικά επίσης, το αμερικανικό εμπορικό έλλειμμα. Και είναι αυτή η διπλή απελπισία, που κάνει τον μίστερ Λιού να την πέφτει στον Σόϊμπλε και να του λέει «βρείτε τα με τους Έλληνες». Που πάει να πει «χαλαρώστε τα μέτρα λιτότητας, αυξήστε τη ρευστότητα, την ανάπτυξη και τη ζήτηση γιατί χανόμαστε»…

 Ένα επίτευγμα ΣΥΡΙΖΑ 

 «Βρείτε τα με τους Έλληνες», που πάει να πει «προχωρήστε σε συμφωνία με τους Έλληνες γιατί χανόμαστε». Μιλάμε για μια κοσμογονική, πραγματικά, παραδοχή: οι G7, οι ζάπλουτοι του κόσμου τούτου δηλαδή, ομολογούν ότι «χάνονται», αν δεν τα βρουν με τους Έλληνες, αν δεν αποδεχτούν, δηλαδή, τους βασικούς όρους της ελληνικής κυβέρνησης, αν συνεχίσουν να επιμένουν στις τρόικες, στα μνημόνια, στη λιτότητα, στον περιορισμό των δαπανών, στην οικονομική ασφυξία, στην υφεσιακή παλινδρόμηση… 

Ε, λοιπόν, ας το πούμε, κι ας μοιάζει με «λιβανωτό», καθώς γράφουμε σε μια εφημερίδα φιλική προς τον ΣΥΡΙΖΑ: αυτή η «κοσμογονική ομολογία», αυτό το «βρείτε τα με τους Έλληνες γιατί χανόμαστε», είναι έργο ΣΥΡΙΖΑ. Ένα επίτευγμα των Ελλήνων, της ελληνικής κυβέρνησης, του Έλληνα πρωθυπουργού, της ελληνικής ομάδας διαπραγμάτευσης… 

 Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, στη συνάντηση της Δρέσδης άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά μια συμμαχία μεταξύ Γαλλίας – Ιταλίας – ΗΠΑ. Συμμαχία «αντιγερμανική», υπό την έννοια ότι οι τρεις χώρες που την συνθέτουν θεωρούν ότι η γερμανική πολιτική υπέρ της λιτότητας περιορίζει την ανάπτυξη στην Ευρώπη και, γι’ αυτό, πρέπει να αλλάξει. 

 Αν σ’ αυτό το διεθνές συγκρουσιακό περιβάλλον προσθέσουμε την ενδοκυβερνητική αντίθεση Μέρκελ – Σόϊμπλε και την «ενδοαμερικανική», ας την πούμε, σύγκρουση συμφερόντων, μεταξύ κυβέρνησης και Δ.Ν.Τ., έχουμε ανάγλυφο μπροστά μας το πάζλ που συνθέτει τα μεγάλα καπιταλιστικά… ζόρια των καιρών. Με την Ελλάδα στο επίκεντρο ως μόνη σταθερή θέση εν μέσω ασταθών αντιθέσεων.

 *Κρυπτογραφημένο εσχατολογικό ημερολόγιο των Μάγια που φυλάσσεται στο Μουσείο τα Δρέσδης ** Ο ιστορικός δογματικός κανόνας της Λουθηρανικής Εκκλησίας

20 Μαΐου 2015

Ο Βαρουφάκης ως σάκος του μποξ


Ο επικοινωνιακός τραγέλαφος, οι βλαβερές του συνέπειες στην κυβέρνηση και η συνευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ 

 Ήταν μια μικρή (διπλωματικής φύσεως, ας δεχτούμε) αναδιάρθρωση για τον καλύτερο, υποτίθεται, συντονισμό της ομάδας διαπραγμάτευσης. Όμως, μέσα από έναν καταιγισμό αλλοπρόσαλλων αντιδράσεων επικοινωνιακού (διάβαζε «προπαγανδιστικού») χαρακτήρα ένθεν κακείθεν, πέρασε στην ελληνική και διεθνή κοινή γνώμη ως η «απομάκρυνση», ή ο «εξοστρακισμός», ή ακόμα και ο «αποκεφαλισμός» (!) του Γιάνη Βαρουφάκη από τη διαπραγμάτευση. Κι αυτό, παρά την άμεση διάψευση της «είδησης» από την κυβέρνηση και παρά την φυσική παρουσία του διάσημου Έλληνα υπουργού, με την ιδιότητα του επικεφαλής της ελληνικής ομάδας διαπραγμάτευσης, στo Eurogroup, λίγα εικοσιτετράωρα μετά τον… αποκεφαλισμό του, με το ξυρισμένο κεφάλι στη θέση του. 

Καταλαβαίνετε, μιλάμε για μια «μη είδηση» που έγινε είδηση και ακολούθως σταθεροποιήθηκε στο χρόνο ως πραγματικότητα. Μια «πραγματικότητα» τόσο στέρεα που έγινε ακόμα και ερώτημα σε σφυγμομέτρηση του Πανεπιστημίου Μακεδονίας που διενεργήθηκε για λογαριασμό του ΣΚΑΪ: «Σας έκανε καλή ή κακή εντύπωση ο περιορισμός του Βαρουφάκη κατά τη διαπραγμάτευση;», ρωτούσαν οι ερευνητές τους επιλεγμένους «πελάτες» της εν λόγω σφυγμομέτρησης. 

 Έ, λοιπόν, το 51,5% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι ο «περιορισμός» του Βαρουφάκη τους έκανε κακή εντύπωση, πράγμα που σημαίνει ότι οι μισοί και πλέον Έλληνες έχουν απομνημονεύσει ως αντικειμενική αλήθεια μια «μη είδηση». Και σημαίνει ακόμα ότι το αρνητικό φορτίο αυτής της «μη είδησης», που οι μισοί και πλέον Έλληνες έχουν απομνημονεύσει ως αντικειμενική αλήθεια (τον «περιορισμό» Βαρουφάκη απ’ τη διαπραγμάτευση), το φορτώνουν στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ: «προφανώς εκείνος (ποιος άλλος;) τον περιόρισε και αυτό μας έκανε κακή εντύπωση…» 

 Η αλήθεια να λέγεται 

Θα μπορούσαμε να αποδώσουμε αυτόν τον επικοινωνιακό τραγέλαφο (και τις βλαβερές του συνέπειες για τον Τσίπρα, τον Βαρουφάκη, την ελληνική κυβέρνηση και, εν τέλει, τη χώρα) σε μια αντί – ΣΥΡΙΖΑ συνομωσία του μιντιακού σύμπαντος, στην λυσσαλέα αντίδραση των διαπλεκομένων, στην «τρόικα εσωτερικού», στην εκδικητική μανία του Σόϊμπλε κατά του αμφισβητία Έλληνα ομολόγου του. 

 Θα μπορούσαμε, ακόμα, να ξορκίσουμε το «θέμα» με τον αφορισμό του Ουμπέρτο Έκο για τη «μη αντικειμενικότητα της είδησης», γράφοντας ένα δοκίμιο του τύπου «ο μύθος της αντικειμενικότητας είναι μια ψευτοιδεολογία που κρύβει την είδηση, μια θεωρητική υπερδομή κατασκευασμένη για να καλύψει άλλα πράγματα…»• καταλήγοντας σε κάτι σωστό, ότι «το καθήκον του δημοσιογράφου δεν είναι να πείσει το κοινό ότι αυτός λέει την αλήθεια, αλλά να το προειδοποιήσει ότι αυτός λέει τη «δική του» αλήθεια, ότι υπάρχουν όμως κι άλλες αλήθειες…». 

 Εντάξει. Η δική μου δημοσιογραφική (και όχι μόνον) αλήθεια αδυνατεί να κρύψει ότι σ’ αυτόν τον επικοινωνιακό τραγέλαφο (με τις βλαβερές συνέπειές του για τον Τσίπρα, τον Βαρουφάκη, την ελληνική κυβέρνηση και, εν τέλει. τη χώρα) συμβάλλει – ηθελημένα ή αθέλητα, σκόπιμα ή… άσκοπα – και ο ΣΥΡΙΖΑ. Για την ακρίβεια, επί μέρους πρόσωπα και πράγματα της κυβέρνησης, της κοινοβουλευτικής ομάδας, της κομματικής και παρακομματικής ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ… 

 Η «αντισυνέντευξη» 

Συνεχίζοντας, αναπόφευκτα, στο ταμπλό Βαρουφάκη (είναι ο σούπερ ήρωας στο τετράμηνο κυβερνητικό αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ, πως να το κάνουμε;) θα ήταν δημοσιογραφική – και κομματική, θα έλεγα – αμαρτία να αποκρύψουμε την αλήθεια «Λαπαβίτσας». Το γεγονός, δηλαδή, ότι την ώρα που ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης έδινε συνέντευξη σε ένα πανελλαδικής εμβέλειας κανάλι για την αναγκαιότητα μιας συμφωνίας με τους όρους του ΣΥΡΙΖΑ, εκείνος (ο οικονομολόγος και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Λαπαβίτσας) έδινε αντισυνέντευξη σε ένα άλλο «κανάλι» («The Press Project») λέγοντας τα γνωστά δικά του. Που αντικειμενικά, (σύμφωνα με την κατά Ουμπέρτο Έκο δημοσιογραφική «αλήθεια») λόγω του χρόνου και της φύσης της συνέντευξης, λειτούργησαν ως συνήθως αντικυβερνητικά και, στην προκειμένη περίπτωση, σκοπίμως «αντιβαρουφικά»… 

«Ο Βαρουφάκης αποτελεί κεφάλαιο για τον ΣΥΡΙΖΑ», είχε πει ο Αλέξης Τσίπρας (τότε που έπαιζε η «μη είδηση» που πέρασε σαν είδηση), διαψεύδοντας για μια ακόμα φορά τα περί απομάκρυνσής του από την ομάδα διαπραγμάτευσης. Αυτή είναι και η δική μου αλήθεια για τον Έλληνα υπουργό οικονομικών. Το έλεγα προχτές σε μια σύναξη «μπαρουτοκαπνισμένων» συντρόφων και νεότερων συριζαίων, οικονομολόγων ή μη, κάθε απόκλισης: «Εντάξει, ο Βαρουφάκης δεν είναι ένας από εμάς αλλά είναι με εμάς, δουλεύει για εμάς και κάνει αυτή τη δουλειά καλύτερα απ' οιονδήποτε εξ ημών και υμών». 

«Σιγά την αλήθεια», θα μου πείτε• και θα ‘χετε δίκιο, αφού μιλάμε για μια αλήθεια αυταπόδεικτη: μόνο και μόνο από το γεγονός ότι η θητεία του Γιάνη Βαρουφάκη δεν είναι παρά ένα χρονικό αποτυχημένων προσπαθειών αποδόμησής του από κάθε πολέμιο του «πειράματος ΣΥΡΙΖΑ», της «Ελληνικής απόπειρας δημοκρατίας», όπως ωραιότερα προσδιορίζεται από τον Ετιέν Μπαλιμπάρ.

Νίκος Τσαγκρής

13 Μαΐου 2015

Πολιτική λύση με τους όρους του ΣΥΡΙΖΑ


Μια λύση με τους όρους της Ελληνικής κυβέρνησης θα είναι νίκη της Πολιτικής κατά της Οικονομίας, νίκη των Ανθρώπων ενάντια στους Αριθμούς. 

 Το γνωρίζουμε και το θέλουμε και το περιμένουμε όλοι, όχι μόνο εμείς εδώ στον ΣΥΡΙΖΑ και στα πέριξ αλλά και η κοινωνία ολόκληρη, ότι μια συμφωνία που θα κινείται στο πλαίσιο των προγραμματικών δεσμεύσεων της κυβέρνησης, (ένας «έντιμος συμβιβασμός», όπως τον λέει ο Αλέξης Τσίπρας, που δεν θα παραβιάζει τις «κόκκινες γραμμές» προστασίας του έσχατου εισοδήματος των μισθωτών και των συνταξιούχων, θα επαναφέρει τα απολεσθέντα εργασιακά και ασφαλιστικά κεκτημένα, το κοινωνικό κράτος) δεν μπορεί παρά να είναι μια συμφωνία Πολιτική• μια συμφωνία που θα παραβιάζει τους «κανόνες», θα υπερβαίνει τους «θεσμούς», θα ξεπερνά το διευθυντήριο των Βρυξελών, θα αμφισβητεί την «ηγεμονία»της Μέρκελ, θα ανατρέπει τον νεοφιλελεύθερο μύθο της λιτότητας. Και ως εκ τούτου, θα είναι μια συμφωνία Πολιτική με το Π κεφαλαίο… 

Φυσικά, αυτό το τελευταίο, ο πολιτικός χαρακτήρας της συμφωνίας δηλαδή, ελάχιστα απασχολεί τον μέσο Έλληνα – μια λυτρωτική για την προσωπική του ζωή συμφωνία (το εισόδημά του, την αξιοπρέπειά του) περιμένει εκείνος• απασχολεί ωστόσο, βασανιστικά, την ντόπια και ξένη οικονομική ελίτ, το «σύστημα», όπως το λέμε εμείς. Και τους μηχανισμούς του, τα παπαγαλάκια του: όσες και όσοι αντέχουν ακόμα να παρακολουθούν τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων, θα έχουν, ασφαλώς, παρατηρήσει την αγχωμένη ρητορεία των συστημικών σχολιαστών – ρητορεία απαξίωσης δια της γελοιοποίησης, συνήθως, κάθε πολιτικού στοιχείου που εξ ευωνύμων εισάγεται στη διαπραγμάτευση• ειδικά όταν αυτό γίνεται αποδεκτό από τους «εταίρους» και τους «θεσμούς». 

Αλήθεια, ποιος δεν διασκέδασε με την υστερική απόπειρα της αυτού Γελοιότητος του MEGA – σχολιαστή Πρετεντέρη να απαξιώσει την εισαγωγή του δημοψηφίσματος (ενός κατ’ εξοχήν πολιτικού εργαλείου) στο τραπέζι της διαπραγματεύσεων του euro group της περασμένης Δευτέρας – την αποδοχή του, εν τέλει, από αρκετούς ομόλογους του κ. Βαρουφάκη υπουργούς, ακόμα κι απ’ τον… σκληρό κ. Σόϊμπλε… 

Το όπλο «διαπραγμάτευση» 

 Η απόπειρα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για μια «συμφωνία» με τους εταίρους ήταν εξ αρχής πολιτική: μια απόπειρα πολιτικής διαπραγμάτευσης για μια πολιτική συμφωνία με τους εταίρους. Ακόμα καλύτερα, μια απόπειρα πολιτικής εξόδου από την κρίση που δεν είναι κρίση ελληνική αλλά κρίση ευρωπαϊκή, και δεν είναι κρίση οικονομική αλλά κρίση πολιτική, κρίση των θεσμών που διέπουν την ευρωπαϊκή Ένωση, την ευρωζώνη και το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. 

Η απόπειρα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ διεξήχθη με βασικό όπλο τη «διαπραγμάτευση». Ένα συστημικό εφεύρημα για την οικονομική καταστολή των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, που, στα χέρια του Έλληνα υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, μεταλλάχθηκε σε ένα υπερσύγχρονο πολιτικό όπλο αποσταθεροποίησης των συστημικών «θεσμών» (τον εξοστρακισμό της τρόικας και δι’ αυτού την απαξίωση των τεχνικών της εξουσίας του Σόϊμπλε), και στα χέρια του Αλέξη Τσίπρα μετεξελίχθηκε σε εφόδιο πολιτικής διπλωματίας υψηλού επιπέδου που απέδωσε την πολιτική ισοτιμία Ελλάδας – Γερμανίας – Γαλλίας στην πράξη, τη διεθνοποίηση του ελληνικού ζητήματος, ενώ απεργάζεται, με μεγάλη πιθανότητα επιτυχίας, μια πολιτική συμφωνία εξόδου της χώρας από την κρίση. 

Η «απόπειρα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ» είναι αποδεκτή από τους σπουδαιότερους σύγχρονους πολιτικούς και διανοούμενος ως μια Πολιτική απόπειρα με το Π κεφαλαίο, που ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα και καταγράφεται ως «Η ελληνική απόπειρα δημοκρατίας»… 

Πολιτική λύση 

Η «ελληνική απόπειρα δημοκρατίας», λοιπόν, όπως εκδηλώνεται μέσω της διαπραγμάτευσης με τους ευρωπαίους εταίρους, απασχολεί βασανιστικά την ντόπια και ξένη ελίτ, την κάνει να αποστρέφεται και να πολεμά λυσσαλέα την πολιτική λύση στο ελληνικό ζήτημα: τα δίνουν όλα για να οδηγήσουν σε αποτυχία την «ελληνική απόπειρα δημοκρατίας» και σε συνθηκολόγηση τον ΣΥΡΙΖΑ, να μη γίνει παράδειγμα για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, ιδίως για τους Ισπανούς στην τωρινή συγκυρία… 

 Η πολιτική των θεσμών είναι μια «επανάσταση από τα πάνω», όπως λέει και ο Μπαλιμπάρ, «μια προληπτική αντεπανάσταση για να εξουδετερωθούν από πριν οι λαϊκές αντιδράσεις». Ενώ η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, (η «ελληνική απόπειρα δημοκρατίας») είναι «μια επανάσταση από τα κάτω», η πολιτική και κυβερνητική έκφραση των ελληνικών και των ευρωπαϊκών λαϊκών αντιδράσεων στους θεσμούς και την πολιτική τους. 

 Απ’ αυτή την άποψη, μια πολιτική συμφωνία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με τους ευρωπαίους εταίρους (η πολιτική συμφωνία – λύση που, εκτός απροόπτου, ολοκληρώνεται ως το τέλος του μήνα) δεν μπορεί παρά να παραβιάζει βάναυσα την πολιτική των θεσμών, αφού θα παρακάμπτει τους «κανόνες», θα υπερβαίνει την τρόικα, θα ξεπερνά το διευθυντήριο των Βρυξελών, θα αμφισβητεί την «ηγεμονία»της Μέρκελ, θα ανατρέπει τον νεοφιλελεύθερο μύθο της λιτότητας… 

 Εν κατακλείδι, μια συμφωνία με τους όρους της Ελληνικής κυβέρνησης θα είναι νίκη της Πολιτικής κατά της Οικονομίας, νίκη των Ανθρώπων ενάντια στους Αριθμούς.

Νίκος Τσαγκρής

6 Μαΐου 2015

Ο Σάμουελ Μπέκετ βλέπει συμφωνία!..


Περιμένοντας το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης οι Έλληνες θυμίζουν τους πρωταγωνιστές του θεατρικού έργου «Περιμένοντας τον Γκοντό», 

 Δύο γερασμένοι αλήτες περιμένουν σ' έναν έρημο δρόμο, δίπλα στο μοναδικό δέντρο που υπάρχει εκεί. Δεν βρίσκονται σε κανένα συγκεκριμένο τόπο ή χρόνο - είναι παντού και πουθενά. Επί δύο μέρες καβγαδίζουν, βαριούνται, κάνουν καραγκιοζιλίκια, αυτοεπαναλαμβάνονται, απειλούν να αυτοκτονήσουν και περιμένουν. Περιμένουν κάποιον που μπορεί να μην έρθει ποτέ. Περιμένουν τον Γκοντό… 

Σε μια διόλου αταίριαστη αλληγορία, οι «γερασμένοι αλήτες» του Σάμουελ Μπέκετ είμαστε εμείς! Οι χρεοκοπημένοι, απαξιωμένοι και ταπεινωμένοι από τους «ευρωπαϊκούς θεσμούς» Έλληνες. Που, σαν τους διαχρονικούς γερασμένους αλήτες του Μπέκετ, τον Βλαντιμίρ και τον Εστραγκόν, καθόμαστε σε μια ερημωμένη χώρα περιμένοντας τη συμφωνία. 

Η διαφορά είναι ότι, σε αντίθεση με τους ήρωες του Μπέκετ που «είναι παντού και πουθενά», εμείς βρισκόμαστε σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, είμαστε «εδώ» και «τώρα». Και, τρείς και κάτι μήνες, καμαρώνουμε, ελπίζουμε, καβγαδίζουμε, απειλούμαστε και απειλούμε, περιμένοντας τη «συμφωνία». Αλλά ποια «συμφωνία»; 

 - Μια συμφωνία σαν ψάθινο καπέλο, να το φοράω και να μη με νοιάζει πια που είμαι κουρελής. Και να το αγοράσω, λέει, ολοκαίνουργιο, με το επίδομα αδείας. Και να το φορέσω και, με τον παρά στην τσέπη, να μπω σ’ ένα καράβι. Και να πάω, λέει, ίσαμε… ίσαμε τον Πόρο! 

-Μη μου το λες! Κι αυτούς που σε κατάντησαν κουρελή; Εγώ σ’ το λέω, Ντιντί, επίδομα-ξεεπίδομα θα τους πετούσα το καπέλο στη μούρη… 

 Στωικότητα και αισιοδοξία 

 Γράφω αυτό το κείμενο ως θεατής των θεατών της διαπραγμάτευσης και, πραγματικά, τους βλέπω σαν εκατομμύρια ψηφιακά πολλαπλάσια των κωμικοτραγικών πρωταγωνιστών του θεατρικού έργου του Μπέκετ, τού Βλαντιμίρ και του Εστραγκόν. Και σκέφτομαι πως έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν ότι το «Περιμένοντας τον Γκοντό» έχει ιδιαίτερη απήχηση σε καιρούς κοινωνικής και πολιτικής κρίσης και ότι «ως νεωτερικός υπαρξιακός στοχασμός, το έργο μπορεί αρχικά να φανεί θλιβερό, είναι όμως και αστείο και ποιητικό και αποκαλύπτει το ανθρώπινο ταλέντο για στωικότητα, συντροφικότητα και αισιοδοξία»*. 

 Στωικότητα ίσως όχι, αλλά συντροφικότητα και αισιοδοξία μπόλικη. Και πίστη αξιοθαύμαστη. Είναι, πραγματικά, πρωτόγνωρη η αμείωτη λαϊκή πίστη στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, στον Έλληνα πρωθυπουργό, στους υπουργούς, στην ομάδα διαπραγμάτευσης, μέσα σ’ αυτό το απολύτως εχθρικό, εσωτερικό και εξωτερικό οικονομικό και μιντιακό περιβάλλον• σ’ αυτή την παλινδρομική κίνηση από το φως στο σκοτάδι και πάλι πίσω… 

Προσωπικά, ως θεατής των θεατών της διαπραγμάτευσης βλέπω τους Έλληνες να περιμένουν υπομονετικά τη «συμφωνία», όπως ο Πότζο (ένας περαστικός ήρωας – σχολιαστής στο έργο του Μπέκετ) τους αναμένοντες τον «Γκοντό», Βλαντιμίρ και Εστραγκόν: «Γεννούν πάνω από έναν τάφο», λέει ο Πότζο. Και αμέσως προσθέτει: «Το φως λάμπει για μια στιγμή και ύστερα έρχεται πάλι η νύχτα». 

 Τι είδε ο Μπαλιμπάρ 

 Είναι θλιβερό, αλλά ταυτόχρονα εντυπωσιακό και αισιόδοξο, αυτό που συμβαίνει: οι Έλληνες του παρόντος «γεννούν πάνω από έναν τάφο», τον τάφο του πολιτικού συστήματος που οι ίδιοι ενταφίασαν υψώνοντας την Αριστερά στην κυβερνητική εξουσία. Και αυτό που γεννούν είναι η Πολιτική: σαν πρωτοπόροι της ανάγκης για αναγέννησή της πολιτικής στην Ευρώπη μέσα από την κρίση του ευρωπαϊκού νεοφιλελευθερισμού… 

 «Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια τεράστια ελπίδα για την Ελλάδα και ένα παράδειγμα για την Ευρώπη», εξηγεί ο σπουδαίος Γάλλος φιλόσοφος Ετιέν Μπαλιμπάρ (Γαλλικό Ινστιτούτο, Τρίτη 5 Μαΐου). «Η επιτυχία του», προσθέτει, «οφείλεται στο ότι υπερασπίζεται το έθνος, χωρίς να υιοθετεί αντιευρωπαϊκές ή ξενοφοβικές θέσεις. Γι αυτό θέλουν να οδηγήσουν σε αποτυχία την ελληνική απόπειρα δημοκρατίας και σε συνθηκολόγηση τον ΣΥΡΙΖΑ, να μη γίνει παράδειγμα για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, ιδίως για τους Ισπανούς». 

Ψέματα; Αυτός είναι ο βασικός λόγος που οδηγεί τις διαπραγματεύσεις σ’ εκείνη την παλινδρομική κίνηση, που λέγαμε, από το φως στο σκοτάδι και πάλι πίσω. Και εμάς να βλέπουμε τους αναμένοντες τη «συμφωνία» Έλληνες με τις φωτοσκιάσεις που ο Σάμουελ Μπέκετ «έριχνε» στους αναμένοντες τον Γκοντό ήρωές του: «Το φως λάμπει για μια στιγμή και ύστερα έρχεται πάλι η νύχτα». 

Και πάλι φώς: Την ώρα που γράφεται αυτό το κείμενο. Ακόμα και η πιο χυδαία αντικυβερνητική φυλλάδα** καταγράφει «Κλίμα αισιοδοξίας για συμφωνία με τους δανειστές». 

- Αυτό περιμέναμε, Ντιντί, λίγο παραδάκι, ένα ταξίδι κατάστρωμα, ένα ψάθινο καπέλο. Το λένε, το λένε να δεις, …έντιμο συμβιβασμό. Έτσι το λένε! 

- Μια συμφωνία είναι, Γκογκό, τι κάνεις έτσι; Μόνο να, δεν θα ‘μαστε εμείς τώρα αυτοί που θα κρεμαστούν στα κλαριά τούτου εδώ του δέντρου! Οι άλλοι, οι σαμαροβενιζέλοι, θα τραμπαλίζονται από αύριο στο δεντράκι μας, πέρα-δώθε, πέρα δώθε… Και, ξέρεις κάτι; Είναι κιόλας αύριο! 

* «The Observer» – Καθημερινή, 29/03/2009
** Η εφημερίδα Το ΘΕΜΑ

Νίκος Τσαγκρής

29 Απριλίου 2015

Κάτι τρέχει με τη… Μέρκελ


Η Γερμανίδα Καγκελάριος δεν έχει θέση στο εικονοστάσιο του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο επιθυμεί διακαώς να διατηρήσει την Ελλάδα στη… συλλογή της με τα πειραματόζωα του ευρώ.   

«Οδηγούνται είτε σε κωλοτούμπα είτε σε δημοψήφισμα για δραχμή», ήταν το σχόλιο του Αντώνη Σαμαρά για τη συνέντευξη του Αλέξη Τσίπρα στο «Star channel». Το σχόλιο έγινε στο περιθώριο εκδήλωσης μνήμης για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως από το κατ’ εξοχήν φιλοκαραμανλικό κοινό της παραπολιτικής, αυτής, σύναξης. 

«Ευσεβείς πόθοι», ήταν το πλέον πολιτικό σχόλιο του… σχολίου• που, δίκην πτυέλου, εκτοξεύτηκε κατά του «αρχηγού» από παροπλισμένο στέλεχος της καραμανλικής πτέρυγας που φέρει και το προσωνύμιο «χλωμό πρόσωπο». Σχόλιο που ταιριάζει ταμάμ στον υπαρξιακό νταλκά του Σαμαρά, δεδομένου ότι το μόνο που θα μπορούσε να τον συντηρήσει στον προεδρικό θώκο της Ν.Δ. θα ήταν «είτε η κολοτούμπα είτε το δημοψήφισμα για δραχμή». 

«Τον πούλησε η Μέρκελ για τον Τσίπρα και τάχει παίξει», ήταν το πλέον παραπολιτικό σχόλιο του… σχολίου• που, δίκην δηλητηριώδους βέλους, εκτοξεύτηκε κατά του «αρχηγού» από άσπονδο φίλο του, ιστορικό στέλεχος της παράταξης… 

 «Τι τρέχει με τη Μέρκελ;», ρωτήθηκε, αναπόφευκτα, από παριστάμενο δημοσιογράφο. 

«Απολύτως τίποτε», απάντησε γελώντας: «Έτσι, για να κολάσω τη… δημιουργική ασάφεια της δήλωσης του Αντώνη, το είπα». Σωστά. Διότι αν πάρουμε το σχόλιο του Σαμαρά στα σοβαρά, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι ξεπερνά σε ασάφεια – δημιουργική ή μη, θα σας γελάσω – ακόμα και την απόφαση του Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου. 

 Ο Σαμαράς… ζηλεύει 

 Αλλά, τι τρέχει με τη Μέρκελ; Διότι, αν θέλετε να ξέρετε, το… φλέγον ζήτημα στο μνημόσυνο του εθνάρχη (αλλά και αργότερα, στη Βουλή, στα κανάλια, στα social media) δεν ήταν η πολιτική ουσία της συνέντευξης του Τσίπρα στον Χατζηνικολάου, αλλά η… «μυστική του σχέση με τη Μέρκελ». Και οι βλαβερές συνέπειές της στην «υγεία» του Σαμαρά: «Τον πούλησε η Μέρκελ για τον Τσίπρα και τάχει παίξει!.. 

 Χαμός: «ο αρχηγός τρελάθηκε μ’ εκείνο το μακρύ νυχτερινό τηλεφώνημα. Έπαθε πλάκα, η κατάθλιψή του χτύπησε κόκκινο, η ζήλια του (σ. σ: για τον Τσίπρα) τριπλασιάστηκε. Δεν πίστευε ποτέ ότι θα τον εγκαταλείψει η Μέρκελ για έναν νεαρό κομμουνιστή…». 

 Δεν είναι λόγια της Σοφίας Βούλτεψη αυτά, όμως αποδίδουν θαυμάσια τα αισθήματα του «απατημένου» από την Γερμανίδα καγκελάριο τέως πρωθυπουργού. Που, άλλωστε, εκφράστηκαν κι απ’ τα φαναροκρατούντα εξαπτέρυγά του, τον Μάκη και τον Άδωνη, στης Βουλής τα έδρανα: πίκρα και καημός, μιλάμε. Πίκρα και καημός… 

 Εντάξει, πέρα απ’ το γελοίον του πράγματος, κάτι τρέχει με τη Μέρκελ και αυτό είναι άκρως πολιτικό και διπλωματικό: αναμφισβήτητα, η Άνγκελα Μέρκελ έχει… έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση για τα ελληνικά πράγματα και γνωρίζει πολύ καλά ότι ο Σαμαράς είναι τελειωμένος απ’ τη Ν.Δ. και ότι μετά τον αφανισμό του ΠΑΣΟΚ και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αντιμετωπίζει το φάσμα αντίστοιχης συρρίκνωσης και περιθωριοποίησης• με συνέπεια την παντελή έλλειψη «μη κομμάτων» (σ. σ: εφεδρικών συστημικών κυβερνοκομμάτων). Και εξ’ αυτού. γνωρίζει ότι αν θέλει να διατηρήσει την Ελλάδα στη… συλλογή της με τα πειραματόζωα του ευρώ οφείλει να υποστεί τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ… 

 «Ειδύλλιο» σκοπιμότητας 

Λέγεται ότι κανένας δεν ξέρει τι σκέφτεται η Γερμανίδα Καγκελάριος, ότι δεν το αποκαλύπτει ποτέ, με κανέναν τρόπο, και αυτό αποδίδεται στην καταγωγή της, στο γεγονός ότι μεγάλωσε στην κομμουνιστική Ανατολική Γερμανία. Έτσι, σε ότι αφορά την πραγματικότητα της σχέσης της με τον Τσίπρα, το μόνο ρεαλιστικό αφήγημα που διαθέτουμε προέρχεται από μια γερμανική εφημερίδα, την Suddeutsche Zeitung. Στo συγκεκριμένο κείμενο καταγράφεται μια σχετικά αξιόπιστη εκδοχή για τη σχέση: 

 Η Άνγκελα Μέρκελ δεν έχει θέση στο εικονοστάσιο του ΣΥΡΙΖΑ. Το αντίθετο μάλλον: Οι ηγέτες του την βλέπουν ως το τέλειο ομοίωμα του Εξαποδώ. Αυτό δεν τους εμποδίζει όμως να συναλλάσσονται μαζί της – σύμφωνα με την παλιά καλή αρχή της Αριστεράς, ότι εν ανάγκη πρέπει να συμφωνήσεις ακόμη και με το διάβολο. Αυτό ακριβώς συμβαίνει τις τελευταίες εβδομάδες, κλπ, κλπ. 

Ο «ρεπόρτερ» δηλώνει άγνοια για τη συχνότητα των επαφών Τσίπρα – Μέρκελ («η συχνότητα αποτελεί επτασφράγιστο μυστικό») και προσθέτει κάτι που γνωρίζουμε, ότι «η μορφή της επαφής – τηλεφωνική, γραπτή, ή συνάντηση – καθορίζεται μεταξύ του συμβούλου της καγκελάριου Νικολάους Μάγιερ-Λάντρουτ και του υπουργού επικρατείας της Ελληνικής κυβέρνησης Νίκου Παππά», ενώ «αποκαλύπτει» ότι «η σανίδα σωτηρίας που η κ. Μέρκελ προσφέρει στον κ. Τσίπρα είναι μια παγίδα – ένα μεταλλαγμένο μνημόνιο». 

 Χαρήκαμε! Εμείς «κάτι τρέχει με τη Μέρκελ» είπαμε – δεν είπαμε πως «ό. τι μας δώσει η Μέρκελ θα το πάρουμε». Έχουν γνώσιν οι φύλακες: υπάρχει και το δημοψήφισμα…

Νίκος Τσαγκρής

26 Απριλίου 2015

Η "μυστική" σχέση Τσίπρα - Μέρκελ


Η Ανγκελα Μέρκελ δεν έχει θέση στο εικονοστάσιο του ΣΥΡΙΖΑ. Το αντίθετο μάλλον: Οι ηγέτες του την βλέπουν ως το τέλειο ομοίωμα του Εξαποδώ. Αυτό δεν τους εμποδίζει όμως να συναλλάσσονται μαζί της – σύμφωνα με την παλιά καλή αρχή της Αριστεράς, ότι εν ανάγκη πρέπει να συμφωνήσει ακόμη και με το διάβολο. Αυτό ακριβώς συμβαίνει τις τελευταίες εβδομάδες: Ο Αλέξης Τσίπρας ερωτοτροπεί ξαφνικά με την πρότινος ορκισμένη εχθρό του. 

Οι ευρωπαίοι διπλωμάτες καταγράφουν με έκπληξη τη «ελληνογερμανική αρμονία σε ανώτατο επίπεδο». Κι αυτό εξαιτίας κυρίως του έλληνα πρωθυπουργού, ο οποίος δείχνει να αλλάζει ριζικά προτιμήσεις: Αντί για τις Βρυξέλλες προτιμά το Βερολίνο, και αντί να τηλεφωνεί καθημερινά στον Ζαν Κλοντ Γιούνγκερ, προκρίνει την πολύωρη επικοινωνία με την γερμανίδα καγκελάριο. «Παρατηρούμε όντως μια δραματική μετάθεση του ενδιαφέροντος της Αθήνας προς τη γερμανική πρωτεύουσα» πιστοποιεί γερμανός αξιωματούχος. Έστω και αργά, προσθέτει, ο έλληνας πρωθυπουργός αντιλήφθηκε ότι το κλειδί για τη λύση του ελληνικού προβλήματος βρίσκεται στην καγκελαρία. «Οι δηλώσεις στήριξης του προέδρου της Κομισιόν δεν του φτάνουν» προσθέτει. «Ο Τσίπρας θέλει χειροπιαστά αποτελέσματα. Και αυτά μπορεί να τα έχει μόνο από την καγκελάριο». 


ειδύλλιο σκοπιμότητας

Το πόσο συχνή είναι η επαφή Μέρκελ-Τσίπρα αποτελεί επτασφράγιστο μυστικό. Σίγουρο είναι μόνο ότι υπάρχει τακτική επικοινωνία μεταξύ του συμβούλου της καγκελάριου για ευρωπαϊκά θέματα Νικολάους Μάγιερ-Λάντρουτ και του υπουργού επικρατείας Νίκου Παππά. Αυτοί κρίνουν αν υπάρχει ανάγκη συνδιαλλαγής μεταξύ των δυο πολιτικών τους προϊσταμένων και αυτοί επίσης καθορίζουν τη μορφή της επικοινωνίας (τηλεφωνική, γραπτή, ή συνάντηση). Ο ίδιος αξιωματούχος περιγράφει και τη διαδικασία λήψης των αποφάσεων. «Αυτές προετοιμάζονται στην καγκελαρία» λέει. «Επίσημα ωστόσο λαμβάνονται στις Βρυξέλλες. Η Μέρκελ θέλει, για ευνόητους λόγους, να αποφύγει την εικόνα του ηγεμόνα». 


Το νέο όσο και απροσδόκητο ελληνογερμανικό ειδύλλιο δεν βασίζεται βέβαια σε αγάπη, αλλά σε σκοπιμότητα. Η αφετηρία του είναι γνωστή: Η απόφαση της κ.Μέρκελ να κρατήσει πάση θυσία την Ελλάδα στην ευρωζώνη. Αυτό επιτάσσει την ανάγκη συμφωνίας της Αθήνας με τους δανειστές για το κλείσιμο του δεύτερου πακέτου βοήθειας, πολύ πιθανό μάλιστα και για την παροχή τρίτου – κι αυτό το αργότερο μέχρι τα τέλη Ιουνίου. Μέχρι τότε όμως, σύμφωνα με την ίδια, η Ελλάδα πρέπει να επιζήσει. Κι αυτό ακριβώς υποδηλώνει η πρόσφατη δήλωση της στις Βρυξέλλες, ότι «πρέπει να γίνουν όλα, για να αποφευχθεί» ο κίνδυνος να μείνει η χώρα χωρίς χρήματα προτού κλείσει η συμφωνία. Από αυτή την άποψη, οι διάφορες εκδοχές εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη - το grexit (η σχεδιασμένη έξοδος), το graccident (η έξοδος μέσω «ατυχήματος»), και το grimbo (από Ελλάδα και limbo, που παραπέμπει σε μια ρευστή κατάσταση, όπως τη σημερινή, στην οποία μπορεί να προκύψει κάθε μορφή χρεοκοπίας) - τίθενται εντελώς εκτός ημερήσιας διάταξης. «Η Μέρκελ λέει όχι σε όλα αυτά. Και ο λόγος της είναι στην προκειμένη περίπτωση νόμος» τονίζει ο αξιωματούχος. 


Πολιτική λύση


Ο «νόμος» αυτός, προσθέτει ο εκπρόσωπος των Σοσιαλδημοκρατών για θέματα ευρωπαϊκής πολιτικής Νόρμπερτ Σπίνρατ, ισχύει για όλη την κυβέρνηση - επομένως και για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Οι απειλές του τελευταίου για πιθανό grexit, προσθέτει, αποβλέπουν αποκλειστικά στην αύξηση της πίεσης προς την Αθήνα. «Δεν έχουν καμιά άλλη επιχειρησιακή σημασία» τονίζει. 

 Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο εκπρόσωπος των Χριστιανοδημοκρατών σε θέματα προϋπολογισμού Έκχαρτ Ρέμπεργκ. «Ούτε που το συζητάμε» λέει. «Η έξοδος δεν αποτελεί για μας θέμα. Το πραγματικό πρόβλημα είναι η άρνηση της ελληνικής κυβέρνησης να παρουσιάσει ουσιαστικές προτάσεις στους θεσμούς. Έτσι όμως χάνεται πολύτιμος χρόνος. Κι αυτό αποβαίνει εις βάρος της ελληνικής οικονομίας». Και οι δυο πολιτικοί δηλώνουν πάντως αισιόδοξοι ότι η συμφωνία θα μπορούσε να επέλθει στα μέσα Μαίου. «Η κινητικότητα που επιδείχθηκε στο Eurogroup της Ρίγα αποτελεί καλή αρχή» δηλώνει ο κ.Σπίνρατ. «Οι Έλληνες θα πρέπει ωστόσο να φανούν πολύ πιο συμβιβαστικοί». 


Το ερώτημα είναι βέβαια, σε ποια βάση θα επιτευχθεί η συμφωνία. «Ο στόχος των διαπραγματεύσεων δεν είναι να εξευρεθεί η καλύτερη δυνατή οικονομική λύση, αλλά να τηρήσει η Αθήνα στο ακέραιο της υποχρεώσεις της» τονίζει ο κ.Ρέμπεργκ. Τον ίδιο στόχο ακολουθεί και η κ.Μέρκελ. Η λύση που προωθεί έχει τον παλιό διπλό χαρακτήρα: Παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ υπό τις συνθήκες ενός μεταλλαγμένου μνημονίου. Η σανίδα σωτηρίας που προσφέρει στον κ.Τσίπρα είναι έτσι συγχρόνως και παγίδα. Δύσκολο για τον τελευταίο να πάρει μόνο το πρώτο και να αποφύγει το δεύτερο.


Πηγή: Suddeutsche Zeitung, 

22 Απριλίου 2015

Το έπος του ΣΥΡΙΖΑ και οι διαφωνούντες




Ορισμένοι οφείλουν να σπάσουν το ιδεοφαντασιακό κέλυφος στο οποίο παραμένουν περίκλειστοι για να δουν την πραγματικότητά χωρίς παρωπίδες 

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εδώ και τρείς μήνες στην κυβέρνηση, αλλά κάποια στελέχη του, ανάμεσά τους και αρκετοί βουλευτές, ακόμα και ένας – δυό υπουργοί, εξακολουθούν να πολιτεύονται ως αντιπολιτευόμενοι, δεν προσφέρουν καμιά λύση, πέρα από την κριτική δεν σκιαγραφούν το σχήμα μιας διαφορετικής χώρας. Μοιάζουν με άνθρωπο που χτυπάει το κεφάλι του στον τοίχο για να τον σπάσει αντί να σκάψει σ’ αυτόν μια πόρτα και να τον διασχίσει. Ευτυχώς που η κυβέρνηση κάνει το δεύτερο. Και το κάνει καλά… 

Τόσο καλά, που ανάγκασε το περιοδικό Time να συμπεριλάβει τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα στον ετήσιο κατάλογό του με τους ηγέτες που ασκούν την μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο. Μαζί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, τον πρόεδρο της Κούβας Ραούλ Κάστρο, τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, τη Χίλαρι Κλίντον, τον Βλαντίμιρ Πούτιν, τον Ιρακινό πρωθυπουργό Χάιντερ αλ – Αμπάντι, τον Κιμ Γιονγκ – Ουν της Βόρειας Κορέας και την αρχηγό του γαλλικού ακροδεξιού κόμματος, Μαρίν Λεπέν. 

Ξέρω, κάποιοι θα πουν «τι αστικές ανοησίες είναι αυτές», αλλά είναι ακριβώς αυτοί που οφείλουν, το συντομότερο δυνατόν, να σπάσουν το ιδεοφαντασιακό κέλυφος στο οποίο παραμένουν περίκλειστοι, να δουν την πραγματικότητά χωρίς παρωπίδες. Με το βλέμμα, έστω, μιας ξεχωριστής για την πολιτική σοφία της ένδοξης κομμουνίστριας: «Στην αστική κοινωνία, ο ρόλος της Αριστεράς είναι ο ρόλος του κόμματος αντιπολίτευσης. Σε κόμμα εξουσίας επιτρέπεται να υψωθεί μόνο πάνω στα ερείπια του αστικού κράτους»* 

 Η διαπραγμάτευση ως «επανάσταση» 

Λέω πως είναι καιρός να συμφωνήσουμε ότι, στην περίπτωσή μας, η Αριστερά «υψώθηκε» σε κόμμα εξουσίας» όχι «πάνω στα ερείπια του αστικού κράτους», αλλά πάνω στις στάχτες των αστικών κομμάτων (ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ.), που θυσιάστηκαν από τους ίδιους τους ηγέτες τους στον βωμό του ευρωπαϊκού νεοφιλελευθερισμού: χωρίς την καπιταλιστική κρίση, τα μνημόνια, την παράδοση άνευ όρων της Ελλάδας και των Ελλήνων (εκ μέρους των Γ. Παπανδρέου, Αντώνη Σαμαρά και των κυβερνήσεων τους) στην ληστρική – ανθρωποφαγική βουλιμία των… «θεσμών», μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ θα φάνταζε σαν ουτοπία. 

Είναι καιρός να συμφωνήσουμε ότι ο ελληνικός λαός «ανύψωσε» στην κυβερνητική εξουσία τον ΣΥΡΙΖΑ όχι για να εγκαθιδρύσει τον κομμουνισμό αλλά, εντός της καπιταλιστικής – «αστικής» ζώνης του ευρώ, να διαπραγματευθεί και, με την μαχητικότητα και την αξιοπιστία της Αριστεράς, να διεκδικήσει την ανάκτηση της εθνικής ανεξαρτησίας και της δημοκρατίας, την απαλλαγή από τα μνημονιακά μέτρα λιτότητας, να εφαρμόσει ανυποχώρητα το «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης». Και είναι καιρός να συμφωνήσουμε ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αυτό ακριβώς κάνει. 

Και κάτι παραπάνω. Μέσω της διαπραγμάτευσης, με εργαλείο τη διαπραγμάτευση αν θέλετε, αναπτύσσοντας μια περίτεχνη, πολυδιάστατη – απρόβλεπτη και απροσδόκητη για το ελληνικό και το ευρωπαϊκό κατεστημένο – πολιτική διπλωματία, επιχειρεί κάτι που, τηρουμένων των αναλογιών, είναι μια σύγχρονη επανάσταση εν εξελίξει: αντί να χτυπάει το κεφάλι της στον νεοφιλελεύθερο τοίχο για να τον σπάσει, σκάβει σ’ αυτόν μια πόρτα και τον διασχίζει… 

Η επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ 

Και μπαίνει μέσα και τον αποδομεί και τον ανατρέπει: «βλέπω την διαπραγμάτευση σαν μια μυθική ελληνική εκστρατεία για τον εξανθρωπισμό των βάρβαρων ευρωπαϊκών (γερμανικών) κανόνων, την πολιτική επανίδρυση της Ε.Ε.», μου έλεγε ενθουσιασμένος, μετά τη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με την Άνγκελα Μέρκελ, ένας φίλος. Γνωστός αριστερός διανοούμενος. 

Είχαν προηγηθεί αρκετά μικρά βήματα χειραφέτησης, όπως εκείνη η αξιοθαύμαστη διπλωματική πλαγιοκόπηση – απομόνωση του Γερμανού γκαουλάϊτερ της ευρωζώνης Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε από τον Έλληνα ομόλογό του, τον Γιάνη Βαρουφάκη, κατά τη διάρκεια των τριών θυελλωδών eurogroup• που σήμανε την αρχή της έμπρακτης αμφισβήτησης της γερμανικής ηγεμονίας εντός και εκτός διαπραγμάτευσης, την αποκατάσταση της πολιτικής ισοτιμίας Ελλάδας – Γερμανίας. 

Η απαρίθμηση των επιτευγμάτων της τρίμηνης πολιτικής διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με τους ευρωπαίους εταίρους σε συνδυασμό με την πολυδιάστατη γεωπολιτική διπλωματία που, συγχρονισμένα και παράλληλα, ανέπτυξε ο Αλέξης Τσίπρας και η κυβέρνησή του, εγγράφουν την αρχή ενός, κατά τα φαινόμενα, ένδοξου ελληνικού έπους που συγκινεί λαούς, κοινωνίες και κινήματα. Και προκαλεί πολιτικούς και κοσμοθεωρητικούς κλονισμούς, υιοθετείται και υποστηρίζεται από προσωπικότητες υψηλού διεθνούς κύρους (Τσόμσκι, Στίγκλιτς, Κρούγκμαν κ. α.) καθιστώντας τον ΣΥΡΙΖΑ «πανευρωπαϊκό» και «παγκόσμιο». 

Λοιπόν, που λέτε, εμείς οι απ’ έξω, (τα απλά μέλη, οι ψηφοφόροι, εν γένει, του ΣΥΡΙΖΑ) αισθανόμαστε μέτοχοι αυτού του «έπους», εναγώνιοι «αναγνώστες» και «θεατές» του, εν μέσω ενός καθημερινά αυξανόμενου τρομοκρατικού συστημικού θορύβου αποτροπής. Και στενοχωριόμαστε, απογοητευόμαστε, αγανακτούμε όταν φωνές στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτών, ακόμα και υπουργών σμίγουν μ’ αυτόν τον απεχθή θόρυβο. Αυτό…

* Ο γνωστός αφορισμός της Ρόζας Λούξεμπουργκ

Νίκος Τσαγκρής

15 Απριλίου 2015

Η εαρινή σύναξη των μιντιαρχών


Πως το ιστορικό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας κατάντησε απόκομμα πολιτικής έκφρασης της ελίτ των μιντιαρχών 

Σε μια άσχετη με την πολιτική εκδήλωση συνάντησα έναν ανθρωπάκο που, αμυδρά, κάτι μου θύμιζε. Μου συστήθηκε ως στέλεχος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης («της σαμαρικής πτέρυγας», μου διευκρίνισε αυτοβούλως), και έτσι, από περιέργεια, ζήτησα τη γνώμη του για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ• «τη διακυβέρνηση του τόπου από τον Αλέξη Τσίπρα και την παρέα του», ήταν η ακριβής διατύπωση της ερώτησής μου. 

 «Ευτυχώς που “ο Τσίπρας και η παρέα του” δεν είναι μόνοι τους, δεν κυβερνούν μόνοι, διαφορετικά θα μας είχαν πάρει τα σώβρακα», μου πέταξε υποτονθορύζοντας το δεύτερο, αγοραίο μέρος της ατάκας του. Και θεωρώντας ότι απαντάει στο ερωτηματικό που, προφανώς, σχηματίστηκε στο βλέμμα μου, μου θύμισε μια δήλωση που είχε κάνει ο Τάκης Μπαλτάκος, «ο εξόριστος κολλητός του αρχηγού», όπως τον χαρακτήρισε: «Εγώ ο δεξιός, βαράω προσοχή, όπως λένε στον στρατό, μπροστά σε αυτά που κάνει η αριστερή -δυστυχώς για μας- κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και θα ήλπιζα και ευχόμουν και παρακαλούσα αυτά που κάνουν αυτοί οι άνθρωποι να τα κάνουμε εμείς». 

Ο τύπος, (τον οποίο τελικά αναγνώρισα ως μέλος του παρά τω Σαμαρά ακροδεξιού μηχανισμού, που η «παρέα του Τσίπρα» είχε ονομάσει «μονταζιέρα») εθισμένος στο επικοινωνιακό «μπλα, μπλα», με πήρε μονότερμα: «πέρα από τον Τσίπρα και την παρέα του (που, εντάξει, προσπαθούν να διαπραγματευτούν κυβερνώντας και να κυβερνήσουν διαπραγματευόμενοι) υπάρχουν και οι… δικοί μας, μου είπε με ένα στριφνό γελάκι: «ξέρεις, η Ζωή, ο Πανούσης, ο Κατρούγκαλος, ο Μητρόπουλος, ο Μηλιός, ο Λαπαβίτσας και τ’ άλλα παιδιά, που τροφοδοτούν αδιαλείπτως την πολιτική μας και μας καθιστούν... ανταγωνιστικούς…». 

Και με φρασεολογία που διαρκώς εξόκειλε –ως προς το ήθος και το ύφος της– προς την γκεμπελική διάλεκτο των τηλεοπτικών δελτίων ειδήσεων, ο «ανθρωπάκος» άρχισε να μου εξηγεί την «πολιτική» τους. Που τους καθιστά… «ανταγωνιστικούς»… 

Η σύναξη και ο… ανένδοτος 

Μεταφράζοντας το αφήγημα του «ανθρωπάκου» στα… συριζαίϊκα, οφείλω να σας πω πως η «πολιτική τους» (η πολιτική Σαμαρά), είναι ό,τι βλέπουμε και ό,τι ακούμε στα κανάλια – ό,τι διαβάζουμε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων: μια μεθοδευμένη και ενορχηστρωμένη ομοβροντία από καθημερινά αφελή ψεύδη, ασταθείς συκοφαντίες και τρομολαγνικές κατασκευές. Ένας δυσώδης οχετός αντικυβερνητικής (και εξ αυτού ανθελληνικής) παραπληροφόρησης ως πολιτική τη μείζονος αλλά και της ελάσσονος αντιπολίτευσης. 

 Έγινε, λέει, σύναξη των διαπλεκομένων καναλαρχών – εκδοτών («των νταβατζήδων», είναι η αμετάφραστη φράση) προ μηνός. Η εν λόγω σύναξη, λέει, έγινε λίγο πριν την «ενόχληση» του Στουρνάρα από τον Βαρουφάκη για τα θαλασσοδάνεια της Τράπεζας της Ελλάδος προς συγκεκριμένα ΜΜΕ και λίγο μετά την παραλαβή της… λυπητερής των 24.150.633 € για τη χρήση των συχνοτήτων. 

Η σύναξη αυτή, λέει, αποφάσισε σχεδόν ομόφωνα (με μια αποχή, λέει) την οργάνωση ανένδοτου… ενημερωτικού αγώνα κατά του Τσίπρα προσωπικώς, της κυβέρνησής του γενικώς, και του ΣΥΡΙΖΑ ειδικώς: ο συντονισμός του… ανένδοτου ανετέθη σε μεικτό επιτελείο εμπίστων «πολιτικών» - «δημοσιογράφων» («στα γνωστά τσατσόνια των νταβατζήδων», είναι η αμετάφραστη φράση), ενώ το έργο της επεξεργασίας και της καθημερινής εκτέλεσης του… αγώνα, ανελήφθη μετά προθυμίας από τους γνωστούς μπροστινούς και… πισινούς των καναλιών. Τους συνήθεις εκτελεστές της δημοσιογραφίας. Και τα παπαγαλάκια τους… 

 Η αλητεία μέσα τους 

Το πρώτο επεισόδιο του ανένδοτου… ενημερωτικού αγώνα (που είναι «η πολιτική τους», θυμίζω) ήταν η «επιχείρηση Κατρούγκαλος». Που στήθηκε, λέει, από «γνωστό τσατσόνι» των διαπλεκομένων με τη συνεργασία δελφίνου του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης – κι αυτό «μπορείς να το δεις και σαν μοντέλο της πολιτικής μας», λέει: βρίσκουμε ή εφευρίσκουμε μια συμπεριφορική «αδυναμία» ενός αγνού και αδιάφθορου, κατά προτίμηση, κυβερνητικού στελέχους ή βουλευτή (σ. σ: ο ανθρωπιστικός ακτιβισμός θεωρείται κυβερνητική αδυναμία από τους επαγγελματίες πολιτικούς) και την μπουμπουνίζουμε σε συσκευασία σκανδάλου, σε πέντε MEGA – κάναλα και δεκαπέντε έντυπα και ηλεκτρονικά πρωτοσέλιδα. Ειδικός στόχος, η απώλεια του ηθικού πλεονεκτήματος της κυβερνώσας Αριστεράς. 

 «Είπαμε», επανέλαβε μ’ εκείνο το στριφνό γελάκι ο ανθρωπάκος: «πέρα από τον Τσίπρα και την παρέα του υπάρχουν και οι… δικοί μας. Ξέρεις…» 
«Ξέρω, ξέρω» τού έκοψα τον βήχα: η «λιακάδα» της Τασίας, το «λάστιχο» της Ζωής, η «ρήξη» του Λαπαβίτσα. Που… τροφοδοτούν την πολιτική σας και σας καθιστούν... ανταγωνιστικούς…» 

 Άκου ανθρωπάκο, ο κόσμος σας έχει την αλητεία μέσα του…. Δεν είναι αυτός ο κόσμος αντάξιος των ονείρων του λαού μας, αλλά ο άλλος, που τώρα γεννιέται με μια επώδυνη γέννα: «αυτή η στιγμή έχει το άπειρο μέσα της, όσο διαρκεί… Είμαι Έλληνας, όσο ποτέ, τούτες τις ώρες…»* 

 *Από το μήνυμα του Εδουάρδο Γκαλεάνο στους Έλληνες, την Τετάρτη 2 Νοεμβρίου του 2011

Νίκος Τσαγκρής

8 Απριλίου 2015

Σημειώσεις για ένα αφήγημα διαπλοκής


Από την «παλατιανή» διαπλοκή στο τερατώδες μνημονιακό σύστημα διαπλεκομένων πολιτικοοικονομικών συμφερόντων που βιώνουμε σήμερα. 

Η λέξη διαπλοκή έγινε εξαιρετικά οικεία στη δεκαετία του ’90, και ήταν αυτή η «οικειότητα» που εξαφάνισε την αυθεντική ετυμολογική σημειολογία της, (πλέκω – διαπλέκω: πλέκω κάτι με κάτι άλλο, συνυφαίνω, συνύφανση), υποτάσσοντάς την στην μεταφορική σημασία που εκ των διεφθαρμένων πολιτικών μας πραγμάτων έλαβε : Διαπλοκή είναι ένα αόρατο πλέγμα πολιτικών και επιχειρηματικών συμφερόντων που στοχεύει στο αμοιβαίο παράνομο όφελος των διαπλεκομένων μερών. 

 Κατά διαβολική σύμπτωση, ο όρος «διαπλεκόμενα συμφέροντα» αποδίδεται (από τον… εθνικό μας λεξικογράφο κ. Μπαμπινιώτη) στον γηραιότερο, σήμερα, Έλληνα πολιτικό, του οποίου η φήμη σκιάζεται από ένα βαρύ πέπλο αρχαίας διαπλοκής: «Τη δεκαετία του '80* πλάστηκε από τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη και καθιερώθηκε βαθμηδόν ο όρος διαπλεκόμενα συμφέροντα ή απλώς διαπλεκόμενα. Με αυτόν δηλώνονται τα αθέμιτα αλληλεξαρτώμενα συμφέροντα, που αναπτύσσονται παρασκηνιακά μεταξύ πολιτικών και επιχειρηματιών οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον χώρο τής ενημέρωσης (ως εκδότες εφημερίδων ή ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών σταθμών) ώστε να εξυπηρετούνται αμοιβαία οι πολιτικές και επιχειρηματικές τους σκοπιμότητες (προβολή και προπαγάνδα από την πλευρά των πολιτικών και οικονομικά οφέλη από την πλευρά των επιχειρηματιών)» 

 Έτσι ακριβώς κύριε… γλωσσολόγε μας. Και επειδή τα λες καλά, σου συγχωρώ το γεγονός ότι χρημάτισες, έστω για λίγο, υπουργός της πιο διαπλεκόμενης κυβέρνησης στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της κυβέρνησης Λουκά Παπαδήμου. 

 «Παλατιανοί» και «νταβατζήδες» 


 Το αφήγημα των διαπλεκομένων συμφερόντων της χώρας μας χωρίζεται σε δυο μεγάλα κεφάλαια. Το πρώτο αφορά την ιστορική περίοδο που προηγήθηκε της δικτατορίας και περιγράφει την «παλατιανή», ας την πούμε, διαπλοκή, (ανάκτορα – πολιτική ηγεσία – Τύπος). Αν ήμουν εκδότης θα ανέθετα… αναδρομικά τη συγγραφή αυτού του πρώτου κεφαλαίου στον Στρατή Τσίρκα υπό την δημοσιογραφική κάλυψη των Τάκη Λαμπρία και Μαρίας Ρεζάν. 

Το δεύτερο κεφάλαιο του αφηγήματος αφορά την περίοδο της μεταπολίτευσης και περιγράφει την διαπλοκή των «νταβατζήδων», ας την πούμε, (κυβερνητικοί παράγοντες – επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον χώρο τής ενημέρωσης ως εκδότες εφημερίδων ή ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών σταθμών). 

 Είναι η διαπλοκή που φύτρωσε στον κυβερνοχώρο του Ανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ, ευδοκίμησε στον «θατσερικό» βιότοπο του Κώστα Μητσοτάκη, εκσυγχρονίστηκε (!) υπό την αιγίδα του Κ. Σημίτη και στην εξέλιξή της δημιούργησε το τερατώδες σύστημα διαπλεκομένων πολιτικοοικονομικών συμφερόντων που βιώνουμε εδώ και μια πενταετία. Το «μνημονιακό», ας το πούμε, σύστημα, που διαπλέκεται και με το διευθυντήριο των Βρυξελών και το οποίο ο ελληνικός λαός, μέσω της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ που εξέλεξε, επιχειρεί εδώ και τώρα να ανατρέψει. 

Αν ήμουν εκδότης θα ανέθετα τη συγγραφή αυτού του δεύτερου κεφαλαίου στον… εαυτό μου• δεδομένου ότι στην τριακονταετή θητεία μου ως διευθυντικό στέλεχος σε ορισμένα από τα πλέον διαπλεκόμενα ΜΜΕ, (ΒΗΜΑ – ΝΕΑ, Καθημερινή, ΕΘΝΟΣ, κλπ,) υπήρξα – ακούσιος μεν, αυτήκοος και αυτόπτης δε, – μάρτυρας δεκάδων σημείων και τεράτων αυτής της… μεταμοντέρνας διαπλοκής. 

Στη φάκα της νομιμότητας 


Το θέμα, ωστόσο, δεν είναι να… γράψουμε αλλά να ξεγράψουμε τη διαπλοκή, κάτι που στους επαΐοντες φαντάζει ακατόρθωτο, σχεδόν ουτοπικό. Και δικαίως, αφού η διαπλοκή (ιδιαίτερα στην εκδοχή της συνύφανσης πολιτικών και επιχειρηματικών συμφερόντων που υποστηρίζονται από ιδιόκτητα ΜΜΕ) από την περίοδο το ’90 και εντεύθεν αποτελεί πολιτειακό, σχεδόν, καθεστώς: μια ύπουλα εγκατεστημένη, σχεδόν θεσμοθετημένη, τάξη πραγμάτων. Που ηγεμονεύει πολιτικά και νέμεται οικονομικά τον τόπο με τον τρόπο της μαφίας… 

 Το 1989, επί κυβερνήσεως Τζαννετάκη, με τη συμμετοχή και, δυστυχώς, τη συνέργεια του Συνασπισμού της Αριστεράς (ΚΚΕ – ΕΑΡ) συνετάχθη και, άρον – άρον, ψηφίστηκε, ο νόμος που παρέδωσε την ιδιωτική τηλεόραση στους διαπλεκόμενους ήδη, εκδότες των εφημερίδων: Τότε «μερικοί, ελάχιστοι (οι καθηγητές Κοσμάς Ψυχοπαίδης και Νίκος Πετραλιάς, η δικηγόρος Λίλα Χαμπίπη και οι δημοσιογράφοι Φανή Πετραλιά, Λένα Δουκίδου, Νίκος Τσαγκρής, Γιώργος Βότσης, Κώστας Παπαϊωάννου) με ιερή αφέλεια προσπαθήσαμε να αποτρέψουμε τη διακομματική συμφωνία. Εις μάτην. Οι άδειες δόθηκαν ως “προσωρινές”. Προσωρινές για… πάντα, με τους ιδιοκτήτες τους εσαεί “προσωρινούς” και μόνιμα διαπλεκόμενους με κυβερνήσεις και συμφέροντα»*. 

 Σήμερα, εικοσιέξι χρόνια μετά, η Αριστερά ως κυβέρνηση πια, έχει την ευκαιρία να ξεπλύνει εκείνη τη μικρή ντροπή του ’89, προκηρύσσοντας από μηδενική βάση τις τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συχνότητες. Και κάτι παραπάνω: να γράψει τις τελευταίες σελίδες του δεύτερου και τελευταίου, ελπίζουμε, κεφαλαίου του αφηγήματος της διαπλοκής, με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να στριμώχνει οριστικά το τέρας, στην φάκα της νομιμότητας. Κι εκείνο να σφαδάζει στον επίλογο, ξερνώντας σαμαροβενιζελικά δηλητήρια και γκεμπελικές προβοκάτσιες από τα τζάμπα κανάλια του και τα γιαλατζί πρωτοσέλιδά του. 

 * Από άρθρο της Φανής Πετραλιά στην ΑΥΓΗ (5/9/2013) με τίτλο «Τα θερινά τμήματα της διαπλοκής» 

 Νίκος Τσαγκρής

1 Απριλίου 2015

Ο κορυφαίος Έλληνας στιχουργός


Μια φωτογραφία με τον καλό μου φίλο Κώστα Βίρβο. Τον θεωρώ ως τον σπουδαιότερο λαϊκό στιχουργό με άμεσους ακόλουθους την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, τον Χαράλαμπο Βασιλειάδη - Τσάντα και τον Λευτέρη Παπαδόπουλο. Γνωριστήκαμε από κοντα στα μέσα της δεκαετίας του '80, όταν μαζί και με τους Θόδωρο Δερβενιώτη, Γιώργο Κοντογιάννη, Πάνο Γεραμάνη, και Γιάννη Σταματίου ("Σπόρο"), συστήσαμε τον Σύλλογο Υπεράσπισης του Λαικού Τραγουδιού. Τότε, ήμουν διευθυντής της εφημερίδας "Η ΠΡΩΤΗ" και ο Βίρβος σε συνεργασία με τον Θ. Δερβενιώτη ειχαν εκδόσει ήδη το L.P. "Εξ' αδιαιρέτου", πραγματικά εξ' αδιαιρέτου με τον Σταμάτη Κραουνάκη και τη Λίνα Νικολακοπούλου - στην άλλη πλευρά του δίσκου. Από τότε μέχρι σήμερα μας συνδέει μια αδιάρρηκτη σχέση φιλίας, με καθημερινή σχεδόν (έως το 2008) επικοινωνία και πολλές απόπειρες δημιουργικής συνεργασίας