Paradise Papers, μια φαρσοκωμωδία

Στην καλύτερη εκδοχή τους, τα «Paradise Papers» δεν είναι παρά μια ακόμα «κρυφή φάρσα του καπιταλισμού», όπως εύστοχα έγραψε η γαλλική Libération.

Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής

(Από την ΑΥΓΗ της Κυριακής 12/11/2017)

Διαβάζεις τον Τύπο και τα βλέπεις όλα, ακόμα και τα «Paradise Papers» σε μελόδραμα: οι αποκαλύψεις της ICIJ (Διεθνής  Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων)  ράγισαν την καρδιά της παγκόσμιας ελίτ του χρήματος, θρηνεί ο αρθρογράφος των Financial Times – της εφημερίδας της παγκόσμιας ελίτ του χρήματος. Και αμέσως μετά τοποθετεί την καρδιά του τραγουδιστή των U2 Bono ανάμεσα στις… ραγισμένες καρδιές της Apple και της Nike. Ταυτίζοντας τον γνωστό ως φιλάνθρωπο και ακτιβιστή ροκ-σταρ με τα πολυεθνικά brand name της ελίτ του χρήματος…

Ο ίδιος δηλώνει αηδιασμένος από την εμπλοκή του ονόματός του στις λίστες των «Paradise Papers», διευκρινίζοντας ότι όχι, καμιά σχέση με την ελίτ του χρήματος:  «είμαι απλά ένας  μειοψηφικός και παθητικός επενδυτής». Και, για ξεκάρφωμα, δεν παραλείπει να συγχαρεί τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) για την αποκάλυψη του νέου σκανδάλου φοροαποφυγής.

Δεν γνωρίζω τον βαθμό εμπλοκής του Bono στο σκάνδαλο αλλά, σίγουρα, ελίτ του χρήματος δεν τον λες. Εκτός κι αν ο όρος απέκτησε τέτοια ελαστικότητα στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, που χωράει όχι μόνο τον Bono, αλλά και τον… Ρέμο και τον Βέρτη μαζί. Σχεδόν σίγουρο, επίσης, θεωρώ το γεγονός ότι οι «ραγισμένες καρδιές» των Bono των U2 και  Λιούις Χάμιλτον της Formula1, εντελώς τυχαία τοποθετούνται  ανάμεσα σε… ραγισμένες καρδιές της πραγματικής παγκόσμιας ελίτ του χρήματος τύπου Apple και Nike…

*******

Ή μήπως όχι;  Μοιάζει με θεωρία συνωμοσίας, αλλά στα (μέχρις στιγμής, τουλάχιστον) ντοκουμέντα των «Paradise Papers» που βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας, τα brands  των οικονομικών κολοσσών της Δύσης, δημοσιεύονται με ιδιαίτερη φειδώ και μάλλον επιλεκτικά, κρυμμένα ανάμεσα σε φαντασμαγορικές αναφορές τρανταχτών ονομάτων της διεθνούς πολιτικής, αθλητικής και καλλιτεχνικής σκηνής: «… στις λίστες περιλαμβάνονται οι υπουργοί Εμπορίου και Εξωτερικών της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ, Γουίλμπερ Ρος και Ρεξ Τίλερσον, η βασίλισσα Ελισάβετ της Αγγλίας, ο Στίβεν Μπρόνφμαν, ισχυρός επιχειρηματίας και οικονομικός υπεύθυνος του Φιλελεύθερου Κόμματος του πρωθυπουργού του Καναδά Τζάστιν Τριντό, μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες όπως η Apple και η Nike, ρώσοι ολιγάρχες, πρόσωπα του περιβάλλοντος του Βλαντίμιρ Πούτιν, αφρικανοί επιχειρηματίες και σταρ του αθλητισμού…».  

 Εξ άλλου, όπως πέρυσι  στα «Panama Papers», έτσι και φέτος,  στα «Paradise Papers» , η απουσία των ΗΠΑ (αμερικανικών επιχειρηματικών κολοσσών και Aμερικανών πολυεκατομμυριούχων), καθώς και εταιρικών κολοσσών της Δύσης είναι ευδιάκριτη. Πράγμα που, συνειρμικά, παραπέμπει στην περσινή  ανακοίνωση αμφισβήτησης των «Panama Papers» εκ μέρους των WikiLeaks , που υποστήριζαν ότι, πίσω από τις συγκεκριμένες αποκαλύψεις, βρίσκονταν οι  Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Και ότι, «βλέπουμε την Ουάσινγκτον και διάφορες οργανώσεις που ανήκουν στον επενδυτή Τζωρτζ Σόρος πίσω από τα Panama Papers»…

*******

Η αλήθεια είναι ότι η ICIJ (Διεθνής  Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων) δεν συνδέεται μόνο από την «ανταγωνιστική» της WikiLeaks με την αμερικανική ελίτ του χρήματος, επειδή  «έχει συσταθεί και στηρίζεται από το αμερικανικό Κέντρο Δημόσιας Ακεραιότητας (Center of Public Integrity) από το 1997». Η ίδια η κοινοπραξία παραθέτει στην ιστοσελίδα της μια σειρά από «ιδιώτες» που στηρίζουν το έργο της με χορηγίες, μεταξύ των οποίων οι Ford Foundation Carnegie Endowment,

Rockefeller Family Fund (Οικογένεια Ροκφέλερ), W. K. Kellogg Foundation, Open Society Foundation (Ίδρυμα του Τζορτζ Σόρος), κ. α.

Όπως και να ’χει, οι αποκαλύψεις είναι αποκαλύψεις και, ακόμα και ως ενημερωτικό υλικό χωρίς ούτε καν δικανικό αντίκρισμα, απασχολούν την κοινή γνώμη. Ωστόσο, στην καλύτερη εκδοχή τους, τα «Paradise Papers» είναι μια ακόμα κρυφή φάρσα του καπιταλισμού, όπως εύστοχα έγραψε η γαλλική Libération. Υπό την έννοια ότι, απλά, δείχνουν (και στην περίπτωση της… δικιάς μας, της Μαρέβας Κυριάκου Μητσοτάκη, βέβαια) τις διαδρομές της φοροαποφυγής των μεγιστάνων του πλούτου. Και κάνουν τις υποσχέσεις των πολιτικών για το οριστικό τέλος των φορολογικών παραδείσων να φαίνονται απατηλές, ανυπόστατες και μακρινές. Κι ας έγιναν μόλις ένα χρόνο πριν, μετά τις αποκαλύψεις των «Panama Papers», κι ας επαναλαμβάνονται και τώρα, παντού στον κόσμο, συνοδεύοντας τις νέες αποκαλύψεις φοροαποφυγής.

Εν τέλει, όπως κυνικά δήλωσε ο διευθυντής του ΟΟΣΑ Pascal Saint-Amans, «τα Paradise Papers  (σ. σ: σε σχέση με τα «Panama Papers») είναι κάτι πιο ραφινάτο, πιο διακεκριμένο, πιο δουλεμένο∙ δείχνει να βρίσκεται στα νόμιμα μονοπάτια»!..