15 Μαρτίου 2013

Οι άστεγοι ως δείγμα… ευημερίας


 
Εμφανίζονται ως αναγκαίο κακό εκεί όπου συχνάζει ο μεταμοντέρνος καπιταλισμός: η «ελεύθερη αγορά», η «ανάπτυξη», η ευημερία των αριθμών, η ευμάρεια των μακροοικονομικών μεγεθών

Ένα άρθρο για τους άστεγους της Αθήνας, ακόμα κι αν απευθύνεται στην κοινή γνώμη μιας κοινωνίας ευρισκόμενης στα πρόθυρα ανθρωπιστικής κρίσης, μπορεί να εκληφθεί ως άρθρο εκτός πραγματικότητας, ως δημοσιογραφική γραφικότητα. Όμως, το συγκεκριμένο άρθρο για τους άστεγους είναι μια πραγματικότητα εντοπισμένη από τον αρθρογράφο, μια πραγματικότητα ορατή από κάθε άνθρωπο που «βλέπει». Αλλά και μια πραγματικότητα άγνωστη στις στατιστικές υπηρεσίες, μια πραγματικότητα άκρως αμελητέα για το κράτος, την κυβέρνηση, την κοινωνία, την Πολιτεία εν γένει. Οι άστεγοι της Αθήνας, του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης, οι άστεγοι της Μαδρίτης , της Λισαβόνας, του Μιλάνου, οι άστεγοι του Σάο Πάολο, του Ρίο ντε Τζανέιρο, του Χόνγκ Κονγκ, είναι μια πραγματικότητα απούσα. Μια μη καταγεγραμμένη πραγματικότητα.

Σήμα κατατεθέν…
Οι στατιστικές του μεταμοντέρνου φιλελευθερισμού σταματούν στην νέο-ταξική κατηγορία των «νεόπτωχων». Και αδιαφορούν αν οι άστεγοι είναι απότοκο αυτής, ακριβώς, της κοινωνικής «τάξης», οι νεόπτωχοι των νεόπτωχων. Άλλωστε, ο νεοφιλελευθερισμός διαθέτει άλλοθι: οι άστεγοι είναι δείγμα ευημερίας! Εμφανίζονται ως αναγκαίο κακό όπου συχνάζουν η «ελεύθερη αγορά», η «ανάπτυξη» η ευμάρεια των μακροοικονομικών μεγεθών. Είναι απλώς ένα σπυράκι στο μικρό δάχτυλο της κοινωνίας των δυο τρίτων. Κάτι το φυσιολογικό, κάτι το αδιάφορο: μην ασχολείστε, συμβαίνει και στις πιο πλούσιες πόλεις του κόσμου. Στο Παρίσι, στο Λονδίνο, στο Βερολίνο, στη Νέα Υόρκη, στο Λος Άντζελες στο Τόκιο! Οι άστεγοι είναι το σήμα κατατεθέν της νέας τάξης πραγμάτων, τα περιττώματα του σύγχρονου καπιταλισμού!..



Κάτω απ’ το Χαλί
Δυστυχώς, όλα αυτά είναι η αλήθεια. Το ρεπορτάζ, βέβαια, λέει ότι πέρα από κάποιες μη κυβερνητικές, κάποιες φιλόπτωχες οργανώσεις, με το θέμα των αστέγων ασχολείται, ενίοτε, και το κράτος. Στην περίοδο της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων, ας πούμε, ασχολήθηκε ο οργανισμός «Αθήνα 2004». Καμάρωνε μάλιστα ότι πέτυχε την τέλεια απόκρυψη του… «θλιβερού αυτού κοινωνικού συμπτώματος»: «το θέαμα των αστέγων είναι απεχθές, άκρως ενοχλητικό για τους ξένους που θα έρθουν στη χώρα μας το 2004», έλεγε τότε κρατική αρμοδία…
Κάπως έτσι ασχολούνται τα κράτη, οι δημόσιες αρχές, με το «απεχθές θέαμα των αστέγων, αυτό το θλιβερό φαινόμενο των σύγχρονων μεγαλουπόλεων»: τους κρύβουν κάτω απ’ το χαλί, όπως κάποιες κακές νοικοκυρές τα σκουπίδια. Κι αυτό μόνο όταν οι κοσμοπόλεις εορτάζουν. Και δέχονται ξένους. Με το τέλος των εορτών και των πανηγύρεων οι άστεγοι, ως δια μαγείας, ξαναπαίρνουν τις θέσεις τους στις πλατείες και τα πάρκα. Ξαναγίνονται μια πραγματικότητα απούσα. Μια μη καταγεγραμμένη πραγματικότητα…


ΥΓ: Οι άστεγοι αυξάνονται ραγδαία στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου της λιτότητας και της ανεργίας. Στην Ισπανία, χιλιάδες άστεγοι και άνεργοι, καθώς και χαμηλόμισθοι με προβλήματα στέγης, συμμετέχουν στο νεότευκτο κίνημα Corrala (Κοράλα), το οποίο αναπτύσσεται διαρκώς με κεντρικό σύνθημα «Ni gente sin casa, ni casas sin gente» (Κανένας άνθρωπος χωρίς σπίτι, κανένα σπίτι χωρίς ανθρώπους). Στην μνημονιακή Ελλάδα των νεόπτωχων και των ανέργων οι άστεγοι αυξάνονται δραματικά. Αλλά, παρ’ όλο που προσφάτως απέκτησαν και «θεσμική» αναγνώριση ως «ευάλωτη κοινωνική ομάδα που χρήζει προστασίας» με το νόμο 4052/12, εξακολουθούν να εισπράττουν την κρατική αδιαφορία. Η φροντίδα γι αυτούς περιορίζεται στο ενδιαφέρον μιας – δυό Μ. Κ. Ο. (αναφέρω εδώ την «ΚΛΙΜΑΚΑ»: www.astegoi-klimaka.blogspot.com και την «ΠΡΑΞΙΣ»: www.praksis.gr) καθώς και σε περιστασιακές, φιλανθρωπικού τύπου παροχές, Δήμων και Εκκλησιών.

Νίκος Τσαγκρής

Δεν υπάρχουν σχόλια: