1 Νοεμβρίου 2010

Εκλογές και Δημοκρατία


«Στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα», παπαγαλίζει ο πρωθυπουργός της χώρας, ως πιστό αντίγραφο πολιτικά αγραμμάτων δημοσιογράφων και πολιτευτών που, στην πρώτη στραβή, ψελίζουν «στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα», νομίζοντας ότι έτσι… καθάρισαν. Η ρήση αυτή, υποκρύπτει μιαν αβάσταχτη ελαφρότητα όταν δεν χρησιμοποιείται για να αποκρύψει άγνοια ή πολιτική υστεροβουλία. Αφού, απεκδύει τη Δημοκρατία από το ουσιαστικό της περιεχόμενο και την μεταβάλει σε μια σκέτη διαδικασία, την εκλογική διαδικασία. Γιατί, την εκλογική διαδικασία υποδείκνυαν, ως πανάκεια, όλοι αυτοί που προσέφευγαν στην ευκολία της ρήσεως «στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα»…


Ωστόσο, ακόμα και ετυμολογικά, δημοκρατία σημαίνει κάτι αντίθετο της αριστοκρατίας, μια λαϊκή εξουσία ενάντια στους πλούσιους και τους εκ’ καταγωγής ευγενείς. Αυτή η αρχική καθεστωτική ουσία, καθώς εφαρμοζόμενη εξελίσσεται, αλλάζει διαρκώς στόχευση. Ο Κλεισθένης προχωρά σε μεταρρυθμίσεις που καθιστούν την δημοκρατία δημόσια υπόθεση, μια υπόθεση που αφορά τον άνθρωπο σαν πολίτη και όχι σαν ιδιώτη, ένα καθεστώς στο οποίο η εξουσία είναι «στο μέσον».

Στα νεότερα χρόνια, η γαλλική επανάσταση θέλει κάθε κάτοικο πολίτη και κάθε πολίτη ισότιμο με τους άλλους πολίτες ενώ η εκδοχή της δημοκρατίας που προτείνει κυριαρχείται από το ιδανικό της οικονομικής εξίσωσης. Πράγμα που την καθιστά ουτοπική σε περιόδους ηρεμίας και τρομοκρατική σε περιόδους κρίσεως.


Από τότε πέρασαν χρόνοι πολλοί και, για να μην πολυλογούμε, καθώς η δημοκρατία άρχισε να φοριέται παντού στον κόσμο, από κάθε πολιτικής καρυδιάς καρύδι κι από κάθε λογής οργανωμένα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, μπερδεμένη ανάμεσα στις κοινωνίες της ανέχειας και εκείνες της καταναλωτικής ευμάρειας, χάνει τις δυνατότητές της. Και γίνεται η μήτρα κάθε πολιτικής νόσου και κάθε πολιτικής… μαλακίας: το χρήμα (η «κεντρική τράπεζα», οι οικονομικές κάστες που καθορίζουν τη ζωή στις δημοκρατίες του κόσμου) είναι ανώνυμο. Ανώνυμες οι καταπιεστικές γραφειοκρατίες, ανώνυμοι οι δορυφορικοί χαφιέδες μας, ανώνυμοι και οι αυτουργοί της καταστροφής του περιβάλλοντος.


Εν γένει, εντός της Δημοκρατίας έγιναν οι μεγαλύτερες πολιτικές εκτροπές και εν’ ονόματι της Δημοκρατίας τα πλέον τερατώδη εγκλήματα κατά λαών, με πιο πρόσφατο το έγκλημα του αμερικανού προέδρου Μπούς κατά του λαού του Ιράκ. Το ότι η λέξη δημοκρατία είναι ελληνική και το γεγονός ότι η δημοκρατία, ως πολιτικό σύστημα, είναι ελληνική ανακάλυψη, δεν αναιρούν την βεβαιότητά ότι η σημερινή «Ελληνική Δημοκρατία», οι σημερινές δημοκρατίες γενικώς, ελάχιστες ομοιότητες έχουν με την «Αθηναϊκή Δημοκρατία», και αυτές μόνο ως προς τη διαδικασία και όχι ως προς την πολιτική ουσία. Ακόμα και η θεμελιώδης αρχή συγκρότησης της (ελληνικής) δημοκρατίας, η ισοτιμία (ισότητα όλων απέναντι στον νόμο) καταστρατηγείται βάναυσα στις σημερινές δημοκρατίες.


Ναι, στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, αλλά μόνο επί της διαδικασίας και μόνο για τους διαχειριστές της εξουσίας. Για τους πολίτες υπάρχουν δεκάδες οδυνηρά αδιέξοδα. Άλλωστε, όπως σημειώνει ο άγνωστος φίλος μου Ζώρζ Χανεϊν (γνωστός Γάλλος στοχαστής), «η δημοκρατία δεν δημιουργείται από κανένα γραπτό κείμενο. Αν προτού να μπει στη νομοθεσία δεν είναι ήδη ένας τρόπος και μια θέληση ζωής, μια μορφή κοινής ηθικής ενσαρκωμένη στην καθημερινή στάση της κοινότητας των ανθρώπων, τότε δεν αντιπροσωπεύει παρά μιαν απάτη της εξουσίας»…


Νίκος Τσαγκρής

Δεν υπάρχουν σχόλια: