Τηλεόραση φτηνή, ψυγεία, δόσεις, Ι.Χ. και οικο-δομές. / Πριζουνίκ, πρατήρια και χρηματιστήρια και διακοπές.
Οι στίχοι αυτοί, σαν μια δυσοίωνη μικρή προφητεία, περνούν μέσα από ένα περίφημο, για μας τους «εκδρομείς του ’60», τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου. Μια «προφητεία» για την «παγίδα της κατανάλωσης», που από τότε είχε αρχίσει να στήνεται και εμείς να ψιλοτσιμπάμε το δόλωμα. Και μια προειδοποίηση για μια νέα θρησκεία που μας την είχε στημένη στη στροφή προς τον εικοστό πρώτο αιώνα, τη θρησκεία της αγοράς. Σήμερα, 40 χρόνια μετά, η πραγματικότητα έχει υπερβεί κατά πολύ τη μικρή αυτή «προφητεία». Η κατανάλωση είναι η πρέζα μας, η θρησκεία της αγοράς μάς δυναστεύει, η μιζέρια του «πλούτου» είναι ο πολιτισμός μας.
Από τότε που μπήκαμε στην ευρωζώνη, αρχίσαμε να τσαλαβουτάμε σε ένα διεθνές περιβάλλον, περισσότερο παρά ποτέ οικονομικό. Ένα περιβάλλον στο οποίο ο καπιταλισμός είχε επικρατήσει ως αδιαμφισβήτητος μονόδρομος˙ και το μόνο δίλημμα είχε να κάνει με την πολιτική ποιότητα του καπιταλισμού: νεοφιλελευθερισμός ή σοσιαλδημοκρατία; Τότε, θυμάστε, η ευρωπαϊκή απάντηση ήταν σοσιαλδημοκρατία και ήταν απάντηση ενστικτώδης, που διάλεγε το μη χείρον ως βέλτιστον: αφού ο καπιταλισμός είναι μονόδρομος, αφού ο ριζοσπαστικός σοσιαλισμός δεν χωράει στο διεθνές περιβάλλον, ας πάρουμε σοσιαλδημοκρατία, μήπως διασώσουμε αυτό το έρημο το «κοινωνικό κράτος»...
Κάπως έτσι λειτούργησαν την περασμένη δεκαετία οι κοινωνίες των Ευρωπαίων πολιτών και... πήραν σοσιαλδημοκρατία. Πράγμα που διευκόλυνε, στον συγκεκριμένο χρόνο, την αλματώδη απελευθέρωση της αγοράς, την τερατώδη καπιταλιστική «αντεπίθεση»: οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις λειτούργησαν περισσότερο σαν... τριτεγγυητές της οικονομίας της αγοράς παρά ως σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις. Δηλαδή, σαν αυτό που στο τέλος κατέληξαν, σαν νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις με σοσιαλιστικά ψευδώνυμα. Έτσι, η μεταψυχροπολεμική ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έφαγε τα ψωμιά της, ακόμη και σαν κυβερνητικός μανδύας, για τη διευκόλυνση της ελευθέριας οικονομίας.
Σήμερα, η θρησκεία της αγοράς είναι η επίσημη πολιτική έκφραση των ευρωκυβερνήσεων, η ελευθέρια οικονομία είναι «το διεθνές και το ευρωπαϊκό περιβάλλον». Και σ' αυτό δεν χωρούν ούτε κατ' όνομα σοσιαλιστικές κυβερνήσεις, δεν χωράει ούτε καν η Πολιτική, αν πάρουμε στα σοβαρά κάποιους νεότοκους πολιτικούς στοχαστές που διατυπώνουν την άποψη ότι, ακόμη και ο διαχωρισμός Δεξιά - Αριστερά, με το παραδοσιακό περιεχόμενο (συντήρηση από τη μία και πρόοδος από την άλλη) των εννοιών, έχει οριστικά εκλείψει.
Προσωπικά, μένω εκτός, επιμένω να τρέφομαι με τη λυτρωτική βεβαιότητα ότι αυτό που λέμε κόσμος -και είναι η ανθρωπότητα, οι κοινωνίες των πολιτών, οι λαοί- είναι και θα είναι η Αριστερά, ανεξάρτητα εάν είναι ο ίδιος κόσμος που συμβάλλει καθοριστικά στην ανάδειξη «δεξιών» ή «αριστερών» κυβερνήσεων και καθεστώτων ...
Από τότε που μπήκαμε στην ευρωζώνη, αρχίσαμε να τσαλαβουτάμε σε ένα διεθνές περιβάλλον, περισσότερο παρά ποτέ οικονομικό. Ένα περιβάλλον στο οποίο ο καπιταλισμός είχε επικρατήσει ως αδιαμφισβήτητος μονόδρομος˙ και το μόνο δίλημμα είχε να κάνει με την πολιτική ποιότητα του καπιταλισμού: νεοφιλελευθερισμός ή σοσιαλδημοκρατία; Τότε, θυμάστε, η ευρωπαϊκή απάντηση ήταν σοσιαλδημοκρατία και ήταν απάντηση ενστικτώδης, που διάλεγε το μη χείρον ως βέλτιστον: αφού ο καπιταλισμός είναι μονόδρομος, αφού ο ριζοσπαστικός σοσιαλισμός δεν χωράει στο διεθνές περιβάλλον, ας πάρουμε σοσιαλδημοκρατία, μήπως διασώσουμε αυτό το έρημο το «κοινωνικό κράτος»...
Κάπως έτσι λειτούργησαν την περασμένη δεκαετία οι κοινωνίες των Ευρωπαίων πολιτών και... πήραν σοσιαλδημοκρατία. Πράγμα που διευκόλυνε, στον συγκεκριμένο χρόνο, την αλματώδη απελευθέρωση της αγοράς, την τερατώδη καπιταλιστική «αντεπίθεση»: οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις λειτούργησαν περισσότερο σαν... τριτεγγυητές της οικονομίας της αγοράς παρά ως σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις. Δηλαδή, σαν αυτό που στο τέλος κατέληξαν, σαν νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις με σοσιαλιστικά ψευδώνυμα. Έτσι, η μεταψυχροπολεμική ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έφαγε τα ψωμιά της, ακόμη και σαν κυβερνητικός μανδύας, για τη διευκόλυνση της ελευθέριας οικονομίας.
Σήμερα, η θρησκεία της αγοράς είναι η επίσημη πολιτική έκφραση των ευρωκυβερνήσεων, η ελευθέρια οικονομία είναι «το διεθνές και το ευρωπαϊκό περιβάλλον». Και σ' αυτό δεν χωρούν ούτε κατ' όνομα σοσιαλιστικές κυβερνήσεις, δεν χωράει ούτε καν η Πολιτική, αν πάρουμε στα σοβαρά κάποιους νεότοκους πολιτικούς στοχαστές που διατυπώνουν την άποψη ότι, ακόμη και ο διαχωρισμός Δεξιά - Αριστερά, με το παραδοσιακό περιεχόμενο (συντήρηση από τη μία και πρόοδος από την άλλη) των εννοιών, έχει οριστικά εκλείψει.
Προσωπικά, μένω εκτός, επιμένω να τρέφομαι με τη λυτρωτική βεβαιότητα ότι αυτό που λέμε κόσμος -και είναι η ανθρωπότητα, οι κοινωνίες των πολιτών, οι λαοί- είναι και θα είναι η Αριστερά, ανεξάρτητα εάν είναι ο ίδιος κόσμος που συμβάλλει καθοριστικά στην ανάδειξη «δεξιών» ή «αριστερών» κυβερνήσεων και καθεστώτων ...
Νίκος Τσαγκρής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου